EVALUATIE WEEKMARKTEN. November Team Financieel Advies - Onderzoek en Statistiek

Transcriptie

1 EVALUATIE WEEKMARKTEN November 2011 Team Financieel Advies - Onderzoek en Statistiek 1

2 2

3 Rapportage Gemeente Maastricht - Onderzoek & Statistiek Paul Hinssen, Leo van Houten, Camiel De Bruijn Mosae Forum 10 Postbus BZ Maastricht Telefoon : Paul.hinssen@maastricht.nl Opdrachtgever: Gemeente Maastricht Sector Vergunnen, Toezicht & Handhaven Team Beleid en Advies Druk: DPC, gemeente Maastricht Datum: November

4 4

5 1 INHOUD 2 INLEIDING AANLEIDING ONDERZOEK ONDERWERPEN ONDERZOEKSOPZET EN DATAVERZAMELING BEZOEKERS MARKT MARKTKOOPLIEDEN ONDERNEMERS AAN DE MARKT ONDERNEMERS BINNENSTAD RESULTATEN RESPONS BEZOEKERS MARKTKOOPLIEDEN ONDERNEMERS AAN DE MARKT EN OVERIGE ONDERNEMERS BEZOEKERS MARKTKOOPLIEDEN VERHANDELDE ARTIKELEN ALGEMEEN MARKTBELEID, COMMUNICATIE EN PROMOTIE WOENSDAGMARKT

6 4.3.4 VRIJDAGMARKT ONDERNEMERS AAN DE MARKT OVERIGE ONDERNEMERS DISCUSSIE BEZOEKERS MARKTBELEID ONDERNEMERS OPENINGSTIJDEN VERKEERSVEILIGHEID PROMOTIE COMMUNICATIEMIDDELEN BIJLAGEN VRAGENLIJST BEZOEKERS WOENSDAGMARKT MAASTRICHT VRAGENLIJST MARKTKOOPLIEDEN EN DAGHANDELAREN INTERVIEWVERSLAGEN VERENIGING VAN ONDERNEMERS IN HET CENTRUM (VOC) HORECA NEDERLAND CENTRUMMANAGEMENT OVERZICHT GEKOCHTE PRODUCTEN

7 2 INLEIDING 2.1 AANLEIDING ONDERZOEK Maastricht is een ambitieuze stad. Ook als het gaat om haar weekmarkten: de overwegend lokaal gerichte woensdagmarkt en de meer internationaal gerichte vrijdagmarkt. Op 22 maart 2011 is nieuw marktbeleid vastgesteld door het College. Besloten is onder meer tot een verruiming van de openingstijden van de markten. De woensdagmarkt is vanaf 13 april 2011 geopend van tot uur en de vrijdagmarkt vanaf 15 april 2011 van 9.00 tot uur. In dit rapport wordt de evaluatie gepresenteerd die de gemeente heeft uitgevoerd om het functioneren van de weekmarkten te evalueren. Bij deze evaluatie zijn de diverse belanghebbende partijen betrokken: de marktbezoekers: bezoekers van de woensdag- en vrijdagmarkten, waaronder Frans- of Duitstalige bezoekers afkomstig uit België, Frankrijk en Duitsland. de marktkooplieden: marktkooplieden weekmarkten, daghandel Markt de ondernemers waarvan het bedrijf ligt aan de Markt de ondernemers in de rest van de binnenstad. 7

8 2.2 ONDERWERPEN Tabel 1: Aspecten die aan de orde komen bij de evaluatie Belanghebbenden Bezoekers Marktkooplieden Overige ondernemers Aspecten Herkomst Bezoekfrequentie Doel van bezoek Bekendheid openingstijden Indeling van de markt Blijven bezoekers van de markt door de gewijzigde openingstijden langer in de stad? Wijze waarop algemeen marktbeleid tot stand komt Ervaren problemen op weekmarkten Mogelijke verbeteringen voor weekmarkten Mening over gewijzigde openingstijden (indien (on-)tevreden -> waarom) Het aanbod op de markten (stoffen, vis, groenten, fruit etc.) Mening over instellen promotiecommissie Beoordeling van ingezette communicatiekanalen als marktpraat en Mening over gewijzigde openingstijden (indien (on-)tevreden -> waarom) Mening over belang van de weekmarkten voor de stad Mening over promotie markten en communicatie Mening over instellen promotiecommissie 8

9 3 ONDERZOEKSOPZET EN DATAVERZAMELING 3.1 BEZOEKERS MARKT Onder bezoekers van de markten zijn korte (max. 10 minuten) straatinterviews gehouden. De vragenlijst van de bezoekers is terug te vinden in de bijlage (6.1). Voor de niet-nederlandstalige bezoekers is de vragenlijst ook in de spreektaal van de bezoekers opgesteld. De interviews zijn gehouden op de Markt op de woensdagen 7 en 14 september (tussen uur) en op de vrijdagen 9 en 16 september 2011 (tussen uur). 3.2 MARKTKOOPLIEDEN Een schriftelijke enquête is gehouden onder alle marktkooplieden van de weekmarkten op de Markt en de daghandelaren op de woensdag- en vrijdagmarkt. De hierbij gehanteerde vragenlijst is in dit rapport opgenomen als bijlage (6.2). Om de deelname aan het onderzoek onder de marktkooplieden te bevorderen is op 23 september 2011 een reminder geplaatst in Marktpraat om zoveel mogelijk reacties binnen te krijgen. 3.3 ONDERNEMERS AAN DE MARKT Aan 7 aan de Markt gevestigde ondernemers zijn schriftelijke vragenlijsten toegezonden. De benaderde ondernemers zijn actief in verschillende branches (detailhandel, fast food, (eet)cafés) waardoor een gevarieerd beeld geschetst kan worden van de diversiteit aan visies en belangen. 3.4 ONDERNEMERS BINNENSTAD Om een beeld te krijgen van het belang van de ondernemers in de binnenstad zijn mondelinge vraaggesprekken gevoerd met het Centrummanagement, de Vereniging van Ondernemers in het Centrum (V.O.C.) en met Koninklijke Horeca Nederland (KHN) afdeling Maastricht en Heuvelland. Van deze vraaggesprekken zijn door de respondenten gefiatteerde verslagen gemaakt die als input dienen voor dit onderzoek (bijlage 6.3). 9

10 10

11 4 RESULTATEN 4.1 RESPONS BEZOEKERS Er zijn enquêtes afgenomen bij 75 bezoekers van de woensdagmarkt en 220 bezoekers van de vrijdagmarkt in verschillende talen (Frans, Duits, Nederlands) met een goede spreiding over de locaties en in de tijd. De gerealiseerde respons heeft geresulteerd in een betrouwbaarheid van 62% voor de woensdagmarkt en een betrouwbaarheid van 87% voor de vrijdagmarkt MARKTKOOPLIEDEN Van de 129 benaderde marktkooplieden van de weekmarkten en de daghandel op de Markt, hebben er 91 de vragenlijst ingevuld en teruggestuurd. Hiermee is de respons onder de marktkooplieden 71%. De behaalde betrouwbaarheid komt hiermee uit op 92% ONDERNEMERS AAN DE MARKT EN OVERIGE ONDERNEMERS Van de 7 ondernemers aan de Markt die zijn benaderd met een schriftelijke vragenlijst hebben slechts 2 ondernemers de vragenlijst ingevuld teruggestuurd. Met de voorgestelde vertegenwoordigers van de overige ondernemers van de Maastrichtse binnenstad heeft in alle gevallen een interview plaatsgevonden. 11

12 4.2 BEZOEKERS De verdeling naar geslacht van de bezoekers van de woensdag en vrijdagmarkt is terug te vinden in Figuur 1. Hieruit blijkt dat de woensdagmarkt vooral door vrouwen wordt bezocht (80%). Ook de bezoekers van de vrijdagmarkt zijn in 61% van de gevallen vrouwen. Figuur 1: Verdeling naar geslacht (%) voor de woensdag- en vrijdagmarkt Vrouwen Mannen 20 woensdagmarkt vrijdagmarkt 12

13 De leeftijdsopbouw van de bezoekers in Figuur 2 laat zien dat voor beide markten meer dan de helft van de bezoekers 45 jaar of ouder is. Opvallend verschil tussen de woensdag en vrijdagmarkt is de piek van de leeftijdscategorie jaar op de woensdagmarkt; deze is niet aanwezig op de vrijdagmarkt. Figuur 2: Leeftijdsopbouw (%) voor de bezoekers van de woensdag- en vrijdagmarkt jaar jaar jaar jaar 65 jaar en ouder woensdagmarkt vrijdagmarkt 13

14 De hoofdbezigheid overdag van de bezoekers is terug te vinden in Figuur 3. Bijna een kwart (24%) van de bezoekers van de woensdagmarkt is student; de vrijdagmarkt wordt vooral bezocht door gepensioneerden (35%). Op de vrijdagmarkt is het aandeel studenten lager (7% i.p.v. 24%) dan op de woensdagmarkt. Bezoekers in loondienst zijn weer meer vertegenwoordigd op de vrijdagmarkt (12% van de bezoekers op woensdag en 31% op vrijdag). Figuur 3: Hoofdbezigheid overdag (%) voor de bezoekers van de woensdag- en vrijdagmarkt Student/scholier Huisvrouw/huisman In loondienst Zelfstandig ondernemer Werkloos/WIA Gepensioneerd 7 Anders woensdagmarkt vrijdagmarkt 14

15 De nationaliteit van de bezoekers is op beide marktdagen overwegend Nederlands (Figuur 4). De vrijdagmarkt wordt echter ook door Belgische bezoekers bezocht (33%). Het aandeel Duitse bezoekers is op de woensdag groter dan op de vrijdag. Franse bezoekers zijn op de vrijdagmarkt verantwoordelijk voor 1% van alle bezoekers. Figuur 4: Nationaliteit (%) voor de bezoekers van de woensdag- en vrijdagmarkt Nederlands Belgisch 33 Duits Frans woensdagmarkt vrijdagmarkt Uit Tabel 2 blijkt dat op de woensdagmarkt de meeste bezoekers met de fiets (39%) komen. Op de vrijdagmarkt komen de meeste bezoekers met de auto naar de markt. Tabel 2: Vervoermiddel (%) voor de bezoekers van de woensdag- en vrijdagmarkt Vervoermiddel Woensdagmarkt % Vrijdagmarkt % Te voet Met de fiets Met de trein 3 2 Met de auto Met de bus Anders

16 Op de woensdagmarkt komt 36% van de bezoekers alleen voor de markt naar Maastricht; op vrijdag is dit percentage hoger (47%) (Tabel 3). Op beide marktdagen combineert ruim één derde (resp. 34% en 36%) van de bezoekers het bezoek aan de markt met een bezoek aan de winkels in de Maastrichtse binnenstad. Tabel 3: Gecombineerd marktbezoek (%) Gecombineerd marktbezoek Woensdagmarkt % Vrijdagmarkt % ik bezoek meestal alleen de markt ik combineer het marktbezoek met het bezoek aan winkels ik combineer het marktbezoek met het bezoek aan horeca 8 15 ik combineer het marktbezoek met het bezoek aan familie 5 1 ik combineer het marktbezoek met mijn werk 3 3 ik kom niet speciaal voor de markt 18 8 dat wisselt 7 5 De openingstijden van de woensdag- en vrijdagmarkten zijn in april 2011 gewijzigd. Dit is bij 70% van de bezoekers van de woensdagmarkt en bij 55% van de bezoekers van de vrijdagmarkt bekend. Aan de bezoeker is gevraagd wat zij van de openingstijden vinden (Tabel 4). De meerderheid van de bezoekers vindt de openingstijden op zowel de woensdag (81%) als de vrijdagmarkt (87%) goed. De aanvangstijd mag voor 18% van de bezoekers op woensdag en 11% van de bezoekers op vrijdag eerder beginnen. Voor 53% op woensdag en 60% op vrijdag zorgen de gewijzigde openingstijden er niet voor dat ze langer in de stad blijven. Daar staat tegenover dat 32% van de bezoekers op de woensdag en 28% op de vrijdag aangeven wel langer in de stad te blijven door de gewijzigde openingstijden. Tabel 4: Mening bezoekers over openingstijden (%) Woensdagmarkt % Vrijdagmarkt % De markt moet vroeger beginnen De markt moet langer open zijn 0 2 De markt moet vroeger beginnen én langer open zijn 1 0 De openingstijden zijn goed

17 Als voornaamste reden voor het marktbezoek wordt door de bezoekers van de woensdagmarkt de bijzondere producten genoemd die op de markt te koop zijn (20%)(Tabel 5). Andere redenen om de woensdagmarkt te bezoeken zijn de lagere prijzen, het doen van dagelijkse boodschappen, de gezelligheid en het funshoppen. Op de vrijdagmarkt wordt de gezelligheid (27%) als voornaamste reden genoemd voor het marktbezoek. Ook de bijzondere producten scoren op de vrijdag hoger dan op de woensdag. Opvallend is dat het percentage funshoppers op de vrijdag (5%) lager is dan op de woensdag (15%). Tabel 5: Voornaamste reden marktbezoek (%) Reden Woensdagmarkt % Vrijdagmarkt % De prijzen op deze markt zijn lager dan in de winkel (goedkoop) Dagelijkse boodschappen doen Bijzondere producten kopen Ga naar deze markt voor de gezelligheid Ga altijd naar deze markt (gewoonte) 3 4 Markt is dichtbij 5 4 Aanvulling op winkelbezoek 8 4 Funshoppen 15 5 Andere reden 4 8 Personen die de woensdagmarkt bezoeken gaan in meerderheid (86%) ook naar de vrijdagmarkt. Het bezoek andersom is minder: 42% van de bezoekers van de vrijdagmarkt gaat ook naar de woensdagmarkt. De meest gekochte producten door de bezoekers van de woensdagmarkt zijn: aardappelen, groenten, fruit (17%), visproducten (13%) en bovenkleding voor volwassenen (9%). De top-3 van de vrijdagmarkt zijn: aardappelen, groenten, fruit (38%), visproducten (35%) en stoffen (22%). Een volledig overzicht van de gekochte producten is opgenomen in de bijlage (6.4). Van de bezoekers van de woensdagmarkt zegt 16% dat zij bepaalde producten op deze markt missen. Bij de bezoekers van de vrijdagmarkt ligt dit percentage lager (8%). Artikelen die op de woensdagmarkt worden gemist zijn onder meer kruiden, snoep, biologische producten en oriëntaals eten. Op de vrijdagmarkt worden gemist friet, wafels, knopen, biologische producten, streekproducten, fiets- en auto accessoires en souvenirs. 17

18 Aan de bezoekers van de weekmarkten is gevraagd om een rapportcijfer (1 t/m 10) toe te kennen aan een aantal aspecten van de weekmarkt (Tabel 6). Tabel 6: Rapportcijfer aspecten van de weekmarkten Aspect Woensdagmarkt Vrijdagmarkt Grootte van de markt 7,1 8,0 Loopruimte tussen kramen op de markt 7,9 7,5 Opstelling van de marktkramen op de markt 7,5 7,7 Openingstijden van de markt 7,8 7,8 Volledigheid van het aanbod op de markt 7,5 7,9 Sfeer en gezelligheid op de markt 7,5 8,2 Openbaar vervoer naar de markt 8,2 8,0 Verkeersveiligheid op/rond de markt 7,2 6,8 Parkeervoorzieningen voor auto s tijdens de markt 6,7 6,3 Parkeervoorzieningen voor fietsen bij de markt 7,4 6,8 De prijs van de producten op de markt 7,6 7,7 De kwaliteit van de producten op de markt 7,6 7,9 De markt in zijn geheel 7,5 8,1 De woensdagmarkt wordt in zijn geheel door de bezoekers met een 7,5 iets lager gewaardeerd dan de vrijdagmarkt die met een 8,1 wordt gewaardeerd. De parkeervoorzieningen voor auto s worden op beide dagen als laagste gewaardeerd door de bezoekers. Het openbaar vervoer wordt hoog gewaardeerd met een 8,2 op de woensdagmarkt en een 8,0 voor de vrijdagmarkt. Bezoekers die bovenstaande aspecten van de woensdag- en vrijdagmarkt met een onvoldoende beoordeelden, mochten hun beoordeling toelichten. Ten aanzien van de opstelling van de marktkramen gaven een 4-tal bezoekers aan moeite te hebben met de overzichtelijkheid van de vrijdagmarkt. Wat betreft de openingstijden van de vrijdagmarkt vinden 13 bezoekers dat de markt te lang open is en 6 bezoekers geven de voorkeur aan de oude openingstijden waarbij de vrijdagmarkt eerder begon. De meeste opmerkingen van bezoekers hebben echter betrekking op de verkeersveiligheid op en rond de Markt. Bussen, auto s, brommers en fietsers creëren op de woensdagmarkt volgens 10 bezoekers een onveilige situatie waardoor het oversteken een probleem is (3x genoemd). Over de verkeersveiligheid tijdens de vrijdagmarkt 18

19 worden meer opmerkingen gemaakt: 39. Alle opmerkingen hebben betrekking op de onveiligheid door de drukte (bussen, auto s, fietsers), de langsrijdende bussen, de kleine/smalle straat en het ontbreken van een duidelijke oversteekplaats. Opmerkingen over de parkeervoorzieningen hebben betrekking op de kosten van het parkeren; 52 bezoekers vinden het parkeren te duur. Ook het vinden van een parkeerplaats is voor 9 mensen een probleem omdat er onvoldoende plek is of dat de beschikbare plekken te ver weg liggen. Over de parkeervoorziening voor fietsen geven 16 bezoekers aan dat er onvoldoende plek is om de fietsen goed te stallen. De website is bij 10,8% van de bezoekers bekend. De website krijgt als waarderingscijfer een 7, MARKTKOOPLIEDEN VERHANDELDE ARTIKELEN Tabel 7 toont de verhandelde artikelen van de marktkooplieden voor de woensdag en de vrijdag. Artikelen die op geen van de genoemde dagen worden verhandeld zijn niet opgenomen in de tabel. Op de woensdag én de vrijdag worden stoffen het meest verhandeld (resp. 16 en 20%), gevolgd door bovenkleding voor volwassenen (beide dagen 13%) Tabel 7: Verhandelde artikelen per marktdag (Aantal en % marktkooplieden dat een artikel verhandelt) 1 Artikel Woensdag Vrijdag Aantal % Aantal % Bovenkleding t.b.v. volwassenen Baby-, kleuter- en kinderkleding Beenbekleding Onder- en nachtkleding Marktkooplieden kunnen meerdere artikelen verhandelen. 19

20 Artikel Woensdag Vrijdag Stoffen Hoofddoekjes en aanverwante artikelen Huishoudtextiel Kleinvakartikelen Lederwaren Aantal % Aantal % Aardappelen, groenten en fruit Zuivelproducten Kruiden, specerijen, noten, olijven, verduurzaamde zuidvruchten en champignons Vis en visproducten Poeliers- en vleeswaren Snacks Specialiteiten Bloemen en planten Drogisterij-artikelen Speelgoed Modeaccessoires Horloges, lijfsieraden, bijouterieën Hobby-artikelen Lectuur (boeken en tijdschriften), posters en wenskaarten Gereedschappen en motortechnische onderdelen Reinigingsartikelen Kunstbloemen Buitenlandse kunst en/of handwerk Andere artikelen

21 4.3.2 ALGEMEEN MARKTBELEID, COMMUNICATIE EN PROMOTIE BETROKKENHEID BIJ ALGEMEEN MARKTBELEID Marktkooplieden van zowel de woensdagmarkt als de vrijdagmarkt zijn in minimaal de helft van de gevallen ontevreden over de manier waarop ze door de gemeente Maastricht worden betrokken bij het totale marktbeleid in al haar aspecten 2. Tevreden over de betrokkenheid bij het marktbeleid is 27% van de marktkooplieden op de woensdagmarkt en 19% van de marktkooplieden op de vrijdagmarkt. Tabel 8: Tevredenheid over de betrokkenheid bij het marktbeleid (%) Betrokkenheid bij het marktbeleid van de gemeente Maastricht Woensdagmarkt % Vrijdagmarkt % (Zeer) tevreden Neutraal (Zeer) ontevreden Weet niet/geen mening 2 1 Marktkooplieden die aangaven ontevreden te zijn over de betrokkenheid bij het marktbeleid, mochten aangeven waarom ze dat vonden en suggesties voor verbetering doen. Marktkooplieden die tevreden zijn over de betrokkenheid bij het marktbeleid is niet gevraagd naar een toelichting. Meest genoemde reden voor de ontevredenheid van de marktkooplieden over het totale marktbeleid is de geringe en gebrekkige communicatie vanuit de gemeente (38x genoemd) waarbij in 12 gevallen expliciet wordt verwezen naar de communicatie rondom de gewijzigde openingstijden. Verbetersuggesties hebben dan ook vooral betrekking op het verbeteren van de communicatie (34x genoemd) en het luisteren naar een meerderheid in plaats van alleen de Marktcommissie of een select groepje ondernemers (15x genoemd). 2 De openingstijden vormen slechts één van de aspecten van het totale marktbeleid en worden in detail besproken in paragraaf en

22 PROMOTIE Tabel 9 laat zien dat ruim één derde van de marktkooplieden tevreden is over de huidige promotie van de weekmarkt. Toch is ook één op de drie marktkooplieden ontevreden over de promotie van de weekmarkt. Tabel 9: Tevredenheid over de huidige promotie van de weekmarkt (%) De huidige promotie van de weekmarkten in het centrum van Maastricht Woensdagmarkt % Vrijdagmarkt % (Zeer) tevreden Neutraal (Zeer) ontevreden Weet niet/geen mening 2 5 Evenals bij de tevredenheid over de betrokkenheid bij het marktbeleid is de ontevreden marktkooplieden gevraagd naar de reden voor hun ontevredenheid en suggesties voor verbetering ten aanzien van de huidige promotie. Hieruit blijkt dat er volgens 11 marktkooplieden geen of te weinig reclame wordt gemaakt voor de weekmarkten waarbij met name de reclame buiten Maastricht (regio, België en Duitsland) wordt gemist. Dit resulteert in de suggestie om meer reclame te maken voor de weekmarkt in de regio, in België en in Duitsland (23x genoemd). Ten aanzien van het plan een aparte marktpromotiecommissie in te stellen, staan 54 marktkooplieden hier positief tegenover. Wel noemen ze een aantal voorwaarden zoals het aanstellen van de juiste personen hiervoor en het borgen van de inbreng van de marktkooplieden. Voor 14 marktkooplieden hoeft een marktpromotiecommissie niet persé. Zij benadrukken dat eerst de bestaande Marktcommissie goed moet functioneren voordat een nieuwe promotiecommissie wordt ingesteld. 22

23 MARKTPRAAT Marktpraat is een blad voor de marktkooplieden met relevante informatie over de weekmarkten. Dit blad verschijnt op regelmatige basis en wordt tijdens de weekmarkten uitgedeeld door de marktmeesters. Het blad is bij alle marktkooplieden bekend en wordt door 85% van hen vaak of altijd gelezen. De waardering voor een aantal aspecten van het blad is terug te vinden in Figuur 5. Figuur 5: Waardering aspecten 'Marktpraat' (rapportcijfer tussen 1 en 10) 7,3 7,2 7,2 7,1 7 6,9 6,9 6,8 6,7 6,7 6,7 6,6 6,5 6,4 helder- en duidelijkheid inhoud vormgeving informatieve gehalte 23

24 Van de weekmarkthandelaren kijkt 77% wel eens op de website De website wordt door 40% van de weekmarkthandelaren minstens een keer per maand bezocht. De waardering van de actualiteit en de volledigheid van de website scoren het laagst met respectievelijk een 6,2 en een 6,4. Het hoogst wordt de snelheid van de website gewaardeerd. Ook de leesbaarheid en begrijpelijkheid van de website scoren goed met een 7,0. Figuur 6: Waardering aspecten (rapportcijfer tussen 1 en 10) 9 8, ,9 6, ,2 6, vormgeving snelheid gemak leesbaarheid begrijpelijkheid actualiteit volledigheid 24

25 4.3.3 WOENSDAGMARKT Een aantal aspecten is apart voor de woensdagmarkt en de vrijdagmarkt gevraagd aan de marktkooplieden. De uitkomsten voor de woensdagmarkt op deze aspecten zijn opgenomen in Tabel 10. Hieruit blijkt dat de meeste ontevredenheid bestaat over de openingstijden (69% ontevreden) waarbij de sluitingstijd (73%) slechter scoort dan de aanvangstijd. Over de opstelling is iets meer dan de helft van de marktkooplieden tevreden (53%). Tabel 10: Tevredenheid over een aantal aspecten van de woensdagmarkt (%) (Zeer) tevreden Neutraal (Zeer) ontevreden Openingstijden Aanvangstijd Sluitingstijd Assortiment Opstelling Genoemde redenen waarom men ontevreden is over de huidige openingstijden van de woensdagmarkt (zowel aanvangs- als sluitingstijd) zijn vooral de geringe verkopen in de middaguren (25x genoemd), klanten die toch vroeg komen (18x genoemd) en de te lange werkdag (12x genoemd). De ontevredenheid over het assortiment heeft vooral de oorzaak in de beperkte variatie in het aanbod (9x genoemd). De oorzaak van de beperkte variatie ligt volgens de marktkooplieden bij het wegblijven van collega s. Over de opstelling hebben alle 14 de opmerkingen betrekking op de te grote opzet waardoor er te veel lege plekken zijn. Behalve de genoemde aspecten is ook aan de marktkooplieden gevraagd of er nog andere aandachtspunten zijn voor de woensdagmarkt. In een vijftal gevallen wordt de naleving van de sluitingstijd genoemd bij collega s die vóór de sluitingstijd beginnen met inpakken en daardoor de markt minder aantrekkelijk maken. Ook wordt door een drietal marktkooplieden de gevaarlijke verkeerssituatie genoemd in verband met het laden en lossen in de stad en passerende bussen. 25

26 4.3.4 VRIJDAGMARKT Tabel 11 laat zien dat de openingstijden van de vrijdagmarkt bij 75% van de marktkooplieden tot ontevredenheid leidt. De ontevredenheid over de sluitingstijd (76%) is daarbij groter dan over de aanvangstijd (54%). Over het assortiment en de opstelling van de vrijdagmarkt is de ruime meerderheid van de marktkooplieden tevreden. Tabel 11: Tevredenheid over een aantal aspecten van de vrijdagmarkt (%) (Zeer) tevreden Neutraal (Zeer) ontevreden Openingstijden Aanvangstijd Sluitingstijd Assortiment Opstelling De meest genoemde reden voor de ontevredenheid over de openingstijden van de vrijdagmarkt is dat de werkdag te lang is (42x). Dit resulteert volgens de marktkooplieden in problemen op het gebied van het privé leven, de gezondheid, het moeten reizen in de spits en lange werktijden die in strijd zijn met de landelijke arbeidstijden. Bovendien levert de latere sluitingstijd geen extra omzet op omdat de verkoop in de middaguren weinig omzet genereert (26x genoemd) en wegen de extra kosten niet op tegen de eventuele extra omzet (11x genoemd). De aanvangstijd mag voor 28 marktkooplieden eerder komen te liggen waarbij 8.00 uur vaak als aanvangstijd wordt genoemd. Ondanks de huidige aanvangstijd zijn veel klanten toch rond 8.00 uur op de vrijdagmarkt aanwezig waardoor de verkoop belemmert wordt doordat ook nog marktkooplieden bezig zijn met het inrichten van de kraam. Dit leidt soms tot gevaarlijke situaties (3x genoemd). De negatieve geluiden ten aanzien van het assortiment zijn gering in aantal (10 opmerkingen). Twee maal wordt het gebrek aan een kraam met dierbenodigdheden genoemd. Ook het ontbreken van diversiteit wordt 3 maal genoemd. Over de opstelling van de vrijdagmarkt zijn 11 opmerkingen gemaakt. In 5 gevallen hadden de opmerkingen betrekking op de te smalle gangpaden. Twee maal werd de gevaarlijke situatie met de passerende bussen genoemd. Als suggestie voor het verbeteren van de opstelling wordt het verbreden van de gangpaden genoemd (3x) en het beter naleven van de regels ten aanzien van het gebruik van reclameborden (2x genoemd). Ook wordt twee keer aangegeven dat de weekmarkt achter de dagkraam opgesteld kan worden. 26

27 Bij de overige problemen van de vrijdagmarkt noemen 20 marktkooplieden de verkeerschaos aan het eind van de dag en wordt ook de gevaarlijke situatie met de stadsbussen genoemd die de markt te hard passeren (5x genoemd). Als reden voor de chaos wordt de starre opstelling van de handhavers genoemd. In 6 gevallen wordt gesproken over oneerlijke handhaving ten aanzien van de geldende marktregels (voor sluitingstijd stoppen, toewijzen plaatsen). 4.4 ONDERNEMERS AAN DE MARKT Van de ondernemers die een bedrijf voeren dat gevestigd is aan de Markt zijn er 7 benaderd met een schriftelijke vragenlijst. Omdat slechts 2 ondernemers deze vragenlijst hebben teruggestuurd kan geen gefundeerd beeld worden gegeven van hun opvattingen en ervaringen met het gevoerde marktbeleid. 4.5 OVERIGE ONDERNEMERS Het beeld van de ondernemers in de binnenstad wordt gebaseerd op drie interviews die zijn gehouden met het Centrummanagement (CM), de Vereniging van Ondernemers in het Centrum (VOC) en met Koninklijke Horeca Nederland (KHN) afdeling Maastricht en Heuvelland. Alle drie de partijen onderstrepen de (Euregionale) aantrekkingskracht die de woensdagmarkt en de vrijdagmarkt hebben op de binnenstad van Maastricht alhoewel KHN aangeeft dat de woensdagmarkt een nieuwe impuls nodig heeft om de aantrekkingskracht te behouden. Ook benadrukken de partijen dat de motivatie van de marktkooplieden bepalend is voor het succes van de weekmarkten. De huidige ontevredenheid van de marktkooplieden gaat ten koste van de motivatie. Ongemotiveerde marktkooplieden beginnen vroeger met inpakken van hun waar waardoor er gaten ontstaan op de markt waardoor ook de motivatie van de achterblijver afneemt (VOC). Ook beamen alle drie de partijen dat de kopers vooral in de ochtend de markt bezoeken terwijl in de middag vooral de kijkers de markt bezoeken. KHN ziet als voordeel van de langere openingstijden dat bezoekers vaker tussentijds kunnen lunchen bij de horeca gelegenheden. Als nadeel van de langere openingstijden ziet KHN dat de late bezoekers na hun bezoek aan de markt niet meer de tijd hebben om de binnenstad te bezoeken. 27

28 De promotie van de markt kan volgens de 3 geïnterviewde partijen verbeterd worden. Op dit moment vindt er weinig promotie plaats voor de woensdag- en vrijdagmarkt op de websites van de gemeente ( en van de VVV. De VOC ziet voor de VVV een rol weggelegd wat betreft de promotie van de markten. Het Centrummanagement stelt voor de markten op te nemen in de Euregiocampagne. Ten aanzien van de openingstijden van de markt wordt de gedachte geopperd om de openingstijden mee te laten bewegen met de seizoenen (zomertijd-wintertijd). 28

29 5 DISCUSSIE 5.1 BEZOEKERS Beide markten worden vooral door vrouwen bezocht. Op woensdag is het aandeel vrouwen onder de bezoekers met 80% het hoogst. De vrijdagmarkt toont een piek voor bezoekers in de leeftijd van jaar terwijl de bezoekers in de leeftijd van jaar een duidelijke minderheid vormen op de vrijdagmarkt. Dit in tegenstelling tot de woensdagmarkt waar bijna een kwart van de bezoekers in de leeftijd van jaar is. De vrijdagmarkt heeft een internationaler karakter dan de woensdagmarkt. Waar op woensdag 80% van de bezoekers de Nederlandse nationaliteit heeft, is dit percentage op de vrijdag gedaald tot 62%. Op de vrijdag heeft maar liefst één op de drie bezoekers de Belgische nationaliteit. De Duitse en Franse bezoekers vormen op de vrijdag een minderheid. De interviews met de bezoekers hebben in september plaatsgevonden op dagen dat er geen feestdagen waren in België en Duitsland. Feestdagen in de buurlanden van Maastricht kunnen mogelijk van invloed zijn (meer internationale bezoekers) op het aandeel Belgische en Duitse bezoekers. Een bezoek aan de markt wordt door één op drie bezoekers gecombineerd met een bezoek aan de Maastrichtse binnenstad. Dit illustreert de economische spin-off die de markten creëren voor de binnenstad. Toch komt ook een aanzienlijk deel van de bezoekers alleen voor de markt. Vooral voor de vrijdagmarkt is dit het geval: Iets minder dan de helft van de bezoekers komt alleen voor de markt naar Maastricht. Beide markten krijgen van de bezoekers als geheel een ruime voldoende (rapportcijfer 7,5 voor de woensdagmarkt en een 8,1 voor de vrijdagmarkt) Deze beoordeling is ook terug te zien in de diverse aspecten van de markt zoals de sfeer, opstelling, openingstijden, aanbod en prijs van producten die allemaal een ruime voldoende krijgen. 5.2 MARKTBELEID Minsten de helft van de marktkooplieden is ontevreden over de manier waarop ze betrokken worden bij het algemene marktbeleid van de gemeente Maastricht. Deze ontevredenheid is het grootst bij de marktkooplieden van de vrijdagmarkt waarvan 62% ontevreden is over de betrokkenheid. De oorzaak voor de ontevredenheid ligt volgens de marktkooplieden bij de geringe en gebrekkige communicatie vanuit de gemeente waarbij een aantal marktkooplieden het gevoel hebben dat niet naar de meerderheid wordt geluisterd. Één op de 4 marktkooplieden 29

30 van de woensdagmarkt is wel tevreden over het algemene marktbeleid; voor de vrijdagmarkt daalt dit aandeel tot één op de vijf marktkooplieden. Aan de tevreden marktkooplieden is geen verdere toelichting gevraagd. 5.3 ONDERNEMERS De respons onder de ondernemers die een onderneming hebben die is gevestigd aan de markt, was te gering om een beeld te kunnen vormen over de mening van deze groep. Wel hebben interviews plaatsgevonden met overkoepelende organisaties van ondernemers in de binnenstad. Hieruit komt unaniem naar voren dat deze overkoepelende organisaties belang hechten aan gemotiveerde marktkooplieden om de markten succesvol te laten blijven. 5.4 OPENINGSTIJDEN Over de gewijzigde openingstijden bestaat veel ontevredenheid bij de marktkooplieden. Voor de woensdagmarkt geeft 69% van de marktkooplieden en voor de vrijdagmarkt zelfs 75% van de marktkooplieden aan (zeer) ontevreden te zijn over de openingstijden waarbij zowel de aanvangstijd als de sluitingstijd een bron van ontevredenheid is. Een belangrijke reden voor de ontevredenheid bij de marktkooplieden over de openingstijden van zowel de woensdag- als de vrijdagmarkt, ligt bij het uitblijven van goede omzetten in de middaguren van de markt. Zeker als de kosten die gepaard gaan met de langere openingstijden worden afgetrokken van de omzet, zijn voor de marktkooplieden de verlengde openingstijden niet of in zeer beperkte mate rendabel. Overigens wordt ook door de overkoepelende organisaties van ondernemers in de binnenstad onderstreept dat de omzet vooral in de ochtend wordt gerealiseerd en dat in de middag vooral kijkers de markt bezoeken. De overkoepelende organisaties waarschuwen voor gedaalde motivatie onder de marktkooplieden ten gevolge van de ontevredenheid over de openingstijden. Zij benadrukken hierbij dat een gemotiveerder marktkoopman of vrouw echt noodzakelijk is voor een succesvolle markt. Een andere belangrijke reden voor de ontevredenheid onder de marktkooplieden over de openingstijden, is de te lange werkdag die gemaakt moet worden waardoor het privéleven van de marktkooplieden wordt aangetast. Bovendien geven de marktkooplieden aan dat door de langere openingstijd zij ongewild de landelijk vastgestelde arbeidstijden overtreden. 30

31 Voor de bezoekers zijn de huidige openingstijden van de markten volgens meer dan 80% van de bezoekers goed. De overige bezoekers vinden voornamelijk dat de markten vroeger moeten beginnen. Overigens moeten de uitspraken van bezoekers over de tevredenheid over de openingstijden worden afgezet tegen de bekendheid van de openingstijden. Vooral op de vrijdagmarkt is bijna de helft van de bezoekers (45%) niet op de hoogte van de juiste openingstijden. Dit sluit aan bij de ervaringen van de marktkooplieden die bezoekers voor de officiële aanvang van de markt al zien verschijnen aan hun kraam. De tevredenheid van de bezoekers over de openingstijd is in dat geval waarschijnlijk gebaseerd op de ervaren openingstijd die voor de officiële openingstijd ligt. Voor 32% van de bezoekers op de woensdag en 28% op de vrijdag zijn de gewijzigde openingstijden reden om langer in de stad te blijven. De langere openingstijden van de markten creëren daarmee een extra economische spin-off voor de Maastrichtse binnenstad. 5.5 VERKEERSVEILIGHEID De verkeersveiligheid, of vooral het ontbreken daarvan, wordt door zowel de bezoekers als de marktkooplieden vaker genoemd als punt van aandacht. Hierbij kan onderscheid worden gemaakt tussen de verkeersveiligheid tijdens de markt en de verkeersveiligheid aan het eind van de markt. Tijdens de markt worden het langsrijdende verkeer (bussen, auto s en (brom)fietsen) door de smalle straten en het gevaarlijk oversteken vaak genoemd. Aan het eind van de marktdag wordt vooral op de vrijdag de verkeerschaos genoemd die ontstaat bij het sluiten van de markt. De sluitingstijd van de vrijdagmarkt om uur valt tijdens de reguliere vrijdagspits van werknemers en scholieren die de binnenstad verlaten of binnenkomen. Het aantal verkeersbewegingen op en van de markt in combinatie met het drukke overige verkeer zorgt dan voor het ontstaan van onveilige situaties op en rond de markt. 5.6 PROMOTIE Over de promotie van de weekmarkt zijn de meningen van de marktkooplieden verdeeld. Één derde van de marktkooplieden is hierover (zeer) tevreden maar eveneens één derde van de marktkooplieden is hier (zeer) ontevreden over. De ontevreden marktkooplieden vinden dat er meer promotie van de markten moet plaatsvinden in de regio en in België en Duitsland. Deze mening sluit aan bij de mening van de 3 overkoepelende 31

32 organisaties van ondernemers in de binnenstad. Om de aantrekkingskracht van de markten op de Maastrichtse binnenstad optimaal te benutten, zien zij ook nog mogelijkheden om de promotie van de markten te verbeteren door vermelding op de websites van de gemeente en de VVV. Dat de lokale promotie ook nog openingen biedt voor verbetering blijkt uit de geringe bekendheid van de juiste openingstijden van de woensdag en de vrijdagmarkt. Ook de bekendheid van de website is met 11 procent nog niet heel groot. 5.7 COMMUNICATIEMIDDELEN Voor de communicatie met de marktkooplieden wordt gebruik gemaakt van een tweetal communicatiemiddelen. Deze communicatiemiddelen, het blad Marktpraat en de website zijn alom bekend bij de marktkooplieden en worden goed gelezen. De ontevredenheid over de communicatie blijkt daarom niet te liggen bij de gebruikte communicatiemiddelen maar vooral bij de geboden informatie die via deze middelen wordt verspreid. 32

33 6 BIJLAGEN 6.1 VRAGENLIJST BEZOEKERS WOENSDAGMARKT MAASTRICHT Vraag Hoe vaak bezoekt U de woensdagmarkt doorgaans? Heeft U de woensdagmarkt het afgelopen jaar vaker, even vaak of minder vaak bezocht dan in de jaren daarvoor? Als U op woensdag de markt bezoekt, komt U dan speciaal voor deze markt? (meer keuzes mogelijk) Kent u de openingstijden van de woensdagmarkt? De woensdagmarkt wordt wekelijks gehouden in het centrum van Maastricht van tot uur. Wat vindt U van deze openingstijden? Voor 13 april was de woensdagmarkt open van uur. Blijft u door de gewijzigde openingstijden Antwoordcategorieen nooit -> einde interview iedere week 2 of 3 keer per maand 1 keer per maand minder dan 1 keer per maand dit is het eerste bezoek aan de woensdagmarkt vaker, want even vaak minder vaak, want ik bezoek meestal alleen de markt ik combineer het marktbezoek met het bezoek aan winkels ik combineer het marktbezoek met het bezoek aan horeca ik combineer het marktbezoek met het bezoek aan familie ik combineer het marktbezoek met mijn werk ik kom niet speciaal voor de markt dat wisselt Nee Ja, de openingstijden zijn De woensdagmarkt moet vroeger beginnen. De woensdagmarkt moet langer open zijn De woensdagmarkt moet vroeger beginnen én langer open zijn De openingstijden zijn goed Nee Ja 33

34 Vraag van de woensdagmarkt langer in de stad? Wat is de voornaamste reden dat U de woensdagmarkt bezoekt? (enquêteur a.u.b. antwoord niet voorlezen:maximaal één reden} Welk(e) product(en) koopt U doorgaans op de markt? (meer antwoorden mogelijk) Antwoordcategorieen weet het niet De prijzen op deze markt zijn lager dan in de winkel (goedkoop) Dagelijkse boodschappen doen Bijzondere producten kopen Ga naar deze markt voor de gezelligheid Ga altijd naar deze markt (gewoonte) Markt is dichtbij Ben toch in het centrum en dan ga ik even langs (aanvulling op winkelbezoek) Funshoppen (het alleen dan wel in gezelschap gaan winkelen zonder concreet aankoop doel. Genieten, plezier en rondkijken staan voorop) Anders, namelijk Bovenkleding t.b.v. volwassenen Baby-, kleuter- en kinderkleding Beenbekleding Onder- en nachtkleding Stoffen Hoofddoekjes en aanverwante artikelen Huishoudtextiel Kleinvakartikelen Lederwaren Schoeisel Aardappelen, groenten en fruit Zuivelproducten Kruiden, specerijen, noten, verduurzaamde zuidvruchten en champignons Vis en visproducten Poeliers- en vleeswaren Snacks Brood, koek, wafels en banket (buitenlandse) Specialiteiten, zoals olijven, pepertjes, tappenades. Bloemen en planten 34

35 Vraag Mist U bepaalde producten op de woensdagmarkt? Geef een rapportcijfer voor de volgende aspecten van de woensdagmarkt (1 t/m 10, waarbij 1 = zeer laag; 10 = zeer hoog) Indien onvoldoende (<6), waarom? Bezoekt U wel eens de vrijdagmarkt in het centrum van Maastricht? Kent u de website Antwoordcategorieen Drogisterij-artikelen Modeaccessoires Horloges, lijfsieraden, bijouterieën Lectuur (boeken en tijdschriften), posters en wenskaarten Electronica Reinigingsartikelen Dierbenodigdheden ja, namelijk: nee Weet niet/geen mening Grootte van de Woensdagmarkt Loopruimte tussen kramen op de Woensdagmarkt Opstelling van de marktkramen op de Woensdagmarkt Openingstijden van de Woensdagmarkt Volledigheid van het aanbod op de Woensdagmarkt Sfeer en gezelligheid op de Woensdagmarkt Openbaar vervoer naar de markt op woensdag Verkeersveiligheid op/rond de Woensdagmarkt Parkeervoorzieningen voor auto s tijdens de Woensdagmarkt Parkeervoorzieningen voor fietsen bij de Woensdagmarkt De prijs van de producten op de Woensdagmarkt De kwaliteit van de producten op de Woensdagmarkt De Woensdagmarkt in zijn geheel Ja Nee Ja 35

36 Vraag Geef een algemeen rapportcijfer voor de website Indien onvoldoende (<6), waarom? Tot slot willen we U nog enkele vragen stellen over uw achtergrond. Deze gegevens heeft de gemeente nodig om uitspraken te kunnen doen over welke groepen de markt bezoeken en wat de wensen zijn van de bezoekers. Wat is uw postcode? Wat is uw nationaliteit? Wat is uw hoofdbezigheid overdag? (slechts 1 antwoord mogelijk) Hoe komt u naar de Woensdagmarkt? Hoe oud bent U? Geslacht bezoeker: (niet aan bezoeker zelf vragen, maar door interviewer zelf in te vullen) Antwoordcategorieen Nee Nederlands Belgisch Duits Frans student/scholier huisvrouw/huisman in loondienst zelfstandig ondernemer werkloos/aww/wao gepensioneerd iets anders, namelijk: te voet met de fiets met de trein met de auto met de bus anders, namelijk: jaar jaar jaar jaar 65 jaar en ouder vrouw man 36

37 6.2 VRAGENLIJST MARKTKOOPLIEDEN EN DAGHANDELAREN Vraag Welke artikelen verhandelt U op de markt in het centrum van Maastricht? (meer antwoorden mogelijk) Antwoordcategorieën Bovenkleding t.b.v. Volwassenen Baby-, kleuter- en kinderkleding Beenbekleding Onder- en nachtkleding Stoffen Hoofddoekjes en aanverwante artikelen Huishoudtextiel Kleinvakartikelen Lederwaren Schoeisel Aardappelen, groenten en fruit Zuivelproducten Kruiden, specerijen, noten, olijven, verduurzaamde zuidvruchten en champignons Vis en visproducten Poeliers- en vleeswaren Snacks Brood, koek, wafels en banket Snoep, chocolaterie en suikerwerken Specialiteiten Bloemen en planten Drogisterij-artikelen Speelgoed Modeaccessoires Horloges, lijfsieraden, bijouterieën Hobby-artikelen Lectuur (boeken en tijdschriften), posters en wenskaarten Beeld- en of geluidsdragers, andere informatiedragers Electronica Gereedschappen en motortechnische 37

38 Vraag Op welke markt voert u handel: (meer antwoorden mogelijk) Deze vraag gaat over het marktbeleid in Maastricht. Kunt u voor elk genoemd aspect aangeven of u daar zeer tevreden, tevreden, ontevreden of zeer ontevreden over bent? Indien (zeer) ontevreden, waarom en hoe kan dit volgens u worden verbeterd? Antwoordcategorieën onderdelen Reinigingsartikelen Dierbenodigdheden Kunstbloemen Buitenlandse kunst en/of handwerk Andere artikelen, namelijk: Woensdagmarkt Vrijdagmarkt Dagmarkt op woensdag Dagmarkt op vrijdag De wijze waarop de marktkooplieden betrokken worden bij het marktbeleid van de gemeente Maastricht De huidige promotie van de weekmarkten De sinds 13 april 2011 geldende nieuwe openingstijden van de woensdagmarkt (was , is nu ) Hoe tevreden bent u over de huidige aanvangstijd (10.00) Hoe tevreden bent u over de huidige sluitingstijd (16.00) Het huidige aanbod van artikelen op de woensdagmarkt De opstelling van de woensdagmarkt De sinds 13 april 2011 geldende nieuwe openingstijden van de vrijdagmarkt (was , is nu ) Hoe tevreden bent u over de huidige aanvangstijd (9.00) Hoe tevreden bent u over de huidige sluitingstijd (16.00) Het huidige aanbod van artikelen op de vrijdagmarkt De opstelling van de vrijdagmarkt 38

39 Vraag Zijn er naast de bij vraag 3 genoemde punten voor u nog andere probleem in het functioneren van de Woensdagmarkt in Maastricht? Zijn er naast de bij vraag 3 genoemde punten voor u nog andere probleem in het functioneren van de Vrijdagmarkt in Maastricht? Hoe kan volgens u de Maastrichtse Woensdagmarkt worden verbeterd (naast het eventueel door u bij vraag 3 genoemde)? Hoe kan volgens u de Maastrichtse Vrijdagmarkt worden verbeterd (naast het eventueel door u bij vraag 3 genoemde)? Kent u het blad Marktpraat? Hoe vaak leest u Marktpraat? Welk rapportcijfer geeft u voor Kent u de website Hoe vaak bezoekt u gemiddeld de website Welk rapportcijfer geeft u voor onderstaande aspecten van de website Antwoordcategorieën Ja Nee Altijd Vaak Soms (bijna) nooit De mate waarin Marktpraat helder en duidelijk is De inhoud van Marktpraat De vormgeving van Marktpraat De mate waarin Marktpraat informatief is Ja Nee Dagelijks Meerdere keren per week Één keer per week Één keer per twee weken Één keer per maand Minder dan één keer per maand De vormgeving De snelheid De opzet van de site/het gemak waarmee 39

40 Vraag De gemeente wil een marktpromotie commissie instellen, samengesteld uit (markt-) ondernemers en de gemeente. Wat vindt u daarvan? Antwoordcategorieën informatie te vinden is De leesbaarheid De begrijpelijkheid van de aangeboden informatie De actualiteit De volledigheid van de informatie 40

41 6.3 INTERVIEWVERSLAGEN VERENIGING VAN ONDERNEMERS IN HET CENTRUM (VOC) Vrijdag 16 september 2011, Maasmolen, Mosae Forum De bedoeling van het onderzoek en dit interview worden uitgelegd. De openingstijden van de woensdag- en vrijdagmarkt zijn sinds april dit jaar aangepast en de gemeente Maastricht wil onderzoeken in hoeverre de veranderde openingstijden bezoekersstromen beïnvloeden. Daarnaast wordt het marktbeleid in het algemeen geëvalueerd. Daartoe worden niet alleen marktbezoekers en ondernemers geënquêteerd, maar ook belanghebbende ondernemers. In die hoedanigheid is de Vereniging Ondernemers Centrum gevraagd voor een interview. De VOC heeft geen uitgesproken standpunt over de marktproblematiek. De secretaris geeft aan zelf geen gefundeerde mening te hebben over de openingstijden van de markt en de aantrekkingskracht die de markt uitoefent op winkelend publiek. Hij kan ook niet aangeven of er een verschil is in de woensdag- en vrijdagmarkt. Op de stelling dat de woensdagmarkt vooral lokaal van karakter is, terwijl de vrijdagmarkt een meer euregionaal karakter kent, geeft hij aan dat hij hiervan overtuigd is. Op de vraag of het mogelijk zou zijn om de openingstijden per seizoen te laten variëren antwoordt de secretaris bevestigend. Uit eigen waarneming ziet hij dat de markt op vroege tijden vooral kopend publiek trekt, terwijl later op de dag voornamelijk kijkers langskomen. De markt heeft volgens hem absoluut aantrekkingskracht. Hij kent voorbeelden uit zijn kennissenkring van mensen die gericht hun inkopen doen bij bepaalde marktondernemers. Op de vraag of de VOC een rol voor de VVV ziet in het marktbeleid luidt het antwoord bevestigend, zeker voor wat betreft de promotie. Mosae Forum, Centrummanagement en VVV hebben een gezamenlijke pot voor Euregionale promotie en de weekmarkten zouden hierop kunnen meeliften voor hun marketing. Op dit moment is volgens respondent weinig te merken van promotie van de weekmarkten. Op de site van de VVV staat geen informatie over de weekmarkten en ook op de site van de gemeente ontbreekt deze. De marktondernemers zouden meer als één product naar buiten moeten treden, met een gezamenlijk marketingbeleid, één informatief telefoonnummer, één website en misschien iets als een app voor smart phones. De VOC beschouwt marktbeleid als verantwoordelijkheid van marktondernemers zelf. De marktondernemers zijn wel vertegenwoordigd in het Marktcomité dat integraal lid is van de VOC. 41

42 De secretaris onderschrijft de stelling dat als marktondernemers ontevreden zijn over de openingstijden, de motivatie afneemt, waardoor ondernemers eerder gaan inpakken, er gaten op de markt ontstaan en de motivatie verder afneemt HORECA NEDERLAND Dinsdag 20 september 2011, Maasmolen, Mosae Forum De bedoeling van het onderzoek en dit interview worden uitgelegd. De openingstijden van de woensdag- en vrijdagmarkt zijn sinds april dit jaar aangepast en de gemeente Maastricht wil onderzoeken in hoeverre de veranderde openingstijden bezoekersstromen beïnvloeden. Daarnaast wordt het marktbeleid in het algemeen geëvalueerd. Daartoe worden niet alleen marktbezoekers en ondernemers geënquêteerd, maar ook belanghebbende ondernemers. In die hoedanigheid is Horeca Nederland uitgenodigd voor een interview. Wat is het economisch belang van de markt voor Maastricht? Niet alleen belangrijk voor het centrum, ook voor Wyck. De weekmarkten hebben een flinke aantrekkingskracht. De verplaatsing van een deel van de bushalten van het Markt van Maastricht naar de Maaskade heeft dit gedeeltelijk teniet gedaan. De markt trekt ook consumenten die normaal gezien niet naar Maastricht zouden komen. Vroeger kwamen er ook veel Walen, maar tegenwoordig zie je die veel minder. De woensdagmarkt heeft aan kwaliteit verloren en is geen publiekstrekker meer. De woensdagmarkt heeft behoefte aan een nieuwe impuls om zich te onderscheiden van andere markten. De vrijdagmarkt onderscheidt zich door het grote, gevarieerde aanbod van versproducten en is daardoor voor een gedeelte van de Horeca met name o.a. Chinese, Griekse, Turkse, Italiaanse en Spaanse, van belang. De groothandel is òf te duur òf heeft niet de juiste ingrediënten. De woensdagmarkt mist zo n onderscheidend element. In het buitenland zie je vaak markten met brocante, ambachtelijk handwerk of streekproducten. Dit heeft voor de VVV ook een grote meerwaarde. Bijvoorbeeld streekproducten. Slow food Limburg is al jaren bezig Limburgse producten in de markt te zetten. Hier liggen kansen voor de woensdagmarkt. Wat vindt u van het marktbeleid van de gemeente Maastricht? Ik heb te maken met Horeca en de markt. We hebben periodiek overleg met de casemanager horeca en via hem contact met wethouder Willems. Problemen worden op die manier snel opgelost. Dat werkt goed. Ook over evenementen hebben we goed overleg. Hebben de nieuwe openingstijden van de markt gevolgen voor de evenementen in Maastricht? Evenementen vinden meestal plaats op zaterdag. De opbouw hiervan komt zelden in conflict met de afbouw van de vrijdagmarkt. Wel zijn er klachten van horeca ondernemers aan het pleintje bij het beeld van Minckelers. Hier worden regelmatig gratis drankjes uitgedeeld die op de terrassen van de cafés aldaar worden genuttigd. Op klachten hierover kwam als 42

43 antwoord van de gemeente Maastricht dat toezichthouders controleren op nuttiging ter plaatse. De horeca ondernemers merken hier niets van en hun reactie op het antwoord van de gemeente volgt. Verder is de verstandhouding tussen de gemeente, marktondernemers en horeca ondernemers goed. Er is geregeld overleg tussen marktondernemers en horecaondernemers. Dit is wel een beetje een haat-liefdeverhouding. Er is wel besef dat ze elkaar nodig hebben, maar er is ook wel wrevel, bijvoorbeeld over de terrassen die het laden en lossen voor de marktondernemers bemoeilijken. De nieuwe openingstijden zouden een gunstig effect kunnen hebben op de horeca. In theorie zouden mensen langer de tijd kunnen nemen voor het marktbezoek en tussen de middag gaan lunchen in een van de vele horecazaken. Dit jaar is dat echter moeilijk vast te stellen omdat het weer een zeer negatieve rol heeft gespeeld. Wellicht dat een betere zomer meer omzet voor de horeca zou opleveren van het marktpubliek. Blijven mensen door de ruimere openingstijden van de markt langer in de stad? Ik denk het niet, als de markt om 12 uur sluit, ga je eerder de stad in om te winkelen. Nu ga je later naar de markt en ga je daarna geen winkels meer bezoeken. Marktkooplieden hebben geen goed gevoel bij de nieuwe tijden. Bij de meeste markten zijn de marktkooplui gewend vroeg op te staan, vroeg op te zetten en voor de files weer weg te zijn. Nu worden ze vaak geconfronteerd met ochtend- en avondspits. Het merendeel is volgens mij zeer ontevreden. De stelling dat vóór twaalf uur de kopers komen en na twaalven de kijkers, verbaast mij niets, dat constateer ik zelf ook. Vroeger kwam één derde van het marktpubliek uit België en die waren gewend vroeg op te staan. Die mensen kwamen puur voor inkopen op de markt en gingen vroeg weer Maastricht uit. Daarom pleit ik voor een woensdagmarkt met streekproducten, dan trek je een publiek dat wel een hele dag in Maastricht wil doorbrengen. In Gulpen ging de markt voor streekproducten heel goed, maar er was een probleem met de drank- en horecawet. Volgens deze wet mogen geen producten verkocht worden aan dezelfde kraam waar ook geproefd kan worden. Hoe vindt u de opstelling van de markt? De markt is volgens mijn eigen mening geen echte markt. Het kenmerk van een markt vind ik de rommelige structuur. De weekmarkten van Maastricht zijn te gestructureerd. Een markt is voor mij: schreeuwende kooplui, drukbezochte demonstraties, opeenhopingen van mensen. Dit is een te mooie markt. Als het te mooi is, mis je boeiend landschap. Door de strakke structuur denk je: dit is alleen kleding, dit sla ik over. Bepaalde ijkpunten heb je nodig, maar nu is de handelsgeest eruit. Maastricht is een hele toeristische stad en die aantrekkingskracht zorgt ervoor dat je een wisselend publiek kunt trekken naar een markt met onderscheiden vermogen. Die kans laten ze liggen. Zie het succes van het boerenmarktje in de Stationsstraat. Of de aantrekkingskracht van de zaterdagmarkt in Wyck. Die heeft ervoor gezorgd dat mensen niet alleen op weg naar het centrum door de Stationsstraat kwamen, maar dat publiek bleef hangen en terugkwam. Kent u de website www. Maastrichtsemarkten.nl. 43