Fysiotherapie en ziekenhuiszorg

Transcriptie

1 Trends Fysiotherapie en ziekenhuiszorg Taakverschuiving Patiënt centraal Ketenzorg Transmurale zorg Zorgpaden Kortere opname duur Herschikking van zorg 2 e lijn naar 1 e lijn (1,5 e lijn) Specialisatie / profilering Toenemende zorgkosten Drs. Jaap Dronkers / Dr. Erik Hulzebos Trends / Taakherschikking Nieuwe beroepen Nurse practioners/physician assistent Taakherschikking en fysiotherapie Taakherschikking m.n. in 2 e lijn DTF Bedreiging en kans Waar onderscheidt zich de FT in ziekenhuiszorg Afstoten en.. (proactief versus volgend) Ziekenhuislandschap 20/20:Niemandsland of Droomland? RVZ, 2011 profylactisch curatief preklinisch klinisch postklinisch opname Compicatie ontslag Ligduurmonitor Nederlandse ziekenhuizen 2010 Coppa Consultancy 1

2 Specialisatie Ook voor andere zorg dan ziekenhuiszorg kan meer vrijheid leiden tot specialisatie en differentiatie, met als gevolg meer maatwerk en keuzes voor de patiënt, hogere kwaliteit en meer doelmatigheid. Ik denk hierbij onder andere aan farmaceutische hulp, tandzorg, verloskunde, kraamzorg en logopedie. Kwaliteit & Specialisatie Ontwikkeling bij zorgverzekeraars NRC 26 /01/2011 Ziekenhuizen die patiënten met borstkanker of darmkanker opereren, moeten dat vanaf januari volgend jaar minimaal vijftig keer per jaar doen. Oktober vorig jaar bleek al dat een groot deel van de ziekenhuizen zal moeten ophouden met de behandelingen. De Nederlandse vereniging van oncologen, Soncos, zei dat eenderde van de negentig ziekenhuizen die nu borstkankerzorg aanbieden, de norm van vijftig operaties niet haalt. De helft van de ziekenhuizen die longkanker behandelen aanbieden, komt ook niet aan de nieuwe norm. Kwaliteit & Specialisatie Specialisatie in de fysiotherapie rondom patiëntencategorieën is gerealiseerd (een van de 10 speerpunten voor 2012 uit Gedrag en Gezondheid /KNGF) Effect van ziekenhuisopname op functionele status van de patiënt Ziekenhuislandschap 20/20: Niemandsland of Droomland? drs. W.J. Bos, drs. H.P.J. Koevoets, dr. A. Oosterwaal, RVZ, 2011) 2

3 Activiteitenniveau 83% of the measured hospital stay was spent lying in bed. Brown CJ, Redden DT, Flood KL, Allman RM. The underrecognized epidemic of low mobility during hospitalization of older adults. J Am Geriatr Soc Sep;57(9): Effecten van bedrust op spieren In healthy older adults, 10 days of bed rest results in a substantial loss of lower extremity strength, power, and aerobic capacity, and a reduction in physical activity. Identification of interventions to maintain muscle function during hospitalization or periods of bed rest in older adults should be a high priority. Kortebein P, et al. Functional impact of 10 days of bed rest in healthy older adults. J Gerontol A Biol Sci Med Sci Oct;63(10): English KL, Paddon-Jones D. Protectingmuscle mass and function in older adultsduring bed rest. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2010Jan;13(1):34-9. Review. Malani PN. Functionalstatus assessment in the preoperative evaluation of older adults. JAMA Oct 14;302(14): Mobiliteit en ziekenhuisopname 9,0 8,0 KATZ 7,0 6,0 nulmeting OudFit 5,0 Covinsky KE, Pierluissi E, Johnston CB. Hospitalization-associated disability: JAMA Oct 26;306(16): ,0 T0 T1 T3 Ketenzorg 3

4 Effect van operatie op functionele status van de patiënt Functieverlies tijdens ziekenhuisopname Na 1 maand beperkte activiteit 5,5 keer meer kans op disability Na ziekenhuisopname 61 keer meer kans op disability Gill TM, Allore HG, Holford TR, Guo Z. Hospitalization, restricted activity,and the development of disability among older persons JAMA Nov 3;292(17): Gevolgen van operatie voor functionele status Diafragma postoperatief not recovered (%) LawrenceVA, HazudaHP, Cornell JE, Pederson T, BradshawPT, Mulrow CD, Page CP. Functional independence aftermajorabdominal surgeryin the elderly. JAm Coll Surg. 2004Nov;199(5): Beademing en diafragma FRC en Closing Volume CONCLUSIONS: The combination of 18 to 69 hours of complete diaphragmatic inactivity and mechanical ventilation results in marked atrophy (>50%) of human diaphragm myofibers. These findings are consistent with increased diaphragmatic proteolysis during inactivity. Levine S, Nguyen T, Taylor N, FrisciaME, Budak MT, Rothenberg P, Zhu J, Sachdeva R, Sonnad S, Kaiser LR, Rubinstein NA, Powers SK, Shrager JB. Rapid disuse atrophy of diaphragm fibers in mechanically ventilated humans. N Engl J Med Mar 27;358(13):

5 FRC Preoperatief Risicofactoren Leeftijd COPD Closing volume FRC en houding rust inspiratie conditie conditie kritische zône kritische zône operatie tijd operatie tijd Bron: Topp R, Ditmyer M, King K, Doherty K, Hornyak J, III. The effect of bed rest and potential of prehabilitation on patients in the intensive care unit. AACN Clin Issues 2002May;13(2): Bron: Topp R, Ditmyer M, King K, Doherty K, Hornyak J, III. The effect of bed rest and potential of prehabilitation on patients in the intensive care unit. AACN Clin Issues 2002May;13(2):

6 conditie Kwetsbaarheid oudere patiënt 100 % functie kritische zône operatie tijd Bron: Topp R, Ditmyer M, King K, Doherty K, Hornyak J, III. The effect of bed rest and potential of prehabilitation on patients in the intensive care unit. AACN Clin Issues 2002May;13(2): % 20 % 0 % ADL-problemen Kwetsbaarheid Bortz WM 2nd. A conceptual framework of frailty: a review. J Gerontol A Biol Sci Med Sci May;57(5):M Review Frailty Kenmerken Er is een beperkte reservecapaciteit en beperkt adaptatievermogen bij blootstelling aan stressoren Gerelateerd aan leeftijd, maar niet veroorzaakt door ouder worden Fysieke activiteit en spierkracht als oorzaak en gevolg. Deze toestand is in veel gevallen (deels) reversibel Risicostratificatie Drs. Jaap Dronkers / Dr. Erik Hulzebos conditie Preoperatieve functionele status als voorspeller kritische zône Dependence for the performance of ADLs and impaired cognitive conditions are important predictors of postoperative complications ZHS tijd Fukuse T, Satoda N, Hijiya K, Fujinaga T. Importance of a comprehensive geriatricassessmentinpredictionof complicationsfollowingthoracicsurgery in elderly patients. Chest Mar;127(3): Bron: model volgens Topp & Ditmyer (2002) 6

7 Preoperatieve functionele status Aerobe capaciteit als voorspellende factor Malani PN. Functionalstatus assessment in the preoperative evaluation of older adults. JAMA Oct 14;302(14): B. Strookappe, e.a. Determinants of functional status as predictor of the postoperative course: a systematic review. In preparation (2010) TUG en mobilisatie mobiliteit 100% 30% function LAPAQ KATZ < 240 Joule < 6 self reported Ademfunctie Expiratie Inspiratie FITHEID Peakflow Coördinatie Lenigheid Spierkracht UHV > 160 l/min <160 l/min ADL TUG >12 sec HKK <85% pred SCT <7 MET capacity FEV1 IVC < 70% pred < 70% pred Pemax < 60 cm H2O Pimax < 60 cm H2O UHV < 50% Pimax Fietstest CRT <7 MET >35 sec 7

8 Training inspiratiespieren Behandeling Drs. Jaap Dronkers / Dr. Erik Hulzebos 15 minuten 1-2 keer per dag 5-7 keer per week Start : 30% van maximale inspiratiekracht (MIP) Doseren op geleide van Borg-score PPC en CABG Spierkracht inademingsspieren na operatie MIP dag 1-7 postoperatief / MIP op t=1 1 0,9 0,8 0,7 0,6 controle interventie 0,5 0,4 dag 1 dag 2 dag 3 dag 4 dag 5 dag 6 dag 7 Hulzebos EH, Helders PJ, Favie NJ, De Bie RA, Brutel de la Riviere A, Van Meeteren NL. Preoperative intensive inspiratory muscle training to prevent postoperative pulmonary complications in high-risk patients undergoing CABG surgery: a randomized clinical trial. JAMA Oct 18;296(15): Clin Rehabil Feb;22(2): Prevention of pulmonary complications after upper abdominal surgery by preoperative intensive inspiratory muscle training: a randomized controlled pilot study.dronkers J,Veldman A, Hoberg E, van der Waal C, van Meeteren N. PPC en AAA 5 Atelectase 4 aantal personen controle interventie dag 0-7 postoperatief Clin Rehabil Feb;22(2): Prevention of pulmonary complications after upper abdominal surgery by preoperativeintensive inspiratory muscle training: arandomized controlled pilot study. Dronkers J,Veldman A, Hoberg E, van der Waal C, van Meeteren N. Valkenet K, van de Port IG, Dronkers JJ, de Vries WR, Lindeman E, Backx FJ The effects of preoperative exercise therapy on postoperative outcome: a systematic review. Clin Rehabil. 2011Feb;25(2):

9 Intervention Activity level Intervention group Control group Inspiratory muscle training (IMT) Aerobic training Resistance training lower limb extensors Training functional activities Home based exercise program Dronkers JJ, Lamberts H, Reutelingsperger IM, Naber RH, Dronkers-Landman CM, Veldman A, van Meeteren NL. Preoperative therapeutic programme for elderly patients scheduled for elective abdominal oncological surgery: a randomized controlled pilot study. Clin Rehabil. 2010Jul;24(7): Epub 2010 Jun 8. Totale heupprothese Inclusie criteria patiënten Electieve chirurgie THP (wachtperiode > 2 weken en eerste operatie voor deze pathologie) Leeftijd 70 jaar Frail (CFS 2) Valkenet K, van de Port IG, Dronkers JJ, de Vries WR, Lindeman E, Backx FJ The effects of preoperative exercise therapy on postoperative outcome: a systematic review. Clin Rehabil. 2011Feb;25(2): Hoogeboom TJ, Dronkers JJ, van den Ende CH, Oosting E, van Meeteren NL. Preoperative therapeutic exercise in frail elderly scheduled for total hip replacement: a randomized pilot trial. Clin Rehabil Oct;24(10):