Stagegids Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs

Transcriptie

1 Stagegids Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs CONTACTGEGEVENS: Student:. Stagebegeleider:.. Stagecoördinatie: Mieke Fevery 09/ Ilse Ruys (stageverantwoordelijke) 09/ MEER INFORMATIE NODIG?

2 Woord vooraf Deze stagegids geeft toelichting bij de plaats van stage in de opleiding en reikt een afsprakenkader aan voor alle stagebetrokkenen. Deze gids functioneert als een onmisbaar document, voor zowel student, de directie en mentoren van de stageschool, als de stagebegeleider van de hogeschool. Elke student heeft in de stagemap zijn eigen stagegids bij zich ter inzage voor de stagebetrokkenen. Deze gids is echter zeker niet het enige communicatiekanaal. Doordat de stagebegeleider een intense langdurige binding met de stageschool heeft, functioneert hij er tevens als contactpersoon en dus als vertrouwd gezicht van de hogeschool. Stagescholen kunnen die stagebegeleider in eerste instantie aanspreken als verdere toelichting nodig is. Op onze website heeft iedereen ook vlot toegang tot informatie over de stages (data, documenten, ). Daarnaast is ook onze stagecoördinatie bereikbaar voor vragen of bij problemen. Alle contactgegevens zijn te raadplegen op de eerste pagina van deze stagegids. We hopen zo de samenwerking degelijk met informatie te ondersteunen. Heel graag willen we, in naam van het opleidingsteam, alle betrokkenen in stagescholen danken voor hun medewerking en bijdrage die ze tot de opleiding van studenten leveren. Ze is van onschatbare waarde. We zijn bij voorbaat dankbaar voor het engagement van scholen in dit proces. Aan studenten wensen we een rijk en boeiend leerproces toe! Ilse Ruys Veerle Martens Caroline Detavernier Opdrachthouder Stage Opleidingscoördinator Opleidingsdirecteur Juli 2018

3 Inhoudsopgave Woord vooraf Welke kleuterleidsters vormen we? Het beroepsprofiel van de leraar kleuteronderwijs en de basiscompetenties van de beginnende leraar Ons competentieprofiel als richtsnoer Stageconcept vanaf : SMART! Visie op stage Zelfsturende en onderzoekende leraar in een lerende organisatie Samen leren, lesgeven en opleiden Geïntegreerd leren en werken Maatschappijbetrokkenheid Opbouw en organisatie van de stages Algemene principes Regulier stagetraject (incl. stagekalender) Switch stagetraject Keuzestage Doelstellingen van de stage: Focus en verwachtingen Oud opleidingsprogramma Nieuw opleidingsprogramma (voor Stage 1 en S/Praktijkoriëntatie) Stageopdrachten Begeleiden en beoordelen Begeleiding Rollen en taken van de hogeschool Rollen en taken van de stageschool Engagement van de student in dit proces Begeleidingstraject van elke student Beoordeling Oud opleidingsprogramma Nieuw opleidingsprogramma Niet geslaagd? Over delibereren, herkansen, hernemen Communicatie en afspraken Informatie- en communicatiekanalen Wat bij vragen of problemen? De student De stagebetrokkenen van de stageschool De stagebegeleider van de hogeschool Ouders en/of verwanten van de student Voorwaarden waaraan een stagecontext moet voldoen Stagegids Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs

4 5.4 Afspraken i.v.m. het respecteren van de deontologische code en privacywetgeving Afspraken m.b.t. afwezigheid/ziekte tijdens stages Afspraken i.v.m. de bescherming van de gezondheid van de stagiair Afspraken m.b.t. het financiële aspect van stages Afspraken m.b.t. alleen voor de klas staan Verzekeringen Raamovereenkomst Stagegids Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs

5 1 Welke kleuterleidsters vormen we? 1.1 Het beroepsprofiel van de leraar kleuteronderwijs en de basiscompetenties van de beginnende leraar Pas afgestudeerde leraren kleuteronderwijs moeten in staat zijn hun beroep bekwaam uit te oefenen en door te groeien naar het beroepsprofiel. De hogeschool streeft met de initiële opleiding de basiscompetenties na die decretaal werden vastgelegd (Vlaamse regering, april 2007). Deze basiscompetenties omschrijven de startbekwaamheid van de leraar die verwacht wordt vanuit het beroepsprofiel. De basiscompetenties zijn een geheel van kennis, vaardigheden en attitudes waarover een leraar kleuteronderwijs hoort te beschikken. Deze worden geordend binnen 10 functionele gehelen en 10 attitudes. 10 functionele gehelen: Attitudes: Verantwoordelijkheid ten aanzien van de lerende Functioneel geheel 1: De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen Functioneel geheel 2: De leraar als opvoeder Functioneel geheel 3: De leraar als inhoudelijk expert Functioneel geheel 4: De leraar als organisator Functioneel geheel 5: De leraar als innovator/onderzoeker Verantwoordelijkheid ten aanzien van de school en de onderwijsgemeenschap Functioneel geheel 6: De leraar als partner van de ouders en verzorgers Functioneel geheel 7: De leraar als lid van een schoolteam Functioneel geheel 8: De leraar als partner van externen Functioneel geheel 9: De leraar als lid van de onderwijsgemeenschap Verantwoordelijkheid t.a.v. de maatschappij Functioneel geheel 10: De leraar als cultuurparticipant Relationele gerichtheid, kritische ingesteldheid, gerichtheid op correct taalgebruik en communicatie, leergierigheid, verantwoordelijkheidszin, organisatievermogen, zin voor samenwerking, flexibiliteit, creatieve gerichtheid en beslissingsvermogen 1.2 Ons competentieprofiel als richtsnoer De opleiding werkte een eigen competentiekader uit, dat structuur geeft aan het programma. In dat competentiekader zijn de decretale basiscompetenties voor de leraar kleuteronderwijs als basis genomen. Door het toevoegen van eigen accenten werden 10 opleidingsspecifieke leerresultaten (OLR) met onderliggende leerdoelen geformuleerd. Sinds de start van het nieuwe opleidingsprogramma in september 2018 voor onze eerstejaarsstudenten, wordt onderstaand vernieuwde competentieprofiel gehanteerd als richtsnoer voor stages en andere opleidingsonderdelen in het programma. Stagegids Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs

6 OLR 1 Systematisch, transparant en doelgericht inspelen op de betrokkenheid en het welbevinden van alle kinderen OLR 2 Warm en verbindend opvoeden OLR 3 Expertise over de kleuter en leergebieden integreren OLR 4 Efficiënt en kindgericht organiseren OLR 5 Enthousiast levenslang leren OLR 6 Waarderend samenwerken met alle ouders/verzorgers OLR 7 In team mee het schoolbeleid vormgeven OLR 8 Samenwerken met externe partners OLR 9 Actief participeren aan de lokalen en internationale onderwijsgemeenschap OLR 10 Leraar zijn in de wereld Met dit competentieprofiel willen we onze studenten startklaar maken om in het snel veranderende, superdiverse onderwijs een krachtige professional te zijn. We willen onder meer voldoende aandacht voor een onderzoekende houding, creativiteit en ondernemingszin, zelfsturing, maatschappijbetrokkenheid en voor de rol van de (student)leraar als deel van een lerende organisatie. We geloven dat we daarvoor geïntegreerde leerervaringen moeten bieden aan studenten, waarbij theorie en praktijk sterk vervlochten kunnen worden. Let op: sommige studenten zitten in een uitdovend scenario van het oude opleidingsprogramma en worden opgeleid naar en beoordeeld conform het vorige competentiekader. Via de stageverwachtingen die verder in deze stagegids (zie hoofdstuk 3: doelstellingen van de stage) zijn opgenomen, is de structuur van dit oude competentiekader eveneens te raadplegen. Stagegids Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs

7 2. Stageconcept vanaf : SMART! 2.1 Visie op stage Tegelijker met het nieuwe opleidingsprogramma, lanceren we een vernieuwd stageconcept voor instromende studenten vanaf september Dat kreeg de klinkende naam SMART met bijhorend herkenbaar logo. Deze naam zet het verhaal van samen opleiden duidelijk in de verf en benadrukt de keuze van stagescholen om dit verhaal met ónze hogeschool te willen schrijven. Dit logo en de benaming voor het stageconcept, wordt ook gedeeld met de Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs van de Arteveldehogeschool, aangezien we in hetzelfde werkveld terechtkomen voor onze samenwerking. We werkten de visie en ambitie achter het SMART-concept in 4 concrete krijtlijnen die bepalend zijn voor de invulling en organisatie van de stages Zelfsturende en onderzoekende leraar in een lerende organisatie We vinden het belangrijk dat stages in de lerarenopleiding groeiruimte bieden voor studenten. In het nastreven van het bachelorniveau, ligt de focus van stages ligt niet louter op toepassen van wat in de opleiding werd aangeleerd, maar moeten studenten ook kansen krijgen om de praktijk te verkennen door te onderzoeken en experimenteren, zonder daar onmiddellijk een beoordeling aan te verbinden. Via verkennings- en experimenteerruimte in lintstages 1 willen we het innovatieve (zowel naar visie als naar concrete ideeën) meer ingang laten vinden in de klaspraktijk, alsook studenten en scholen meer inspraak te geven in de invulling van de stage. Dat gevoel van eigenaarschap is essentieel om de studenten het eigen leerproces in handen te laten nemen en zelfsturend groeistappen te zetten. De begeleiding van hun mentor, stagebegeleider en medestudenten is daarbij essentieel om vanuit een andere, open blik te inspireren, stimuleren en ondersteunen Samen leren, lesgeven en opleiden Stages zien we als een drieluik van samenwerking: (a) Studenten die samen op pad gaan in hun leer- en groeiproces als leraar door ervaringen uit te wisselen en elkaar te inspireren. Om het leren van elkaar maximaal kansen te geven, opteren we er in de stageorganisatie voor om studenten in grotere groepen aan stagescholen toe te 1 In academiejaar is dit nog niet van toepassing voor studenten Stage 2. Stagegids Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs

8 wijzen. In de opleiding ondersteunen en versterken we deze samenwerkingsprocessen via Leer-krachtgroepen, waar peer-reflectie een belangrijk element is; (b) Studenten die op regelmatige basis samen voor de klas staan, of samen met hun mentor, om zo te groeien in hun competenties om via team teaching de klaspraktijk vorm te geven, aansluitend bij een toenemende realiteit van team teaching in het Vlaamse kleuteronderwijs; (c) We organiseren stages zoveel mogelijk binnen duurzame samenwerkingsverbanden tussen lerarenopleiding en basisschool. Daardoor groeit een betere bekendheid met elkaars organisatie en visie, waardoor de leeromgeving die de student geboden wordt veel coherenter is en de begeleiding beter samen kan vormgegeven worden. We kiezen er daarom voor om met minder stagescholen tegelijkertijd samen te werken, maar verruimen deze samenwerking ook om het partnerschap nog verder kracht bij te zetten door ook bachelorproeven van laatstejaarsstudenten te laten aansluiten bij een onderzoeksvraag vanuit de stageschool Geïntegreerd leren en werken Om de praktijkrelevantie van wat in de opleiding wordt geleerd, kracht bij te zetten opteren we in de jaarkalender van onze opleiding voor het vervlechten van theorie en praktijk. Door stages en lessen op de campus te laten afwisselen, worden lessen verrijkt en gecontextualiseerd vanuit wat op stage werd ervaren (cf. inductief leren) en worden stage-ervaringen geïnspireerd en onderbouwd vanuit wat in de lessen aan bod kwam. Leerkracht-groepen (met focus op onderzoek, reflectie en identiteitsontwikkeling) en atelierweken op de campus ondersteunen het proces van transfer en integratie van theorie en praktijk Maatschappijbetrokkenheid In de huidige en toekomstige superdiverse samenleving is het wenselijk dat elke leraar een brede blik heeft op de maatschappij en vanuit zijn sociaal-maatschappelijk rol mee het groeiproces àlle kinderen maximaal mee kan ondersteunen. Reeds van bij de start van de opleiding willen we studenten laten kennismaken met de diversiteit van kinderen en de contexten waarin zij opgroeien, om van daaruit ook de bril van maatschappijbetrokkenheid op niveau van klas- en schoolbeleid op te zetten. Eerstejaarsstudenten laten we maximaal stage lopen in grootstedelijke context of in elk geval in scholen die gericht en positief aan de slag gaan met de aanwezige diversiteit. Studenten vertrekken bij al hun stages vanuit brede observatie van kinderen. In het laatste jaar van de opleiding nemen alle studenten (vanaf september 2020) een maatschappelijk engagement op via een project naar keuze, om op die manier aan te tonen op welke manier zij hun sociaal-maatschappelijk rol als leraar vorm willen geven. 2 Leer-krachtgroepen en atelierweken zijn in academiejaar uitsluitend voor eerstejaarsstudenten in het programma voorzien. De volgende academiejaren wordt dit geleidelijk ook in de andere opleidingsjaren ingevoerd. Stagegids Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs

9 2.2 Opbouw en organisatie van de stages Algemene principes Lint- en blokstages In Stage 1 en Afstudeerstage T van het programma is een combinatie van lint- en blokstage voorzien. Voor Stage 2 geldt dit eveneens vanaf academiejaar Voor nagenoeg alle switch-stages streven we eveneens naar een combinatie van lint- en blokstage. Tijdens lintstages verkennen studenten de klaspraktijk door participerende observatie, onderzoek, meespelen, meedoen met de mentor. Op bepaalde momenten geven studenten activiteiten samen met de mentor of met een medestudent als opstap naar team teaching. De lintstages faciliteren de wisselwerking tussen theorie en praktijk: studenten nemen inzichten uit de lessen mee naar de praktijk om uit te proberen of als focus voor verdere verkenning; de student neemt ook observatie- en reflectiegegevens uit de lintstage mee naar de opleiding als illustratie, concretisering en verrijking van de leerinhouden. Tijdens blokstages neemt de student vanaf Stage 2 de klas volledig zelfstandig over voor periodes van meerdere dagen tot weken na elkaar, afhankelijk van de fase van de opleiding. Naast verdere ruimte om uit te proberen, grijpen studenten de blokstages aan om hun verwachte competentieniveau aan te tonen. Aanvankelijk kan de klasmentor de stagiair waar nodig nog helpen met het aanbieden en begeleiden van activiteiten voor de groepen die zelfstandig werken. Studenten Stage 1 grijpen tijdens blokstages de kans om activiteiten aan te bieden aan kleine groepjes kinderen en/of aan de hele klasgroep, in teamteaching met een medestudent en/of met de klasmentor. Hoe de lint- en blokstages zijn ingepland in de jaarkalender, is verder in deze stagegids opgenomen (zie en 2.2.3) Toewijzing in partnerscholen De stagetoewijzing gebeurt voor alle studenten, zowel uit het reguliere traject als uit het VDAB- of Switch-traject, door de stagecoördinatie. Studenten worden daarbij gegroepeerd in partnerscholen die een engagement hebben uitgesproken om als SMART-school met onze opleiding studenten leeren groeikansen op de werkplek te bieden. Deze partnerscholen liggen grotendeels in Oost- en (in mindere mate) West-Vlaanderen of gemeenten grenzend aan de provincie Oost-Vlaanderen (in concreto in Vlaams-Brabant en Antwerpen). Bij de toewijzing proberen we zoveel als mogelijk rekening te houden met Voorkeuren van de student (indien die tijdig werden geregistreerd) Haalbare verplaatsingen in relatie tot de woonplaats (of kotadres) van de student Reeds doorlopen stagetraject van de student (andere partnerschool, stagebegeleider ) 4 3 In academiejaar hebben de studenten Stage 2 in elk semester 2 ingeplande dagen participerende observatie om de klas te verkennen, gevolgd door een stagetijd voor doestages (= lesvrije periode waarin het gevraagde volume stage in overleg met de stageschool wordt ingepland). 4 Doorheen de opleiding streven we ernaar om onze studenten toe te wijzen in 3 verschillende stagescholen maar waar dat niet lukt garanderen we zeker 2 verschillende stagescholen. Stagegids Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs

10 De inschrijvingsdatum van studenten: wie eerder inschrijft, proberen we eerder toe te wijzen aan een stageplaats In principe blijft een student gedurende 2 semesters in dezelfde partnerschool en bij dezelfde stagebegeleider, zodat er voldoende tijd is om het leerproces te verdiepen. Er zijn echter mogelijke redenen waarom in de loop van het traject toch van stageschool en/of stagebegeleider moet gewisseld worden. Dit gebeurt steeds na grondig overleg met alle betrokkenen en samen met de opdrachthouder stage. Binnen de stageschool krijgen de studenten een vaste stageklas toegewezen, afhankelijk van het tot dan toe doorlopen stagetraject van de student; het is immers de bedoeling dat de studenten tijdens de opleiding de verschillende leeftijdsgroepen in de kleuterschool leren kennen. Eerstejaarsstudenten maken naast hun vaste stageklas ook kennis met andere leeftijdsgroepen op de stageschool via een doorschuifsysteem. In principe krijgt een student bij het hernemen van een stageopleidingsonderdeel een nieuwe stageschool, een nieuwe stageklas met bij voorkeur dezelfde leeftijd kinderen en een nieuwe stagebegeleider toegewezen, tenzij er redenen zijn om daarvan af te wijken (bv. een school die blijft openstaan voor de student, de stagebegeleider en student die beiden een meerwaarde zien in een verdere samenwerking, ). Voor mogelijke onverenigbaarheid (bvb. omwille van familiebanden) met de toegewezen stageplaats : zie 5.3. Voor alle stageolods geldt dat wanneer het stagetraject in de aan de student toegewezen school wordt beëindigd nav. gedrag of attitudes van de student, hij/zij geen aanspraak kan maken op een nieuwe school. Voor alle stageolods (incl. S/Praktijkoriëntatie (T) en S/Voorbereiding Afstudeerstage T) geldt eveneens dat als de student op vlak van attitudes echt ondermaats presteert, de stagebegeleider, in overleg met de stageschool, kan besluiten dat het opleidingsonderdeel afgerond wordt met een quotering van maximaal 6/20. Hierbij kunnen andere prestaties voor dit opleidingsonderdeel deze quotering niet meer ten gunste beïnvloeden. De opleiding en de stageschool kunnen in de stages samen oordelen dat de student op het vlak van attitudes ondermaats presteert als de student te weinig engagement en verantwoordelijkheidszin vertoont 5 : door onvoldoende schriftelijk, mentaal als materieel voorbereid naar de stageklas te gaan; wanneer hij de rechten van de kinderen dreigt te schaden; door bewust begeleiders te misleiden door gebrekkige of verkeerde informatie door te geven; door opdrachten niet of fictief uit te voeren; door onvoldoende bereid te zijn zich lerend op te stellen; door bewust het schoolreglement niet na te volgen; door zich niet respectvol op te stellen tav de kinderen, stageschool en de begeleiders; door onrespectvol om te gaan met de materialen en infrastructuur van de stageplaats; door het niet respecteren van het studiecontract van de Arteveldehogeschool. 5 Tijdens de stages rekenen de opleiding en de stageschool op de verantwoordelijkheidszin van de student. Indien de opleiding en de stageschool samen oordelen dat de student zich onvoldoende heeft voorbereid en/of wanneer de rechten van het kind dreigen geschaad te worden, kan dit, zowel vóór als tijdens de stage, aanleiding geven tot een alternatief en remediërend leertraject waarbij effectieve stage in een stageinstelling tijdelijk uitgesteld wordt. Geen van de betrokken partijen bij de stage kan echter de stage eenzijdig beëindigen: een gesprek met de opdrachthouder stage in de opleiding is steeds gewenst. Stagegids Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs

11 Zelfgekozen stagecontext? Voor de toewijzing in de stagescholen kunnen studenten enkele voorkeuren registreren, waar zoveel als mogelijk rekening mee wordt gehouden. Enkel derdejaarsstudenten kunnen daarnaast bijkomend stage-ervaring opdoen in een zelfgekozen schoolcontext. Zij vernemen de criteria waarbij ze rekening moeten houden (bv. klasgrootte) tijdig vanuit de opleiding. In een katholieke school in West-Vlaanderen zullen ze zich voor het zoeken van een eigen stageplaats, conform de procedure vanuit Bisdom Brugge, in september moeten aanmelden op de stageschool. De student ontvang hierover concrete informatie vanuit de opleiding. Studenten die een zelfgekozen stagecontext willen in de provincie Antwerpen, respecteren daarbij volgende grenzen: Hemiksem, Aartselaar, Rumst, Willebroek en Antwerpen-Centrum. Studenten uit Vlaams-Brabant kunnen in overleg met de stagecoördinatie eveneens zelf een stageplaats aanreiken. Zij toetsen vooraf de uiterste grenzen af bij de stagecoördinatie Het spreekt voor zich dat de student ook in een zelfgekozen stagecontext geen onverenigbaarheden (bvb. omwille van familiebanden) kan hebben: zie Regulier stagetraject (incl. stagekalender) We opteren voor jaaropleidingsonderdelen Stage in het traject van de student: Stage 1 in de eerste schijf, Stage 2 in de tweede schijf en Afstudeerstage T in de derde schijf. Studenten hebben op die manier steeds een jaar de tijd om te werken aan de verwachte stagecompetenties (zie hoofdstuk 3: doelstellingen van de stage). Voor is een concrete stagekalender uitgewerkt. In het eerste semester zijn 9 lintstagedagen voorzien voor eerstejaarsstudenten (kolom 1), en dit in de periode van oktober tot december. Voor studenten Afstudeerstage T (kolom 3) voorzien we 7 lintstagedagen, waarvan 5 voorgaand aan een periode blokstage van 2 weken in november-december. De tweedejaarsstudenten (kolom 2) die nog in het oude opleidingsprogramma hun stage afwerken, komen 2 dagen participerend observeren in oktober, gevolgd door een stagetijd 6 in november-docember waarin zij twee keer 1 week blokstage plannen. Na de examens in januari komen de eerstejaarsstudenten voor de eerste keer meerdere dagen aaneensluitend naar de stageschool (2,5 dagen). Deze dagen zijn qua invulling nog steeds vooral verkennend van aard. Laatstejaarsstudenten gaan eind januari een week op participerende observatiestage in het eerste leerjaar 7. In het tweede semester komen eerstejaarsstudenten tweewekelijks naar de stageklas (februari-april). In mei doen zij drie keer 2,5 dagen blokstage. Voor de tweedejaarsstudenten is de organisatie vergelijkbaar aan het eerste semester: 2 dagen participerende observatie voorafgaand aan de stagetijd, waarin twee keer een week blokstage wordt ingepland (al dan niet aaneensluitend). 6 Met stagetijd wordt verwezen naar in de opleidingskalender voorziene tijdsblokken waarin de student in een reële kleuterschoolcontext kan observeren, onderzoeken, uitproberen, toepassen, enz. In die periode worden geen of slechts beperkt lessen georganiseerd op de campus. 7 In overleg met de stageschool kunnen ze dit eventueel ook opnemen in september om zo de overgang vanuit de derde kleuterklas beter te kunnen volgen. Stagegids Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs

12 Derdejaarsstudenten hebben het hele tweede semester lesvrij en plannen hun resterend volume blokstage in overleg met hun stagescholen (i.c. toegewezen partnerschool en zelfgekozen stagecontext). Noot: studenten die Stage 1 of Afstudeerstage T opnemen in het VDAB-traject komen op donderdagen naar de stageschool i.p.v. op dinsdag voor lintstage. Met de betrokken scholen wordt een duidelijke stageplanning gecommuniceerd. Stagegids Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs

13 Voor academiejaar ziet de concrete stageplanning er als volgt uit (reguliere traject): Stagegids Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs

14 2.2.3 Switch stagetraject Het Switch-traject is bedoeld voor studenten die werk en/of gezin willen combineren met de opleiding tot leraar kleuteronderwijs, of voor studenten die reeds een diploma hoger onderwijs behaalden. Voor de meeste opleidingsonderdelen zijn de benaming en bijhorende stageverwachtingen gelijklopend voor het reguliere en het Switch-traject. Voor Switch-studenten wordt bij de aanvang van hun opleiding, in tegenstelling tot het reguliere traject, een opleidingsonderdeel S/Praktijkoriëntatie ingericht dat theoretische lessen combineert met een stagecomponent. De evaluatie van het opleidingsonderdeel Praktijkoriëntatie' gebeurt binnen de opleiding via een examen en/of opdrachten, aangevuld met attitudes van uit stage. Studenten in het Switch-traject die reeds een bachelor- of masterdiploma behaalden en een 2- of 3- jarig opleidingsprogramma volgen, zijn vrijgesteld voor Stage 1 8. Zij volgen, voorafgaand aan S/Stage 2 T, het opleidingsonderdeel S/Leergebieden 1 T, waarbij theoretische inhouden en uitvoering van stageopdrachten worden gecombineerd. De evaluatie van S/Leergebieden 1T gebeurt binnen de opleiding via een examen en/of opdrachten. Voor beide opleidingsonderdelen (S/Praktijkoriëntatie en S/Leergebieden 1T) geldt dat de praktijkcompetenties in de stageschool respectievelijke slechts beperkt tot attitudes of niet worden beoordeeld. Hierdoor ligt de focus voor de begeleiding door de klasmentor op begeleiding en feedback. Voor beide olods geldt ook dat als de student op vlak van attitudes echt ondermaats presteert, de stagebegeleider, in overleg met de stageschool, kan besluiten dat het opleidingsonderdeel afgerond wordt met een quotering van maximaal 6/20. Hierbij kunnen andere prestaties voor dit opleidingsonderdeel deze quotering niet meer ten gunste beïnvloeden. De student wordt ook uitgesloten van de tweede examenkans voor dit opleidingsonderdeel. Hiermee geeft de opleiding het duidelijke signaal dat attitudes voor leraren cruciaal zijn. Schematisch verloop stage in switchtrajecten tijdens academiejaar : Sem 1 Sem 2 Sem 3 Sem 4 Sem 5 Sem 6 Sem 7 Sem 8 Switch 2j. Switch 3j. Switch 4j. S/Leergebieden 1 T S/Stage 2 T S/Voorb. Afststage T S/Afst.stage T S/Leergebieden 1 T S/Stage 1 T S/Voorb. Afststage T S/Afst.stage T S/Pr.oriëntatie S/Stage 1 T S/Stage 2 S/Afst.stage T 8 De vrijstelling voor Stage 1 geldt voor nieuw startende studenten met een vooropleiding in het hoger onderwijs. Studenten die eerder in de switch-opleiding waren gestart en hun traject afwerken in het oude programma, zijn vrijgesteld voor Stage 2 en nemen Stage 1 wel op in hun programma. Stagegids Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs

15 Eens het vernieuwde curriculum volledig is geïmplementeerd, zal de stageopbouw er als volgt uitzien voor switch-studenten: Switch 2j. Switch 3j. Switch 4j. Sem 1 Sem 2 Sem 3 Sem 4 Sem 5 Sem 6 Sem 7 Sem 8 S/Voorb. S/Stage 2 S/Stage 3 Stage 2 S/Voorbereiding Stage 2 S/Stage 2 S/Stage 3 S/Pr.oriëntatie S/Stage 1 S/Stage 2 S/Stage 3 Voor de planning is het uitgangspunt dat studenten uit het Switch-traject op donderdag lintstage doen in de stageschool. Afhankelijk van het opleidingsonderdeel is dit op wekelijkse dan wel tweewekelijkse basis. Naast de lintstages zijn er ook blokstages voorzien, waarvan het volume en de planning specifiek is voor elk opleidingsonderdeel. Aan de stagescholen en studenten wordt tijdig een specifieke planning bezorgd Keuzestage In het uitdovende oude opleidingsprogramma hebben studenten meestal naast (S/)Afstudeerstage T ook het opleidingsonderdeel Keuzestage in het programma. Keuzestage wordt ingevuld door een stage binnen onderwijs of in een andere context waar met jonge kinderen gewerkt wordt. Keuzestage heeft een volume van 15 stagedagen en kan worden ingepland als 3 aaneensluitende weken, of per week of per dag. De student kiest Keuzestage in functie van het verdiepen van bepaalde competenties en/of om een onbekend werkveld te verkennen. In het olod Keuzestage werkt de student vooral aan de kerncompetentie Professionaliseren en innoveren 9 met volgende onderliggende opleidingscompetenties en doelen: OC 11 OC12 OC13 OC14 Kritisch naar zichzelf en het eigen functioneren kijken en het eigen handelen vanuit deze reflectie bijsturen Kritisch reflecteren over het eigen functioneren in de nieuwe werkcontext. Kritisch reflecteren over effect van ervaringen in de nieuwe werkcontext voor eigen professioneel handelen. Initiatieven nemen om het werkveld en de professionele ervaringen grondig te verkennen. Informatie verwerven op basis van vakliteratuur, resultaten van onderzoek en schoolcultuur. Stappen zetten om op basis hiervan en via praktijkgericht onderzoek vernieuwende ideeën aan te brengen Informatie ivm de werkcontext, beschikbaar in de stage-instelling, grondig verwerken. Bevragen van medewerkers ivm de werkcontext. Actief op zoek gaan naar bijkomende achtergrond ivm de werkcontext. Adequaat communiceren met volwassen partners, met respect voor diversiteit en rekening houdend met deontologie. In communicatie op een positieve manier omgaan met diversiteit. Deontologische regels toepassen. Constructief samenwerken in een schoolteam, met ouders en met externen. Constructief samenwerken met collega s. Constructief samenwerken met externen/klanten/bezoekers/ 9 Dit gaat over het oude competentiekader van de opleiding. Stagegids Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs

16 OC16 Het professioneel handelen plaatsen in het brede werkveld en de maatschappelijke relevantie ervan duiden in het licht van ontwikkelingen binnen de samenleving, het overheidsbeleid en in de internationale context. De maatschappelijke relevantie van het eigen professioneel handelen in de stage-instelling duiden, rekening houdend met het beleid van de instelling en van de overheid. De werkcontext situeren binnen de maatschappelijke context. Bijkomende concrete doelen, geformuleerd door de student: Formuleren van concrete, context gerelateerde doelen door de student. Stappen zetten om deze zelf geformuleerde doelen te bereiken. Qua aanbod zijn er voor Keuzestage de mogelijkheden: Buitengewoon Onderwijs (ook ziekenhuisschool) Op stap met de zorgcoördinator Leeftijdsgemengde groepen Op stap met bijzondere leermeester beweging Kinderopvang Kinderlabo De Katrol Methodeschool Immersieklas Nederlands Taalproject Sint-Niklaas Musea, MUSICA, Opera, Bib/talige context Uitwerken van multimedia project Natuurbeleving Erasmus Mondiale praktijkverkenning Op stap met een Erasmusstudent Jonge kinderen in Europa Voor elke invulling van Keuzestage is een lesgever de verantwoordelijke begeleider. Deze begeleider is verantwoordelijk voor het uitwerken van het concept en de communicatie daarover. Deze begeleider is ook de evaluator. Stagegids Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs

17 3. Doelstellingen van de stage: Focus en verwachtingen Doorheen elke stage heeft de student als doel voor ogen te groeien in zijn/haar competenties als leraar kleuteronderwijs. Het competentiekader geeft duidelijkheid over waar de focus ligt per stageopleidingsonderdeel en welke verwachtingen de opleiding heeft gesteld in functie van de beoordeling van de desbetreffende stage. De stageverwachtingen/beoordelings-criteria bouwen zich geleidelijk aan op in complexiteit doorheen de opleiding: aanvankelijk worden vooral competenties op elementair niveau verwacht, daarna op verdiepend niveau en tenslotte ook op autonoom prestatieniveau. 3.1 Oud opleidingsprogramma Met het oud opleidingsprogramma verwijzen we naar de opleidingsonderdelen: Stage 1 T, Stage 2, Afstudeerstage T (jaarolod/semolod), S/Praktijkoriëntatie T, S/Stage 1, S/Stage 1 T, S/Stage 2, S/Stage 2 T, S/Voorbereiding Afstudeerstage T, S/Afstudeerstage T (jaarolod/semolod). Opleidingsattitudes Visie ontwikkelen 1 Leergierigheid Actief zoeken naar situaties om de eigen competentie te verbreden en te verdiepen 2 Kritische ingesteldheid Bereid zijn zichzelf en zijn omgeving in vraag te stellen. De waarde van een bewering of een feit, de wenselijkheid en haalbaarheid van een vooropgesteld doel verifiëren alvorens een stelling in te nemen. 3 Creatieve gerichtheid Erop gericht zijn om uit diverse situaties en informatiebronnen ideeën te genereren. Het ontwikkelingsaanbod voor kinderen op een originele en muzische manier gestalte geven. Communiceren 4 Gerichtheid op correct taalgebruik en communicatie In de mondelinge en schriftelijke communicatie met kinderen, ouders, leden van het schoolteam en externen, erop gericht zijn een adequaat en correct taalgebruik te hanteren en aandacht te hebben voor het belang van non-verbale communicatie. 5 Relationele gerichtheid In contacten met anderen kenmerken van echtheid, aanvaarding, empathie en respect tonen. 6 Expressieve gerichtheid Zowel verbaal als non-verbaal op een authentieke manier boodschappen speels, levendig en inspirerend communiceren. 7 Discreet omgaan met gegevens Informatie over kinderen, ouders en andere schoolbetrokkenen enkel in een professionele context gebruiken, daarbij respect tonen en waar nodig ook het geheim van de bron bewaren. Bewust handelen 8 Flexibiliteit Bereid zijn zich aan te passen aan wijzigende omstandigheden, o.m. middelen, doelen, mensen en procedures. 9 Beslissingsvermogen Durven een standpunt in te nemen of tot een handeling over te gaan, en er ook de verantwoordelijkheid voor opnemen. 10 Organisatievermogen Erop gericht zijn zodanig te plannen, te coördineren en te delegeren dat het beoogde doel op een efficiënte manier bereikt kan worden. 11 Gerichtheid op zelfsturing Het eigen handelen sturen door het maken van bewuste keuzes. Verantwoordelijkheid opnemen voor het eigen leerproces. Stagegids Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs

18 Stage 1 Stage 2 Afsudeer stage T Zich engageren 12 Verantwoordelijkheidszin Verantwoordelijkheid opnemen voor de school als geheel. Zich engageren om een positieve ontwikkeling van elk kind te bevorderen. 13 Zin voor samenwerking Bereid zijn om op een constructieve manier gemeenschappelijk aan eenzelfde taak te werken en zo een meerwaarde te realiseren. 14 Een hart hebben voor jonge kinderen Engagement tonen, gericht op het algemeen welzijn van de kinderen waarvoor men verantwoordelijkheid draagt. In de eerste plaats oog hebben voor het positieve en dit ook uiten. 15 Openstaan voor diversiteit Elke medemens ruimte geven om zichzelf te zijn en te ontplooien, ongeacht de sociale, culturele of andere eigenheid. 16 Positieve waardeoriëntaties Waardeontwikkeling en positieve attitudevorming bij kinderen voorleven uitdrukkelijk ondersteunen en stimuleren Opleidingscompetenties In onderstaand schema is terug te vinden welke vaardigheden tijdens de stages moeten aangewend worden en op welk niveau. Onder kolom 1 staat aangegeven wat verwacht wordt tegen het olod Stage 1, onder kolom 2 wat verwacht wordt tegen Stage 2 en onder kolom 3 vindt men de verwachtingen voor het olod Afstudeerstage T. Betekenis van de gebruikte arcering in de rechterkolommen : Deze vaardigheid moet verworven zijn tijdens het betreffende olod. Aan deze vaardigheid wordt reeds gewerkt, maar ze vormt geen overgangscriterium voor het betreffende olod. Nog niet verwacht. Indien wel reeds toegepast, vormt dit een meerwaarde in de beoordeling. Kerncompetentie 1: Opvoeden. Een positief en gestructureerd leefklimaat creëren, aangepast aan de behoeften van alle kinderen in de groep om de emancipatie van elk kind te bevorderen. OC 1 Met zorg voor elk kind in de groep en op school een positief leefklimaat creëren. Positieve interacties realiseren met kinderen en met de klasgroep. Warmte en geborgenheid geven Oogcontact maken / hebben met kinderen Stimulerend zijn, bevestigen en ondersteunen Aanvaardend zijn, respect en vertrouwen hebben Echt / authentiek zijn Begrijpend, inlevend en actief luisteren Een positieve interactie met de klasgroep opbouwen Gepast reageren op gevoelens van kinderen Aandacht hebben voor het individuele kind tijdens het klasgebeuren Constructief omgaan met conflicten Elk klasmoment sfeervol laten verlopen en er de opvoedingskansen van benutten Ervaringsgericht in dialoog gaan met kinderen Stagegids Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs

19 Positieve sociale omgangsvormen bij kleuters stimuleren Mogelijkheden en sterke kanten van elk kind zien en benutten Gepast omgaan met diversiteit in de klasgroep Inlevende vraagstelling hanteren De autonomie van kleuters ondersteunen en stimuleren Humor integreren in de omgang, als hefboom voor welbevinden en betrokkenheid OC 2 Adequaat omgaan met en zorg voorzien voor kinderen met specifieke (onderwijs-) behoeften Gevoelig zijn voor signalen die wijzen op specifieke (onderwijs)behoeften In overleg met de klasmentor adequaat omgaan met kinderen in sociaal-emotionele probleemsituaties en met kinderen met leer- en gedragsmoeilijkheden In overleg met de klasmentor adequaat omgaan met kinderen met specifieke (onderwijs)behoeften OC 3 Leiding geven door middel van een gestructureerd pedagogisch klimaat. Duidelijk en op positieve wijze afspraken/regels/grenzen aangeven Consequent regels en afspraken doen naleven Leiding geven aan een groepje kleuters Leiding geven aan de volledige klasgroep Oog hebben voor alle kleuters Gepast en consequent optreden bij regelovertredend gedrag Samen met de kleuters afspraken maken OC 4 Zich als persoon present stellen: op geëngageerde, authentieke en expressieve wijze kinderen inspireren en voorleven. Expressieve (lichaams)taal hanteren Vanuit eigen expressie enthousiasme bij kinderen opwekken Op constructieve wijze duidelijk aanwezig zijn (in de klas) Dynamisch, energiek en enthousiast zijn Voorbeeldgedrag vertonen Waarden aanreiken Muzische houding aannemen Kerncompetentie 2: Ontwikkeling Begeleiden In een aangepaste, rijke speel/leeromgeving speel- leer- en ontwikkelingsprocessen van jonge kinderen doelgericht begeleiden. OC 5 Handelingsgericht observeren: de beginsituatie achterhalen en vanuit observatie ontwikkelingsgericht (bij)sturen. Een filmisch observatieverslag schrijven vanuit een observatievraag rond spel of ontwikkeling van kinderen Observatiegegevens genuanceerd interpreteren Handelingsgerichte conclusies uitwerken vanuit observaties en interpretaties Welbevinden en betrokkenheid observeren/scoren De beginsituatie van de groep achterhalen i.f.v. aanbod en BC-uitwerking, in overleg met de klasmentor Stagegids Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs

20 De beginsituatie van individuele kleuters achterhalen i.f.v. differentiatie en het bieden van zorg, in overleg met de klasmentor Competenties van kleuters observeren/scoren en erover in overleg gaan met de klasmentor In overleg met de klasmentor een kindvolgsysteem uitwerken (klasscreening, individueel zorgdossier, interventies, ) OC 6 Ontwikkelingskansen en doelen selecteren, spelmogelijkheden, inhouden, groeperingvormen en methodische aanpak voorbereiden. Een kindgerichte planning vooropstellen. Mentaal voorbereid zijn Materieel en organisatorisch voorbereid zijn Bij activiteiten een logische en didactisch correcte opbouw realiseren Schriftelijk werk correct uitvoeren, verzorgen en structureren Een correcte en rijke inhoud voorzien, gericht op het boeien van kinderen Een realistisch en evenwichtig dagverloop plannen Schriftelijke voorbereidingen doelgericht uitwerken Schriftelijke voorbereidingen uitwerken aangepast aan het ontwikkelingsniveau van de van de kinderen Doelen en ontwikkelingskansen selecteren op basis van diverse documenten Een stageperiode realistisch en evenwichtig plannen Materialen uitwerken aansluitend bij de beginsituatie van de kinderen Een thema samenhangend en op niveau uitwerken Activiteiten uitwerken, rekening houdend met de aanwezige diversiteit in de groep kleuters Differentiatie voorzien op basis van observaties Verbredings- en verdiepingskansen voorzien Observatiegegevens aanwenden om de eigen planning bij te sturen OC 7 Een rijk en creatief speelleeraanbod begeleiden, aansluitend bij de ontwikkelingsbehoeften van kinderen. Speels en boeiend zijn Spel van kinderen stimuleren Openstaan voor de belevingswereld van kleuters tijdens hun spel Aansluiten bij de interesse van kleuters Meegaan in de belevingswereld van kinderen Zich inleven in de leefwereld van kleuters tijdens het gehele aanbod Rijke en gevarieerde thematische materialen betekenisvol aanbieden Bij de activiteiten een doelgerichte begeleiding realiseren Keuzeproces en opruimen begeleiden Ontwikkelingsstimulerend begeleiden in begeleide activiteiten Een thema samenhangend en op niveau realiseren De 5 muzische talen (beeld, muziek, drama, beweging, media) integreren in aanbod voor en begeleiding van kleuters Het aanbod vormgeven zodat het de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van kleuters ondersteunt en stimuleert Stagegids Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs

21 Werken met authentieke en reële situaties, die voor kleuters betekenisvol zijn Een thema uitbouwen gebruik makend van de inbreng van kleuters Alle kansen benutten tot ontwikkelingsstimulerend begeleiden in het ganse klasgebeuren Differentiatie realiseren (verbreden en verdiepen) in begeleide en zelfstandige activiteiten Tijdens een activiteit het eigen handelen bijsturen op basis van observaties Op constructieve manier diversiteit aanwenden in het ontwikkelingsaanbod Zinvol inspelen op en kansen geven tot kleuterinitiatief en verantwoordelijkheid Ontwikkelingsgericht aanbod van (zelfstandige) activiteiten realiseren Planning soepel en verantwoord kunnen aanpassen aan de noden en aan de beginsituatie of omstandigheden Een muzisch klimaat creëren waarin ruimte is voor genieten en beleven van elk kind OC 8: De verworven basiskennis met betrekking tot het jonge kind, de leer- en ontwikkelingsgebieden en het onderwijs aanwenden in het onderwijsaanbod. Correct refereren naar gebruikte bronnen bij het voorbereiden van het aanbod Inhouden van de verschillende olods uit de lijn ontwikkeling begeleiden en praktijk en stage aanwenden in het pedagogisch-didactisch aanbod Voldoende en correcte inhoudelijke achtergrondinformatie gebruiken bij voorbereiden van activiteiten Voldoende en correcte achtergrondinformatie gebruiken bij thema-uitwerking Actuele inhouden hanteren OC 9 Met zorg voor elk kind en voor het levende en niet-levende in de omgeving, de klasruimte en de planning functioneel en veilig organiseren. Keuzeproces en groepsindeling organiseren aansluitend bij de beginsituatie Opruimen organiseren Oog hebben voor algemeen (lichamelijk) welzijn van kleuters Oog hebben voor veiligheid, gezondheid en hygiëne van kleuters Zorg dragen voor het levende en niet-levende in de omgeving Bouwen aan klasinrichting : geleidelijk, verrijkend, binnen thema, sfeervol Courante elementaire verzorgingstaken kunnen uitvoeren Zorgen voor algemeen (lichamelijk) welzijn van kleuters Overzicht houden op de klas Gepast handelen i.f.v. veiligheid, gezondheid en hygiëne van kleuters Een vlot werktempo aanhouden (o.a. tijdig afronden) Overgangen en samenhang verzorgen (tijdens activiteiten en tussen opeenvolgende activiteiten) De klasruimte zinvol benutten Gelijktijdige en/of opeenvolgende activiteiten vlot en soepel laten verlopen OC 10 De taalverwerving van kinderen bevorderen aan de hand van een aangepast, correct taalaanbod en een stimulerende talige interactie. Verstaanbaar spreken: articulatie, stemvolume, stemkwaliteit, spreektempo en zuivere uitspraak verzorgen Standaardnederlands spreken Op niveau van kleuters spreken Stagegids Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs

22 Duidelijke opdrachten formuleren, vragen stellen, uitleg en feedback geven Een rijke en correcte (thema)taal gebruiken Op passende en ondersteunende wijze feedback geven op de taal van kleuters Gericht zijn op taalzorg en -stimulering in elk contact met kleuters Gepast taal en communicatie uitlokken bij kleuters Kerncompetentie 3: Professionaliseren en Innoveren via reflectie en onderzoek het professioneel functioneren permanent bijsturen. OC 11 Kritisch naar zichzelf en het eigen functioneren kijken en het eigen handelen vanuit deze reflectie bijsturen. Vanuit een waarderende houding feedback ontvangen Feedback omzetten in handelen Bewust zijn van eigen sterktes binnen professioneel handelen Een betekenisvolle situatie kunnen selecteren in functie van reflectie Eigen functioneren bevragen (oorzaken zoeken van slagen en minder slagen) Een analyse maken van het gebeuren: - kritische contextgegevens weergeven - kaders uit de opleiding hanteren om het gebeuren te situeren - Eigen rol in het gebeuren Vanuit bewust zijn van eigen sterktes, leerpunten, aandachtspunten, handelingsgerichte conclusies zelfsturend stappen zetten in eigen leerproces Zichzelf situeren ten aanzien van de opleidingscompetenties zoals beschreven in de stageverwachtingen Kunnen aangeven hoe waarden en eigen visie van invloed zijn op het professioneel handelen en bereid zijn om dit in vraag te stellen Pedagogische kaders in de klaspraktijk toepassen Eigen visie, overtuigingen en waarden als kracht hanteren in de klas- en schoolpraktijk Kerncompetentie 4: Partner zijn van ouders, externen, schoolteam Respectvol, adequaat en constructief communiceren en samenwerken met ouders, collega's en externen. OC 13 Adequaat communiceren met volwassen partners, met respect voor diversiteit en rekening houdend met deontologie. Gepaste omvangsvormen hanteren in dagelijkse contacten Openstaan voor en respect tonen in communicatie met volwassenen Tijdig en correct informatie doorgeven Gepast afspraken maken met directie en begeleiders zowel schriftelijk als mondeling Discreet omgaan met gegevens over de school, de kinderen en hun thuiscontext Standaardnederlands hanteren in alle schriftelijk werk en professionele communicatie Standaardnederlands op een flexibele en adequate manier hanteren in mondelinge communicatie met volwassenen In communicatie rekening houden met deontologie In standaardnederlands verzorgde informerende brieven aan ouders uitwerken, rekening houdend met diversiteit Initiatief nemen om op een respectvolle wijze contact te leggen met ouders, team en externen In mondelinge en schriftelijke communicatie met volwassenen schoolwoordenschat en vaktaal gepast hanteren Stagegids Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs

23 In communicatie op een positieve manier omgaan met diversiteit Empathie tonen tijdens gesprekken met volwassenen Gepast strategieën inzetten om te communiceren met ouders met diverse taalachtergronden OC 14 Constructief samenwerken in een schoolteam, met ouders en met externen Met de mentor en/of medestudent overleggen over taakverdeling en gemaakte afspraken naleven School- en klasgebonden administratieve taken correct uitvoeren Constructief participeren aan de werking van een schoolteam Bijdragen leveren tot een gunstig verloop van een vergadering / overlegmoment Ouders / externen actief betrekken bij het onderwijsaanbod Schoolbrede afspraken uit het schoolwerkplan naleven In samenwerking een positief, kritische houding aannemen Kerncompetentie 5: Participeren in de samenleving Geëngageerd en kritisch omgaan met onderwijskundige, maatschappelijke, levensbeschouwelijke en breed culturele thema's OC 15 Cultuurelementen, de maatschappelijke realiteit en gebeurtenissen uit de actualiteit kritisch en constructief verwerken in het onderwijsaanbod. Actief op zoek gaan naar mogelijkheden om de buurt van de school in het aanbod te betrekken. De aanwezige diversiteit positief benaderen en meenemen bij taal, activiteiten en materialen. Verbondenheid creëren in de klas, met elkaar, met de omgeving, met de natuur als eerste stappen in duurzaamheidsdenken bij kleuters. Signalen van een kwetsbare thuissituatie (h)erkennen en hier rekening mee houden in aanbod en in interactie met kleuters. Mogelijkheden voorzien in het aanbod waarin kinderen elkaars leefwereld kunnen leren kennen en waarderen. Aan talensensibilisering doen: een rijk milieu creëren waarin de kinderen kennismaken met verschillende talen en taalveariëteiten (westerse en niet-westerse talen, dialecten, mengtalen, straattaal, ). Actuele gebeurtenissen uit de leef- en belevingswereld van de kleuter(s) integreren in het klasgebeuren. In dialoog gaan met kleuters over duurzaamheidwaarden en thema s. Mogelijkheden (voor)zien om het cultureel bewustzijn van kinderen aan te scherpen en hun culturele waarden aan te brengen op een zinvolle en doordachte manier. 3.2 Nieuw opleidingsprogramma (voor Stage 1 en S/Praktijkoriëntatie) In onderstaand schema is terug te vinden welke vaardigheden tijdens de stages moeten aangewend worden en op welk niveau. Onder kolom 1 staat aangegeven wat verwacht wordt tegen het olod Stage 1, onder kolom 2 wat verwacht wordt tegen Stage 2 (vanaf ) 10 en onder kolom 3 vindt men de verwachtingen voor het olod Stage 3 (vanaf ) Onder voorbehoud van eventuele bijstellingen. Stagegids Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs

24 S/Praktijkoriëntatie Stage 1 Stage 2 Stage 3 Betekenis van de gebruikte arcering in de rechterkolommen : Deze vaardigheid moet verworven zijn tijdens het betreffende olod. Nog niet verwacht. OLR 1 Systematisch, transparant en doelgericht inspelen op de betrokkenheid en het welbevinden van alle kinderen OLR 1/E1e/G5 De student boeit kinderen door speelsheid, enthousiasme en eigen expressie. OLR 1/E1e/G6 De student benut kansen om tegemoet te komen aan de muzische beleving van kinderen. OLR 1/E1e/G7 De student maakt verbinding met de kinderen door mee te gaan in de fantasiewereld van de kinderen. OLR 1/E1e/G8 De student speelt in op het welbevinden en betrokkenheid van kinderen door verbinding te maken met hun spel. OLR 1/E1f/G7 De student creëert denktijd, denkruimte en denkcontext: hij/zij geeft kinderen tijd om na te denken over vragen of antwoorden, reageert waarderend op ideeën van kinderen en stelt open vragen. OLR1/E1e/G8 De student hanteert een rijk en expressief taalgebruik in interactie met kinderen. OLR1/E1e/G9 De student creëert taalruimte: hij/zij luistert actief, stelt open vragen en werkt met de inbreng van de kinderen. OLR1/V1b/G3 De student merkt op wat kinderen bezighoudt om van daaruit verder te werken. OLR1/V1c/G2 De student werkt samen met kinderen een belangstellingspunt uit, waarin geïntegreerd en gevarieerd aan decretale leerplandoelen gewerkt wordt. OLR1/V1c/G3 De student werkt betekenisvolle spel- en speelleerkansen doelgericht uit. OLR1/V1c/G4 De student selecteert relevante inhouden en passende doelen uit ODET en de leerplannen. OLR1/V1c/G5 De student werkt betekenisvolle spel- en speelleerkansen geïntegreerd doelgericht uit. OLR1/V1c/G7 De student creëert samenhang tussen de opeenvolgende spelen speelleerkansen bij het uitwerken van een belangstellingspunt. OLR1/V1c/G9 Hier moet iets van wereldverkenners komen. OLR1/V1c/G10 De student integreert op een creatieve manier de vier muzische talen (drama, beeld, muziek en dans). OLR1/V1d/G2 De student differentieert het aanbod vanuit de betreffende leergebieden, aansluitend bij de onderwijsbehoeften van kinderen. OLR1/V1d/G5 De student schept een rijke en stimulerende taalleeromgeving met expliciete aandacht voor meertaligheid. OLR1/V1d/G8 De student stimuleert een onderzoekende houding bij kinderen. OLR1/V1d/G9 De student creëert een muzisch klimaat. Stagegids Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs