HEELKUNDE LES N.
|
|
- Matthias de Ridder
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 LES 4: Postoperatieve zorgen concept ERAS (Early Recovery After Surgery) - doel: sneller herstel (voordeel voor patient, hospitaal en economie) - multifactorieel en multidisciplinair (heelkundige procedure, aangepast peri-operatief concept) ) 1) Analgesie comfort pt, stress respons modificati, vroegtijdige mobilisatie, afname respiratoire complicaties Traditioneel analgesiebeleid analgetische ladder : zwakke naar krachtige, non-opoid naar opiaat 3 trappen model: paracetamol, aspirine, ibuprofen -> codeïne -> morfine eventueel + co-analgetica (anti-epileptica,anti-depressieva,spierlaxantie,cs) of + Adjuvans (laxativa, anti-emetica) PRINCIPES: - exploiteer maximale mogelijkheden per trap, afh van pijn trap op of af - Trap 1&2 en 1&3 zijn combineerbaar - 2 en 3 niet want competitief voor dezelfde R (risico antagonisme) Moderne postoperatieve analgesie - multimodale approach - combinatie systemische en locoregionale epidurale katheder, perifere zenuwblocks, infiltratie lokale anesthetica - combinatie farmaca cfr ladder, analgetica+adjuvans - combinatie met andere vb psycholoog, fysiotherapie, - doel: beperken van hoge dosis opiaten - daling sedatie en risico op verwardheid - daling respiratoire depressie - daling constipatie en nausea/braken; jeuk - sneller ontslag en dus hoger comfort vr patient
2 2) Vochtbeleid PERI-operatief Optimale vullingstoestand hypoperfusie of hyperfusie: orgaandysfynctie/falen, slechtere outcome Vochtcompartimenten Total Body Water (=60% van gewicht) = ICV (40%) + ECV (20%) ECV = interstitieel V (4/5) + PlasmaV (1/5) + transcellulairv hoogste concentratie in skeletspier Waterdistributie - hydrostatische druk (P): mechanisch tgv hartpomp - osmotische druk (pi): door concentraties van osmotisch actieve substanties ECF <->ICF: natrium intravasculair <-> extravasculair: eiwitten (albumine!) - wet van starling : Q = k ( (Pc-Pi) (pii-pic) ) Distributievolume TBW: glucose 5% ECV: Nacl 0,9% of Hartmann/Ringer ICV: Starch, Hilbumine 5% Samenstelling secreties goed om weten, bij verlies weten hoe lichaamssamenstelling verandert -> braken hypochloemie Speeksel: HCO 3- Maag: Cl- Colon, pancreas: Na+ duodenum, ileum, gal, zweet: NaCl Dagelijkse behoeften Water: 30ml/kg Natrium: 1-2 mmol/kg Kalium: 0,5-1 mmol/kg Chloor: 1mmol/kg waterbalans: OUT 2500 ml/dag via urine 1500 ml, insensibel 800 ml (AH, huid) en GI 200 ml Definities Onderhoudsvocht: (water+elektrolieten) - 30ml/kg/dag (max 100ml/uur) Vervangingsvloeistof: (water+elektrolieten) - compensatie van actuele verliezen - samenstelling bepaald door type verlies (maag, pancreas, ) Vochtresuscitatie: - correctie intra/extravasculair volumedeficit cristalloiden - waterige oplossing+elekrolieten met lage colloid osm druk 4x meer volume-expanderend effect, interstitele oedemen bij grote volumes risico op hypercholeremische acidose bij NaCl, cave stollingsstoornissen tgv dilutie colloiden - waterig+elekrt met hogere colloid osm druk - synthetisch: gelatines of zetmeeloplossingen - humaan: albumineoplossingen Blijven intravasculair, cave stollingsstoornissen tgv dilutie bloedproducten - packed cells (rbc) - FFP (fresh frozen plasma) - bloedplaatjes -> acuut vochtverlies is acuut vocht toedienen!
3 Vuistregels 1) normale behoeftes: natrium: mmol/dag, Kalium: 40-80mmol/dag, water: 1,5 tot 2,5l water/dag 2) bijkomende vochttoediening ikv deficit of verlies 3) belang monitoring volumestatus (KO inclusief wegen en vochtbalans in&out) 4) gebuik van gebalanceerde oplossingen zoals Hartmann of ringer lactaat of vervangingsvloeistof ipv NaCl 0,9%, want hierdoor hyperchloremische acidose enkel bij braken of GI-verlies wel Nacl (hierbij hypocholemie) Hartmann sluit beste aan bij eigen lichaamsvocht 5) Glucose 5% is bron voor toediening van vrij water bij onderhoudstherapie!! risico op hyponatremie bij grote hoeveelheden niet gebruiken als resuscitatievocht, behalve bij vrij water deficit (vb diabetes insipidus) 6) Preoperatief: beperk inname heldere vloeistoffen tot <2u bij darmvoorbereidingen: compenseer vocht en elektrolietverlies met iv vocht (Hartmann) -> risico op preop ondervulling beperken 7) Perioperatieve verliezen (braken, GI, diarree) compenseren met cristalloiden!! cave K+verlies, braken=nacl 0,9% indien hypochloremie, diarree etc=hartmann 8) Postoperatief: asap po vochtinname herstellen, zelfregulatie nood aan onderhoudsinfuus? Zoutarm en laag volume, compenseer verliezen 9) Invloed stressrespons: 1. water en zout retentie door ADH, RAAS en catecholamine vrijzetting 2. Renaal: beperkte capaciteit voor vrij water en Na-excretie 3. stijging K-excretie (RAAS en EWkatabolisme) 4. Daling urinaire output => inflammatie veroorzaakt capillaire lek, mogelijks oedemen ADH = waterretentie, RAAS = zoutretentie -> restrictief vocht en zouttoediening PER-operatief = verantwoordelijkheid anesthesie liberaal vs retricitef vochtbeleid - Liberaal: mogelijks volume overload! - intestinaal oedeem -> verlengde ileus: braken/nausea - stijging extravasculair longwater: hypoxie - volumebelasting-> hartfalen - dilutie stollingsfactoren - interstitieel oedeem (daling weefselperfusie en wondheling) - vermijd overcompensatie third spaece losses = extravasculair vocht (interstitieel) tgv inflam respons door weefseltrauma - restrictief - ondervulling : orgaanperfussie daalt - Prerenaal acuut nierfalen - voordelen: behoud volume en orgaanperfusie subsitutie en correctie elektrolieten optimalisatie zuurstoftransport en cell metabolisme versneld herstel na procedure - nadelen interstitieel oedeem slechte wondheling daling longcompliantie en stijging extravasculair longwater -> hypoxie hartfalen, verlengd ileus
4 POST-operatief - Onderhoudsvocht dagelijkse behoeften vb 1 liter glucose 5% (vrij water) + 1 liter Hartmann (elektrolieten) - Vervangingsvloeistof compensatie verliezen hou rekening met samenstelling frequent labocontrolering soms analyse vocht!! hyperchloremische acidose : NaCl 0,9% bevat geen buffer, gevolgen: - nierfalen door daling RBF en GFR - daling intertestinale perfusie en motiliteit - metabole acidose - Interstitieel oedeem tgv heelkundig trauma/agressie : inflammatoire respons: verstoorde permeabiliteit - Normaal: na uur mobilisatie van oedeem - verwikkelingen en blijvend verhoogd inflammatoir (verlengde stress): vochtmobilisatie uitgesteld en persisiterende capillaire lek met interstitieeel oedeem: verwikkelingen stijgen Klinische symptomen ondervulling - droge mucosa, dorstgevoel - oligurie - tugor verminderd - compensatie AZS; tachycardie, koude extremiteiten - orthostatische hypotensie - verminderd bewustzijn (suf, slaperig, verward) Klinische symptomen overvulling - Oedemen - Dyspnoe en hypoxie - Verlengd ileus - Hartfalen (tachycardie, koude extremiteiten, BDproblemen) - Verward (hersenoedeem)
5 3) Ionenstoornissen Natrium: belangrijkste extracellulaire kation en osmool - HYPONATREMIE < 135 mmol/l Diagnose DD: volumestatus, serum en urine osmolaliteit, urinaire natriumexcretie + VERHOOGDE serumosmolaliteit -> water wordt aangetrokken door een osm actieve stof (hyperglycemie, contrast, mannitol) + GEDAALDE serumosmolaliteit -> aangepaste lage urine osmolaliteit? Waterintoxicatie -> niet-aangepaste lage urine osm? - overvulling,oedemen (hart, lever, nierfalen) - ondervulling (braken, diarree, pancreatitis, diuretica) - normovolemie : SIADH (aangepaste ADH-secretie) Symptomen: - neurologisch tgv lage osmolaliteit (hersenoedeem) - soms acuut, soms langzaam - nausea, malaise, hoofdpijn, suf, verward, comateus en epilepsie Behandeling: - chronische hyponatriemie: trage correctie - acute en symptomatische: initieel snelle en nadien trage correctie afhankelijk van volumestatus OVERVULLING/OEDEEM = excessief water waterrestrictie (+ diuretica en hypertoon zout) VOLUME DEPLETIE: natrium toedienen SIADH: (syndrom of inappropriate ADH release) vochtrestrictie - HYPERNATREMIE waterverlies > zout en kaliumverlies (vb zweten door inflamm reactie) natuurlijke afweer: dorstgevoel -> drinken zouttoediening Oorzaken: - waterverlies (centrale of nefrogene diabetes insipidus) - hypotoon vochtverlies Renaal: lisdiuretica GI: braken huid: zweten - Zouttoediening - Watertekort: verlies drinkcapaciteit Diagnose: bepaal urine osmolaliteit < 300 mosm/kg: diabetes insipidus (centraal) : diabetes insipidus met Vtekort of osm diurese >800: verhoogd waterverlies (GI, insensibel), te weinig drinken of verhoogde Na-toediening Behandeling - trage corrrectie: schatting waterdeficit, watertoediening (po of iv), diabetes insipidus
6 Kalium - HYPERKALEMIE serum K>5meq/L, symptomen meestal pas vanaf >7meq/l Oorzaken 1. Meer vrijzetting uit cellen door metabole acidose, spiertrauma, rhabdomyolyse, hemolyse (rbc-trauma) als tumor cellen afbreekt 2. Daling renale excretie nierfalen, medicatie (ACE-1), hypoaldosteronisme (vd Addison) Symptomen 1. Spierzwakte 2. EKGverandering (spitse T-top, kort QT, breed QRS) ritmestoornissen leiden tot ventrikelfibrilatie Behandeling causaal!! - acute hyperkalemie calcium toediening : anatagoniseert depolarisatie van membraanpot -> arrythemieën dalen push K naar intracellulair of K verwijderen (nierdialyse, diuretica) HCO3- toedienen: patient alkalisch maken - HYPOKALEMIE serumk < 3,5 meq/l Oorzaken - abnormaal verlies (GI : braken, maagsonde in suctie of diuretica) - shift extra naar intracell (alkalose K wisselt voor H), insuline - renaal Kverlies (hyperaldosteronisme of lisdiuretica) symptomen - spierzwakte/krampen - cardiaal: ritmestoornissen, geleidingstoornissen en ventrikelfibrillatie Behandeling -po -iv : traag - K sparende diureticum bij hyperaldosteronisme (aldosteron stimuleert de K exretie) Fosfaat - HYPERFOSFATEMIE (>4,7mg/dl) - nierfalen - ernstige metabole acidose - tumorlysis syndroom: hemolyse - hypo-parathyroidie - weinig acute syndromen => niet erg!! - R/ fosfaatbinders - HYYPOFOSFATEMIE (<2,3 mg/dl) - redistributie : sepsis, resp alkalose, refeeding syndroom - GI-verlies : diarree, braken - daling tubulaire absorptie (hyperparathyroidie, nierinsufficientie) - klinische tekens : spierzwakte, hartfalen, hemolyse => WEL probleem!! Behandeling: fosfaatsubsitutie
7 4) Transfusie Wat : Erythroconcentraat packed cells (rbc) / thrombocyten, FFP (fresh frozen Plasma) of volbloed Indicaties -> afwegen pro en contra s (kostprijs!) - verhogen van zuurstofcapaciteit -> adequate weefseloxygenatie en vermijden hypoxie Risico s - overdracht infecties (viraal: hep B/C/HIV of andere) - transfusiereacties (hemolyse, koorts, immunologisch vb allergie) - overvulling (TACO) - TRALI (Transfusie Related Lung Injury) = nt-inf longinflammatie -> hypoxie/hypercapernie - sterk gedaald!! door: - leukocyten vrije bloedproducten (daling kans op immunologische reactie) - gebruik geïsoleerde producten ipv vol bloed - goede microbiologische screening - strikt donorbeleid (uitsluiten risicopopulaties) Hemolytische transfusiereactie (door verhoogde afbraak van erythrocyten) SYMPTOMEN: - acuut: rillingen, koorts, dyspnoe - Hemoglobinurie -> nierfalen - Dyspnee - Icterus (bilirubine stijgt) BEHANDELING - Stop onmiddellijk transfudie - Bloednames voor hemolyse te testen - Symptomatische behandeling (iv vocht, extra zuurstof) Allergische transfusiereactie SYMPTOMEN - Malaise, rillen, koorts - Tachycardie, BD-val - Urticaria (jeukende bultjes) - Bronchoconstrictie en oedemen (larynx) BEHANDELING - Stop transfusie - Corticoiden: H1 en H2 blokkers + IV-vocht - Zo nodig adrenaline of zuurstof Richtlijnen - Vroeger: Als HB < 10 gram/dl of hematocriet <30% - Nu: liberaal vs restrictief Hb tussen 7 en 10: enkel bloed geven als nodig - bij ICU pt : <7g/dl - postoperatief/voorgeschiedenis cardiovasculaire ziekten <8g/dl of in geval van symtomen (thoraxale pijn, hartfalen, hypotensie) - >10g/dl : geen transfusie - Wat bij acuut coronair syndroom? -> afwegen voor en nadelen! (fysiologisch, veiligheid?) Indicaties andere transfusies - FFP: (plasma) bij bloedingen door stollingsstoornissen preoperatieve stollingsstoornissen bij VitK antagonisten - Bpl-concentraat (bloedplaatjes) preventief bij lage bldpltjs < (vermijd fatale, spontane bloedingen) Therapeutisch < postoperatief bij gebruik anti-coagulantia
8 5) Nutritionele ondersteuning/peri-operatieve voeding Uitgangspunten goede nutritionele status -> betere outcome Screening: 1) BMI<20,5? 2) gewicht verloren in laatste drie maanden? 3) verminderde voedselinname laatste week? 4) ernstig ziek? Intensieve zorgen? Indicaties PRE - Ondervoeding (verhoogde kans infecties, langere hospitalisatie/kosten, hogere mortaliteit) - Cave refeedingsyndroom : plotse overschakeling vetmetabolisme naar KH, direct opname van stoffen die tijdens ondervoeding tekort waren -> hypop,k,mg + overvulling + cardio-pulm decompensatie Indicaties POST - Herstart perorale zo snel mogelijk! - Niet bij : braken, verhoogd risico op aspiratie, verlengd ileus, intra-abdominale verwikkelingen -> noodzaak alternatieven Alternatieven - TPN = totale parenterale nutritie KH + EW + VETTEN + vitamines en spoorelementen (= 25 kcal/kg/dag) nadelen : noodzaak diepe katheder, risico hyperlipidemie en leversteatose, cholestase start TPN vanaf dag 7 indien te weinig po tot dag 7 = gebalanceerde combinatie van water en electrolieten oplossing - Enterale voeding = sondevoeding niet altijd mogelijk, maar wel te verkiezen boven TPN 1kcal/ml = vezelrijk, medium-chain vetten, aangepaste EW samenstelling via neus of rechtstreeks in maag 6) Zuur-base evenwicht (check slides!) 7) AB profylaxie (DVR) 8) Preventie DVT (DVR )
Infuusbeleid op recovery
Infuusbeleid op recovery Is vullen in of uit?? Sander van den Heuvel Anesthesioloog Stellingen Dagbehandelingspatiënten mogen best wat meer vocht krijgen Een krap vochtbeleid verbetert de resultaten bij
Nadere informatieRefeedingsyndroom in de Oncologie Marleen Ariëns en Esther Heijkoop Diëtisten
Refeedingsyndroom in de Oncologie Marleen Ariëns en Esther Heijkoop Diëtisten 2015 Agenda Historie Ondervoeding en oncologie Refeeding Casus tijdens de presentatie 1ste lijn Refeeding? Historie Belegeringen
Nadere informatieBloed en bloedproducten. Eelkje Huvenaars Acute zorg
Bloed en bloedproducten Eelkje Huvenaars Acute zorg Leerdoelen Benoemen ABO rhesus systeem Gebruik infusievloeistoffen, (contra)indicaties Welke bloedproducten toedienen Indicaties bloedproducten Verpleegkundige
Nadere informatieEen druppel teveel. Perioperatief vochtbeleid bij kinderen. Pediatric Autumn Seminar, 29 november 2014, Nieuwegein Gersten Jonker, anesthesioloog
Een druppel teveel Perioperatief vochtbeleid bij kinderen Pediatric Autumn Seminar, 29 november 2014, Nieuwegein Gersten Jonker, anesthesioloog Disclaimer Ingangsvragen Wat weet jij ervan? - Lees de vraag
Nadere informatieVulling. Hoeveel water heeft een mens en waar zit het?
Vulling Hoeveel water heeft een mens en waar zit het? Vulling Lichaamswater Bij mannen 60%; vrouwen 50% ECV: iets minder dan de helft ICV: iets meer dan de helft Intravasculair (plasma): onderdeel van
Nadere informatieZuurbase evenwicht. dr Bart Bohy http://www.medics4medics.com
Zuurbase evenwicht 1 Zuren 2 Base 3 4 5 6 7 oxygenatie / ventilatie 8 9 Arteriële bloedgaswaarden Oxygenatie PaO2: 80-100mmH2O SaO2: 95-100% Ventilatie: PaCO2: 35-45mmHg Zuur-base status ph: 7.35-7.45
Nadere informatieHyperglycemischeketoacidosebij hoogzwangere.
Hyperglycemischeketoacidosebij hoogzwangere. patient 34 jarige dame G3P1, : 37 wkn2d Voorgeschiedenis: DM type 1 sinds 1983 1 miskraam in 1999 Start insulinepomp 1999 1 ste kindje in 2009 HbA1c 2010: 8.9%,
Nadere informatieAcute electrolytstoornissen. Hyperkalemie. Hyperkalemie assessment. Intake 17/04/2013. K + 3.5-5.0 meq/l
Acute electrolytstoornissen Prof. dr. Koen Van Hoeck Hyperkalemie Referentiecentrum Kindernefrologie UZA 03/ 821 3481 Prof. dr. D.Trouet S. Eerens RN expertverpleegkundige Marjan De Wulf,J ulie de Muynck
Nadere informatieBloedtransfusies op PICU : Wanneer wel? Wanneer niet? 2014 Universitair Ziekenhuis Gent
Bloedtransfusies op PICU : Dr. Evelyn Dhont Intensieve Zorgen Pediatrie UZ Gent Inleiding Eerste bloedtransfusies beschreven rond 1600 Van dier naar dier / dier naar mens /mens naar mens Vanaf 1900 succesvolle,
Nadere informatieOsmo- en volumeregulatie
Osmo- en volumeregulatie De water- en zouthuishouding van het lichaam Anne Lohuis - 7 Februari 2013 Doelstelling Het verduidelijken van twee belangrijke functies van het menselijk lichaam, met daar aan
Nadere informatieAPO 4-02 SPC Voorraadproducten
APO 4-02 SPC Voorraadproducten Apotheek Catharina Ziekenhuis SPC Voorraadproducten Natriumchloride infusievloeistof 3% zak 500ml 1. Naam van het geneesmiddel Natriumchloride infusievloeistof 3% zak 500ml
Nadere informatieHyperglycemie Keto-acidose
Hyperglycemie Keto-acidose Klinische les Marco van Meer SJG 20 06 2007 (acute) ontregeling van diabetes Doel Op het einde van mijn presentatie is jullie kennis over glucose huishouding en ketoacidose weer
Nadere informatieLevensbedreigende hyponatriëmie. J.G. van der Hoeven UMC St Radboud, Nijmegen
Levensbedreigende hyponatriëmie J.G. van der Hoeven UMC St Radboud, Nijmegen 1 U meet een lage plasma [Na + ] - waarom? Concentratie = Totaal Na + in extracellulaire ruimte 2 U meet een lage plasma [Na
Nadere informatieVulling. Hoeveel water heeft een mens en waar zit het?
Vulling Hoeveel water heeft een mens en waar zit het? Vulling Lichaamswater Bij mannen 60%; vrouwen 50% ECV: iets minder dan de helft ICV: iets meer dan de helft Intravasculair (plasma): onderdeel van
Nadere informatiePostoperatieve complicaties. Dr.Dewinter UZ Leuven
Postoperatieve complicaties Dr.Dewinter UZ Leuven Overzicht 1. Postoperatieve pijn 2. Cardiovaculaire complicaties 3. Respiratoire complicaties 4. Renale complicaties 5. Metabole complicacties 6. andere
Nadere informatieZUURBASE. Praktisch bekeken
ZUURBASE Praktisch bekeken Bloedgasafwijkingen en Electrolytstoornissen Enerzijds handteken van ziekte (hulp in diagnose) Anderzijds mogelijk (urgente) pathologie op zich (? nood aan behandeling) BEHANDELING
Nadere informatieERAS & GASTROINTESTINALE HEELKUNDE
ERAS & GASTROINTESTINALE HEELKUNDE q COLORECTALE HEELKUNDE q IMPACT LAPAROSCOPIE DR. RIK VERROKEN, DIENSTHOOFD ABDOMINALE HEELKUNDE AZ NIKOLAAS 21 NOVEMBER 2015 COLORECTALE HEELKUNDE IMPACT OP FAST TRACK
Nadere informatieAcute pijntherapie voor de geriatrische patiënt
Acute pijntherapie voor de geriatrische patiënt Jona Houthuys promotor: Dr. Gert Poortmans Pijn bij de geriatrische patiënt Prevalentie Evaluatie van pijn Complicaties van pijn vertraagd herstel verminderde
Nadere informatieHoogteziekte. PHC cursus 1-6 april 2018 Stichting Kilimanjaro Paramaribo, Suriname
Hoogteziekte PHC cursus 1-6 april 2018 Stichting Kilimanjaro Paramaribo, Suriname Hoe hoog is hoog? High altitude : 1500-3000m Very high altitude : 3000-5000m Extreme altitude : above 5000m Death zone
Nadere informatieBloedgasanalyse. Doelstelling. Bloedgasanalyse. 4 mei 2004 Blad 1. Sacha Schellaars IC centrum UMC Utrecht. Zuur base evenwicht Oxygenatie
Bloedgasanalyse Sacha Schellaars IC centrum UMC Utrecht Doelstelling De student kan de 4 stoornissen in het zuurbase evenwicht benoemen. De student kan compensatiemechanismen herkennen en benoemen. De
Nadere informatieVullingsbeleid volwassenen en kinderen
Vullingsbeleid volwassenen en kinderen WES Rotterdam symposium Transport: Van A naar Beter 27 maart 2015 Patricia Kalkman Kinderarts Jelmer Alsma Internist Leerdoelen! Reden om infuus te starten / stoppen!
Nadere informatieEen vreedzame vorm van bloedvergieten: De Transfusie! Ann Tegethoff Oncologisch Congres, Oostkamp 06/02/2016
Een vreedzame vorm van bloedvergieten: De Transfusie! Inhoud: Historie Bloedgroepen Indicaties voor transfusie Verpleegkundige aandachtspunten bij transfusie Cijfergegevens Historie: Oudheid: bloedbaden
Nadere informatie14-5-2013. Water en zouthuishouding. Doelstelling. Belangrijkste bestanddeel van ons lichaam. Totaal Lichaamswater (TLW) ECV en ICV
Doelstelling Water en zouthuishouding Basale kennis en inzicht in de water en zout huishouding Kennis en inzicht in de normaalwaarden van de belangrijkste laboratorium uitslagen Bart Ramakers B.Ramakers@ic.umcn.nl
Nadere informatieCasus. Judith Lie, hemovigilantiefunctionaris Erik Beckers, internist-hematoloog Kennisplatform ZO 04-04-2013
Casus Judith Lie, hemovigilantiefunctionaris Erik Beckers, internist-hematoloog Kennisplatform ZO 04-04-2013 Melding Transfusiereactie 09-11-2012 (vrij): vrouw 34 jaar Tijdens plasmaferese met FFP als
Nadere informatieAllemaal Beestjes. Eline van der Hagen Kcio 15 juni 2017
Allemaal Beestjes Eline van der Hagen Kcio 15 juni 2017 Voorgeschiedenis Vrouw, 68 jaar Diabetes type 2 (1995), hypertensie (2010), chronische nierinsuffiëntie (2012) Presentatie op de SEH In de nacht
Nadere informatie(potentiële) belangenverstrengeling
(potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk
Nadere informatieAnesthesiologisch beleid bij heupfracturen. Vrijdagochtendkrans 26/09/2014 Sarah Cornelis DrP Van Loon
Anesthesiologisch beleid bij heupfracturen Vrijdagochtendkrans 26/09/2014 Sarah Cornelis DrP Van Loon Anesthesie en heupfracturen Inleiding Pre-operatieveaandachtspunten Pre-operatiefmanagement Intra-operatief
Nadere informatieAnalyse van het Z-B evenwicht Stewart methodiek
Analyse van het Z-B evenwicht Stewart methodiek Fellowonderwijs Intensive Care UMC St Radboud De relatie tussen ph en [H + ] ionen 300 250 [H + ] nmol/l 200 150 100 50 0 6,4 6,6 6,8 7 7,2 7,4 7,6 7,8 ph
Nadere informatiePOSTOPERATIEVE VERWIKKELINGEN. Dr. Ives Hubloue Dienst Intensieve Geneeskunde Academisch Ziekenhuis V.U.B.
POSTOPERATIEVE VERWIKKELINGEN Dr. Ives Hubloue Dienst Intensieve Geneeskunde Academisch Ziekenhuis V.U.B. POSTOPERATIEVE VERWIKKELINGEN Pulmonale verwikkelingen Cardiovasculaire verwikkelingen Renale
Nadere informatieOnttrekkingsalkalose. Angela Rose Riley Keuze coassistent Intensive care t/m
Onttrekkingsalkalose Angela Rose Riley Keuze coassistent Intensive care 26-10-2015 t/m 18-12-2015 Inhoud Casus Onttrekkingsalkalose Complicaties Behandeling Take home message Man 73 jaar Vg: postop dwarslaesie,
Nadere informatieSafety of hydroxyethyl starches. Seminariewerk Idris Ghijselings
Safety of hydroxyethyl starches Seminariewerk Idris Ghijselings 12-04-2013 Outline 1. Structuur en Farmacokinetiek - concentratie - moleculair gewicht - molaire substitutie 2. Farmacodynamiek - volume
Nadere informatieTo Bricker or not to Bricker
To Bricker or not to Bricker Dr. P. Willemen Kliniek voor Urologie Jessaziekenuis 1 2 1 URETERO ILEO CUTANEOSTOMIE 3 BRICKERANASTOMOSE 4 2 URINEDERIVATIE WANNEER? HOE? PREOPERATIEVE ZORGEN? POSTOPERATIEVE
Nadere informatiePresentatie Casus 1b. Victoria Janes & Yvonne Poel
Presentatie Casus 1b Victoria Janes & Yvonne Poel Casusbeschrijving Vrouw: 55 jaar wordt door de ambulance naar de SEH gebracht, waar u als arts-assistent assistent werkzaam bent. Dezelfde ochtend heeft
Nadere informatiebloedgassen Snelle interpretatie
bloedgassen Snelle interpretatie Wat is de Ph Het aantal waterstofionen (H+) geteld per ml water. Hoeveel waterstofionen komen er bij een reactie vrij of gaan er verloren en/of hoeveel waterstofionen worden
Nadere informatieBij een metabole acidose is er een daling van de ph en het bicarbonaatgehalte. Compensatoir kan het CO2 gehalte in het bloed dalen.
ZUUR BASE EVENWICHT Afwijkingen in het zuur base evenwicht worden onderverdeeld in respiratoire en metabole acidose, respiratoire en metabole alkalose en gemengde aandoeningen. 1.1 Respiratoire acidose
Nadere informatiePeroperatief vochtbeleid bij niertransplantatie
Peroperatief vochtbeleid bij niertransplantatie - Literatuurstudie - Renata Haghedooren Co assistent 2011-2012 Promotor: Dr. M Verhaegen Delayed graft function Huidig vochtbeleid Doel van de literatuurstudie
Nadere informatieElektrolytstoornis tijdens ALS. samenstelling: Pim Keurlings, arts SEH
Elektrolytstoornis tijdens ALS samenstelling: Pim Keurlings, arts SEH Inhoudsopgave Doelstelling Context: 4 H s en 4 T s Kalium Hyperkaliëmie Hypokaliëmie Samenvatting Vragen/discussie Doelstelling Inzicht
Nadere informatieKetoacidose: caveats en pitfalls
Ketoacidose: caveats en pitfalls Katelijn Decochez, Karlien Francois, Brigitte velkeniers 3 december 2010 Definitie Hyperketonemie + Metabole acidose + Hyperglycemie Epidemiologie Mortaliteit 5 à 10% in
Nadere informatiePostoperatief opklimmende voeding
1 Postoperatief opklimmende voeding Wetenschappelijke evidentie en praktijk Kelly Van Gasse Klinische diëtiste 2 Inhoudsopgave ERAS Preoperatief beleid Factoren die: De gastro-intestinale functies bepalen
Nadere informatie28-10-2010. Leefregels en voorlichting bij chronische nierschade. Welkom bij workshop 3 leefregels en voorlichting bij chronische nierschade
Welkom bij workshop 3 leefregels en voorlichting bij chronische nierschade Kathy Schoenmakers, nursepractitioner Hagaziekenhuis Anneke Boon, diabetesverpleegkundige SHG Annick Linders, huisarts SHG Leefregels
Nadere informatieVan sepsis tot orgaanfalen
Van sepsis tot orgaanfalen Hoe een infectie uit de hand kan lopen in neutropene patiënten 21 januari 2015 J.C. Regelink, internist hematoloog 4 th Nursing Symposoim Inhoud Historie Begrippen Sepis en orgaanfalen
Nadere informatieDisclosure belangen spreker Individualisering van dialysevloeistof voor hemodialyse. Nierinsufficientie. Nierinsufficientie
Disclosure belangen spreker Individualisering van dialysevloeistof voor hemodialyse (potentiële) belangenverstrengeling Geen Ton Luik, nefroloog VieCuri MC NND Veldhoven 22 maart 2016 Voor bijeenkomst
Nadere informatie4.2. Dosering en wijze van toediening De dagelijkse dosering dient individueel aangepast te worden aan elke patiënt.
1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Glycophos, concentraat voor oplossing voor intraveneuze infusie 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING 1 ml Glycophos bevat: Natriumglycerofosfaat 5.H 2O 306,1 mg (overeenkomend
Nadere informatieKliniek endocrinologie. Dirk Vanderschueren
Kliniek endocrinologie Dirk Vanderschueren Kliniek Vrouw 64 jaar Geen klachten wel wat meer depressief MVG: negatief buiten polsfractuur 5 jaar geleden KO: BD 140-80, pols 88, gekende goiter Kliniek Vrouw
Nadere informatieVoedingsadviezen bij orthopedische ingrepen. Dr. D Souza Ranjini
Voedingsadviezen bij orthopedische ingrepen Dr. D Souza Ranjini Dag van de Geriatrie: orthogeriatrie 02.10.14 13.10.14 20.10.14 Wat staat patiënt te doen wat betreft voeding pre- en postoperatief Pre-operatief
Nadere informatie1/05/2011. Inleiding. LLL Symposium Stress en substraatmetabolisme
Stress en substraatmetabolisme Jan J. De Waele MD PhD SICU Universitair Ziekenhuis Gent Inleiding Voeding is belangrijk bij de gehospitaliseerde patient IZ patienten verschillen fundamenteel Insult dat
Nadere informatieBloedgassen. Homeostase. Ronald Broek
Bloedgassen Homeostase Ronald Broek Verstoring Homeostase Ziekte/Trauma/vergiftiging. Geeft zuur-base en bloedgasstoornissen. Oorzaken zuur-base verschuiving Longemfyseem. Nierinsufficientie Grote chirurgische
Nadere informatieHereditair angio-oedeem (HAE) en Anesthesie. Nina D hondt Prof. Dr. E. Vandermeulen
Hereditair angio-oedeem (HAE) en Anesthesie Nina D hondt Prof. Dr. E. Vandermeulen HAE Zeldzame aandoening +/- 1 op 50 000 individuen Mutatie in het C1-esterase inhibitor gen 150 verschillende mutaties
Nadere informatieGebalanceerde vloeistoffen op de IC
Gebalanceerde vloeistoffen op de IC Zin of onzin? Topics in IC, Lunteren 08-12-16 Miriam Moviat Internist Intensivist JBZ Balans is in... Waarom gebalanceerde vloeistoffen? Ze benaderen de samenstelling
Nadere informatieVoeding: een onderdeel bij de oncologische behandeling. Paulien Voogt Verpleegkundig specialist intensieve zorg voedingszorg
Voeding: een onderdeel bij de oncologische behandeling Paulien Voogt Verpleegkundig specialist intensieve zorg voedingszorg Onderwerpen Kort voorstel Waarom voeding een onderdeel is van je oncologische
Nadere informatieDermatologie AZ Maria Middelares Dr Linda Temmerman Dr Els Van Autryve Dr Veerle Dhondt Dr Jolien Veramme Dr Sam Dekeyser
10 09 2016 Urticaria bij kinderen, praktische aanpak in 2016 Dermatologie AZ Maria Middelares Dr Linda Temmerman Dr Els Van Autryve Dr Veerle Dhondt Dr Jolien Veramme Dr Sam Dekeyser Wat is urticaria?
Nadere informatieVoedingbijhoofdhals-en slokdarmkanker: Wanneer aanvullende voeding opstarten?
Voedingbijhoofdhals-en slokdarmkanker: Wanneer aanvullende voeding opstarten? Peter Schepens Diëtist Oncologie AZ Sint-Lucas Brugge Inhoud 1. Belang van screening op de voedingstoestand van de patiënt
Nadere informatieDexamethasone Indicaties en potentiële neveneffecten. Vrijdagochtendkrans 10/04/2015
Dexamethasone Indicaties en potentiële neveneffecten Vrijdagochtendkrans 10/04/2015 Inhoud Indicaties: 1) Postoperative nausea & vomiting (PONV) preventie 2) Verlengen perifeer zenuwblock 3) Multimodale
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER NATRICLO 585 mg/10ml NATRICLO 1g/10ml NATRICLO 2g/10ml NATRICLO 3g/10ml NATRICLO 4g/20ml NATRICLO 6g/20ml Concentraat voor oplossing voor infusie Natriumchloride
Nadere informatieBrandwonden en voedingstherapie
Brandwonden en voedingstherapie Auteur: A. Meijer Vertaald/bijgewerkt: Nieuwsbrief: 1989 Pagina: 31-33 Jaargang: 5 Nummer: 1 Toestemming: Illustraties: Bijzonderheden: Kernwoorden: voeding brandwonden
Nadere informatieBasisbegrippen in de anesthesie tijdens verdiepende stage (groep 2 - startend 8 april 2019):
Basisbegrippen in de anesthesie tijdens verdiepende stage (groep 2 - startend 8 april 2019): Aanpassingen op 19/03/2019 in t groen Aanpassingen op 25/03/2019 in t rood Maandag 8 april leslokaal 1 (1400-1830)
Nadere informatieRespiratoire complicaties bij thoraxchirurgie. Bart van Silfhout Ventilation Practitioner
Respiratoire complicaties bij thoraxchirurgie Bart van Silfhout Ventilation Practitioner Doel & inhoud Het uitwisselen van ideeën, kennis en gedachten en vooral een leuke voordracht!!! Gasuitwisseling
Nadere informatiePatiënteninformatie. Diabetische ketoacidose
Patiënteninformatie Diabetische ketoacidose Inhoud Inleiding... 3 Informatie over ziektebeeld diabetische ketoacidose... 3 Leer meer over DKA en bloedketonencontrole... 3 Symptomen... 4 Wie riskeert de
Nadere informatieUrine onderzoek door de internist-nefroloog
Urine onderzoek door de internist-nefroloog Soesterberg, 14 maart 2018 Dr YWJ Sijpkens, internist Haaglanden Medisch Centrum, Den Haag Cruquius museum Heemstede Hoeveelheid urine per dag? Hoeveelheid urine
Nadere informatieDr. G. Dewinter POSTOPERATIEVE COMPLICATIES. 1)Cardiovasculaire complicaties:
Dr. G. Dewinter POSTOPERATIEVE COMPLICATIES De postanesthesie zorgen afdeling (paza) is de afdeling waar de patiënt postoperatief opgevolgd en gemonitord wordt door daartoe speciaal opgeleid personeel
Nadere informatieartseninformatie Richtlijnen voor beleid van bloedverdunners in een peri-operatieve fase GezondheidsZorg met een Ziel
i artseninformatie Richtlijnen voor beleid van bloedverdunners in een peri-operatieve fase GezondheidsZorg met een Ziel 2 Inhoud 1 Richtlijnen voor beleid van bloedverdunners in een peri-operatieve fase...
Nadere informatieDr. Vanclooster ( Huisarts )
CASUS COPD Dr. Vanclooster ( Huisarts ) Dr. Tits ( Pneumoloog) Niet-medische context Man 86 jaar Gehuwd (echtgenote is nog goed) 7 gehuwde kinderen (erg betrokken) Medische voorgeschiedenis CARA patiënt,
Nadere informatieANESTHESIE TIJDENS LACTATIE
ANESTHESIE TIJDENS LACTATIE Inleiding Borstvoeding is momenteel gouden standaard WHO en AAP bevelen borstvoeding gedurende 6 maanden aan meer en meer moeders die operatie (vb. Sterilisatie-curretage) ondergaan
Nadere informatieWaarom aandacht chronische nierschade (CNS)? CNS. Controle nieren: meer dan albumine en kreatinine. Dr. Wim JC de Grauw. MDRD vs kreatinine klaring
MDRD vs kreatinine klaring Controle nieren: meer dan albumine en kreatinine Dr. Wim JC de Grauw Huisarts Afd. Eerstelijnsgeneeskunde UMC St. Radboud Nijmegen Diabetes Huisartsen Adviesgroep (DiHAG) Lid
Nadere informatieEen verhit postoperatief beloop
Een verhit postoperatief beloop Centraal anticholinerg syndroom? R Verhage C Hofhuizen Casus Dhr V, 31-1-1952 Voorgeschiedenis: - dilatatie aorta ascendens. - AF, thrombus linker hartoor (verdwenen na
Nadere informatieAnatomie / fysiologie. Uitscheiding van urine. Transport urine AFI1. Nieren 2 Urine. Vanuit de nierpapillen druppelt urine in het nierbekken.
Anatomie / fysiologie Nieren 2 Urine FHV2009 / Cxx55 3+4 / Anatomie & Fysiologie - Nieren 2 1 Uitscheiding van urine FHV2009 / Cxx55 3+4 / Anatomie & Fysiologie - Nieren 2 2 Transport urine Vanuit de nierpapillen
Nadere informatieHet Refeeding Syndroom
Het Refeeding Syndroom Presentatie t.b.v. symposium Voeding op leeftijd Neeltje Nabuurs, diëtist 29 september 2016 Waarom? 14-15% ondervoed op 1 e opnamedag (meting NPOZ 2015) Refeeding kan fatale gevolgen
Nadere informatieImeldaziekenhuis Bonheiden Afdeling algemene en abdominale heelkunde Wond- en stomazorg referentieverpleegkundigen Bestuursleden Vlas
1 Imeldaziekenhuis Bonheiden Afdeling algemene en abdominale heelkunde Wond- en stomazorg referentieverpleegkundigen Bestuursleden Vlas HIGH OUTPUT ILEOSTOMA Inhoud Definitie Complicaties Symptomen Behandeling
Nadere informatieRichtlijn behandeling van ernstige sepsis en septische shock volwassenen. Medische protocollencommissie Intensive Care
Titel Richtlijn behandeling van ernstige sepsis en septische shock volwassenen Datum vaststelling: 02-2013 Datum revisie: 02-2015 Verantwoording: Bron document: Medische protocollencommissie Intensive
Nadere informatieMassaal Bloedverlies en Acute Traumatische Coagulopathie. Rob Zwinkels AIOS Anesthesiologie
Massaal Bloedverlies en Acute Traumatische Coagulopathie Rob Zwinkels AIOS Anesthesiologie Trauma en verbloeding Mondiaal: jaarlijks 6,5 miljoen trauma sterfgevallen In Nederland: Meest voorkomende oorzaak
Nadere informatieBijsluiter: informatie voor de gebruiker. Hartmann B. Braun, oplossing voor infusie Natriumchloride, natriumlactaat, kaliumchloride, calciumchloride
Bijsluiter: informatie voor de gebruiker Hartmann B. Braun, oplossing voor infusie Natriumchloride, natriumlactaat, kaliumchloride, calciumchloride Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER. PICOLAXINE 5mg tabletten. Natriumpicosulfaat
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER PICOLAXINE 5mg tabletten Natriumpicosulfaat Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat innemen want er staat belangrijke informatie in voor u.
Nadere informatieSome like it cold Koelen na CPR op IZ
Koelen na CPR op IZ Kosten-batenanalyse en verpleegkundige aandachtspunten op IZ Jo Vandenbossche MICU 12K12iB NVKVV - congres 28 maart 2011 Koelen na CPR op IZlen na CPR op IZ Inleiding Aandachtspunten
Nadere informatieHigh output stoma s Een multidisciplinaire uitdaging
High output stoma s Een multidisciplinaire uitdaging Hester Wierda, diëtist Darmfalenteam Radboudumc Dansac 22 mei 2014ma (Potentiële) belangenverstrengeling Zie hieronder Voor deze bijeenkomst mogelijk
Nadere informatieInfobrochure. Bloedtransfusie. mensen zorgen voor mensen
Infobrochure Bloedtransfusie mensen zorgen voor mensen 2 Waaruit bestaat bloed? Bloed bestaat voor ongeveer 55% uit een gele vloeistof: plasma. De andere 45% zijn verschillende soorten bloedcellen: Rode
Nadere informatieWorkshop chronische nierschade. Adry Bakker Diepenbroek Bettie Hoekstra
Workshop chronische nierschade Adry Bakker Diepenbroek Bettie Hoekstra Mevr. Muis 73 jaar Voorgeschiedenis: diabetes mellitus type 2 hartfalen regelmatig urineweginfecties, 2x pyelonefritis aspecifieke
Nadere informatieFunctie van de nieren en wat kan fout gaan
Functie van de nieren en wat kan fout gaan Dr Lucien Hoekx Kliniekhoofd oncologische urologie Universitair Ziekenhuis Antwerpen 1 staalname MIDSTREAM urine Renogram 1. reinigen met chloramine 2. steriel
Nadere informatieTransmurale Afspraak Nierfunctiestoornis. 30 september 2010
Transmurale Afspraak Nierfunctiestoornis 30 september 2010 Onderwerpen 1. Definitie 2. Prevalentie 3. Richtlijnen 4. Diagnostiek 5. Preventie nierfunctieverlies 6. Behandeling metabole complicaties 7.
Nadere informatieVergroting van het circulerend volume bij dehydratie
1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Glucose 3,75% en natriumchloride 0,225%, infusievloeistof 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Bevat per 1000 ml: Glucose monohydraat, 41,25 g overeenkomend met Glucose
Nadere informatieStoornissen van zuur-basenevenwicht, kalium, water en natrium huishouding
Stoornissen van zuur-basenevenwicht, kalium, water en natrium huishouding Prof. Christian Tielemans Dienst Nefrologie UZ Brussel ctielema@uzbrussel.be Stoornissen van zuur-basen evenwicht ph = 6.1 + log
Nadere informatieZuur Base evenwicht en interpretatie van de bloedgassen. Dr Rudi Beckers Spoedgevallendienst
Zuur Base evenwicht en interpretatie van de bloedgassen Dr Rudi Beckers Spoedgevallendienst Zuur-Base balans Essentieel voor een correcte stofwisseling Onevenwicht door uitval van vitale functies ph =
Nadere informatieInterpretatie van stoornissen in het zuur-base-evenwicht
Interpretatie van stoornissen in het zuur-base-evenwicht Brevet Acute Geneeskunde, 11 mei 2004 en DGH KULeuven Centraal Hospitaal van de Basis-Koningin Astrid Defensie De fysiologie moet haar onderzoek
Nadere informatieROL VAN DE DIËTISTE IN HET ONCOLOGISCH PROCES. Gebracht door Nadieh Verhoest
ROL VAN DE DIËTISTE IN HET ONCOLOGISCH PROCES Gebracht door Nadieh Verhoest Programma Nationaal kankerplan Kankercachexie Voedingsplan bij cachexie Andere voedingsrichtlijnen Nationaal kankerplan L. Onkelinx
Nadere informatieDieetadvies tijdens en na oncologische behandelingen. Tinne Roodhooft- Onco- diëtiste AZ Herentals Lies Schrauwen Onco diëtiste AZ Turnhout
Dieetadvies tijdens en na oncologische behandelingen Tinne Roodhooft- Onco- diëtiste AZ Herentals Lies Schrauwen Onco diëtiste AZ Turnhout Overzicht Taak oncodiëtiste Ondervoeding bij kanker Voedingsadvies
Nadere informatieWater, elektrolyten en zuur-base balans. Verdeling en compositie van lichaamsvloeistoffen
Water, elektrolyten en zuur-base balans Clinical Medicine Kumar & Clark (hoofdstuk 13 in de 8e druk, hoofdstuk 9 in de 9e druk) Verdeling en compositie van lichaamsvloeistoffen Het lichaamsgewicht van
Nadere informatiePolytrauma: de triade des doods. Dr. Tom Declercq AZ St. Jan Brugge Anesthesie Reanimatie
Polytrauma: de triade des doods Dr. Tom Declercq AZ St. Jan Brugge Anesthesie Reanimatie De triade des doods! Hypothermie! Acidose! Stollingsstoornissen Casus! Dame, 81 jaar.! VKO als passagierster. Auto
Nadere informatiePropofol infusie syndroom. Maartje de Gier AIOS anesthesiologie MDO praatje oktober 2016
Propofol infusie syndroom Maartje de Gier AIOS anesthesiologie MDO praatje oktober 2016 Man, 54 jaar RvO: sedatie bij wilsonbekwamepatient met glioblastoom Sedatie met o.a propofol: stand 20-25ml/uur gedurende±
Nadere informatieBijsluiter: informatie voor de gebruiker. Glucose 5% B. Braun Mini-Plasco, oplossing voor injectie Glucose monohydraat
1/5 Bijsluiter: informatie voor de gebruiker Glucose 5% B. Braun Mini-Plasco, oplossing voor injectie Glucose monohydraat Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er
Nadere informatieChronische Nierschade
Chronische Nierschade Uitingen nieraandoeningen: Verlies van eiwit via de urine, albuminurie Specifieke sedimentsafwijkingen Afname van de glomerulaire filtratiesnelheid Micro-albuminurie: In een willekeurige
Nadere informatieVerdrinking: oorzaken, proces en gevolgen
Verdrinking: oorzaken, proces en gevolgen A. Oorzaken van verdrinking Primair Onderdompeling Bewustzijnsverlies Verdrinking Secundair Bewustzijnsverlies Onderdompeling Verdrinking 75 % 25% 1. Primaire
Nadere informatieLithium bij ouderen, wat als de nierfunctie verslechtert?
Lithium bij ouderen, wat als de nierfunctie verslechtert? KenBis Maart 2017 Anna Krikke, psychiater Inleiding Inleiding Lithium, indicaties, bijwerkingen Richtlijn Renale bijwerkingen chronisch lithium
Nadere informatie19/10/2017. Overview. 1. Inleiding. 1. Inleiding 2. Zin en onzin van diëten 3. Voedingsinterventie 4. Casus Gust. Vele studies met zelfde besluit
Sarcopenie: In beweging Kathleen Gerits, diëtiste Competentiecentrum klinische voeding Overview 1. Inleiding 1. Inleiding Vele studies met zelfde besluit Beweging Voeding algemene richtlijnen: Adequate
Nadere informatiePostoperatieve complicaties. Dr.Dewinter UZ Leuven
Postoperatieve complicaties Dr.Dewinter UZ Leuven INLEIDING Postoperatieve pijn Cardiovasculaire complicaties Respiratoire complicaties Renale complicaties Metabole complicaties Andere 1) CARDIOVASCULAIRE
Nadere informatieThe RIGHT food is the best medicine
The RIGHT food is the best medicine Nutritie Support Team : Dr G..Lambrecht, E. Museeuw, N. Baillieul Dienst gastro-enterologie: Dr. G. Deboever Dr. G. Lambrecht Dr. M. Cool Inhoud Ondervoeding Voedingsbeleid
Nadere informatieGEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4. Gezonde voeding
GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4 Gezonde voeding 1 INLEIDING Thema 3 hoofdstuk Gezonde voeding blz. 149 Onderwerpen: -Persoonlijke verschillen -Voeding en levensfasen -Voedingsmiddelen en voedingsstoffen -Richtlijnen
Nadere informatieBIJSLUITER Natriumchloride 0,9 g/100 ml B. Braun Vet Care oplossing voor infusie voor runderen, paarden, schapen, geiten, varkens, honden en katten
BIJSLUITER Natriumchloride 0,9 g/100 ml B. Braun Vet Care oplossing voor infusie voor runderen, paarden, schapen, geiten, varkens, honden en katten 1. NAAM EN ADRES VAN DE HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR
Nadere informatieAlcoholisme: een internistisch en anesthesiologisch probleem. Neyens Evy Dr Poortmans Gert KULeuven
Alcoholisme: een internistisch en anesthesiologisch probleem Neyens Evy Dr Poortmans Gert KULeuven 2011-2012 Inhoud Pathofysiologie van alcoholisme Alcohol- gerelateerde internistische problemen Chronische
Nadere informatie