H o INSPECTIE. het ONDERWIJS RAPPORT VAN BEVINDINGEN. ONDERZOEK BIJ DE GERRITSMASCHOLEN VSO en SO-ZML VSO en SO-MG

Transcriptie

1 H o RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ DE GERRITSMASCHOLEN VSO en SO-ZML VSO en SO-MG School/instelling: G.N. Gerritsmascholen Plaats: Drachten BRIN-nummers: OORS en 03PB Onderzoek uitgevoerd op: 10 februari 2009 Conceptrapport verzonden op: 5 maart 2009 Rapport vastgesteld te Groningen op: 16 april 2009 Reproductie het rapport zonder toestemming de inspectie of dè school/instelling vindt niet plaats anders dan in zijn volledige vorm. Rapport bevindingen OORS/03PB G.N, Gerritsmascholen te Drachten

2 m o 1. ONDERZOEK Onderzoek De inspectie heeft op 10 februari 2009 een onderzoek uitgevoerd op de G.N. Gerritsmascholen om na te gaan of er sprake is tekortkomingen in de naleving wet- en regelgeving en/of de kwaliteit het onderwijs. Aanleiding De aanleiding was het volgende. In een onderzoek uitgevoerd op 12, 13 en 14 november 2007 bleek er sprake te zijn tekortkomingen in de naleving wettelijke vereisten (schoolgids, schoolplan, onderwijstijd, tijdig opstellen handelingsplan) en in de kwaliteit het onderwijs. Daarbij is geconstateerd dat er sprake was zwak onderwijs. In het kader het geïntensiveerde toezicht is nu in 2009 een heronderzoek naar de naleving wettelijke vereisten en verbetering de kwaliteit het onderwijs uitgevoerd. Hierover zijn met het toenmalige bestuur de G.N. Gerritsmascholen prestatie-afspraken gemaakt. Tijdens dit onderzoek gaat de inspectie na in hoeverre deze gerealiseerd zijn. Onderzoeksmethode Deze rapportage is gebaseerd op: Onderzoek en analyse documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse de zelfevaluaties en rapportages de school. Onderzoek op locatie, waarbij o schooldocumenten zijn bestudeerd; o de onderwijspraktijk is geobserveerd; o gesprekken met de directie en de coördinatoren leerlingenzorg zijn gehouden. Toezichtkader Het onderzoek is uitgevoerd op basis het 'Toezichtkader (voortgezet) speciaal onderwijs 2005'. Dit document is te vinden op Uit het waarderingskader is de basisset indicatoren onderzocht aangevuld met de indicator die betrekking heeft op het planmatig werken aan verbeteringen. Naast deze kwaliteitsaspecten heeft de inspectie tevens een aantal wettelijke aspecten onderzocht. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek. Bij vastgestelde tekortkomingen is tevens de onderbouwing deze beoordelingen opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie uit het onderzoek en het vervolg het toezicht, in de vorm het toezichtarrangement. Rapport bevindingen 00BS/03PB G.N. Gerritsmascholen te Drachten

3 ip o 2. BEVINDINGEN Naleving De inspectie heeft onderzocht of wordt voldaan aan de naleving wettelijke voorschriften over onderstaande onderwerpen 1. SO Schoolplan in art. 27 de WEC Schoolgids in art. 27 de WEC Onderwijstijd in art. 11, lid 4 en 5 de WEC Handelingsplannen in art. 41a de WEC Aanwezig Aanwezig Niet voldaan aan naleving. De school heeft weliswaar voldoende onderwijstijd gepland, maar uit de roosters en handelingsplannen de leerlingen blijkt dat een deel de tijd niet tot de lestijd kan worden gerekend. De school stelt, indien maar enigszins mogelijk, binnen 4 weken na instroom, op voorstel de commissie voor de begeleiding voor iedere leerling in overeenstemming met de ouders een individueel handelingsplan vast. VSO Schoolplan in art. 27 de WEC Schoolgids in art. 27 de WEC Onderwijstijd in art. 11, lid 4 en 5 de WEC Duur een stage in art. 8 de WEC Aanwezig Aanwezig Niet voldaan aan naleving De school heeft weliswaar voldoende onderwijstijd gepland, maar uit de roosters en handelingsplannen de leerlingen blijkt dat een deel de tijd niet tot de lestijd kan worden gerekend. De duur een stage mag ten hoogste 20 weken per schooljaar bedragen, gedurende ten hoogste 3 schooljaren (onderwijskundig besluit WEC, art. 8). De schoolleiding dient voor iedere leerling het aantal weken stage te registreren. Bij het bereiken het maximum en een voorgenomen verlenging, dient het bevoegd gezag voorafgaand aan die maatregel ontheffing te vragen bij de inspecteur. Voorts voldoet het stagecontract niet aan de eisen het onderwijskundig besluit WEC. 1 Deze onderwerpen gelden voor het school cq. cursusjaar De inspectie stelt jaarlijks de onderwerpen vast. Rapport bevindingen 00RS/03PB G.N. Gerritsmaschoien te Drachten

4 m o Kwaliteit Legenda: In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen dit heeft geleid. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm een score. De score geeft aan in welke mate de indicator bijdraagt aan de kwaliteit het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Oordelen op indicatoren Het kwaliteitsprofiel de so-afdeling de Gerritsmascholen Opbrengsten 11.4 De resultaten de leerlingen ann het einde vnn de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond de kenmerken de leerlingen mag worden verwacht. Cyclisch proces kwaliteitszorg De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. Systeem leerlingenzorg 3.1 De commissie voor de begeleiding bepaalt de ondcrwijsrclctc beginsituatie de leerlingen. 3.3 De school stelt het handelingsplan vast in overeenstemming met du ouders. 3.5 Do school gebruikt een samenhangend systeem instrumenten en procedures voor hol volgen de vorderingen en ontwikkeling de leerlingen. 3.8 Do commissie voor de begeleiding evalueert de uitvoering het handelingsplan. Functionaliteit handelingsplanning 4.1 Do lourinhoudon komen overeen met de afspraken in de documenten voor handelingsplanning. 1 Rapport bevindingen 00RS/03PB G.N. Gerritsmaschoien te Drachten

5 Leerstofaanbod De school hanteert een leerstof aanbod voor de schoolse vakken. 5.4 Het leerstofaanbod sluit aan op het uitstroomperspectief de leerlingen. 5.5 Het leerstofaanbod maakt het mogelijk gericht in te spelen op verschillen tussen leerlingen. m o het ONDERWAS Tijd 6.4 De school stemt de hoeveelheid tijd af op de onderwijsbehoeften (individuele) leerlingen. (Ortho)Pedagogisch handelen 7.2 De teamleden gaan op een respectvolle wijze met de leerlingen om. 7.4 De teamleden handhaven de gedragsregels. 7.6 De teamleden stemmen hun (ortho)pedagogisch handelen af op de onderwijsbehoeften de leerlingen. (Ortho)Didactisch handelen 8.2 De leraren leggen duidelijk uit. 8.4 De leraren stimuleren de leerlingen tot denken. 8.5 Dn leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 8.7 De leraren stemmen de instructie on verwerking af op de onderwijsbehoeften de leerling. Actieve en zelfstandige rol leerlingen 9.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 9.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. Schoolklimaat 10.1 De school heeft inzicht in de beleving de sociale veiligheid door leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied sociale veiligheid op school voordoen, 10.2 De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen incidenten in en om de school De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op afhandeling incidenten in en om de school De leerlingen en de teamleden voelen zich aantoonbaar veilig op school De ouders tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. Rapport bevindingen 00RS/03PB G.N, Gerritsmascholen te Drachten

6 het ONDERWAS Het kwaliteitsprofiel de vso-afdeling de Gerritsmascholen 11.4 De resultaten de leerlingen aan het einde de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond de kenmerken de leerlingen mag worden verwacht. Cyclisch proces kwaliteitszorg 1.6 Do school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. Systeem leerlingenzorg 3.1 De commissie voor de begeleiding bepaalt de onderwijsreletc beginsituatie de leerlingen. 3.3 De school stelt het handelingsplan vast in overeenstemming met de ouders. 3.5 De school gebruikt een samenhangend systeem instrumenten en procedures voor het volgen de vorderingen en ontwikkeling de leerlingen. 3.8 De commissie voor de begeleiding evalueert de uitvoering het handelingsplan. 3 4 Functionaliteit handelingsplanning 4.1 Do leerinhouden komen overeen mot de afspraken in de documenten voor handclingsplanning. 3 4 Leerstofaanbod 5.1 De school hanteert een leerstof aanbod voor de schoolse vakken. 5.4 Het leerstofaanbod sluit aan op het uitstroomperspectief de leerlingen. 5.5 Het leerstofaanbod maakt het mogelijk gericht in te spelen op verschillen tussen leerlingen. 3 4 Tijd 6.3 De teamleden maken efficiënt gebruik de geplande onderwijstijd. 6.4 De schooi stemt de hoeveelheid tijd af op de onderwijsbehoeften (individuele) leerlingen. (Ortho)Pedacjogisch handelen 7.2 De teamleden gaan op een respectvolle wijze met du leerlingen om. 7.4 De teamleden handhaven de gedragsregels. 7.6 De teamleden stemmen hun (ortho)pedagogisch handelen af op de onderwijsbehoeften de leerlingen. Rapport bevindingen 00RS/03PB G.N. Gerritsmascholen te Drachten

7 (Ortho)Didactisch handelen 8.2 De leraren leggen duidelijk uit. 8.4 De leraren stimuleren de leerlingen tot denken. 8.5 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 8.7 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de onderwijsbehoeften de leerling. Actieve en zelfstandige rol leerlingen 9.1 Dn leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 9.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. Schoolklimaat 10.1 D(i school heeft inxicht in de heieving de sociale veiligheid door leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied sociale veiligheid op school voordoen De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen incidenten in en om de school De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op afhandeling incidenten in en om de school De leerlingen on do teamleden voeten zich aantoonbaar veilig op school Do ouders tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. Onderbouwing Uitgangssituatie de school De uitgangssituatie is sinds dit schooljaar wezenlijk veranderd. Voor de G.N. Gerritsmascholen is een eind gekomen aan een lange periode onzekerheid en onduidelijkheid over de toekomst. Het voormalige bestuur de G.N. Gerritsmascholen heeft samenwerking gezocht met het bestuur de christelijke zml-scholen in Fryslan. Dit heeft inmiddels geresulteerd in een personele unie en per 1 april aanstaande zullen beide besturen fuseren. Het is de bedoeling per 1 augustus 2009 een scholengemeenschap te realiseren waarin een vso-afdeling en een so-afdeling met een school op neutraal-bijzondere en een school op christelijke grondslag zijn ondergebracht. Vooruitlopend op de nieuwe situatie is voor elke afdeling een directeur benoemd. Momenteel wordt hard gewerkt aan het samensmeden de verschillende scholen, hoewel de so en vso-afdelingen nog verspreid zijn over verschillende locaties. Dat zal vooreerst in grote lijnen, ook zo blijven. Voor de vso-afdeling wordt binnenkort echter gestart met de bouw een nieuwe locatie, waarin alle vso-leerlingen kunnen worden ondergebracht. De so-leerlingen zullen binnen afzienbare termijn op twee, in plaats op drie locaties worden opgegen. Op beide afdelingen is goed te zien dat deze ontwikkelingen hebben geleid tot nieuw elan en een verbeterd werkklimaat. Dat heeft zijn weerslag op de kwaliteit het onderwijs. Het afgelopen jaar is de kwaliteit wezenlijk verbeterd. De inspectie spreekt hiervoor haar waardering uit. Rapport bevindingen 00RS/03PB G.N. Gerritsrnaschoien te Drachten

8 ^ o Algemeen beeld Het onderwijs op de G.N.Gerritsmascholen heeft zich het afgelopen jaar goed ontwikkeld, met name op het gebied de leerlingenzorg. Op dit terrein zijn de prestatie-afspraken met het bestuur gerealiseerd. Ook op het gebied de kwaliteitszorg zijn de verbeteringen duidelijk zichtbaar. Het effectief omgaan met de onderwijstijd blijkt een hardnekkig probleem hoewel de begintijden de lessen nu beter worden gehanteerd. Het leerstofaanbod is op beide afdelingen nog niet in orde. Met name op de so-afdeling is de ontwikkeling gestagneerd. Verder is het veiligheidsbeleid het afgelopen jaar niet goed de grond gekomen. Op het gebied het didactisch handelen verschilt het profiel so en vso enigszins elkaar, maar op beide afdelingen zijn verbeteringen mogelijk. De school zelf heeft dit ook onderkend. Daarom is onlangs gestart met scholing in het model directie instructie. Opbrengsten De resultaten de leerlingen kunnen niet beoordeeld worden. Daarvoor zijn nog geen criteria beschikbaar. Bovendien kan dit pas na het doorlopen een aantal cycli met 'smart' geformuleerde doelstellingen en een nauwkeurige registratie het al dan niet behalen die doelstellingen. Hiervoor zijn op de school inmiddels goede aanzetten aanwezig, die naar verwachting in het nieuwe schooljaar gerealiseerd zullen worden. Hoewel de opbrengsten niet te beoordelen zijn, is uit de verslaglegging en de evaluatie de individuele handelingsplannen op te maken dat leerlingen vooruitgaan. Of dit een vooruitgang is die past bij de mogelijkheden en de beperkingen de leerlingen, is zoals gezegd, niet vast te stellen. Systeem leerlingenzorg en functionaliteit de handelingsplanning De kwaliteit de leerlingenzorg is ten opzichte 2007 inhoudelijk wezenlijk verbeterd. Tijdens het inspectiebezoek verkeert de leerlingenzorg zowel op het so als op het vso in een overgangsfase. In het nieuwe schooljaar zullen de vorderingen en de ontwikkeling de leerlingen digitaal worden vastgelegd, waarbij een koppeling wordt gemaakt naar het uitstroomprofiel/ontwikkelingperspectief de leerlingen en de daarbij behorende leerlijnen. Zover is het nu nog niet. In de huidige werkwijze doen zich enkele tekortkomingen voor, onder andere wat betreft wet- en regelgeving. Zo worden bij tussentijdse instroom de eerste handelingsplannen niet binnen de wettelijke termijn vier weken opgesteld. Dit eerste plan voldoet ook niet aan de eisen die aan een handelingsplan gesteld mogen worden. De doelen zijn niet helder en het ontbreekt bijvoorbeeld aan informatie over de looptijd. De kwaliteit de handelingsplannen de randdiensten is eveneens een aandachtspunt. De handelingsplannen worden met de ouders besproken maar op het vso ontbreekt te vaak een handtekening ouders, waaruit blijkt dat er overeenstemming over het plan bestaat. Verder stelt de inspectie vast dat de inhoud de handelingsplannen wisselend kwaliteit is. Wat betreft de schoolse vakken zijn de doelstellingen over het algemeen voldoende specifiek en meetbaar. Uit de plannen komt echter onvoldoende naar voren welke methoden of middelen worden gebruikt om deze doelen te bereiken. Ook bevatten de plannen weinig aanwijzingen voor het (ortho)didactisch handelen de leraar. Voorts wordt niet duidelijk op welke wijze de doelen worden geëvalueerd. Uit de evaluatie de handelingsplannen is op te maken of de doelen zijn gerealiseerd, maar de analyse belemmerende en bevorderende factoren die tot dit resultaat hebben geleid kan verbeteren. Verder wordt er geen verband gelegd met de uitkomsten observatie- of toetsgegevens, terwijl deze wel aanwezig zijn. Op het vso ontbreekt het voorts aan een heldere registratie de resultaten op de praktijkvakken. Rapport bevindingen 00RS/03P3 G.N, Gerritsmaschoien te Drachten

9 hetonderwijs Onderwijsproces Het leerstofaanbod is nog niet op orde. Er zijn diverse methoden aanwezig maar wanneer welke methode wordt gebruikt is nog niet duidelijk. Op beide afdelingen wordt echter hard gewerkt aan het opstellen leerlijnen voor de verschillende doelgroepen binnen de school en de koppeling naar het ontwikkelingsperspectief en/of het uitstroomprofiel. Het (ortho)didactisch handelen kan nog verder verbeterd worden. De school is zich hier bewust en om deze reden worden de leraren momenteel geschoold in het model de directe instructie. Op beide afdelingen is de kwaliteit de uitleg onvoldoende. De leraren geven weinig gerichte instructie. Op verzoek de leerlingen helpt de leraar bij het zelfstandig verwerken de leerstof en het maken de opdrachten. Bij deze hulp is er geen aandacht voor het activeren voorkennis, het bepalen het doel en een terugkoppeling naar dit doel. De leerstof wordt zelden in een betekenisvolle context geplaatst. Op beide afdelingen kunnen de leerlingen bovendien meer worden aangezet tot nadenken en het is mogelijk beter in te spelen op de individuele verschillen tussen leerlingen, zowel bij de instructie als bij de verwerking. Het vso slaagt daar iets beter in dan het so. Wat betreft het schoolklimaat heeft de school enig beleid voor het voorkomen en afhandelen incidenten op het terrein de sociale veiligheid, maar dit beleid omvat geen gedragscodes met afspraken over het gedrag leerlingen en teamleden. De school heeft bovendien te weinig inzicht in de veiligheidsbeleving leerlingen en leraren. 3. CONCLUSIE EN VERVOLG Er is sprake tekortkomingen in de naleving wettelijke vereisten. Het betreft de onderwijstijd, de handelingsplannen, de duur de stage en het stagecontract. Het onderwijs is over het geheel genomen voldoende kwaliteit, maar er zijn tekortkomingen in het leerstofaanbod, de onderwijstijd, het (ortho)didactisch handelen, de zelfstandige rol leerlingen en het schoolklimaat. Toezichtarrangement Op grond het voorgaande, heeft de inspectie voor de G.N. Gerritsmascholen het basisarrangement vastgesteld. Dit betekent dat de G.N. Gerritsmascholen het vertrouwen hebben de Inspectie het Onderwijs. De inspectie heeft niet langer reden om het toezicht te verscherpen. Afspraken Voor 1 april 2009 ontgt de inspectie een verbeterplan waaruit blijkt hoe de geplande onderwijstijd wordt gerealiseerd en op welke wijze daarop wordt toegezien. Rapport bevindingen O0RS/O3PB G.N, Gerritsmascholen te Drachten