Regionaal formularium astma / COPD Dr. V. van der Meer, huisarts / kaderarts astma COPD Drs. R. Roelofsen, huisarts / kaderarts i.o. astma COPD Welk middel en device kiest u? Mw. A, 40 jaar Astma, nieuw ontdekt, slechte astmacontrole U schrijft een ICS met/zonder LABA voor: Welk ICS (+/- LABA), welke dosering? Welke toedieningsvorm? Waarom? 1
Opdracht SMZ Regio Eindhoven Project farmacie Formularia Diabetes CVRM Astma / COPD Huisartsen PoZoB / DOH Longartsen MMC / Catharina zh / St. Anna zh 2
Wat is een formularium Bondige samenvatting van medicamenteuze adviezen bij een ziekte of indicatie, waarover tussen zorgverleners overeenstemming bestaat. Het formularium reikt de (huis)arts een handvat aan bij het voorschrijven van geneesmiddelen die in aanmerking komen bij een bepaalde indicatie. (bron: formularium.nl) Doel formularium astma - COPD Doel: een leidraad voor effectief, doelmatig en uniform voorschrijven van inhalatiemedicatie bij de doelpopulatie Doelpopulatie: astma -en COPD-patiënten met milde tot matige ernst, dan wel ziektelast. 3
Vier uitgangspunten Werkzaamheid Uniformiteit Gebruiksgemak Kosten Werkzaamheid ICS bij astma: Samenvattend zijn beclometason, budesonide en fluticason even werkzame middelen bij astma. Gezien de ruime ervaring hiermee gaat daar de voorkeur naar uit. NHG standaard astma LABA of LAMA bij COPD: Tiotropium vermindert het aantal patiënten met een of meer exacerbaties vergeleken met LABA (OR 0.86; 95%BI 0.79 tot 0.93). Het absolute risico in de tiotropiumgroep was 26% en in de LABA groep 29%. De NNT was 33 (klinisch niet relevant). Er werd geen verschil gezien tussen de verschillende LABA s. Er was geen statistisch significant verschil gevonden in FEV1, symptoomscores of mortaliteit. Meta-analyse n=12223, Chong, Cochrane 2012 4
Werkzaamheid (GINA / GOLD) GINA 2013: Inhaled glucocorticosteroids differ in potency and bioavailability, but because of relatively flat dose-respone relationships in asthma relatively few studies have been able to confirm the clinical relevance of these differences. GOLD 2013: The choice between beta2- agonist, anticholinergic, theophylline, or combination therapy depends on availability and individual patient response in terms of symptom relief and side effects. Uniformiteit Streef naar uniformiteit inhalatortype Uniformiteit is essentieel voor therapietrouw Gebrek aan uniformiteit heeft invloed op veiligheid, therapietrouw en succes van de behandeling Rapport goed gebruik inhalatiemedicatie LAN nov 2014 Correcte inhalatie in 71% bij 1 inhaler versus 61% bij meerdere soorten inhalers Van der Palen et al. ERJ 1999 5
Gebruiksgemak pmdi: dosisaerosol DPI: poederinhalator BAA: ademgestuurde inhalator Dekhuijzen NTVG 1998 Dekhuijzen Respir Med 2013 LAN rapport nov 2014 Gebruiksgemak Iedere patiënt kan een dosisaerosol met voorzetkamer gebruiken: ongeachte bewuste of onbewuste inhalatie ongeacht inspiratoire luchtstroomsterkte ongeacht coördinatie Bij keuzemogelijkheid tussen multidose of singledose is advies om vanwege gebruiksgemak een poederinhalator multidose voor te schrijven Rapport goed gebruik inhalatiemedicatie LAN nov 2014 6
Kosten Wanneer op basis van werkzaamheid, uniformiteit in toedieningsvorm en gebruiksgemak geen voorkeur uitgesproken kan worden voor een bepaald middel, is de keuze gemaakt op basis van kosten. Bijvoorbeeld: keuze ICS dosisaerosol Bron: medicijnkosten.nl van Zorginstituut Nederland Het resultaat: astma Stap 1: saba Salbutamol d.a. + vzk Of multidose poeder Stap 2: toevoegen ICS Bude of beclo d.a. Of bude, flut multidose Stap 3: toevoegen laba Formoterol d.a. Of form, salm multidose Of combi becl/form d.a. dan wel becl/form, bude/form, salm/flut multidose 7
Het resultaat: COPD Stap 1: saba, sama Salb of ipra d.a. + vzk Of multidose poeder Stap 2: laba, lama Formoterol d.a. Of acl, form, salm, multidose Stap 3: toevoegen ics Bude, beclo d.a. Of bude, flut multidose Of combi becl/form d.a. dan wel becl/form, bude/form, salm/flut multidose Leidraad, geen keurslijf Het formularium biedt houvast bij de (initiële) keuze voor longmedicatie voor een aanzienlijk deel van de patiënten met astma of COPD. Echter geen enkel medicament en geen enkele toedieningsvorm worden met de inwerkingtreding van dit formularium uitgesloten. Steeds zullen de professional en de patiënt moeten beoordelen of de genoemde keuze voldoet. 8
Samengevat Op basis van werkzaamheid, uniformiteit, gebruiksgemak en kosten is in het regionaal formularium astma/copd gekozen voor: - Dosisaerosol met voorzetkamer - Multidose poederinhalator - Zo veel mogelijk zelfde inhalator in alle stappen van de behandeling 9