Memo herinrichtingsvoorstel Hoofdstraat Ossenzijl Aanleiding Op de Hoofdstraat in Ossenzijl wordt overlast ervaren van het verkeer dat door de straat rijdt. Als mogelijke oplossingen is overwogen een randweg aan te leggen, alternerend éénrichtingsverkeer toe te passen of zwaar verkeer te weren. Deze maatregelen zijn uiteindelijk niet toegepast. In de raad van mei 007 is besloten een herinrichtingsvoorstel voor de Hoofdstraat op te stellen met als uitgangspunt beperking van de overlast en deze kosten te dekken door het restant van het reeds door de raad beschikbaar gestelde krediet à 90.000 euro. Door wethouder Boxum is toegezegd om drietal houtskoolschetsen in memovorm in de raad van september 007 in te dienen. De memo dient daarvoor in B&W van september te worden besproken. Naar aanleiding van dit besluit en een afrondend gesprek met de betrokkenen bij de proef weren zwaar verkeer is een overleg geweest met een tweetal bewoners van Ossenzijl. Dit gesprek is gebruikt voor een nadere analyse van de problematiek en mogelijke oplossingsrichtingen te verkennen. In deze memo zal ook naar dit gesprek worden verwezen. Huidige situatie (onder de tekst kaart toegevoegd) De Hoofdstraat in Ossenzijl is gecategoriseerd als een erftoegangsweg met een maximumsnelheid van 30 km/uur. Op dergelijke wegen staat de verblijfsfunctie centraal. De wegen aansluitend op de Hoofdstraat, buiten de bebouwde kom, zijn als gebiedsontsluitingsweg gecategoriseerd. Op deze wegen staat, in tegenstelling tot de Hoofdstraat, de verkeersfunctie centraal en geldt een maximumsnelheid van 0 km/uur. Door verschillende factoren staat de verblijfsfunctie van de weg onder druk: smal profiel zonder voetpaden i.c.m. zwaar verkeer, woningen dicht op de rijbaan i.c.m. zwaar verkeer en wachtrijen voor de brug, doorgaand verkeer door de Hoofdstraat. De inrichting van de Hoofdstraat tussen de Schoolstraat en de Opdijk is conform de principes van Duurzaam Veilig om 30km-zones op een sobere wijze in te richten. De ingang van de 30km-zone is duidelijk gemarkeerd met een asverspringing. Verder blijkt uit het wegbeeld (klinkers, relatief smal profiel, woningen dicht op de rijbaan) dat men zich in een 30km-zone bevindt. Wegverharding en onderhoud De wegfundering en de verharding is in het verleden aangepast. In plaats van de standaardklinker is een sinusklinker toegepast, ook wel verbandklinker genoemd. Deze klinkers blijven beter in hun verband liggen, waardoor de straatstenen minder snel uit elkaar worden gedrukt. Het probleem is de veengrond. Er is t.o.v. andere wegen in Steenwijkerland niet extra onderhoud van de weg nodig vanwege veel zwaar verkeer i.c.m. veengrond. Ten behoeve van woning nr. 9 is tempex toegepast tussen de kant verharding en de woning. Goede ervaring dat hiermee trillingen in woningen worden tegengegaan. Nadeel is dat de tempex na verloop van tijd niet meer functioneert: de straatstenen schuiven door zwaar verkeer i.c.m. veengrond naar de woningen toe, waardoor het tempex fijn wordt gedrukt tussen de verharding en de woning. De bewoner heeft aangegeven dat de toepassing van tempex het trillingsoverlast wel terugdringt.
Kabels/leidingen Aan beide zijden van de rijbaan liggen kabels en leidingen. Fundering woningen Dit is niet nader onderzocht. De woningen zijn hoogst waarschijnlijk op palen gefundeerd, aangezien de woningen op veengrond staan. Zelfs de riolering ligt op palen, omdat de riolering anders verzakt. Analyse Ervaringen Uit eerder gehouden bewonersenquêtes over de verkeerssituatie (bron: rapport bureau Vijn, 003) blijkt dat de bewoners op diverse aspecten van het verkeer overlast ervaren. Bijna alle respondenten noemden de aspecten als de afmetingen / aantal vrachtverkeer en snelheid. Verder werd geluids-, trillings- en stankoverlast genoemd. Ook de onoverzichtelij ke bocht in de Hoofdstraat met daarbij een erg smal punt ter hoogte van huisnummer is genoemd. Weginrichting Aangezien de woningen dicht op de rijbaan staan, de rijbaan erg smal is en het voetpad ontbreekt, zal de genoemde aspecten ook eerder als overlast worden ervaren dan wanneer het wegprofiel ruimer is opgezet. De overlast wordt vergroot doordat de brug veel open staat (uit enquête komt naar voren dat de brug zomers 30 minuten per uur open staat). Voor de brug ontstaan wachtrijen in het dorp, waarbij het verkeer (al dan niet met draaiende motor) vlak voor de woningen staat te wachten. Na opening van de brug ontstaat er een relatief hoge verkeersdruk midden in het dorp, waarbij de bocht / het smalle punt ter hoogte van huisnr. belemmerd in de doorstroming werkt. In het recreatieseizoen bestaat de grootste problematiek uit de wachtrijen (o.a. stankoverlast) en de drukte nadat de brug de recreatievaart heeft doorgelaten. Buiten het recreatieseizoen is de (ervaren) snelheid en trillingsoverlast een probleem. De problematiek die in het algemeen geldt is dat voetgangers ook deels van de rijbaan gebruik moeten maken. Dit geeft m.n. op het moment dat er veel verkeer uit beide richtingen door de straat komt een gevoel van onveiligheid. In de afgelopen jaren hebben er echter geen (door de politie) geregistreerde ongevallen plaatsgevonden. Misschien moet het gebied zelfs meer als een verblijfsgebied worden ingericht, zodat alle gebruikers gebruik maken van dezelfde rijloper zonder niveauverschillen. In ieder geval is er nu geen eenduidigheid ten aanzien van de positie van de voetganger. De trottoirs zijn niet aansluitend en vaak te smal om te gebruiken. Dit betekent voor zowel de voetganger als de automobilist en fietser dat er onduidelijke situaties kunnen ontstaan. Vanuit stedenbouwkundig oogpunt is het voorstel om het gehele traject van de Hoofdstraat, tussen de beide komborden, in het project op te nemen. De hoofdstraat is een doorgaande straat met een dorpskarakter. Dit dorpskarakter komt echter niet over al even sterk naar voren. Door het gehele traject in ogenschouw te nemen en aan te passen ontstaat er een evenwichtiger beeld met een uniformere uitstraling. Om dit beeld goed neer te kunnen zetten moet er worden gekeken naar het profiel, de materialisering en het straatmeubilair. Vanuit verkeerskundig perspectief kan hierop worden aangesloten. Het wegvak tussen de Opdijk en de B. v.d. Veenweg heeft een ruim profiel met asfaltverharding, wat tot hogere snelheden uitnodigt.
Gereden snelheden Uit de telling die in mei/juni 003 is gehouden op de Hoofdstraat (teller lag op het wegvak tussen de B. v.d. Veenweg en de Venebosweg) blijkt dat 5% van het verkeer niet harder dan 39 km/uur rijdt op de gemiddelde werkdag. Algemene ervaring leert dat het onmogelijk is om al het verkeer 30km/uur te laten rijden. Op basis van deze telling kan geconcludeerd worden dat de gereden snelheden geen aanleiding geven om aanvullende snelheidsremmende maatregelen te nemen. Kanttekening is dat de telling in het toeristenseizoen is gehouden, terwijl in het laatste overleg met de bewoners van Ossenzijl aan w erd gegeven dat met name buiten het toeristenseizoen te hard wordt gereden. Verkeersveiligheid In de periode van 00 t/m 00 hebben zich geen (bij de politie geregistreerde) ongevallen voorgedaan. Geluids-, trillings- en stankoverlast In de bebouwde kom van Ossenzijl geldt een snelheidsregime van 30 km/u. Als gevolg hiervan is er volgens de Wet geluidhinder geen geluidszone en gelden er ook geen geluidsnormen. Deze kunnen dan ook niet worden overschreden. Dit betekent overigens niet dat de bewoners geen geluidshinder (kunnen) ervaren. Er zijn geen wettelijke normen t.b.v. trillingen. Er zijn wel (SBR-)richtlijnen waaraan getoetst kan worden. Zo is er de richtlijn t.a.v. de kans op schade als gevolg van het passeren van zwaar verkeer. Daarnaast zijn er streefwaarden opgesteld t.a.v. het ervaren van trillingsoverlast: met de streefwaarde wordt aangegeven welke mate van trillingen als acceptabel wordt geacht. Dit is niet nader onderzocht. Er is een luchtkwaliteitsonderzoek uitgevoerd voor de gehele gemeente Steenwijkerland. Ook Ossenzijl is hierin onderzocht. Gebleken is dat er op geen enkele locatie in de gemeente Steenwijkerland de normen voor luchtkwaliteit worden overschreden, dus ook niet in Ossenzijl. Uitgangspunten - Raadsbesluit: herinrichtingsvoorstel voor de Hoofdstraat (Opdijk-Schoolstraat) met als uitgangspunt de overlast op de Hoofdstraat terug te dringen. - Het restant van het eerder door de raad beschikbare krediet à 90.000 euro. - De in het verleden overwogen maatregelen als de rondweg, alternerend éénrichtingsverkeer en het weren van vrachtverkeer zijn van het onderzoek uitgesloten. - Stedenbouwkundig/verkeerskundig: gezien het karakter van Ossenzijl zou uitgegaan moeten worden van klinkerverharding (en dus niet asfaltverharding). Vanuit het 30km-principe gaat de voorkeur ook uit naar klinkerverharding. - Als open verharding dienen verbandstenen toegepast te worden. Ervaring in het verleden heeft geleerd dat klinkerverharding niet in verband blijft liggen. - Er zijn afspraken met kabel- en leidingexploitanten dat er boven kabels en leidingen geen gesloten verharding wordt toegepast. Dit betekent dat er geen asfalt kan worden toegepast, in ieder geval niet over de gehele breedte. Deze afspraak is gemaakt i.v.m. de risico s bij een mogelijke gaslekkage en het onderhoud van de kabels/leidingen. o i.v.m. mogelijke gaslekken: het gas moet ergens in de rijbaan omhoog kunnen komen om de gaslek te detecteren. Bij een gesloten verharding gaat het gas onder de woning zitten en valt het gaslek niet te detecteren.
o kabel- en leidingexploitanten hebben de verplichting om het wegdek in de oude staat te herstellen bij werkzaamheden. Zij zullen het niet eens zijn met asfalt, aangezien de kosten hiervan hoger zijn en zullen (proberen) de rekening bij de gemeente neer te leggen. Bijkomend nadeel is dat er op den duur een lappendeken ontstaat als er meerdere malen onderhoud (bijv. bij storingen/lekkages) is gepleegd, wat niet bevordelijk is t.a.v. trillingen en wegbeeld. Oplossingsrichtingen A). Rijloper met stroken voor langzaam verkeer voor de Hoofdstraat tussen Opdijk en Schoolstraat In deze oplossingsrichting wordt voorgesteld een rijbaan van 3 meter toe te passen in bijv. zwarte klinkers met aan beide zijden een strook van meter klinkers in een andere kleur (uitgangspunt dat de Hoofdstraat op het smalste punt tenminste 5 meter is). De bedoeling van deze oplossingsrichting is dat het gemotoriseerde verkeer op het midden van de rijbaan rijdt en van de klinkerstroken gebruik maakt bij het passeren van tegenliggers. In deze oplossingsrichting zijn de nadelen van de kabels/leidingen niet van toepassing. Er wordt meer ruimte voor de voetganger aangeboden door een weggedeelte voor het langzaam verkeer aan te wijzen, hoewel de voorkeur uitgaat naar een fysieke afscheiding. Met het handhaven van klinkerverharding wordt de trillingsoverlast en geluidsbelasting niet teruggebracht. B). Toepassen van elastisch materiaal voor de Hoofdstraat tussen Opdijk en Schoolstraat Hierin vallen drie gradaties te onderscheiden, namelijk: B.) elastisch materiaal tussen de wegverharding en de woning; B.) elastisch materiaal als een ondergrondse wand tussen de wegverharding/fundering en de woning; B.3) elastisch materiaal als bij 5., maar ook aan te leggen aan de onderkant van de fundering. b. In de huidige situatie is t.b.v. de woning met huisnr. 9 tempex toegepast tussen de wegverharding en de woning om de trillingen op te vangen. Volgens de bewoner leidt deze maatregel tot een lagere trillingsoverlast, maar het nadeel is dat het tempex na verloop van tijd fijn is geperst en de trillingen niet meer opvangt. Deze maatregel zou bij meerdere woningen toegepast kunnen worden, maar moet er wel duurzamer materiaal worden toegepast. Met deze oplossingsrichting wordt alleen het geluid en de trillingen die de klinkers onderling op elkaar en op de woning overbrengen opgevangen. Het grootste deel van de trillingen wordt via de ondergrond op de woning overgebracht. Deze maatregel geeft dus een beperkt effect en werkt alleen voor de woningen die direct (dus zonder voortuin) aan de straat zijn gelegen. Kostenindicatie: meegenomen in de kostenindicaties van de oplossingsrichtingen, 3 en, waarbij is uitgegaan van de toepassing van rub ber. B./B.3 Aangezien het grootste deel van de trillingen via de ondergrond worden overgebracht, zou overwogen kunnen worden om een ondergrondse wand van elastisch materiaal toe te passen of zelfs de hele fundering in te pakken met elastisch materiaal. Zeker deze laatste optie is een behoorlijk kostbare maatregel, aangezien de gehele fundering ontgraven en opnieuw aangebracht moet worden. Verder geldt als aandachtspunt dat de nieuwe fundering gedurende een half jaar moet zakken, voordat de verharding kan worden aangebracht. Voordat over wordt gegaan tot een dergelijke kostbare maatregel is nader onderzoek noodzakelijk. Er zal onderzocht moeten worden welke oplossingsrichting het meest effectief is en of de toepassing van het materiaal überhaupt mogelijk is i.c.m. de hoge waterstand. Het elastische materiaal neemt water op, waardoor het materiaal verstijft en geen trillingen meer opneemt.
- Een kostenindicatie van het onderzoek 0.000 (op twee woningen: naar de mate van trillingen en nadere analyse wat de effecten zijn van het elastische materiaal). Bron van bovenstaande toelichting is het ingenieursbureau Cauberg-Huygen in Zwolle. - Kostenindicatie: onbekend. Afhankelijk van de uitkomst van het onderzoek moet de fundering worden verwijderd en eventueel kabels/leidingen worden verplaatst. De kostenindicatie van deze oplossingsrichting is waarschijnlijk minimaal gelijk aan oplossingsrichting C. De vraag is of oplossingsrichting B.3 wel realistisch is (qua kosten) en of daarmee het doel niet voorbij wordt geschoten. De overlast bestaat immers uit meer aspecten dan alleen trillingen. C). Asfalt / asfaltprint voor de Hoofdstraat tussen Opdijk en Schoolstraat Asfalt is een stabielere wegverharding dan klinkerverharding. Het voordeel van asfalt is dan ook dat het waarschijnlijk tot minder trillingsoverlast en lagere geluidsbelasting leidt. In verband met het risico van mogelijke (gas)lekkages valt deze oplossingsrichting niet aan te raden. Het toepassen van asfalt (bijv. ZOAB) dat het gas door laat is ook niet aan te raden. Het vocht gaat er ook doorheen, waardoor er een slappere ondergrond ontstaat. Andere overwegingen bij het toepassen van asfalt is dat asfalt inbreuk doet aan het karakter van de oude kern van Ossenzijl. Verder nodigt asfalt uit tot hogere snelheden vanwege het comfortabele wegdek en doet het inbreuk aan het historische karakter van de Hoofdstraat. Mogelijk dat deze inbreuk teruggebracht kan worden door het toepassen van een print of gekleurd asfalt, maar het verdient qua inrichting zeker niet de voorkeur. D). Asfalt / asfaltprint met klinkers voor de Hoofdstraat tussen Opdijk en Schoolstraat In deze oplossingsrichting wordt voorgesteld een rijbaan van 3 meter toe te passen met aan beide zijden een strook van meter klinkers (uitgangspunt dat de Hoofdstraat op het smalste punt tenminste 5 meter is). De bedoeling van deze oplossingsrichting is dat het gemotoriseerde verkeer op het midden van de rijbaan rijdt en van de klinkerstroken gebruik maakt bij het passeren van tegenliggers. Nadeel t.o.v. oplossingsrichting 3 is dat het positieve effect van asfalt t.a.v. trillingen en geluid grotendeels teniet wordt gedaan, omdat het verkeer deels over klinkers rijdt. In deze oplossingsrichting zijn de leidingen goed toegankelijk en ontstaat er een smallere wegbeeld dan wanneer er over de gehele breedte asfalt wordt toegepast. Verder wordt met deze inrichting een eenduidige plek voor het langzaam verkeer gecreëerd, hoewel de voorkeur uitgaat naar een fysieke afscheiding. E). Instellen éénrichtingscircuit Deze oplossingsrichting is voorgesteld in het overleg met de twee bewoners van Ossenzijl. Om dit mogelijk te maken zal de Schoolstraat doorgetrokken moeten worden tot aan de Hoofdstraat/Opdijk. Dit betekent dat er een (tweede) brug aangelegd moet worden en de woning aan de overkant van de Kalenbergergracht (Hoofdstraat ) opgekocht moet worden. Deze woning zou op dit moment te koop staan, dit is nog niet nagegaan. Op de Hoofdstraat zou éénrichtingsverkeer richting Oldemarkt ingesteld moeten worden en op de Schoolstraat richting Kuinre. Met deze routering hoeft het doorgaande verkeer elkaar niet te kruizen. De aansluiting van de doorgetrokken Schoolstraat op de Hoofdstraat/Opdijk verdient nadere aandacht. Met deze oplossingsrichting wordt het verkeer door de Hoofdstraat, tussen Opdijk en de Schoolstraat, min of meer gehalveerd, omdat een deel van het verkeer via de Schoolstraat wordt afgewikkeld. Aan de Schoolstraat staat één woning. Aan de overkant van de Kalenbergergracht zal
de weg vrij dicht achter de woningen langs komen te liggen. Voordelen van deze oplossingsrichting zijn dat de rijbaan kan worden versmald en een volwaardig voetpad kan worden aangelegd, aandachtspunt hierbij is de brug. De verkeerssituatie ter hoogte van de brug wordt ontlast, er zullen minder opstoppingen ontstaan (doordat grote voertuigen elkaar niet kunnen passeren) en het overzicht verbeteren. Het is moeilijk te zeggen of de trillings- en geluidsoverlast ook daadwerkelijk wordt teruggebracht. Er zal minder verkeer door de straat rijden en ook verder van de woningen af rijden (in ieder geval aan één kant, door een breder voetpad). Nadeel is dat éénrichtingsverkeer mogelijk tot hogere snelheden leidt, omdat het verkeer geen gemotoriseerd verkeer uit tegengestelde richting hoeft te verwachten. Dit kan tot een toename van geluid en trillingen leiden. Deze oplossingsrichting zou ook in combinatie met oplossingsrichting uitgevoerd moeten worden. Op de (doorgetrokken) Schoolstraat zal meer verkeer gaan rijden, waardoor de verkeerssituatie voor de aanwonenden natuurlijk niet verbetert (nu autoluw). Gezien de intensiteit is de afwikkeling van het verkeer via de Schoolstraat goed mogelijk. Een deel van het verkeer zal om moeten rijden vanwege het éénrichtingsverkeer: bewoners van de Hilligerspoortweg naar Kuinre bijvoorbeeld moeten eerst rechtsaf richting Oldemarkt en vervolgens via de Schoolstraat rijden (ca. 500 meter omrijden). De weginrichting van de Schoolstraat zou ook aangepast moeten worden (bijv. aanleg voetpad). Daarnaast is aan de Schoolstraat een school gelegen. Op dit punt dient dus nadere aandacht aan de weginrichting te worden besteed. Om de Schoolstraat door te trekken hoeft, naast de aankoop van de woning aan Hoofdstraat, hoogst waarschijnlijk geen gronden aangekocht te worden. Het traject loopt over gemeentelijk eigendom. Het kritieke punt in het traject is de aanleg van een tweede ophaalbrug. Dit zal met de provincie Overijssel overlegd moeten worden. De brug lijkt wel op een gunstige locatie te liggen: het vaarverkeer lijkt op het eerste gezicht niet extra gestremd worden door een tweede brug. De vraag is of de provincie hoe de provincie tegen deze maatregel aankijkt en of deze maatregel überhaupt mogelijk is voor het vaarverkeer en/of de brugwachter. Ter hoogte van de potentiële brug liggen pers- en transportleidingen. Hieraan gelden strenge veiligheidsnormen en is het maar de vraag of de aanleg van een brug hier überhaupt wel mogelijk is. In het verleden is het éénrichtingscircuit ook besproken, maar heeft het uiteindelijk geen doorgang gevonden. Voordat nader onderzoek naar deze oplossingsrichting wordt uitgezet, zal na moeten worden gegaan waarom deze oplossingsrichting in het verleden niet is uitgevoerd. Kostenindicatie: onbekend. Voor de uitvoering van deze oplossingsrichting moet een woning worden aangekocht en een nieuwe brug worden aangelegd. Aanvullend dient het profiel van de Hoofdstraat en de Schoolstraat te worden aangepast. Deze oplossingsrichting is veruit de duurste oplossingsrichting. F). De stille klinker voor de Hoofdstraat tussen Opdijk en Schoolstraat Nieuw type klinkers met geluidseffecten van asfalt: deze maatregel heeft alleen effect bij een snelheid van 0 km/uur of hoger (geldt voor personenauto s). Bij een snelheid lager dan 0 km/uur zou het geluid van de auto zelf het geluid van de rolweerstand (band/wegdek) overstemmen. Voor vrachtverkeer ligt het omslagpunt bij een hogere snelheid. Aangezien de maximumsnelheid in Ossenzijl 30 km/uur is en de gereden snelheden rondom de 30 km/uur liggen, heeft het toepassen van deze klinker weinig effect.
G). Aanleg van een volledig voetpad / wegversmalling t.h.v. nr. voor de Hoofdstraat tussen Opdijk en Schoolstraat Zoals in overleg met de bewoners is geconstateerd, ontbreekt het aan ruimte om een voldoende breed en een aanééngesloten voetpad aan te leggen. Een idee uit het overleg was de aanleg van een wegversmalling ter hoogte van huisnr., waarbij voertuigen t.h.v. de uitritten tussen huisnrs. en kunnen opstellen om tegenliggend verkeer te laten passeren. Op dit punt is er geen mogelijkheid om even van de rijbaan af te stappen. Deze woning staat op 50 meter vanaf de brug, wat betekent dat twee bottlenecks op korte afstand van elkaar komen te liggen. Aangezien de wachtrijen voor de brug gauw oplopen tot 0 voertuigen, kan dit tot vervelende en onduidelijke opstoppingen leiden. Verkeer richting Oldemarkt moet namelijk wachten op tegenliggend verkeer, waardoor er een rij tot op de brug ontstaat. Als er dan een vrachtwagen richting Kuinre de brug wil oversteken, dan is er te weinig ruimte en is staat het verkeer vast. Een aandachtspunt is of er voldoende opstelruimte kan worden gecreëerd en of er gebruik gemaakt moet worden van eigen terrein van bewoners. Voor de bewoners ter hoogte van de wegversmalling betekent dit een toename van geluid- en stankoverlast. Kostenindicatie: niet uitgerekend. H). Herinrichting van de hele Hoofdstraat (Schoolstraat-B.v.d. Veenweg) Vanuit stedenbouwkundig oogpunt is het voorstel om het gehele traject van de Hoofdstraat, tussen de beide komborden, in het project op te nemen. De hoofdstraat is een doorgaande straat met een dorpskarakter. Dit dorpskarakter komt echter niet overal even sterk naar voren. Door het gehele traject in ogenschouw te nemen en aan te passen ontstaat er een evenwichtiger beeld met een uniformere uitstraling. Om dit beeld goed neer te kunnen zetten moet er worden gekeken naar het profiel, de materialisering en het straatmeubilair. Bij aanpassing van het traject is het wenselijk uit te gaan van een klinkerverharding. Bij voorkeur een gebakken klinker, die tevens het bestaande asfalt vervangt. Door het huidige asfalt te vervangen ontstaat een rustiger straatbeeld, waarbij tevens het profiel kan worden aangepast. Daarnaast zal een ander armatuur bijdragen aan verticale versmalling van het profiel. Tevens is het mogelijk op het wegvak tussen B. v.d. Veenstraat en de Opdijk eenzijdige laanbeplanting toe te passen. Hoewel de problematiek niet op het wegvak tussen de Opdijk en de B. v.d. Veenstraat speelt, kan de herinrichting (weliswaar zeer beperkt) invloed hebben op het andere deel van de Hoofdstraat. Door de snelheid ook op dit weggedeelte te verlagen met snelheidsremmende maatregelen, rijdt het verkeer met een lagere snelheid de oude kern van Ossenzijl in en uit. Hierdoor is de route onaantrekkelijker, maar het is niet te verwachten dat er significant minder verkeer van de route gebruik zal maken. Dit voorstel biedt een zeer beperkt oplossend vermogen voor de overlast die de bewoners ervaren, maar kan wel als een goede aanvulling op bijvoorbeeld oplossingsrichting worden gezien. Indien uit wordt gegaan van de toepassing van klinkers, dient het asfalt te worden verwijderd. Het verwijderen van asfalt is een kostbare maatregel (uitgegaan van teerhoudend asfalt). Kostenindicatie: onbekend, afhankelijk van het uiteindelijke ontwerp. I). Snelheidsremmende maatregelen voor de Hoofdstraat tussen Opdijk en Schoolstraat Gezien de weginrichting en de uitkomst van de tellingen (weliswaar in het recreatieseizoen) is er geen aanleiding om maatregelen te treffen tussen Opdijk en de Schoolstraat. Er zou met name buiten het recreatieseizoen te snel wordt gereden, hier zijn geen tellingen van. Een logische locatie om nog een aanvullende maatregel treffen zou op het kruispunt Hoofdstraat/Opdijk zijn. Veel andere mogelijkheden zijn er niet, aangezien de meeste snelheidsremmende maatregelen toename van trillingen en geluid (afremmen/optrekken) tot gevolg hebben. Er zijn echter weinig
mogelijkheden: drempels leiden tot toename van trillingen en mogelijk tot schade aan woningen (er kan van te voren een trillingsonderzoek uitgevoerd worden). Het bedrijf TTSolutions levert flexdrempels. Deze drempels veren in als een zwaar voertuig de drempel passeert. Ervaringen van het bedrijf is dat de bewoners geen toename van trillingen of geluid ervaren. De bewoners in de Hoofdstraat kunnen wel een andere vorm van geluidsoverlast en eventueel trillingsoverlast ervaren: voertuigen remmen ter hoogte van de drempel af en trekken ook weer op. Daarnaast zullen voertuigen met aanhangers meer geluid produceren. Bijkomend nadeel is dat bewoners mogelijk hinder ondervinden van de (door de drempel wisselende hoogte) van de koplampen die in de woning schijnen. Flexdrempels worden alleen in één richting toegepast: als er bijvoorbeeld een vrachtwagen de drempel net over heeft gereden en een fietser uit tegengestelde richting de drempel passeert, dan wordt de fietser omhoog gedrukt. Om die reden worden deze maatregelen niet voorgesteld. Als er een wegversmalling toegepast wordt, dan is het van belang om deze zo ver mogelijk van de brug af te leggen, zie ook oplossingsrichting 7, om de kans op verstoppingen te minimaliseren (blijft een risico). Mogelijk dat er hoogte van de kruispunten met de Opdijk en/of de Schoolstraat een versmalling aangelegd kan worden. Dit betekent in de zomer drie overlastpunten i.p.v. één ter hoogte van de brug en in de winter zullen de versmallingen weinig nut hebben, aangezien de intensiteit vrij laag is. Wellicht dat de toepassing van een smalle rijbaan met stroken voor langzaam verkeer (oplossingsrichting, ) een bijdrage levert aan een snelheidsreductie. Kostenindicatie van de flexdrempels:.000 per stuk. J). Toepassen andere fundering voor de Hoofdstraat tussen Opdijk en Schoolstraat In de Stationsstraat is na de herinrichting een andere fundering toegepast. Na het toepassen van deze fundering ervaren de bewoner minder trillingsoverlast van het vrachtverkeer. In Ossenzijl is dezelfde fundering toegepast. Onderzocht zou moeten worden waaruit de huidige fundering en ondergrond bestaat. Mogelijk dat er met de ondergrond beter een andere fundering toegepast kan worden om de trillingen op te vangen. Kostenindicatie: niet uitgerekend Aanvullende maatregelen - Bebording motor uit is niet meer zichtbaar voor voertuigen die verderop in de wachtrij staan. Om elke bestuurder te verzoeken om de motor uit te doen, zou al eerder een bord geplaatst kunnen worden, bijv. op de paal met de vooraanduiding van de brug. - Handhaving: in het overleg met de twee bewoners van Ossenzijl werd handhaving genoemd op: snelheid in de winter, het niet stoppen voor de opstelstreep van de brug, opvolgen van het bordje om de motor uit te doen bij een open brug. Op de laatste twee punten is handhaving niet mogelijk. De maatregelen zijn geen maatregelen op een wettelijke basis. Het handhaven op de snelheid is ook niet zondermeer mogelijk. Op 30km-wegen wordt wel gehandhaafd in het kader van een TSV-project. Voorwaarde hierbij is dat het hele traject conform de principes van Duurzaam Veilig (sober en doelmatig) is ingericht. Aangezien het deel tussen Opdijk en de B. v.d. Veenweg niet voldoet, zal er geen TSV-project worden gestart. Verder geldt dat er tenminste 30 meter volgens hetzelfde regime en weginrichting moet zijn ingericht (90 meter tussen begin kom en opstelling laser, 90m na opstelling laser). - Oversteekvoorziening t.b.v. een mindervalide kind, woning nr. : in het verleden heeft de familie contact gehad met de gemeente, waarbij is toegezegd dat er gelijk met de herinrichting
maatregelen genomen zouden worden om de oversteekbaarheid te verbeteren. Daarbij is gesproken over het doortrekken van een verhoogd voetpad en andere maatregelen. - Onveilige oversteek ter hoogte van de brug: er zijn geen fysieke maatregelen mogelijk. Wellicht willen ouders (of andere inwoners) zich als verkeersbrigadier inzetten. - Schade aan woningen nr. 3 en : het wegdek dient zo vlak mogelijk te worden bestraat. Het helemaal vlak straten van het wegdek is niet mogelijk i.v.m. afwatering. Toepassing van waterdoorlatende klinkers leidt tot een nog slappere veenbodem. Wellicht dat er een hoger onderhoudsniveau nagestreefd kan worden, maar onderhoud op kleine wegvakken betekent toch een minder effen wegdek met mogelijk weer toename van geluid/trillingen. Ter hoogte van huisnr. zijn geen aanvullende maatregelen mogelijk. Als maatregelen ter hoogte van nr. 3 zou overwogen kunnen worden om extra palen te plaatsen of na te gaan of de schade mogelijk is ontstaan door het uitrijden van de Hilligerspoortweg. - Betonrand aan de noordzijde van de brug: afslijpen van de rand, zodat er minder geluidsoverlast wordt ervaren. - Opstoppingen door laden/lossen op de Hilligerspoortweg: het is vanwege de verkeersveiligheid niet gewenst dat vrachtwagens met de achterkant op de Hoofdstraat staan om te laden en te lossen. Het is niet bezwaarlijk als een vrachtwagen op een rustige zijstraat staat te lossen, zolang het zicht op de Hoofdstraat niet in ernstige mate wordt gehinderd. Wat betreft de opstoppingen in de Hoofdstraat vanwege het laden/lossen, is het vraag hoe groot het effect is (staat bijv. één vrachtwagen per week?). Dit zou verder nagegaan moeten worden. Wellicht dat of in de uitwerking van het voorstel of in een later stadium naar het laden/lossen en het parkeren in een breder verband wordt gekeken. Varianten De bovengenoemde oplossingsrichtingen kunnen grofweg in de onderstaande varianten worden vertaald. Voor deze varianten wordt uitgegaan van de Hoofdstraat tussen Opdijk en de Schoolstraat.. klinkerverharding met een smalle rijloper in de ene kleur stenen en twee stroken voor langzaam verkeer in een andere kleur stenen, i.c.m. het toepassen van elastisch materiaal tussen de rijbaan en de woning.. toepassing van elastisch materiaal in de vorm van een ondergrondse wand tussen de rijbaan en de woningen (al dan niet i.c.m. andere varianten); 3. de rijbaan verharden met asfalt (ondanks dat dit in strijd is met lopende afspraken), al dan niet i.c.m. elastisch materiaal tussen de rijbaan en de woning;. een smalle rijloper verharden met asfalt met aan beide zijden klinkers als een strook voor langzaam verkeer, i.c.m. elastisch materiaal tussen de rijbaan en de woning. 5. éénrichtingscircuit. Deze variant is ingebracht door een inwoner van Ossenzijl. Het voorstel is dat er een nieuwe route wordt aangelegd in Ossenzijl: namelijk de Schoolstraat vanaf de Hoofdstraat tot aan het kruispunt Opdijk/Hoofdstraat. Daarbij zou het verkeer richting Oldemarkt via de Hoofdstraat moeten rijden en het verkeer richting Kuinre via de Schoolstraat. In deze variant dient een nieuwe (tweede) brug aangelegd te worden. Toetsing varianten/oplossingsrichtingen In onderstaande tabel worden de bovenstaande varianten en oplossingsrichtingen getoetst op de volgende aspecten: uitgangspunten, oplossend vermogen, haalbaarheid en kosten. Met de uitgangspunten wordt o.a. het college- en raadsbesluit genoemd en de uitgangspunten die t.a.v. de inrichting zijn gesteld. Met het oplossend vermogen wordt bedoeld in hoeverre de overlast wordt teruggedrongen. Aangezien de overlast divers is, zullen de meeste varianten en
oplossingsrichtingen wel positief scoren. In het voorstel met de te kiezen varianten ligt de nadruk op het terugdringen van de trillingsoverlast. Gezien de beperkte fysieke mogelijkheden en het budget is het terugdringen van de trillingsoverlast de meest realistische mogelijkheid. Wat betreft de haalbaarheid wordt gekeken hoe zeker het is dat het voorstel ook daadwerkelijk kan worden uitgevoerd of dat er nader onderzoek uitgevoerd moet worden. Bij het aspect kosten wordt gekeken in hoeverre de voorstellen binnen het budget gefinancierd kunnen worden. Aspecten Uitgp./randv. Opl. vermogen haalbaarheid Kosten Varianten. Klinkers met elast. mat. +/- +/- + +. elastisch mat., fund. + + +/- - 3. Asfalt +/- + +/- +. Asfalt/klinker met elast. +/- +/- +/- + mat. 5. éénricht. circuit - + - - Oplossingsrichtingen A). klinker: rijloper/strook +/- +/- + + langzaam verkeer F). Stille klinker - - + + G). voetpad - - -? H). hele Hoofdstr. - - +/- - I). snelheidsremmers +/- - + +/- J). andere fundering +/- - + - NB. Oplossingsrichtingen B t/m E worden niet getoetst aangezien deze als variant zijn opgenomen Afweging varianten De bovenstaande varianten en de in de bijgevoegde memo beschreven oplossingsrichtingen zijn getoetst op de volgende aspecten: uitgangspunten, oplossend vermogen, haalbaarheid en kosten in relatie tot het beschikbare budget. De varianten, en scoren over het algeheel het meest positief. Hieronder per variant een toelichting. - Variant : De bedoeling van deze oplossingsrichting is dat het gemotoriseerde verkeer op het midden van de rijbaan rijdt en van de klinkerstroken gebruik maakt bij het passeren van tegenliggers. Er wordt meer ruimte voor de voetganger aangeboden door een weggedeelte voor het langzaam verkeer aan te wijzen, hoewel de voorkeur uitgaat naar een fysieke afscheiding.. Met deze oplossingsrichting wordt alleen het geluid en de trillingen die de klinkers onderling op elkaar en op de woning overbrengen opgevangen. Het grootste deel van de trillingen wordt via de ondergrond op de woning overgebracht. Deze maatregel geeft dus een beperkt effect en werkt waarschijnlijk alleen voor de woningen die direct (dus zonder voortuin) aan de straat zijn gelegen. Er zal nader onderzocht moeten worden welk duurzaam materiaal toegepast kan worden om de trillingen op te vangen. - Variant : Aangezien het grootste deel van de trillingen via de ondergrond worden overgebracht, zou overwogen kunnen worden om een ondergrondse wand van elastisch materiaal toe te passen. Er is nader onderzoek nodig in hoeverre met deze maatregel de trillingen worden teruggebracht, welk duurzaam materiaal toegepast kan worden en of de toepassing van het materiaal überhaupt mogelijk is i.c.m. de hoge waterstand. Het elastische materiaal kan bijvoorbeeld water opnemen, waardoor het materiaal verstijft en geen trillingen meer opneemt. Verder zijn de kabels / leidingen en de huisaansluitingen een aandachtspunt.
- Variant 3: het toepassen van asfalt is in strijd met de afspraak tussen de gemeente en nutsbedrijven om geen asfalt boven leidingen toe te passen (met name i.v.m. een mogelijke gaslekkage). Andere nadelen zijn de inbreuk aan het karakter van de Hoofdstraat, de snelheidsverhogende werking en het ontstaan van een lappendeken na verloop van tijd door werkzaamheden aan kabels en leidingen. Het toepassen van asfalt is wel een oplossingsrichting wat technisch goed mogelijk is en waarschijnlijk ook tot een afname in geluids- en trillingsoverlast leidt. - Variant : voor deze variant gelden dezelfde nadelen als variant 3, hoewel in deze variant de kabels en leidingen beter bereikbaar zijn. Hier zou nader na gekeken kunnen worden. De asfaltstrook is zo smal dat het verkeer grotendeels ook over de klinkerverharding rijdt en daarmee de voordelen van het asfalt teniet worden gedaan. Het voordeel van deze variant is dat er meer ruimte voor de voetganger wordt geboden, zie ook variant. - Variant 5: Hoewel de oplossingsrichting éénrichtingscircuit zeker oplossend vermogen heeft (wellicht het meest oplossend vermogen i.c.m. oplossingsrichting t.o.v. de andere oplossingsrichtingen), valt deze oplossingsrichting af op basis van het besluit van het college en de raad. Het besluit houdt in dat er een herinrichtingsvoorstel opgesteld moet worden voor de Hoofdstraat (tussen Opdijk en de Schoolstraat) met als uitgangspunt de overlast terug te dringen. De oplossingsrichting éénrichtingscircuit betreft niet (alleen) het herinrichten van de Hoofdstraat, maar de aanleg van een geheel nieuwe route. Hiervoor moet o.a. een woning worden aangekocht en een nieuwe brug (i.o.m. de provincie) worden aangelegd. Gezien de nog nader te onderzoeken aspecten en op basis van het beschikbare budget is deze oplossingsrichting is niet realistisch. De vraag is of er draagvlak is om opnieuw een langgerekt traject in te slaan, waarvan de uitkomst erg onzeker is en gezien de kosten mogelijk niet (zeker niet op de korte termijn) uitgevoerd kan worden. Op basis van de bovenstaande overwegingen wordt voorgesteld om de varianten, en 3 nader te onderzoeken. Effecten op de problematiek De ervaren problematiek bestaat uit diverse aspecten. Hieronder wordt inzichtelijk gemaakt welke aspecten van de problematiek met de varianten, en 3 worden beperkt. Daarbij wordt ook gekeken met welke onderzochte maatregelen de varianten aangevuld zouden kunnen worden. Voor enkele aspecten van de problematiek geldt dat de varianten geen effect hebben en er ook geen aanvullende maatregelen mogelijk zijn. Conclusie is dat deze vorm van overlast helaas blijft bestaan. Overlast Effect varianten Aanvullende maatregelen - trillingen - ja, afh. per variant - snelheid - nee - geluid (mo tor, wegdek) - stank (door wachtrijen) - voetgangers op rijbaan - aantallen (zwaar) verkeer - onoverzichtelijk bocht thv brug - verkeersdruk door brug - ja, beperkt - nee - ja, variant - nee - nee - nee - onderzoek fundering/ondergrond - beperkt: maatregelen op Hoofdstraat tussen Opdijk en de B. v.d. Veenweg. Nu erg sober ingericht, waardoor geen handhaving door politie mogelijk - beperkt: extra bord motor uit - beperkt: extra bord motor uit + onderzoeken opnemen in APV en handhaving - inzet verkeersbrigadiers (ouders/school) - niet mogelijk Voorstel
- onderzoek naar de onderstaande drie varianten voor de Hoofdstraat tussen Opdijk en de Schoolstraat en in samenwerking met de bewoners van de Hoofdstraat tot een herinrichtingsvoorstel te komen:. klinkerverharding met een smalle rijloper in de ene kleur stenen en twee stroken voor langzaam verkeer in een andere kleur stenen, i.c.m. het toepassen van elastisch materiaal tussen de rijbaan en de woning.. toepassing van elastisch materiaal in de vorm van een ondergrondse wand tussen de rijbaan en de (al dan niet i.c.m. variant of 3); 3. de rijbaan verharden met asfalt (ondanks dat dit in strijd is met lopende afspraken), al dan niet i.c.m. elastisch materiaal tussen de rijbaan en de woning. - voorkeur uit te spreken voor variant met een totale herinrichting van de Hoofdstraat tussen de Opdijk en de B. v.d. Veenweg en hier in principe budget voor vrij te willen maken. - De raad met de bijgevoegde memo van dit besluit op de hoogte te brengen. Kanttekeningen Met het voorstel worden drie hoofdrichtingen aangegeven. Binnen deze drie hoofdrichtingen zijn nog variaties en aanvullingen mogelijk. De uiteindelijke oplossing kan bijvoorbeeld worden aangevuld met de overige oplossingsrichtingen die zijn onderzocht. Dit is natuurlijk afhankelijk van het draagvlak, budget en andere afwegingen. Financiële toelichting Beschikbaar Voor het herinrichtingsvoorstel is een restant van het eerder door de raad beschikbare krediet beschikbaar à 90.000 euro (nog minus de interne uren). Voor volgend jaar is er voor onderhoud aan de Hoofdstraat 5.000 euro aan budget gereserveerd. Het onderhoud kan eventueel tot 009 worden uitgesteld. Bij een werk-met-werksituatie met het onderhoud aan de Hoofdstraat is er totaal 5.000 euro aan dekking. Communicatietraject Op september 007 vindt er overleg plaats met o.a. de voorzitter van het Plaatselijk Belang Ossenzijl over de oplossingsrichtingen en de vervolgprocedure. Het is van belang in dit proces dat er nauw contact blijft bestaan tussen de gemeente en Dorpsbelang en de bewoners van de Hoofdstraat tussen Opdijk en de Schoolstraat om tot een breed gedragen oplossing te komen. Het voorstel is om in samenwerking met alle bewoners van de Hoofdstraat tot een ontwerp te komen. Hierbij wordt gedacht aan een interactief proces met workshops waarin wordt nagedacht over de verdere uitwerking van het ontwerp. Uitvoering en planning Er zal nader onderzoek moeten worden uitgevoerd naar: - de huidige fundering en de ondergrond in de Hoofdstraat (wellicht dat hieruit informatie naar voren komt dat er met een ander type fundering de trillingen beperkt kunnen worden); - welk duurzaam materiaal het beste toegepast kan worden om de trillingen op te vangen en welke vorm het meest effectief c.q. kostenefficiënt is en of dezelfde effecten ook bereikt kunnen worden met het alleen toepassen van asfalt; - wat betreft de toepassing van asfalt zal overleg gepleegd moeten worden met de nutsbedrijven (risico s gaslekkage, onderhoud). Op basis van de bovenstaande onderzoeken kan bepaald worden welke van de varianten (al dan niet in combinatie met andere oplossingsrichtingen) het meest gewenst is.
Figuur Hoofdstraat Ossenzijl van de Venebosweg tot de B. v.d. Veenweg Bloemstraat 0 De Korten G.B.Kooystraat Burg. van der Veenweg Hoofdstraat Bloemstraat Opdijk Hoofdstraat Schoolstraat Schoolstraat Motorkade Hoofdstraat Motorkade Motorkade Punterstraat Hellingstraat Hellingstraat Venebosweg OssenzijlerslootKalenbergergracht Kanaal Steenwijk - Ossenzijl Hilligerspoortweg Hilligerspoortweg 0 3 De Slinger De Trekvogel OBS NH-kerk CBS Eben Haezer Jong leven 3 3 7 5 77 75 7 9 73 7 5 7 5 5 9 7 3 5 0 3 A 3 5 59 50 9 57 55 53 5 9 9 7 A 5A 9 0 5 0 9 3 3 3 3 30 3 7 5A 9 7 5 3 7 0 9 3 5 0 3 3 5 7 0 5 7 3 9 A w.i.u. 5e 5d 0 3 9 9 5 7 93 9 0 50 9 93 300 30 30 33 337 33 339 30 37 3 3 33 3 35 9 73 7 73 9 5 93 9 9 99 95 997 3039 300 300 35 35 355 37 37 39 370 375 377 330 3305 330 333 33 350 350 355 3559 35 357 359 357 3573 357 357 3579 35 355 357 359 359 3593 3595 35 37 33 33 333 335 337 33 30 3 37 3 39 30 3 33 3 35 3 3 370 37 375 377 37 379 30 3 3 3 35 390 39 397 39 399 3700 370 370 3703 370 3705 370 370 3709 370 37 37 373 37 375 37 377 37 379 373 37 375 379 373 3733 373 3735 373 373 37 373 37 375 37 3750 375 375 375 3759 370 37 373 37 375 37 377 37 379 3770 3773 377 3775 377 3777 377 370 37 37 373 37 377 37 379 3793 379 379 3799 300 30 303 305 3 3 3 3 30 3 3 35 3 37 3 39 330 33 333 335 33 337 33 30 3 33 3 3 3 35 353 35 357 35 359 30 3 3 33 3 35 3 37 3 39 370 37 37 373 37 375 37 377 37 379 30 3 33 3 35 3 Venebosweg Hoofdstraat Opdijk Schoolstraat