RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK 'T IEMENSCHOER EN T KORHOEN, SCHOOL VOOR SO/VSO/MG/ZML

Transcriptie

1 RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK 'T IEMENSCHOER EN T KORHOEN, SCHOOL VOOR SO/VSO/MG/ZML School : 't Iemenschoer en t Korhoen, school voor so/vso/mg/zml Plaats : Hengelo Ov BRIN-nummer : 01CN Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 6 november 2007 Datum vaststelling : 18 december 2007

2

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING KWALITEITSPROFIEL BESCHOUWING VERVOLG VAN HET TOEZICHT

4

5 1 INLEIDING Het periodieke kwaliteitsonderzoek Op 6 november 2007 bezocht de Inspectie van het Onderwijs 't Iemenschoer en t Korhoen, school voor so/vso/mg/zml in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de (kern)indicatoren van een aantal kwaliteitsaspecten, op grond van het door de inspectie gehanteerde toezichtkader (voortgezet) speciaal onderwijs Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om (kern)indicatoren die betrekking hebben op het systeem van leerlingenzorg, de functionaliteit van de handelingsplanning, het leerstofaanbod, de onderwijstijd, het (ortho)pedagogisch handelen van leraren, het (ortho)didactisch handelen van leraren, de actieve en zelfstandige rol van de leerling, het schoolklimaat en de opbrengsten. In het 'Toezichtkader (voortgezet) speciaal onderwijs 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt het toezichtkader downloaden van de website van de inspectie: Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alleen de kernindicatoren te onderzoeken maar meer indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan een document ingestuurd dat op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking heeft. Het betreft de uitkomsten van de Quickscan van de ZEK. Daarnaast heeft de school nog andere documenten ingestuurd, die een beeld geven van de schoolontwikkeling. De opzet van het onderzoek Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten: 5

6 Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de vragenlijst periodiek kwaliteitsonderzoek is bij de analyse betrokken. Gesprekken over de kwaliteit van de indicatoren met de directie en de teamleden belast met de coördinatie van de leerlingenzorg. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met de directie. Daarbij was geen vertegenwoordiging van het bevoegd gezag aanwezig. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. 6

7 2 KWALITEITSPROFIEL Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan kernindicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader (voortgezet) speciaal onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van 't Iemenschoer en t Korhoen, school voor so/vso/mg/zml Cyclisch proces kwaliteitszorg 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school hanteert een onderwijsconcept dat aansluit bij haar leerlingenpopulatie. 1.3 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.4 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.5 De school evalueert regelmatig de leerlingenzorg. 1.6 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.7 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen en de leerlingenzorg. 1.8 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.9 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. Systeem van leerlingenzorg 3.1 De commissie voor de begeleiding bepaalt de onderwijsrelevante beginsituatie van de leerlingen. 3.3 De school stelt het handelingsplan vast in overeenstemming met de ouders. 3.5 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de vorderingen en ontwikkeling van de leerlingen. 3.8 De commissie voor de begeleiding evalueert de uitvoering van het handelingsplan. 7

8 Functionaliteit handelingsplanning 4.1 De leerinhouden komen overeen met de afspraken in de documenten voor handelingsplanning. Leerstofaanbod 5.1 De school hanteert een leerstofaanbod voor de schoolse vakken. 5.4 Het leerstofaanbod sluit aan op het uitstroomperspectief van de leerlingen. 5.5 Het leerstofaanbod maakt het mogelijk gericht in te spelen op verschillen tussen leerlingen. 5.6 De school heeft een aanbod gericht op bevordering van sociale integratie en burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Tijd 6.3 De teamleden maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 6.4 De school stemt de hoeveelheid tijd af op de onderwijsbehoeften van (individuele) leerlingen. (Ortho)Pedagogisch handelen 7.2 De teamleden gaan op een respectvolle wijze met de leerlingen om. 7.4 De teamleden handhaven de gedragsregels. 7.6 De teamleden stemmen hun (ortho)pedagogisch handelen af op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. (Ortho)Didactisch handelen 8.2 De leraren leggen duidelijk uit. 8.4 De leraren stimuleren de leerlingen tot denken. 8.5 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 8.7 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de onderwijsbehoeften van de leerling. Actieve en zelfstandige rol leerlingen 9.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 9.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. 8

9 Schoolklimaat 10.1 De school heeft inzicht in de beleving van de sociale veiligheid door leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op school voordoen De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen van incidenten in en om de school De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op afhandeling van incidenten in en om de school De leerlingen en de teamleden voelen zich aantoonbaar veilig op school De ouders tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. Opbrengsten 11.4 De resultaten van de leerlingen aan het einde van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingen mag worden verwacht. 5 9

10

11 3 BESCHOUWING In dit hoofdstuk wordt een beschouwing gegeven over de kwaliteit van het onderwijs op de school. Context De bestuurlijke situatie van de school is momenteel onduidelijk. Een interimbestuurder doet onderzoek naar het gewenste toekomstscenario.voor het overige is de uitgangssituatie van de school weinig veranderd en overwegend gunstig. De gemeente heeft de huisvestingsperikelen met instemming van de school uiteindelijk weer in goede banen weten te leiden. Algemeen beeld van de kwaliteit De school is erin geslaagd de kwaliteit van het onderwijs sinds het vorige periodieke kwaliteitsonderzoek (PKO) in juni 2004 op een groot aantal indicatoren zichtbaar te verbeteren. Team en directie hebben er hard aan gewerkt om deze resultaten te bewerkstelligen en dat is een compliment waard. Zo is de kwaliteitszorg verder ontwikkeld, is de leerlingenzorg nu op alle indicatoren van voldoende kwaliteit en zijn de meeste indicatoren die over het onderwijsleerproces gaan, voldoende of goed. Alleen de onderwijstijd blijft een punt van aandacht, zeker als het gaat om de afstemming op de verschillen tussen leerlingen. De veiligheid krijgt veel aandacht en het schoolklimaat is dan ook zeker voldoende. Of de opbrengsten die de school realiseert voldoende zijn, kan zij nog niet aantonen. Als de handelingsplannen een aantal cycli doorlopen hebben zal dat wel mogelijk zijn. De inspectie gaat ervan uit dat dat over niet al te lange tijd het geval zal zijn. Toelichting Kwaliteitszorg en leerlingenzorg In 2007 heeft de school een 'Quick Scan' afgenomen, daarmee vooruitlopend op de eigen planning voor de invoering van een compleet kwaliteitsinstrument. Daarnaast is er veel geïnvesteerd in het goed in beeld brengen van de populatie, zoals het hoofdstuk over de 'zmolkers' in het schoolplan laat zien, de zorg om de leerlingen en het evalueren en borgen van de eigen kwaliteit. Dit laatste gebeurt bijvoorbeeld door klassenbezoeken met behulp van observatieformulieren waarmee de intern begeleiders de gewenste onderwijskwaliteit beoordelen. De wijze waarop de school de ouders betrekt bij de kwaliteitsontwikkeling van de school komt vooral tot uitdrukking in de handelingsplancyclus. Dit kan de school nog sterker aanzetten. De systematiek in de bevraging van de ouders kan de school hierin voor een groot deel ondervangen. Dat wil zeggen dat de ouders bij de evaluatie in ieder geval tevreden moeten zijn over de bereikte doelen, waaraan de school immers met instemming van de ouders heeft gewerkt. Tijdens het jaarlijkse huisbezoek staat het handelingsplan in ieder geval ook op de agenda. 11

12 De kwaliteit van de systematische leerlingenzorg, die de kern van het (voortgezet) speciaal onderwijs vormt en de basis is voor het kunnen aantonen van de opbrengsten, is op alle vier kernindicatoren als voldoende beoordeeld. Dat is onder meer te danken aan de goede inzet van de commissie voor de begeleiding, waaraan in elk geval de drie enthousiaste en bekwame intern begeleiders een belangrijke bijdrage leveren. Ook in de ontwikkeling van het leerlingvolgsysteem, samen met de hogeschool Fontys, heeft de school en met name de systeembeheerder, veel geïnvesteerd. Als de school de verdere voornemens volgens plan uitvoert, zoals ontwikkeling en invoering van het digitale leerlingvolgsysteem en het opnemen van het ontwikkelingsperspectief (ook voor de leerlingen van het so) in de handelingsplannen, zal de kwaliteit nog verder kunnen toenemen. Onderwijsleerproces De school heeft eigen leerlijnen op basis van de SLO kerndoelen ontwikkeld. Deze zijn vergeleken met die van de CED en waar nodig aangevuld. Overigens merkt de school op dat de leerlijnen naast uitbreiding (de praktijkvakken zijn bijvoorbeeld voor tweederde deel gereed) voortdurend evaluatie en bijstelling vragen, in verband met de grote verschillen tussen de leerlingen. Vooral de leerlingen die met een beredeneerde afwijking geïndiceerd zijn, doen een groot beroep op de mogelijkheden van de school tot differentiatie en vragen om verbreding van het leer- en vormingsaanbod. Dat geldt niet alleen voor aanpassingen in de leerlijnen, maar vooral ook om flexibiliteit in de pedagogische aanpak en een scala aan didactische kwaliteiten. De school, die een stabiel personeelsbestand kent, heeft de intern begeleiders toegerust om op klassenbezoek te gaan en met de teamleden te bezien over welke vaardigheden zij beschikken en welke mogelijk aangevuld moeten worden. Daarmee is de school actief in het bewaken en vergroten van het (ortho)pedagogische en (ortho)didactische repertoire van haar teamleden. De leertijd die de school de leerlingen biedt, kan nog beter benut worden. Belangrijk is het onderscheid tussen zorg en onderwijs en de differentiatie daarin tussen de behoeften en mogelijkheden van individuele leerlingen. Niet alle leerlingen hebben evenveel tijd nodig om bijvoorbeeld fruit te leren eten en niet voor alle leerlingen is dat een adequaat onderwijsdoel. De feedback die dit jaar op de groepsroosters is gegeven door de intern begeleiders, bewijst dat de school bezig is de kwaliteit van de leertijd en de benutting ervan te verbeteren. In de handelingsplannen is de leertijd nog niet opgenomen, terwijl juist daaruit zou moeten blijken hoeveel tijd gepland wordt voor welk onderwijsdoel voor iedere individuele leerling. Schoolklimaat Om een voldoende veilig schoolklimaat te realiseren verwacht de inspectie preventief beleid, gericht op het voorkomen van incidenten, tweejaarlijkse tevredenheidspeilingen onder teamleden en leerlingen (en/of ouders), een incidentenregistratie en procedures voor de afhandeling van incidenten. De school heeft veel beleid op alle onderdelen ontwikkeld en ingevoerd en de teamleden bijvoorbeeld geschoold in het omgaan met agressief gedrag. De samenwerking met de (wijk)politie en de leerplichtambtenaren is goed en het sanctiebeleid met behulp van gele kaarten en in samenspraak met de wijkagent voldoet. 12

13 In de nazorg van incidenten besteedt de school aandacht aan alle partijen, dus slachtoffer, dader, ouders en teamlid (leden). De school heeft veel protocollair geregeld, maar alle documenten zijn samen nog niet in één samenhangend beleidsplan ondergebracht. Opbrengsten De inzet van de school om te komen tot een afstemming tussen leerlijnen, leerlingvolgsysteem en handelingsplannen, maakt het aannemelijk dat het voor de school op niet al te lange termijn mogelijk is op basis van de gegevens uit de systematische leerlingzorg aan te tonen in hoeverre de opbrengsten voldoende zijn. Nu is het nog niet mogelijk voor de school om na te gaan of de vorderingen van de leerlingen overeenkomen met de in de handelingsplannen vastgelegde verwachtingen. De inspectie verwacht van de school dat zij daar op korte termijn wel toe in staat is. 13

14

15 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Daarnaast betrof het onderzoek een aantal overige wettelijke voorschriften. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. Alleen de pauzetijden zijn niet in de schoolgids vermeld. De inspectie gaat ervan uit dat deze in de eerstvolgende schoolgids niet meer ontbreken. De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. 15