Gert verpooten. COPD versus Astma RIZIV RIZIV

Transcriptie

1 Gert verpooten Consensusrichtlijnen COPD versus Astma

2 De onderzoeksgroep van GV ontvangt steun van Fresenius, Amgen, Roche, Novartis, Baxter en Teva. GV is Belgisch hoofdonderzoeker voor de ALTITUDE studie van Novartis. GV heeft in opdracht van zijn werkgever adviesopdrachten uitgevoerd voor Genzyme en Vifor.

3 Focus op farmacotherapie

4 Astma vs COPD Astma COPD Reversiebele obstructie bt ti Irreversiebele obstructie bt ti Grote luchtwegen Kleine luchtwegen Klinischescoring i i van ernst Spirometrische i stagiëring i Peak expiratory flow reversibiliteit FEV1 < 45 jaar > 45 jaar Intrinsiek Extrinsiek Disease modifying therapie Step up Step down therapie Roken Symptomatische therapie Continuë therapie Inhalatiecorticoïden Anticholinergica (LABA)

5 GINA richtlijnen Astma Astma aanvallen kunnen worden voorkomen Diagnose klinisch spirometrie: reversibiliteit allergietesten Ernst is functie van resultaat van behandeling Behandeling onderhoud: inhalatiecorticoïden symptomatisch: kortwerkende inhalatie beta2 agonisten

6 GINA richtlijnen Astma (cont) Zoals in alle chronische ziekten is patiënteducatie en betrokkenheid essentieel in de behandeling Naast de farmacologische behandeling is aanpak van de uitlokkende factoren essentieel Opvolging van de symptomatologie is essentieel om steeds de laagste stap in de behandeling na te streven om neveneffecten van de behandeling te minimaliseren. Acute aanvallen worden behandeld met kortwerkende inhalatie beta2 mimetica, orale corticoïden en indien noodzakelijk zuurstof.

7 GOLD richtlijnen COPD COPD leidt tot irreversibele beschadiging van de kleine luchtwegen en alveoli (emfyseem) Naast deklinische symptomen van hoest, kortademigheid en sputumproductie, berus tde diagnosevooral op spirometrie: FEV1/FVC < 0.70 Belangrijke comorbiteit: CV ziekte, spierdysfunctie, metabool syndroom, osteoporose, depressie, longkanker Rookstop is de enige disease modifying ingreep

8 GOLD richtlijnen COPD (cont) Inhalatie anticholinergica en langwerkende beta2 mimetica zijn de hoeksteen van de behandeling Inhalatie corticoïden zijn enkel van nut bij ernstige opstoten Langdurige therapie met inhalatie of orale corticoïden is niet aangewezen De aanpak van opstoten van COPD omvat twee aspecten: symptomatische ti bh behandeling dli en preventie Systemische corticoïden en antibiotica kunnen de opstoot verkorten Rookstop, vaccinatie tegen influenza en pneumokokken kunnen opstoten voorkomen

9 COPD Astma Overlap Ongeveer 10% van de COPD patiënten (Oudere) astmapatiënten met irreversiebele bronchoconstrictie Behandeling zoals COPD

10 COPD Astma Overlap Tiotropium in Asthma Poorly Controlled with Standard Combination Therapy (Kerstjens et al. N Engl J Med 2012

11 Consensus Conferentie Astma 2001 Bibliografiegroep: Project Farmaka Deskundigen: R. Pauwels, E. Bodart Juryvoorzitter: K. Van den Bulck

12 Consensus Conferentie Astma 2001 Doelstelling: doelmatig voorschrijven van geneesmiddelen in het kader van astma adviseren van de overheid Achtergrond: toenemend gebruik van vaste combinaties van langwerkende betamimetica en inhalatiecorticoïden hoger gebruik van producten voor verneveling i.p.v. inhalatie stijgend gebruik van leukotrienenantagonisten

13 Consensus Conferentie Astma 2001 Juryvragen: Hoe stelt men de diagnose van astma en bepaalt men de ernst? Zijn er bijzondere vormen (bij inspanning, bij zwangeren, door aspirine)? Wat is de chronische behandeling van astma in functie van de ernst? Wat is de doelmatige toediening van inhalatiemedicatie bij kinderen en volwassenen? Hoe behandelt men acuut astma? Wlk Welke schikkingen dienen getroffen te worden om de huidige richtlijnen toe te passen in de Belgische praktijk?

14 Consensus Conferentie Astma 2001 Besluiten van de jury: Benadrukken van de rol van inhalatiecorticoïden vanaf stadium 2 (licht chronisch astma) Combinatie van inhalatiecorticoïden en langwerkende betamimetica enkel bij ernstig astma Step up step down: evaluatie van de therapie elke 3 6 maanden Inhalatietherapie hl h i (met/zonder voorzetkamer) geeft betere dispositie dan verneveling Leukotrienenantagonisten: bij licht astma bij intolerantie van inhalatietherapie toevoegen bij zeer ernstig astma bij door aspirine geïnduceerd astma Anticholinergica: geen rol

15 Consensus Conferentie Astma 2001 Effecten op termijn: quasi verdwijnen van verneveling in de ambulante praktijk stabilisatie ti van gebruik van leukotrienenantagonisten verdere stijging van de vaste combinatiepreparaten

16 Consensus Conferentie COPD 2011 Bibliografiegroep: Farmaceutische Zorg en farmaco economie KUL, G. Laekeman Deskundigen: E. Derom, G. Liistro Juryvoorzitter: A. De Sutter

17 Consensus Conferentie COPD 2011 Achtergrond: blijvend hoog gebruik van combinatieinhalatietherapie antibioticagebruik in België heeft resistentie doen toenemen de kosten van zuurstoftherapie nemen toe de rol van het langwerkende anticholinergicum tiotropium is onduidelijk rookstop is de enige disease modifying i interventie. i Hoe kan men dat best aanpakken?

18 Consensus Conferentie COPD 2011 Juryvragen: Wat is de rol van spirometrie (in de huisartsenpraktijk) in de diagnosestelling? Hoe pakt men een acute opstoot aan? Wat is de rol van antibiotica en zuurstof? Wat is de plaats van geneesmiddelen in de chronische behandeling van COPD in functie van de ernst? Wat is de plaats van vaccinaties? Wat is de plaats van geneesmiddelen (nicotinesubstitutie, nortriptyline, bupropione, varenicline) en van gedragstherapie bij rookstop? kt Wat is de rol van zuurstoftherapie bij ernstige COPD en opstoten?

19 Consensus Conferentie COPD 2011 Besluiten van de jury (selectie): Toegang tot spirometrie is essentieel voor de huisarts. Als alternatief voor zelf uitvoeren worden open longfunctielabs gepromoot. Orale toediening van prednisone wordt in internationale richtlijnen aangeraden bij ernstige opstoten. In België is geen preparaat p meer beschikbaar. Als alternatief wordt methylprednisolone voorgesteld (strikt genomen off label use).

20 Consensus Conferentie COPD 2011 Besluiten van de jury (selectie): Antibioticaenkel bijzeer ernstige opstoten met toename van purulent sputum (en bij tekens van pneumonie op RX). Het belang van rehabilitatie wordt benadrukt. Voor case finding met spirometrie is niet aangetoond dat het op termijn nuttig is. Er is geen verschil tussen langwerkende betamimetica en tiotropium in de chronische behandeling. Tiotropium is wel duurder. De rol van inhalatiecorticoïden is beperkter dan bij astma. Voorbehouden voor patiënten met veelvuldige exacerbaties. Er is geen rol voor mucolytica lti of antitussiva. i

21 Consensus Conferentie COPD 2011 Besluiten van de jury (selectie): Rookstop is essentieel. De combinatie van cognitieve gedragstherapie en geneesmiddelen is het meest effectief. Rookstopprogramma s zijn kosteneffectief. Zuurstoftherapie heeft enkel zin bij ademhalingsinsufficiëntie en bij langdurige toediening. Het gebruik van draagbare oxyconcentratoren is het meest kosteneffectief en zou moeten bevorderd worden door aanpassing van terugbetalingscriteria.

22 Bespreking De verschillen in de pathogenese en klinisch verloop tussen astma en COPD komen duidelijk tot uiting in de internationale richtlijnen. De consensusconferenties van het sluiten aan bij dezeinternationale richtlijnen, maar stellen enkele typische Belgische aspecten in het licht: antibiotica resistentie terugbetalingscriteria