LUMC Orthopaedie, Revalidatie en Fysiotherapie Reade Amsterdam. Optimalisering van het artrose consult in de eerste lijn

Transcriptie

1 Stepped Care Eerstelijns Zrg bij Artrse Heup en Knie Dr. Wilfred Peter Fysitherapeut - Onderzeker LUMC Orthpaedie, Revalidatie en Fysitherapie Reade Amsterdam Inhud Stepped care bij artrse Optimalisering van het artrse cnsult in de eerste lijn Oefentherapie in de eerste lijn: De herziene KNGF richtlijn artrse mrt-19 1

2 Inhud Stepped care bij artrse Optimalisering van het artrse cnsult in de eerste lijn Oefentherapie in de eerste lijn: De herziene KNGF richtlijn artrse mrt Als iemand dr artrse heup- f knieklachten heeft, vlgt eerst een behandeling zónder peratie. Dit wrdt k wel een cnservatief behandeltraject genemd. Dit behandeltraject kan bestaan uit vrlichting, een eventueel afvalprgramma, pijnstilling en fysitherapie 2

3 Stepped Care Ned Tijdschr Geneeskd. 2010;154:A1574 3

4 - Anamnese - Lichamelijk nderzek (LO) - Vrlichting - Leefstijladviezen (.a. bewegen veding) Medicatie - Paracetaml* - Glucsamine - Röntgendiagnstiek - Anamnese/LO - Inventarisatie pijngedrag en psychsciale factren - Oefentherapie - Verwijzing diëtist Medicatie - NSAID s - Tpicale NSAID s - Tramadl - Röntgendiagnstiek - Cnsult tweede lijn - Multidisciplinaire (team)behandeling - TENS Medicatie - Knie-injecties Crticsterïden Hyalurnzuur 4

5 Inhud Stepped care bij artrse Optimalisering van het artrse cnsult in de eerste lijn Oefentherapie in de eerste lijn: De herziene KNGF richtlijn artrse mrt-19 Optimalisering Artrse Cnsult Keele University: JIGSAW-E prject Implementeren evidence-based richtlijnen vr behandeling van artrsepatiënten Ter bevrdering en ndersteuning van zelfmanagement van de artrse patiënt Erasmus MC Rtterdam / LUMC Leiden Schling vr HA en FT: 5

6 : Implementeren evidence-based zrg Patient > 45 met aanhudende gewrichtspijn Krte chtendstijfheid Geen alternatieve diagnse Versterken cnsultatie huisarts/ fysitherapeut Afspraak bij Huisarts/ Fysitherapeut m zelfmanagement te ndersteunen Artrse Template Grime Health Expectatins 2011, Dziedzic Implementatin Science 2014, Edwards Rheumatlgy 2015 Artrse Template: Indicatren vr gede zrg Pijn berdeling Geen - NRS 0 Mild - NRS 1-3 Matig - NRS 4-6 Ernstig - NRS 7-10 Functinele Geen beperking Mild berdeling Matig Ernstig Tpicale NSAIDs gebruik Vlledige dsis geprbeerd Vlledige dsis aangebden Patient wil het niet Niet geschikt nbekend Paracetaml gebruik Vlledige dsis geprbeerd Vlledige dsis aangebden Patient wil het niet Niet geschikt Onbekend Artrse infrmatie Gewichtsreductie advies * Fysieke activiteit/ beweegadvies Mndelinge en schriftelijke infrmatie Alleen mndelinge infrmatie Niet geschikt Onbekend Mndelinge en schriftelijke infrmatie Alleen mndelinge infrmatie Niet geschikt Deze keer niet Mndelinge en schriftelijke infrmatie Alleen mndelinge infrmatie Niet ndig Niet geschikt Deze keer niet 6

7 Artrse Template: Indicatren vr gede zrg Pijn berdeling Geen - NRS 0 Mild - NRS 1-3 Matig - NRS 4-6 Ernstig - NRS 7-10 Functinele Geen beperking Mild berdeling Matig Ernstig Tpicale NSAIDs gebruik Vlledige dsis geprbeerd Vlledige dsis aangebden Patient wil het niet Niet geschikt nbekend Paracetaml gebruik Vlledige dsis geprbeerd Vlledige dsis aangebden Patient wil het niet Niet geschikt Onbekend Artrse infrmatie Gewichtsreductie advies * Fysieke activiteit/ beweegadvies Mndelinge en schriftelijke infrmatie Alleen mndelinge infrmatie Niet geschikt Onbekend Mndelinge en schriftelijke infrmatie Alleen mndelinge infrmatie Niet geschikt Deze keer niet Mndelinge en schriftelijke infrmatie Alleen mndelinge infrmatie Niet ndig Niet geschikt Deze keer niet Patient infrmatie Nederlandse vertaling: -artrse-web.pdf?cd=i Mrden A, Jinks C, Ong BN, et al. Acceptability f a 'guidebk' fr the management f Ostearthritis: a qualitative study f patient and clinician's perspectives. BMC Musculskelet Disrd Dec 13;15:427. 7

8 Inhud Stepped care bij artrse Optimalisering van het artrse cnsult in de eerste lijn Oefentherapie in de eerste lijn: De herziene KNGF richtlijn artrse mrt-19 KNGF richtlijn artrse heup-knie 2018 Wilfred Peter Carline Kampshff Guus Meerhff Mitchell van Drnmaal Jesper Knp Thea Vliet Vlieland 8

9 Indicatiestellingen FT Rde vlaggen / cntra-indicaties vr efentherapie 1. Indicatie vr krtdurende vrlichting, advies en efen- en beweeginstructie. (max. 3 sessies) 2. Indicatie vr vrlichting, advies en (krtdurende) begeleiding bij efenen en lichamelijke activiteit. 3. Indicatie vr vrlichting, advies en langdurige begeleiding, afhankelijk van de cmplexiteit van de hulpvraag, anamnestische s en uitkmsten van het lichamelijk nderzek. 4. Indicatie vr pre- en pstperatieve efentherapie Indicatie 1 Indicatie vr krtdurende vrlichting, advies en efen- en beweeginstructie. (max. 3 sessies) aandeningen-en-klachten/artrse/ 9

10 Vrlichting dr de fysitherapeut De aandening en de mgelijke gevlgen Het belang van bewegen en een geznde leefstijl De behandelmgelijkheden Indicatie 2 Oefentherapie is effectief vr verbeteren fysiek functineren en verminderen van pijn bij mensen met knie- en heup artrse. (Cchrane reviews Fransen M et al. 2014, 2015) Ok effectief in een vergevrderd stadium van knieartrse (Knp J et al.2014, Villadsen A et al. 2014) 10

11 FITT factren Frequentie Intensiteit Tijd Type Opbuw Overig Algemeen Aerb: 5 x 30 min p/w Spierkracht: 2-3x p/w Spierkracht: 60-80% (Brg 14-17) van 1RM f 50-60% (Brg 12-13) van 1RM vr mensen die niet gewend zijn aan krachttraining. Streven naar 2-4 sets van 8-15 herhalingen en sec. pauze Aerb: >60% (Brg 14-17) van max HR f 40-60% (Brg 12-13) van max HR vr mensen die niet gewend zijn aan aerbe training Minimaal 12 weken tussen start en afrnding behandeling Aerb, spierkracht, functineel cmbinatie van efeningen met eigen lichaamsgewicht en met attributen f apparaten Overweeg indien geïndiceerd: flexibiliteit en balans/cördinatie Wekelijks pbuw van frequentie, duur en/f intensiteit Hud rekening met algemene trainingsprincipes en aanpassingen vr artrse Beweegrichtlijnen 2017 Gezndheidsraad ijnen2017.pdf ACSM Richtlijnen vr artritis American Cllege f Sprts Medicine. (2018). ACSM's guidelines fr exercise testing and prescriptin (10th ed.). Philadelphia: Wlters Kluwer Health. Aanpassen vr heup- en/f knieartrse 11

12 Spierkrachttraining quadriceps 3 series van herhalingen 60-80% van 1RM, wekelijks pbuwen (f p geleide van BORG-scre) Andere spierkrachttraining Hamstrings Heupabductren 12

13 Aerbe training Interval (bv. 3 series) 60-80% van max. HF (wekelijks pbuwen) Bij besitas: pbuwen van interval naar lange duur (vetverbranding) Functinele training Lpen Traplpen Traplpen Gaan zitten/ pstaan 13

14 Optineel: Balanstraining / Flexibiliteit Rekkingsefeningen en/f Actief mbiliserende efeningen Recreatief bewegen Zrg vr vrtzetting na afrnding behandeling! 14

15 Indicatie 3 Cmplexe patiënt met een f meerdere vrmen van cmrbiditeit Cmplexe patiënt met inadequate pijncping nbekwaam is nbevegd i3-s strategie: Hulpmiddel bij klinisch redeneren Oefentherapie bij heupp/knieartrse en cmrbiditeit Stap 1 inventariseren gezndheidstestand Stap 2 inventariseren cntra-indicaties en restricties vr efentherapie en testen Stap 3 inventariseren aanpassingen vr efentherapie Stap 4 individueel efenprgramma p maat 15

16 Indicatie 4 Overweeg preperatief efentherapie bij patiënten met een verhgd risic p een vertraagd herstel na de peratie. Bied pstperatief efentherapie bij patiënten met een verhgd risic p een vertraagd herstel na de peratie. Geen verhgd risic p vertraagd herstel? Aanleren en mnitren van uitvering van efeningen die patiënten zelf kunnen uitveren. Krtdurende begeleiding PATIO studie PhysitherApeutic Treat-t-target Interventin after Orthpaedic surgery: a cst-effectiveness study 16

17 PATIO studie design Netwerken Artrsenetwerken Reumanetwerken Ter inf: Dit jaar gaat REumanetNL pgericht wrden: Landelijk registratiesysteem van fysitherapeuten met specifieke deskundigheid in de behandeling van reumatische aandeningen (Reumatïde Artritis, Bechterew, Artrse Heup-Knie) 17

18 VRAGEN? 18