Sport en Bewegingsstimulering voor Gezonde Ouderen

Transcriptie

1 Sport en Bewegingsstimulering voor Gezonde Ouderen Johan de Jong Lectoraat Praktijkgerichte Sportwetenschap Instituut voor sportstudies Hanzehogeschool Groningen

2 Onderwerpen - Achtergrond - Groepsinterventie - Thuis/leefstijlinterventie - Toekomstige ontwikkelingen - Afronding

3 Toename aantal 65 plussers

4 Dubbele vergrijzing

5 Lichamelijke (in)activiteit

6 Potentiële effecten van sport & bewegen: ouderen Kracht: duidelijk positieve effecten 2-3x p/w, >65% 1-RM, effects: +8 tot +173% (Rogers & Evans, 1993; Narici, 2000; Latham et al., 2004; Liu et al., 2009; Raymond et al., 2013, Silva et al., 2014) Aeroob uithoudingsvermogen 20-30% increase (Taylor et al., 2004)

7 Potentiële effecten van sport & bewegen: ouderen Relatie PA & depressie = positief (Ruuskanen & Ruoppila,1995; Hassmen et al., 2000; Biddle & Faulkner, 2002) Relatie cognitie Fit older adults had a better cognitive function (reaction time, memory and fluid intelligence) than unfit older adults (Bherer et al., 2013 ;Boutcher, 2000; Biddle & Faulkner, 2002)

8 Groep vs. Thuis/leefstijl programma s Groepsprogramma s Hoge deelname Toename PA korte termijn Kostbaar Uitvoerbaarheid grote schaal - (King et al., 2008; van der Bij et al., 2002) Thuis/leefstijlprogramma s Minder kostbaar Sluit aan wens ouderen buiten groepsetting te bewegen Minder grote follow-up overgang (Mills et al., 1997;Geraedts et al., 2013; Muller et al., 2014)

9 Groninger Actief Leven Model > 815 projecten NL > benaderd > getest > deelnemers projecten in Australië, België Best practise

10 Model Implementation environment Treatment Intervening mechanism Outcome GALM effect study Recruitment phase Introduction phase Perceived fitness Social support Enjoyment Program adherence Physical activity Health Fitness Follow-up phase Self-efficacy Leisure-time Physical activity Action domain Conceptual domain Stevens et al., 1999

11 Recruitment 3 stappen Fitness test Sports program de Jong et al., 2005 & 2008

12 Resulten 0-12 maanden: EE recreational sports activities Significant main effect for time (F = 20.51; P < 0.01) de Jong et al., 2006 & 2007

13 Resultaten: 0-12 maanden: EE leisure-time physical activities Significant main effect for time (F = 9.17; P < 0.01); Significant time x group effect (F = 9.70; P < 0.01) de Jong et al., 2006 & 2007

14 Results 0-12 months: Health & Fitness Main effects for time change Fitness score (F = 23.10; P < 0.01) BMI (F = 9.90; P < 0.01) Reaction time (F = 12.21; P < 0.01) Leg strength (F = 88.67; P < 0.01) Sit-and-reach (+/CG) (F = 14.00; P < 0.01) Walking (F = 16.19; P < 0.01) Significant time x group Sit-and-reach (F = 29.55; P < 0.01) CG / IG = de Jong et al., 2006 & 2007

15 Submaximale hartslag vs. wandelsnelheid T0 T1 T2 T3 T4 HR4 HF5 HF6 HF7 de Jong et al., 2009

16 Thuisprogramma Integratie van lichamelijke activiteit in dagelijkse routine Persoonlijke thuisprogramma plus telefonische steun Duur interventie 11 maanden Focus op uithoudingsvermogen, kracht, lenigheid, houdings- en balansoefeningen Metingen: T0 -T1 na 11 maanden -T2 na 23 maanden (Opdenacker et al., 2011)

17 Effect op PA (transport-ltpa-total PA) (Opdenacker et al., 2008)

18 Effecten overig (Opdenacker et al., 2011)

19 Thuisprogramma: Posttest follow-up Gestructureerde groep: significante afname effecten Thuisprogramma groep: geen significante afname Pretest follow-up CRF geen verschillen tussen de 3 groepen Statische kracht: groepsprogramma significant verbeterd Functionele fitheid: thuisprogramma significant verbeterd (Opdenacker et al., 2011)

20 Toekomstige ontwikkelingen

21 Effecten HebiHebi - Experimentele groep, n=12; Controle groep n=9-14 weken, 2x p/w - Geen effecten in 30-s chair stand, sit-and-reach, 6 min wandeltest, - Significant negatief effect get-up-and-go - Significant positief effect functional reach (hoofdeffect tijd) - 100% gemotiveerd! - 36,4% toename ervaren fysieke fitheid Ernsten, 2012

22 Toekomstige ontwikkeling

23 Aanbevelingen Interventies baseren op gedragsveranderingstheorie Aansluiten wensen en behoeften ouderen Drempels verlagen/inbouwen dagelijks patroon Specificiteit: trainen/sporten! fysieke fitheid +, niet perse effect op gezondheid Plezier + motivatie belangrijk! Deskundig kader essentieel Rol omgeving

24 Dank voor uw aandacht!

25