Ademhalingsfunctie: tussen proefschrift en richtlijn? Karin Postma

Transcriptie

1 Ademhalingsfunctie: tussen proefschrift en richtlijn? Karin Postma fysiotherapeut en onderzoeker Rijndam revalidatie & Erasmus MC te Rotterdam

2 tussen proefschrift en richtlijn? Promotor: Prof.dr. H.J. Stam Copromotor: Dr. J.B. J. Bussmann Januari 2015

3 deze presentatie proefschrift richtlijn?

4 proefschrift ademhalingsfunctie in de eerste jaren na een dwarslaesie o voorspellen luchtweginfecties o beloop longfunctie o beperkte ademhalingsfunctie na revalidatie o effect van ademspiertraining tijdens

5 landelijk dwarslaesie-onderzoek 8 revalidatiecentra dwarslaesie, jaar, rolstoelafhankelijk 225 patiënten gemiddeld 41 jaar (SD 14) 75% man 40% tetraplegie 68% motorisch complete laesie 73% trauma geen beademing

6 uitkomstmaten: longfunctie: FVC, FEV 1, PEF luchtweginfecties hoestkracht en kortademigheid kwaliteit van leven 4 meetmomenten: ziekenhuis revalidatiecentrum thuis

7 voorspellen luchtweginfectie 10% luchtweginfectie in 1 ste jaar slechtere longfunctie verder geen verschil FVC in liters 6 5 *P = geen (n=126) wel (n=14)

8 FVC(l), FEV1(l), FEV1(%), PEF(l/sec), PEF(%) allen redelijk nauwkeurige voorspellers 25% met FVC<3,2l kreeg luchtweginfectie sensitiviteit 79% specificiteit 74%

9 Volume (% van normwaarde) beloop longfunctie FVC neemt na ontslag nog 5% toe geen verschil in beloop tussen laesiegroepen % start revalidatie t1 ontslag t3kliniek 1 jaar t4 na 5 jaar t6 na

10 veel mensen gaan achteruit: 15% in het 1 ste jaar na ontslag 28% in de 4 jaar daarna mensen die achteruit gingen: hogere BMI zwakkere inademspieren afgenomen fitheid

11 5 jaar na de revalidatie beperkte ademhalingsfunctie: 31% aangedane longfunctie 36% zwakke hoestkracht 18% kortademig in rust 29% kortademig tijdens inspanning 9% luchtweginfectie niet alleen bij complete tetraplegie

12 relatie met kwaliteit van leven sociale beperkingen algemene gezondheid mentale gezondheid vitaliteit Longfunctie x o o o Zwakke hoestkracht Kortademigheid rust Kortademigheid inspanning x o o o x x x x x x x x x o wel een relatie geen relatie

13 effect ademspiertraining RCT, 4 revalidatiecentra dwarslaesie, jaar, longfunctie<80% 40 patiënten 35 mannen/ 5 vrouwen gemiddeld 47 jaar (SD 14) 75% tetraplegie 60% motorisch complete laesie geen beademing

14 loting trainingsgroep (n=19) revalidatie + ademspiertraining controle groep (n=21) revalidatie - Trainingsperiode 8 weken ziekenhuis revalidatiecentrum thuis

15 trainingsgroep Resistive Inspiratory Muscle Training (RIMT) threshold trainer 7x 2 minuten op 60% 5x per week, 8 weken evaluatie: goed uitvoerbaar merendeel was tevreden over de training Hoesten en praten gaat iets makkelijker

16 inademkracht: + effect training (1) 120 P=.002 P=.065 P=.271 MIP* in cm H 2 O normale inademkracht, man jaar 40 T0 T1 T2 T3 trainingsperiode Controle groep Trainingsgroep goede inademkracht beschermt tegen uitputting *MIP = maximale druk tijdens inademen

17 effect training (2) inademkracht: + (korte termijn) longfunctie: o hoestkracht: o ademen, praten, hoest: o mentale gezondheid: + (korte termijn) complicaties:?

18 hoestkracht positieve longitudinale associatie tussen hoestflow (PCF) en ademkracht (in/uit) associatie met inademkracht sterker dan met uitademkracht vooral gebaseerd op binnen-persoon variatie MIP 10 cm H 2 O > PCF 0,3 l/sec

19 conclusies longfunctie voorspeller van luchtweginfecties ademhalingsproblemen na ontslag luchtweginfecties beperkte ademhalingsfunctie afname longfunctie ademspiertraining verbetert inademkracht

20 praktische aanbevelingen ademspiertraining toevoegen aan normale revalidatie bij zwakte van de inademspieren nazorg-programma voor allen met verhoogd risico regelmatig meten longfunctie voorkomen complicaties en achteruitgang

21 publicaties Predicting respiratory infection one year after inpatient rehabilitation with pulmonary function measured at discharge in persons with spinal cord injury. Postma K, Bussmann JB, Haisma JA, van der Woude LH, Bergen MP, Stam HJ. J Rehabil Med 2009;41: Changes in pulmonary function during the early years after inpatient rehabilitation in persons with spinal cord injury: a prospective cohort study. Postma K, Haisma JA, de Groot S, Hopman MT, Bergen MP, Stam HJ, Bussmann JB. Arch Phys Med Rehabil 2013;94: Resistive inspiratory muscle training in people with spinal cord injury during inpatient rehabilitation; a randomized controlled trial. Postma K, Haisma JA, Hopman MTE, Bergen MP, Stam HJ, Bussmann JB. Phys Ther 2014; 94: Longitudinal relationship between respiratory muscle strength and cough capacity in persons with spinal cord injury. Postma K, Vlemminx LYM, Haisma JA, de Groot S, Sluis TAR, Stam HJ, Bussmann JB. (geaccepteerd door J Rehabil Med in maart 2015).

22 . richtlijn?

23 verschil in aandacht voor AH tussen NVDG centra alleen aandacht voor AH in acute fase NL: hoge mortaliteit in eerste 6 jaar [Osterthun 2014] mortaliteit na 2 de jaar blijft hoog [vd Berg, 2010] Zorg rond ademhalingsfunctie kan beter? Geen hulpvraag afname longfunctie na klinische fase [Postma] Veel vragen rondom airstacken, SDB, trainen, etc hoog percentage LWI en zhopname [Postma] Hoge prevalentie SDB [Heliomare] richtlijn?

24 Acute fase (ziekenhuis) Ziekenhuisprotocol dwarslaesie, NVDG 2010 Lokale ziekenhuisprotocollen Klinische revalidatie Recente dwarslaesie Th12 of hoger, AIS A-D Afhankelijk van beademing CTB, Veldnorm chronische beademing Met tracheacanule Zelfstandig ademen Zonder tracheacanule Richtlijn/Werkwijze: beschrijving diagnostiek, beleid en behandeling NDD Chronische fase..

25 Initiatieven Overleg David Gobets Karin Postma Klinische fase: testen, SDB, preventie, trainen AH spieren (o.a. RIMT), buikband NVDG richtlijn dwarslaesie Nieuwe versie Handboek

26 Discussie Behoefte gezamenlijke werkwijze? o vorm o inhoud Chronische fase: nazorg-programma? o Wat is er al?

27 Interesse?