RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK DR. HERDERSCHEESCHOOL VOOR SO/VSO-ZMLK

Transcriptie

1 RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK DR. HERDERSCHEESCHOOL VOOR SO/VSO-ZMLK School : Dr. Herderscheeschool voor so/vso-zmlk Plaats : Almelo BRIN-nummer : 19QO Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 21 juni 2007 Datum vaststelling : 2 oktober 2007

2

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL OORDEEL OVER DE INDICATOREN VERVOLG VAN HET TOEZICHT...15 Rapport jaarlijks onderzoek Dr. Herderscheeschool voor so/vso-zmlk - 21 juni

4

5 1 INLEIDING Op 21 juni 2007 bezocht de Inspectie van het Onderwijs de Dr. Herderschêeschool, voor so/vso/zmlk, in het kader van een landelijk onderzoek naar de kwaliteit van het cluster 3 onderwijs. Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de kernindicatoren uit het door de inspectie gehanteerde toezichtkader speciaal en voortgezet speciaal onderwijs De indicatoren betreffen de volgende kwaliteitsaspecten: 'leerligenzorg', leerstofaanbod', 'onderwijstijd', '(ortho)pedagogisch handelen', '(ortho)didactisch handelen', 'actieve en zelfstandige rol leerlingen', 'schoolklimaat' en 'opbrengsten'. Hoewel de kwaliteitszorg al in een eerder stadium tijdens en jaarlijks onderzoek (JO) in januari 2007 is onderzocht, zijn de kernindicatoren die bij dit kwaliteitsaspect horen, in dit rapport volledigheidshalve nog eens opgenomen. De inspectie gaat zoveel mogelijk uit van de gegevens die de school zelf over de eigen kwaliteit heeft verzameld. Daarmee sluit de inspectie aan bij de specifieke situatie van de school en wordt de school bovendien niet onnodig belast. U heeft naast de schoolgids en het schoolplan veel documenten al in een eerder stadium naar de inspectie gestuurd en nu opnieuw gebundeld. Deze documenten lagen ter inzage klaar tijdens het schoolbezoek. Tijdens het schoolbezoek heeft de inspectie de directie van de school gevraagd zichzelf te beoordelen op de kernindicatoren van de inspectie. Aan het eind van het bezoek bleek tijdens de uitvoerige bespreking van de kernindicatoren, dat de school een realistische kijk heeft op de eigen kwaliteit: haar oordelen kwamen in grote lijnen overeen met die van de inspectie. De opzet van het onderzoek Het jaarlijks onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd; Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn; Schoolbezoek, waarbij gesprekken met de directie en met de coördinatie leerlingenzorg zijn gevoerd over de onderzochte indicatoren en de ontwikkeling en voornemens van de school met name op onderwijsinhoudelijk terrein; Bezoeken aan enkele so- en vso-groepen; Eindgesprek met de directie, waarin de inspectie haar oordelen heeft teruggekoppeld. Rapport jaarlijks onderzoek Dr. Herderscheeschool voor so/vso-zmlk - 21 juni

6 De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van de hiervoor genoemde aspecten van het onderwijs levert oordelen op een aantal indicatoren op. Na een korte beschrijving van de uitgangssituatie van de school (hoofdstuk 2), worden in hoofdstuk 3 deze indicatoren en de oordelen van de inspectie in een tabel weergegeven en van een toelichting voorzien. In hoofdstuk 4 zijn de afspraken over de invulling van het onderzoek in het volgende kalenderjaar aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. Rapport jaarlijks onderzoek Dr. Herderscheeschool voor so/vso-zmlk - 21 juni

7 2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL In de context van de school zijn nagenoeg geen wijzingen opgetreden sinds de laatste inspectiebezoeken en de inspectie beschouwt deze dan ook als onverminderd overwegend gunstig voor de kwaliteit van het onderwijs. Voor meer informatie over de uitgangssituatie van de school verwijst de inspectie naar de laatste inspectierapporten van maart 2006 en van januari Rapport jaarlijks onderzoek Dr. Herderscheeschool voor so/vso-zmlk - 21 juni

8

9 3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN De waarderingen die over de onderzochte indicatoren zijn gegeven, staan vermeld in de onderstaande tabellen. Iedere tabel wordt gevolgd door een toelichting op deze waarderingen van de inspectie. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering op de indicatoren is tot uitdrukking gebracht in welke mate deze bijdragen aan de kwaliteit van het desbetreffende kwaliteitsaspect: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten). Deze waardering is gegeven indien de school geen betrouwbare en valide gegevens over haar opbrengsten beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van Dr. Herderscheeschool voor so/vso-zmlk Cyclisch proces kwaliteitszorg 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school hanteert een onderwijsconcept dat aansluit bij haar leerlingenpopulatie. 1.3 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.4 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.5 De school evalueert regelmatig de leerlingenzorg. 1.6 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.7 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen en de leerlingenzorg. 1.8 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.9 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. Systeem van leerlingenzorg 3.1 De commissie voor de begeleiding bepaalt de onderwijsrelevante beginsituatie van de leerlingen. 3.3 De school stelt het handelingsplan vast in overeenstemming met de ouders. 3.5 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de vorderingen en ontwikkeling van de leerlingen. 3.8 De commissie voor de begeleiding evalueert de uitvoering van het handelingsplan. Rapport jaarlijks onderzoek Dr. Herderscheeschool voor so/vso-zmlk - 21 juni

10 Functionaliteit handelingsplanning 4.1 De leerinhouden komen overeen met de afspraken in de documenten voor handelingsplanning. Kwaliteitsaspect: Leerstofaanbod 5.1 De school hanteert een leerstofaanbod voor de schoolse vakken. 5.4 Het leerstofaanbod sluit aan op het uitstroomperspectief van de leerlingen. 5.5 Het leerstofaanbod maakt het mogelijk gericht in te spelen op verschillen tussen leerlingen. 5.6 De school heeft een aanbod gericht op bevordering van sociale integratie en burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Tijd 6.3 De teamleden maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 6.4 De school stemt de hoeveelheid tijd af op de onderwijsbehoeften van (individuele) leerlingen. (Ortho)Pedagogisch handelen 7.2 De teamleden gaan op een respectvolle wijze met de leerlingen om. 7.4 De teamleden handhaven de gedragsregels. 7.6 De teamleden stemmen hun (ortho)pedagogisch handelen af op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. (Ortho)Didactisch handelen 8.2 De leraren leggen duidelijk uit. 8.4 De leraren stimuleren de leerlingen tot denken. 8.5 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 8.7 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de onderwijsbehoeften van de leerling. Rapport jaarlijks onderzoek Dr. Herderscheeschool voor so/vso-zmlk - 21 juni

11 Actieve en zelfstandige rol leerlingen 9.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 9.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. Schoolklimaat 10.1 De school heeft inzicht in de beleving van de sociale veiligheid door leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op school voordoen De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen van incidenten in en om de school De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op afhandeling van incidenten in en om de school De leerlingen en de teamleden voelen zich aantoonbaar veilig op school De ouders tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. Opbrengsten 11.4 De resultaten van de leerlingen aan het einde van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingen mag worden verwacht. 5 Algemeen beeld van de kwaliteit van het onderwijs De Dr. Herderschêeschool slaagt erin om de kwaliteit van het onderwijs, in 2004 ook al overwegend positief beoordeeld door de inspectie, nog steeds verder te verbeteren. De Dr. Herderschêeschool is dan ook in alle opzichten een goede school voor speciaal en voortgezet speciaal onderwijs aan zeer moeilijk lerend kinderen. Het kwaliteitsprofiel laat geen enkele onvoldoende zien en de school is er zelfs in geslaagd op een groot aantal indicatoren de beoordeling'goed' (een 4) te verwerven. Het systeem van leerlingenzorg is nu op nagenoeg alle indicatoren met een 'goed' (een 4) beoordeeld en gelet op de ontwikkelingen heeft de inspectie er vertrouwen in, dat een volgende keer alle indicatoren een 'goed' zullen krijgen. De school verbetert haar onderwijs voortdurend, zoals duidelijk zichtbaar is in de leerlijnen en in de toename van uitstroommogelijkheden die de school de leerlingen te bieden heeft. Financieel is er veel mogelijk omdat de school bijvoorbeeld gebruik maakt van ESF-subsidies. De school slaagt erin de samenwerking met het KDC verder uit te bouwen. Het gaat daarbij om leerlingen die, hoewel ze een grote zorgbehoefte hebben, ook profiteren van een onderwijsaanbod. Het schoolklimaat is bijzonder gunstig; op alle indicatoren krijgt de school het oordeel 'goed'. De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs maakt het de inspectie dan ook mogelijk hieronder slechts met een korte toelichting te volstaan. Rapport jaarlijks onderzoek Dr. Herderscheeschool voor so/vso-zmlk - 21 juni

12 Toelichting De zorg voor de eigen kwaliteit krijgt steeds meer aandacht van de directie. Dat komt bijvoorbeeld tot uitdrukking bij de ingebruikname van het kwaliteitsinstrument 'ZEK'. Ook blijkt dit uit het reële beeld dat de directie heeft, getoetst door de inspectie, van de eigen (goede) kwaliteit. De school heeft zichtbaar geïnvesteerd in de samenhang binnen het systeem van leerlingenzorg. Dit heeft erin geresulteerd dat alle onderdelen die tot een goed systeem van leerlingenzorg behoren nu aanwezig én bovendien operationeel zijn. Vooral in het vso zijn nog ontwikkelingen gaande om het volgen van de vorderingen van de leerlingen nog beter in beeld te krijgen. De school maakt daarvoor gebruik van portfolio's. De handelingsplannen kunnen de toets der kritiek doorstaan en door de goede ondersteuning van de commissie voor de begeleiding (CvB) kunnen de leraren er voldoende uitvoering aan geven. De digitalisering van leerlijnen, leerlingvolgsysteem (info-sys) en handelingsplannen is binnen niet al te lange termijn mogelijk. Dan zal de functionaliteit van de handelingsplannen, mits al het aanbod is gepland, verder toenemen. Het leerstofaanbod is zeker voldoende en zal, als leerstoflijnen en bijbehorende materialen gekoppeld zijn, nog verder aan kwaliteit kunnen winnen. In het vso zijn vijf leerlijnen en keuzeleerlijnen beschikbaar, zodat de school zoveel mogelijk kan aansluiten bij de onderwijsbehoefte van de leerlingen. Met snuffelstages, intern en extern, wil de school de keuzemogelijkheden aan de leerlingen duidelijk maken. De school presteert hier al voorbeeldig en is voornemens zich hierin nog verder te ontwikkelen. De schoolreizen, onder het motto 'fun en functioneel', dragen niet alleen bij aan een positief schoolklimaat, maar vervullen ook altijd een rol in het geheel van het leerstofaanbod. De onderwijstijd, in de zin van effectieve leertijd, vraagt voortdurend aandacht van de directie. Daarbij gaat het veelal over het feit of in de activiteiten met leerlingen er sprake is van intentioneel leren. Dat geldt zeker als er ook van 'verzorging' sprake is. De handelingsplannen geven daarover, als het goed is, uitsluitsel. In het vso verdeelt de school de tijden in 'blokken' waarin vanaf komend schooljaar vakdocenten lesgeven. Dat is een goede ontwikkeling. De kwaliteit van het primaire proces, het dagelijkse werk in de groepen is van goede kwaliteit. Het leraargedrag is op onderdelen zelfs voorbeeldig. De school heeft en benut mogelijkheden om het (ortho)pedagogisch en -didactisch handelen zoveel als mogelijk af te stemmen op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Voorbeelden daarvan zijn te vinden in de werkwijze van PAD (voor de sociaal-emotionele ontwikkeling), en bij het (nieuwe) vak drama. De school bevordert de zelfstandigheid van de leerlingen op verschillende manieren en één daarvan is de leerlingenraad die de school heeft ingesteld. De leerlingen voelen zich daardoor ook serieus genomen. Het schoolklimaat is veilig en ondersteunend voor de leerlingen, zowel binnen de groepen als daarbuiten. De school heeft in haar veiligheidsbeleid niet alleen de leerlingen, maar zeker ook de teamleden voor ogen. Rapport jaarlijks onderzoek Dr. Herderscheeschool voor so/vso-zmlk - 21 juni

13 De school betrekt de ouders op verschillende manieren bij het onderwijs en zoekt steeds naar nieuwe mogelijkheden, ook in overleg met de oudervereniging, om de betrokkenheid van de ouders te optimaliseren. De school is in staat op basis van de bereikte doelen uit de handelingsplannen vast te stellen of de leerresultaten 'naar verwachting' zijn. Dat gebeurt zowel met de ouders als binnen het team en de directie. De school doet dit zeker in voldoende mate. De school vermeldt haar opbrengsten nog niet in de schoolgids. Met ingang van het komende schooljaar zal dat wel gebeuren. De school is zich ervan bewust dat zij haar opbrengsten op het niveau van de school nog scherper kan vaststellen als zij daarvoor ook doelen heeft geformuleerd. Dit is de eerste keer dat de inspectie de opbrengsten van deze school (positief) beoordeelt. Daarmee behoort deze school tot één van de weinige scholen voor speciaal en voortgezet speciaal onderwijs waar dat al mogelijk blijkt. Rapport jaarlijks onderzoek Dr. Herderscheeschool voor so/vso-zmlk - 21 juni

14

15 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Afspraak over wettelijke bepalingen Bij dit onderzoek heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school, behoudens de opmerkingen die al in januari zijn gemaakt en die gelden voor de nieuwe schoolgids en het nieuwe schoolplan, aan deze wettelijke bepalingen voldoet. Afspraken over de invulling van het eerstvolgende onderzoek. De bevindingen van dit onderzoek leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. Rapport jaarlijks onderzoek Dr. Herderscheeschool voor so/vso-zmlk - 21 juni