Traumatisch hersenletsel: Dr. Gerard M Ribbers Rijndam revalidatiecentrum & Erasmus MC Rotterdam

Transcriptie

1 Traumatisch hersenletsel: een chronische aandoening Dr. Gerard M Ribbers Rijndam revalidatiecentrum & Erasmus MC Rotterdam

2 Phineas P Gage

3 THL IS GEEN INCIDENT MAAR EEN CHRONISCHE AANDOENING

4 de verborgen epidemie Goldstein; 1990 Ann Neurol We are all aware of the problem; our descriptions vary with the direction of the approach. A.E. Hirsch, 1966

5 ? THL Borstkanker HIV/aids Dwarslesie MS

6 ? THL Borstkanker HIV/aids Dwarslesie MS

7 ? THL Borstkanker HIV/aids MS Dwarslesie

8 ? THL Borstkanker HIV/aids Dwarslesie MS HIV/aids

9 ? Borstkanker THL Borstkanker HIV/aids Dwarslesie MS

10 1 per 23 seconden in de VS

11 40 35 Frequency (%) >60 Benvenga S et al. J Clin Endocrinol Metab. 2000;85:1353.

12 1 per 21 seconden (VS) miljoen per jaar (80%-10%-10%) 50-75% door verkeersongeval doden per jaar opnames directe kosten: 10 miljard per jaar Life time costs p.c. $ $2 miljoen NIH Consensus Statement. 1998;16:1.

13 5 per uur (NL) Stulemijer van Beeck: thesis Erasmus MC, 1998 Prismant: Op hoofdlijnen verbonden, 2004 Ribbers GM: J Head Trauma Rehab 2007;4:234-8

14 Een deur verder (1997 IGZ) Het zorgveld ziet er uit als een lappendeken, is verbrokkeld en nog zonder duidelijke samenhang. Het is duidelijk, dat bij een veld van dergelijke omvang en de complexiteit van de zorg coördinatie en afstemming relevant is

15 WHO-ICF ziekte / aandoening functies / anatomische eigenschappen Activiteiten participatie externe factoren persoonlijke factoren

16 WHO-ICF ziekte / aandoening functies / anatomische eigenschappen Activiteiten participatie externe factoren persoonlijke factoren

17 Medische Complicaties na THL Neurologisch: 56% Gastrointestinaal: 50% Genitouritaal: 45% Respiratoir: 34% Cardiovasculair: 32% Dermatologisch: 21% Musculoskeletaal: 21% Endocrien: 50% (?) Anderzins: Sepsis: 5% Anemie: 2% Traumatic Brain Injury Fact Sheet. Available at: et_(general)/traumatic_brain_injury_updated_may_2004.pdf.

18 Contracturen

19 Heterotope ossificatie

20 decubitus

21 Hypofysaire uitval Hormoon GH TSH ACTH/cortisol FSH/LH ADH Deficientie Abnormale lichaamssamenstelling (verminderde lean body mass, toegenomen abdominale vetopbouw), dyslipidemie, verminderde kracht en uithoudingsvermogen, verminderd welbevinden,, vermoeidheid, osteoporose Vermoeidheid, myopathie, verminderde kracht, afgenomen cognitieve functies, afgenomen libido, depressiviteit, geirriteerdheid, onregelmatige menstruele cyclus Hypotensie, vermoeidheid, krachtafname, gewichtverlies, anorexie, afgenomen stress respons, stemmingsstoornissen, geheugenklachten Onregelmatige menstruatie, verminderd libido, impotentie, infertiliteit, spieratrofie, vermoeidheid, depressie Dehydratie, polyurie Elovic E. J Head Trauma Rehabil. 2003;18: Ghigo E, et al. Brain Inj. 2005;19:

22 Hypofysaire uitval Hormoon GH TSH ACTH/cortisol FSH/LH ADH Deficientie Abnormale lichaamssamenstelling (verminderde lean body mass, toegenomen abdominale vetopbouw), dyslipidemie, verminderde kracht en uithoudingsvermogen, verminderd welbevinden, vermoeidheid, osteoporose Vermoeidheid, myopathie, verminderde kracht, afgenomen cognitieve functies, afgenomen libido, depressiviteit, geirriteerdheid, onregelmatige menstruele cyclus Hypotensie, vermoeidheid, krachtafname, gewichtverlies, anorexie, afgenomen stress respons, stemmingsstoornissen, geheugenklachten Onregelmatige menstruatie, verminderd libido, impotentie, infertiliteit, spieratrofie, vermoeidheid, depressie Dehydratie, polyurie Elovic E. J Head Trauma Rehabil. 2003;18: Ghigo E, et al. Brain Inj. 2005;19:

23 Cognitieve stoornissen na THL Patients (%) Moderate (n=43) Severe (n=53) Leon-Carrion J et al. Brain Inj. 2001;15:175.

24 verklaringsmodellen Neurologisch aantoonbare schade (beeldvormend of NPO) Gezondheidpsychologisch zelfregulatiemodel i. interpretatie van het probleem ii. iii. iv. representatie / attributie & emotionele respons copingstijl evaluatie / zelfeffectiviteit Stulemijer M; T v Neuropsych 2008;3:2-9

25 Predictie van outcome Prognostic factors of long-term functioning and productivity after traumatic brain injury: a systematic review of prospective cohort studies. Willemse-van Son AHP, Ribbers GM, Verhagen AP, Stam HJ. Clinical Rehabilitation, 2007; 21: Prognosis of 6 month functioning after moderate and severe traumatic brain injury: a systematic review. Husson EC, Ribbers GM, Willemse-van Son AHP, Verhagen AP, Stam HJ. Submitted

26 Predictie van outcome Verschillende determinanten voorspellen uitkomst >1 jaar en minder dan 6 maanden >1 jaar : sociodemographische determinanten 6 maanden: neurologische en andere medische determinanten Participatie wordt nauwelijks gemeten

27 SF-36 en FIMFAM 3 jaar p.o.

28 SF-36 en FIMFAM 3 jaar p.o.

29 SF-36 en FIMFAM 3 jaar p.o.

30 Sociale participatie is het einddoel van revalidatie We praten er niet genoeg over We vragen er niet genoeg naar We meten het niet genoeg We gebruiken het onvoldoende als behandeldoel Medische determinanten spelen niet de hoofdrol

31