ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING MBO OP OPLEIDINGSNIVEAU. Hout- en Meubileringscollege

Transcriptie

1 ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING MBO OP OPLEIDINGSNIVEAU Hout- en Meubileringscollege Werkvoorbereider houtbranche (Werkvoorbereider timmerindustrie) Plaats : Rotterdam BRIN nummer : 02PG Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 4 oktober 2016 Datum vaststelling : 12 december /11

2

3 INHOUD 1 Inleiding Conclusie en vervolg Conclusie Vervolg Resultaten opleiding Werkvoorbereider houtbranche (Werkvoorbereider timmerindustrie)... 3 Bijlage... 7 Bijlage I Normering kwaliteitsgebieden... 7

4

5 1 Inleiding In dit rapport staan de uitkomsten van het onderzoek naar kwaliteitsverbetering, dat de Inspectie van het Onderwijs op 4 oktober 2016 heeft uitgevoerd bij het Hout- en Meubileringscollege te Rotterdam. De inspectie baseert zich op het Toezichtkader bve 2012 en het Addendum 2015 (zie Aanleiding onderzoek naar kwaliteitsverbetering De aanleiding voor het onderzoek naar kwaliteitsverbetering is het vervolgtoezicht, zoals is opgenomen in het rapport van de Staat van de instelling (vastgesteld op 6 juli 2015). We hebben een onderzoek naar kwaliteitsverbetering uitgevoerd bij de opleiding Werkvoorbereider houtbranche (Werkvoorbereider timmerindustrie), Om vast te stellen of de eerder geconstateerde tekortkomingen zijn opgeheven, is een onderzoek naar kwaliteitsverbetering uitgevoerd. Gebied Onderwijsproces, Kwaliteitsborging 94652, Werkvoorbereider houtbranche (Werkvoorbereider timmerindustrie) Leerweg, niveau, locatie leerweg bol, niveau 4, locatie Erasmuspad 10, Rotterdam Werkvoorbereider houtbranche (Werkvoorbereider timmerindustrie), We hebben het onderwijsproces en de kwaliteitsborging onderzocht, omdat tijdens de Staat van de instelling is geconstateerd dat er sprake was van zwak onderwijs en niet-naleving van de wet op het gebied van kwaliteitsborging (WEB, art ) Om ons een beeld te vormen van de kwaliteitsverbetering hebben we informatie over de instelling en opleiding geanalyseerd. Op locatie zijn onderwijsactiviteiten geobserveerd, documenten onderzocht en gesprekken gevoerd. Er is onder andere gesproken met studenten, docenten, het management en de directie. In dit rapport starten we met de conclusie van het onderzoek naar kwaliteitsverbetering en geven we aan wat het vervolg is (hoofdstuk 2). Vervolgens lichten we het onderzoek naar kwaliteitsverbetering op opleidingsniveau toe (hoofdstuk 3). Onderzoek naar kwaliteitsverbetering mbo Hout- en Meubileringscollege 02PG pagina 1 van 7

6 2 Conclusie en vervolg In dit hoofdstuk staat de conclusie van het onderzoek naar kwaliteitsverbetering en beschrijven we het vervolg. De toelichting op de beoordeling staat in hoofdstuk Conclusie Onderzoek naar kwaliteitsverbetering opleidingsniveau Werkvoorbereider houtbranche (Werkvoorbereider timmerindustrie, 94562). We concluderen dat bij Werkvoorbereider timmerindustrie de kwaliteitsgebieden onderwijsproces en kwaliteitsborging voldoende zijn. 2.2 Vervolg Vervolgtoezicht naar aanleiding van de onderzochte opleiding We voeren bij deze opleiding geen vervolgtoezicht uit, omdat we alle onderzochte kwaliteitsgebieden als voldoende hebben beoordeeld. Onderzoek naar kwaliteitsverbetering mbo Hout- en Meubileringscollege 02PG pagina 2 van 7

7 3. Resultaten opleiding In dit hoofdstuk lichten wij het resultaat van het onderzoek naar kwaliteitsverbetering bij de opleiding toe. We geven per gebied aan wat het oordeel is (goed, voldoende, onvoldoende, slecht) en verantwoorden ons over het oordeel op het niveau van de onderliggende aspecten. 3.1 Werkvoorbereider houtbranche (Werkvoorbereider timmerindustrie) Het onderzoek naar kwaliteitsverbetering bij Werkvoorbereider houtbranche, 94562, niveau 4, bol, locatie Erasmuspad 10 te Rotterdam richtte zich op het onderwijsproces en de kwaliteitsborging. Het onderzoek naar kwaliteitsverbetering leidt tot de volgende beoordeling: Kwaliteitsgebied Goed Voldoende Onvoldoende 1. Onderwijsproces 4. Kwaliteitsborging Slecht Kwaliteitsgebied Voldoende Aspect Gebied 1: Onderwijsproces Programma 1.1 Samenhang 1.2 Maatwerk Leren in de onderwijsinstelling 1.3 Didactisch handelen* 1.4 Leertijd 1.5 Leeromgeving Begeleiding 1.6 Intake & plaatsing 1.7 Studieloopbaanbegeleiding* 1.8 Zorg Leren in de beroepspraktijk 1.9 Beroepspraktijkvorming* Gebied 4: Kwaliteitsborging 4.1 Sturing* 4.2 Beoordeling* 4.3 Verbetering en verankering* 4.4 Dialoog en verantwoording Gebied 6: Kwaliteit leraarschap 6.1 Didactisch handelen 6.2 Betrokkenheid leraren 6.3 Professionalisering Onvoldoende De aspecten met een * zijn kernaspecten, zie bijlage I voor normering per gebied. Beschouwing Algemeen Tijdens voorgaand onderzoek is geconstateerd dat het onderwijsproces en de kwaliteitsborging onvoldoende waren. We hebben ons binnen deze gebieden alleen gericht op de aspecten, die tijdens voorgaand onderzoek als onvoldoende zijn beoordeeld. De voldoende oordelen hebben we overgenomen. Onderzoek naar kwaliteitsverbetering mbo Hout- en Meubileringscollege 02PG pagina 3 van 7

8 Het gebied onderwijsproces voldeed niet, omdat niet voldaan was aan de aspecten samenhang en didactisch handelen. Het aspect samenhang voldeed niet omdat er onvoldoende aansluiting was tussen theorie en praktijk. Het aspect didactisch handelen voldeed niet, omdat instructie, ondersteuning en begeleiding tijdens de lessen in de combinatieklassen tekortschoot. Ook ontbrak het studenten aan voldoende en adequate feedback op de leerresultaten en misten zij effectieve interactie tijdens de lessen. Het gebied kwaliteitsborging voldeed niet, omdat niet voldaan was aan de aspecten beoordeling, verbetering en verankering en dialoog en verantwoording. Het aspect beoordeling voldeed niet omdat een goede analyse van monitoringsgegevens over de onderwijskwaliteit ontbrak. Het aspect verbetering en verankering voldeed niet omdat verbeteracties ongericht waren, het waarom ervan was onduidelijk evenals het gewenste effect. Het aspect dialoog en verantwoording was onvoldoende omdat de dialoog met studenten niet effectief was. Ontevredenheid onder studenten was bekend maar was in onvoldoende mate onderwerp van gesprek. Algemeen Naar aanleiding van het rapport van de Staat van de instelling in 2015 hebben het management en het opleidingsteam in gezamenlijkheid de geconstateerde tekortkomingen aangepakt. Er is systematisch en voortvarend gewerkt om de kwaliteit van het onderwijs te verhogen, met positief resultaat. Hierna lichten we alleen de aspecten toe, die tijdens dit onderzoek opnieuw zijn onderzocht en beoordeeld. Onderwijsproces Het onderwijsproces beoordelen we als voldoende. Aan alle aspecten is voldaan. Het programma kent voldoende samenhang. De relatie tussen theorie en praktijk is beduidend versterkt. Belangrijke elementen zoals CNC-kennis en kennis van werkvoorbereidingspakketten komen in het herziene onderwijscurriculum in voldoende mate aan de orde. Het team is uitgebreid met nieuwe vakdocenten waardoor er voldoende actuele kennis van het beroep beschikbaar is. De vakdocenten leggen tijdens de lessen regelmatig de verbinding met de praktijk. Studenten gaven aan hier tevreden over te zijn. Het didactisch handelen beoordelen we als voldoende. De studenten zijn tevreden over de wijze waarop geleerd wordt, docenten geven de studenten voldoende begeleiding en er wordt in voldoende mate ingespeeld op de verschillen tussen studenten. De opdrachten zijn duidelijk. Wij hebben geconstateerd dat docenten de studenten waar nodig begeleiden tijdens het maken van de opdrachten in de klas en hen feedback geven op gemaakt werk. Het docententeam is geschoold in gedifferentieerd werken en toepassing van geschikte werkvormen, én brengt het geleerde tijdens de lessen in praktijk. Er wordt minder dan voorheen in combinatieklassen gewerkt; hier zijn in samenspraak tussen het opleidingsteam en het management weloverwogen keuzes in gemaakt. Waar dat nog wel het geval is ervaren studenten het niet als belemmerend voor het leren. Onderzoek naar kwaliteitsverbetering mbo Hout- en Meubileringscollege 02PG pagina 4 van 7

9 Kwaliteit leraarschap De professionalisering van docenten vormt een belangrijke pijler binnen de verbetermaatregelen die sinds het voorgaande onderzoek zijn getroffen. De docenten krijgen als team en ook individueel de ruimte om te groeien in hun handelen. Dit op basis van een gedeelde onderwijskundige en didactische visie en in een veilige setting. Naast het werken aan instellingsdoelen (didactisch handelen en lesopbouw) is er aandacht voor de individuele kenmerken en behoeften van de docent. Reflectie en feedback zijn volop aanwezig, in teamverband, tijdens functioneringsgesprekken maar ook individueel met een interne coach. Het management faciliteert dit proces, allereerst door meer tijd beschikbaar te stellen voor teamoverleg. Verder worden de docenten begeleid door een ervaren onderwijskundige die deel uitmaakt van het team. Het management, de onderwijskundige en de interne coach hebben lessen van docenten beoordeeld. De coach deelt slechts algemene informatie over zijn bevindingen met het management, in verband met de vertrouwelijkheid van het coachtraject. Het team heeft verder een actieve bijdrage geleverd aan de herziening van het lesprogramma. De positieve effecten van deze aanpak hebben we tijdens de lessen teruggezien. Ook is er voldoende vertrouwen en saamhorigheid binnen het team; er is een goede basis om op voort te bouwen. Kwaliteitsborging De kwaliteitsborging beoordelen we als voldoende. Aan alle aspecten is voldaan. Hierna volgt een toelichting per aspect. De beoordeling beoordelen we als voldoende. Er is een grondige probleemanalyse uitgevoerd en het effect van de ingezette verbetermaatregelen op de onderwijskwaliteit wordt regelmatig en op betrouwbare wijze beoordeeld. Na het voorgaande onderzoek is een proces gestart dat enerzijds gericht was op herstel van de onvoldoende onderdelen en anderzijds op ontwikkeling van een structureel lerend team ingebed in dito schoolomgeving. Hiervoor zijn een stuurgroep en werkgroep ingericht waar alle betrokken partijen een rol in spelen (studenten, bpv-bedrijven, instructeurs, docenten, stafcollega s en management). Het proces is gestart met een uitgebreide probleemanalyse. Vervolgens is een ontwikkeling in gang gezet op basis van een verbeterplan. Dit verbeterplan bevat concrete doelen die aansluiten bij de geconstateerde problemen. Hierin is er onder andere aandacht voor een duidelijker programmatische sturing en inhoud. Het lesprogramma is op systematische wijze tegen het licht gehouden en opnieuw op een samenhangende wijze ingericht. Er zijn diverse activiteiten uitgevoerd, zoals coaching van het team, de teamleider en individuele teamleden en het beoordelen van lessen van docenten. Tussentijds is steeds beoordeeld of men op koers lag en waar nodig zijn plannen tussentijds bijgesteld. In het voorjaar van 2016 is bij de opleiding een audit uitgevoerd door een extern bureau. De uitkomst hiervan was aanleiding voor een tweedaagse scholing didactisch handelen die door het hele team is gevolgd. De verbetering en verankering beoordelen we als voldoende. De geconstateerde problemen binnen de opleiding zijn samenhangend en effectief aangepakt en de verbetermaatregelen hebben geleid tot een betere onderwijskwaliteit. De deskundigheidsbevordering van het personeel vormt een belangrijke pijler binnen de gekozen aanpak. Binnen de opleiding zijn in zowel didactisch als programmatisch opzicht verbeteringen doorgevoerd. In de klas zijn de positieve resultaten hiervan inmiddels zichtbaar, zoals ook blijkt uit de resultaten van Onderzoek naar kwaliteitsverbetering mbo Hout- en Meubileringscollege 02PG pagina 5 van 7

10 recente leerlingenquêtes en klassengesprekken. Positief is dat het team een steviger basis heeft gekregen zodat consolidatie en verdere uitbouw mogelijk is. De dialoog en verantwoording beoordelen we als voldoende omdat de studenten sinds het voorjaar van 2016 regelmatig worden bevraagd over de kwaliteit van het onderwijs en de docenten. Naast een enquête Leerling beoordeelt de docent zijn er klassengesprekken met het management. De signalen die hieruit naar voren komen worden opgepakt en daarover vindt terugkoppeling plaats naar de studenten. Onderzoek naar kwaliteitsverbetering mbo Hout- en Meubileringscollege 02PG pagina 6 van 7

11 Bijlage Bijlage I Normering kwaliteitsgebieden De normering per gebied is per januari 2015 aangepast (zie het Toezichtkader bve 2012 en het Addendum 2015). De normering heeft betrekking op de toezichtperiode De normen Op basis van het onderzoek spreekt de inspectie oordelen uit waarvoor zij gebruikmaakt van een normering. Deze bestaat uit twee stappen: 1. Een normering per aspect: per aspect wordt een beschrijving gegeven. Indicatoren en portretten zijn daarvoor indicerend en richtinggevend. 2. Een normering per kwaliteitsgebied. Voor de normering van het gebied Onderwijsproces zijn drie kernaspecten benoemd. De kernaspecten zijn: aspect 1.3 Didactisch handelen, aspect 1.7 Studieloopbaanbegeleiding en aspect 1.9 Beroepspraktijkvorming. Normering Onderwijsproces Goed Aan acht van de negen aspecten is voldaan. Aan alle kernaspecten is voldaan. De elementen in het portret worden op een uitstekende wijze uitgevoerd. Voldoende Aan zeven van de negen aspecten is voldaan. Aan alle kernaspecten is voldaan. Er wordt voor het grootste deel aan de omschrijving van de portretten van deze indicatoren voldaan, waaronder de essentiële onderdelen. Onvoldoende Aan één of meer kernaspecten is niet voldaan. Aan drie tot acht van de aspecten is niet voldaan. Slecht Aan geen van de aspecten is voldaan. Voor de normering van het gebied Kwaliteitsborging zijn drie kernaspecten benoemd. De kernaspecten zijn 4.1 Sturing, 4.2 Beoordeling en 4.3 Verbetering en verankering. Normering Kwaliteitsborging Goed Aan alle aspecten is voldaan. De elementen in het portret worden op een uitstekende wijze uitgevoerd. Voldoende Aan alle kernaspecten is voldaan. Er wordt voor het grootste deel aan de omschrijving van de portretten voldaan, waaronder de essentiële onderdelen. Onvoldoende Aan twee of drie aspecten is niet voldaan. Slecht Aan alle vier de aspecten is niet voldaan. Voor het gebied Kwaliteit leraarschap wordt geen (eind)oordeel gegeven. Op de aspecten en indicatoren wordt wel een oordeel gegeven, er zijn geen kernaspecten benoemd. Onderzoek naar kwaliteitsverbetering mbo Hout- en Meubileringscollege 02PG pagina 7 van 7