KWALITEITSONDERZOEK MBO. Stichting Onderwijsgroep Tilburg ROC Tilburg

Transcriptie

1 KWALITEITSONDERZOEK MBO Stichting Onderwijsgroep Tilburg ROC Tilburg Plaats : Tilburg BRIN nummer : 25LZ Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 31 oktober en 1 november 2016 Datum vaststelling : 7 februari /16

2

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Conclusie en vervolgtoezicht Conclusie Vervolg Resultaten van het onderzoek... 3 Bijlagen... 6 Bijlage I Normering kwaliteitsgebieden... 6 Bijlage II Resultaten kwaliteitsonderzoek... 8

4

5 1 Inleiding In dit rapport staan de uitkomsten van het kwaliteitsonderzoek, dat de Inspectie van het Onderwijs op 31 oktober en 1 november 2016 heeft uitgevoerd bij. Dit onderzoek heeft betrekking op het middelbaar beroepsonderwijs. De inspectie baseert zich op het Toezichtkader bve 2012 inclusief de beleidsregel van 5 september 2016 en het Addendum 2015 (zie Aanleiding voor dit kwaliteitsonderzoek In het onderzoek van de Staat van de Instelling (rapport vastgesteld op 1 juli 2015) is geconstateerd dat er sprake was van tekortkomingen in de gebieden onderwijsproces, examinering en diplomering en kwaliteitsborging bij de opleiding Onderwijsassistent, Daarom was in het vervolgtoezicht een onderzoek naar kwaliteitsverbetering opgenomen bij de opleiding Onderwijsassistent, van de beroepsgerichte structuur. Om vast te stellen of de eerder geconstateerde tekortkomingen zijn opgeheven, is een onderzoek naar kwaliteitsverbetering uitgevoerd. Daarnaast is een beperkt kwaliteitsonderzoek uitgevoerd bij de verwante opleiding in de herziene kwalificatiestructuur (hks) over dezelfde gebieden en aspecten die in het onderzoek naar kwaliteitsverbetering aan de orde waren. Het gebied examinering en diplomering is echter niet onderzocht omdat er bij deze hks-opleiding nog niet is geëxamineerd. Dit rapport, betreffende de verwante opleiding Onderwijsassistent, en het rapport onderzoek naar kwaliteitsverbetering betreffende de opleiding Onderwijsassistent, zijn aan elkaar gerelateerd. De volgende opleiding is onderzocht: Gebied Onderwijsproces en Kwaliteitsborging 25485, Pedagogisch werk (Onderwijsassistent) Leerweg, niveau, locatie Leerweg bol, niveau 4, locatie Prof. Gimbrérelaan 9 te Tilburg Tijdens het kwaliteitsonderzoek hebben we informatie over de instelling en opleiding geanalyseerd. Op locatie zijn onderwijsactiviteiten geobserveerd, documenten onderzocht en gesprekken gevoerd. Er is onder andere gesproken met studenten, docenten, management en de directie. In dit rapport starten we met de conclusie van het kwaliteitsonderzoek en geven we aan wat het vervolg is (hoofdstuk 2). Vervolgens is het resultaat van het kwaliteitsonderzoek beschreven (hoofdstuk 3). De normering van de onderzochte kwaliteitsgebieden is als bijlage I opgenomen. De oordelen van de opleiding zijn als bijlage II opgenomen. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC tilburg pagina 1 van 8

6 2 Conclusie en vervolgtoezicht In dit hoofdstuk staat de conclusie van het kwaliteitsonderzoek en beschrijven we het vervolg. De toelichting op de beoordeling staat in hoofdstuk Conclusie We concluderen dat bij Onderwijsassistent de kwaliteitsgebieden onderwijsproces en kwaliteitsborging onvoldoende zijn. Bij deze opleiding zullen we vervolgtoezicht uitvoeren, vanwege zwak onderwijs en niet naleving van de wet op het gebied van kwaliteitsborging (WEB, art ). In onderstaande paragraaf is aangegeven wat het vervolgtoezicht inhoudt. 2.2 Vervolg We voeren bij deze opleiding vervolgtoezicht uit, omdat we niet alle kwaliteitsgebieden als voldoende hebben beoordeeld. Het vervolgtoezicht richt zich op de geconstateerde tekortkomingen binnen de onvoldoende kwaliteitsgebieden. Het vervolgtoezicht kan naast de aspecten waarin we tekortkomingen hebben vastgesteld, worden uitgebreid naar andere aspecten. In onderstaand schema is het vervolgtoezicht te lezen. Pedagogisch werk (Onderwijsassistent), Beoordeling Toezichtvorm Vervolgtoezicht Kwaliteit onderwijsproces is onvoldoende. Kwaliteitsborging is onvoldoende. Aangepast toezicht vanwege zwak onderwijs. Aangepast toezicht vanwege niet naleving van van de WEB. Na circa een jaar onderzoek naar kwaliteitsverbetering. Circa een jaar na het definitieve rapport beoordelen wij de kwaliteitsborging opnieuw. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC tilburg pagina 2 van 8

7 3 Resultaten van het onderzoek In dit hoofdstuk lichten wij het resultaat van het kwaliteitsonderzoek toe. We geven per gebied aan wat het oordeel is (goed, voldoende, onvoldoende, slecht) en verantwoorden ons hierover. Het oordeel per gebied is gebaseerd op de beoordeling van de onderliggende aspecten. Daarna verantwoorden ons over het oordeel per onderzocht gebied. Het kwaliteitsonderzoek bij Pedagogisch werk (Onderwijsassistent), 25485, niveau 4, bol, locatie Prof. Gimbrérelaan 9 te Tilburg heeft geleid tot de volgende oordelen. We hebben ons binnen deze gebieden alleen gericht op aspecten die tijdens voorgaand onderzoek bij Onderwijsassistent als onvoldoende zijn beoordeeld. De voldoende oordelen hebben we overgenomen. Zoals in de inleiding reeds is vermeld hebben het gebied examinering niet onderzocht omdat er bij de hks-opleiding nog niet is geëxamineerd. Kwaliteitsgebied Goed Voldoende Onvoldoende 1. Onderwijsproces 4. Kwaliteitsborging Slecht Kwaliteitsgebied Voldoende Onvoldoende Aspect Gebied 1: Onderwijsproces Programma 1.1 Samenhang 1.2 Maatwerk Leren in de onderwijsinstelling 1.3 Didactisch handelen* 1.4 Leertijd 1.5 Leeromgeving Begeleiding 1.6 Intake & plaatsing 1.7 Studieloopbaanbegeleiding* 1.8 Zorg Leren in de beroepspraktijk 1.9 Beroepspraktijkvorming* Gebied 4: Kwaliteitsborging 4.1 Sturing* 4.2 Beoordeling* 4.3 Verbetering en verankering* 4.4 Dialoog en verantwoording De aspecten met een * zijn kernaspecten, zie bijlage I voor normering per gebied. Beschouwing Algemeen Naar aanleiding van ons onderzoek naar de staat van de instelling in 2015 heeft ROC Tilburg als oorzaak voor het verschil in handelen tussen de teamleden mede vastgesteld, dat in het algemeen onvoldoende werd samengewerkt en afgestemd. Dit werd in stand gehouden doordat er geen duidelijke aanspreekcultuur was. Op basis van die bevindingen is het traject LeerKRACHT! gestart om de didactische en pedagogische onderwijskwaliteit te verbeteren. Ook de organisatiestructuur is aangepast met als doel een strakkere aansturing en monitoring binnen de school voor Onderwijs en Kinderopvang. Het strikte Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC tilburg pagina 3 van 8

8 onderscheid van weleer tussen Kinderopvang en Onderwijsassistent is losgelaten, mede door de komst van het nieuwe kwalificatiedossier. Er zijn volgens betrokkenen duidelijk merkbare stappen voorwaarts gezet in het elkaar durven aanspreken en dat vormt een goede basis voor het verder verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs. Onderwijsproces Bij het vorig onderzoek voldeed het onderwijsproces niet, omdat niet voldaan was aan de aspecten maatwerk en didactisch handelen. Het didactisch handelen voldeed niet, omdat de studenten onvoldoende werden gestimuleerd tot daadwerkelijk leren. Ook was het klassenmanagement onvoldoende. Maatwerk voldeed niet, omdat er geen mogelijkheden tot vertragen of versnellen waren. Ook nu beoordelen we het onderwijsproces als onvoldoende omdat de aspecten maatwerk en didactisch handelen onvoldoende verbeterd zijn. Het programma kent onvoldoende maatwerk. Oorzaak is dat dit aspect gezien de overige verbeterpunten geen prioriteit heeft gekregen en er geen verbetermaatregelen zijn genomen. Het verbeterpunt vormt ook geen onderdeel in de laatste versie van het verbeterplan van Het didactisch handelen beoordelen we als onvoldoende, alhoewel de wil tot verbeteren bemerkt is door de studenten. Echter, het effect blijft bij circa een derde van de docenten uit. Dit wordt bevestigd door de studentenraadpleging die in juni 2016 heeft plaatsgevonden. Studenten ervaren nog steeds lessen waarbij weinig samenhang aanwezig is tussen de verschillende onderwerpen of tussen de werkvormen die aangeboden worden. Die lessen worden als van de hak op de tak ervaren. Tevens laat het klassenmanagement bij sommige lessen nog te wensen over waardoor de studenten gedemotiveerd raken. Hoewel de docenten allemaal op het bord of in de studiewijzer aangeven wat in de les behandeld gaat worden en op welke wijze, wijst de praktijk uit dat dit doel en de voorgenomen werkwijze niet in alle lessen wordt gerealiseerd. Daar waar dat niet het geval is worden de lessen niet als nuttig ervaren. Wij constateren verder een duidelijke discrepantie in beleving tussen studenten en docenten. Studenten geven aan teveel tijd te krijgen voor opdrachten en gaan zich dan vervelen en met andere zaken aan de slag, terwijl docenten aangeven dat studenten het nog niet snappen en niet gemotiveerd genoeg zijn. Als reactie krijgen de studenten nog meer tijd van die docenten voor de opdrachten. Zo ontstaat een ongewenste spiraal naar beneden. Twee verbeteringen die wel breed waargenomen zijn: Ten eerste een eenduidige registratie en handhaving op afwezigheid van studenten. Voorheen konden studenten ongemerkt afwezig zijn en dat lukt nu alleen nog bij een enkele docent. Deze verbetering bevordert het gevoel bij studenten dat je er toe doet en niet gemist kunt worden. Ten tweede is het totaal aan bpv-opdrachten duidelijk verminderd en dit doet beter recht aan de evenwichtige werkbelasting van de studenten. Kwaliteit leraarschap Zoals al aangegeven leidt het traject leerkracht tot een grotere betrokkenheid van docenten bij de kwaliteit van het onderwijs. Onderling wordt weer gesproken over het werk en de kwaliteit ervan. Ook het gesprek met studenten komt wel op gang, maar is nog weinig pro-actief van karakter. Docenten verklaren het niet kunnen uitdagen/motiveren van studenten nog teveel vanuit tekortkomingen bij de studenten, zoals puberbrein, het nog niet snappen, er niet aan toe zijn. Dit leidt ertoe dat de studenten zich niet serieus genomen voelen, dat er veel aanbodgericht Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC tilburg pagina 4 van 8

9 in plaats van vraaggericht les wordt gegeven en dat het leveren van maatwerk onvoldoende plaatsvindt. Verder is duidelijk geïnvesteerd in de professionalisering van docenten. Naast training in het kader van leerkracht, is er scholing geweest in ICT-vaardigheden en is er LOB-scholing geweest voor de betrokken docenten. Het blijft echter zaak dit professionaliseringstraject te vervolgen om de motivatie van docenten vast te houden. De wederzijdse lesbezoeken komen maar langzaam van de grond en de feedback op de lesbezoeken van de directeur kan wat ons betreft een kritischer en minder vrijblijvend karakter krijgen. Er zijn stappen gezet, maar het team als geheel is er nog niet, als het om de kwaliteit van het didactisch handelen gaat. Kwaliteitsborging Bij het vorig onderzoek voldeed de kwaliteitsborging niet, omdat niet voldaan was aan de aspecten beoordeling en verbetering en verankering. De beoordeling voldeed niet, omdat de behaalde resultaten van de geformuleerde schoolspecifieke doelen onvoldoende werden gemeten. Ook kon de school zich niet goed verantwoorden over de gerealiseerde kwaliteit van de onderhavige opleiding. De verbetering en verankering voldeed niet, omdat de verbeteraanpak onvoldoende aansloot op de beoordeling van de kwaliteit van de opleiding. De kwaliteitsborging beoordelen we als onvoldoende, omdat de beoordeling en de verbetering en verankering niet voldoende zijn. De school beschikt weliswaar over beoordelingen van studenten en externe deskundigen over de kwaliteit van het onderwijs, maar is nog maar kort aan de slag met een eenduidige analyse van de achterliggende problemen. Het beeld wat het team van de kwaliteit heeft loopt nog niet parallel aan het beeld van studenten. Zoals eerder aangegeven is vooral geïnvesteerd in het wederzijds durven aanspreken en is de volgende stap om de problemen te analyseren en tot gerichte verbeteringen te komen. Het team geeft ook aan niet te zijn toegekomen aan kwaliteitszorg, gezien de vele veranderingen die zich om hen heen voltrokken. Men staat met elkaar aan het begin van de kwaliteitszorgcyclus. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC tilburg pagina 5 van 8

10 Bijlagen Bijlage I Normering kwaliteitsgebieden De normering per gebied is per januari 2015 aangepast (zie het Toezichtkader bve 2012 en het Addendum 2015). De normering heeft betrekking op de toezichtperiode De normen Op basis van het onderzoek spreekt de inspectie oordelen uit waarvoor zij gebruikmaakt van een normering. Deze bestaat uit twee stappen: 1. Een normering per aspect: per aspect wordt een beschrijving gegeven. Indicatoren en portretten zijn daarvoor indicerend en richtinggevend. 2. Een normering per kwaliteitsgebied. [haal de normering van de gebieden die niet zijn beoordeeld weg] Voor de normering van het gebied Onderwijsproces zijn drie kernaspecten benoemd. De kernaspecten zijn: aspect 1.3 Didactisch handelen, aspect 1.7 Studieloopbaanbegeleiding en aspect 1.9 Beroepspraktijkvorming. Normering Onderwijsproces Goed Aan acht van de negen aspecten is voldaan. Aan alle kernaspecten is voldaan. De elementen in het portret worden op een uitstekende wijze uitgevoerd. Voldoende Aan zeven van de negen aspecten is voldaan. Aan alle kernaspecten is voldaan. Er wordt voor het grootste deel aan de omschrijving van de portretten van deze indicatoren voldaan, waaronder de essentiële onderdelen. Onvoldoende Aan één of meer kernaspecten is niet voldaan. Aan drie tot acht van de aspecten is niet voldaan. Slecht Aan geen van de aspecten is voldaan. Voor de normering van het gebied Kwaliteitsborging zijn drie kernaspecten benoemd. De kernaspecten zijn 4.1 Sturing, 4.2 Beoordeling en 4.3 Verbetering en verankering. Normering Kwaliteitsborging Goed Aan alle aspecten is voldaan. De elementen in het portret worden op een uitstekende wijze uitgevoerd. Voldoende Aan alle kernaspecten is voldaan. Er wordt voor het grootste deel aan de omschrijving van de portretten voldaan, waaronder de essentiële onderdelen. Onvoldoende Aan twee of drie aspecten is niet voldaan. Slecht Aan alle vier de aspecten is niet voldaan. Normering Naleving wettelijke vereisten: de instelling of opleiding voldoet niet aan de wettelijke bepalingen indien de inspectie vaststelt dat een van deze bepalingen niet wordt nageleefd. Bij sommige bepalingen vloeit de norm direct uit de wet voort. Voor enkele bepalingen zijn nadere operationaliseringen opgesteld (bijvoorbeeld onderwijstijd). Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC tilburg pagina 6 van 8

11 Voor het gebied Kwaliteit leraarschap wordt geen (eind)oordeel gegeven. Op de aspecten en indicatoren wordt wel een oordeel gegeven, er zijn geen kernaspecten benoemd. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC tilburg pagina 7 van 8

12 Bijlage II Resultaten kwaliteitsonderzoek Het kwaliteitsonderzoek bij Pedagogisch werk (Onderwijsassistent), 25485, niveau 4, bol, locatie Prof. Gimbrérelaan 9 te Tilburg richtte zich op het onderwijsproces en de kwaliteitsborging. Hieronder is aangegeven welke aspecten zijn onderzocht en hoe de beoordeling luidt. Kwaliteitsgebied Voldoende Onvoldoende Aspect Gebied 1: Onderwijsproces Programma 1.1 Samenhang 1.2 Maatwerk Leren in de onderwijsinstelling 1.3 Didactisch handelen* 1.4 Leertijd 1.5 Leeromgeving Begeleiding 1.6 Intake & plaatsing 1.7 Studieloopbaanbegeleiding* 1.8 Zorg Leren in de beroepspraktijk 1.9 Beroepspraktijkvorming* Gebied 4: Kwaliteitsborging 4.1 Sturing* 4.2 Beoordeling* 4.3 Verbetering en verankering* 4.4 Dialoog en verantwoording De aspecten met een * zijn kernaspecten, zie bijlage I voor normering per gebied. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo ROC tilburg pagina 8 van 8