Praktische informatie m.b.t. College Lineaire Algebra en Beeldverwerking Bachelor Informatica en Economie 2 e jaar Voorjaar semester 2013 Docent:



Vergelijkbare documenten
Praktische informatie. m.b.t. College. Lineaire Algebra en Beeldverwerking. Bachelor Informatica. 1e jaar. Voorjaar semester 2012

Eindtermen Lineaire Algebra voor E vor VKO (2DE01)

Samenvatting Lineaire Algebra, periode 4

Matrices en Stelsel Lineaire Vergelijkingen

Tentamen lineaire algebra voor BWI dinsdag 17 februari 2009, uur.

Lineaire Algebra (2DD12) Laatste nieuws in 2012

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Tentamen Lineaire Algebra voor ST (2DS06) op , uur.

Definities, stellingen en methoden uit David Poole s Linear Algebra A Modern Introduction - Second Edtion benodigd voor het tentamen Matrix Algebra 2

Lineaire Algebra voor W 2Y650

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Tentamen Lineaire Algebra voor ST (2DS06) op , uur.

Lineaire Algebra Een Samenvatting

Lineaire Algebra. Bovendriehoeks- en onderdriehoeks vorm: onder (boven) elke leidende term staan enkel nullen

Lineaire Algebra voor ST

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica

Lineaire Algebra voor ST

Tentamen (2DE04) van Lineaire Algebra voor E, op vrijdag 27 januari 2012, ( )

Lineaire Algebra voor ST

Laatste nieuws 2DN60 Lineaire algebra en vectorcalculus

Lineaire algebra en vectorcalculus

TENTAMEN LINEAIRE ALGEBRA 1 donderdag 23 december 2004,

CTB1002-D2 Lineaire Algebra 2

Studiewijzer Lineaire Algebra voor ST (2DS06), blok D, januari 2009

Lineaire Algebra voor E (VKO)

Uitwerkingen Lineaire Algebra I (wiskundigen) 22 januari, 2015

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica

Eigenwaarden en eigenvectoren in R n

Uitwerkingen tentamen Lineaire Algebra 2 16 januari, en B =

Tentamen Lineaire Algebra

Lineaire Algebra voor ST

FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE Afdeling Kwantitatieve Economie

Aanvullingen bij Hoofdstuk 8

Uitwerkingen tentamen Lineaire Algebra 2 16 januari, en B =

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica

Hints en antwoorden bij de vragen van de cursus Lineaire Algebra en Meetkunde

Examen Lineaire Algebra en Meetkunde Tweede zit (13:30-17:30)

Coëfficiënten matrix = matrix waarin de rechterkolom geen oplossing van de vergelijking is. 1. Lineair systeem = Stelsel van lineaire vergelijkingen

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica

Tentamen Lineaire Algebra B

Lineaire Algebra voor ST

Lineaire Algebra WI1048WbMt. I.A.M. Goddijn, Faculteit EWI 4 september 2016

Tentamen Lineaire Algebra voor BMT en TIW (2DM20) op vrijdag 11 mei 2007, 9:00 12:00 uur.

Lineaire Algebra voor ST

Aanbevelingen voor de Commissie Leermiddelen Instellingspakket Lineaire Algebra

TENTAMEN LINEAIRE ALGEBRA 1A. maandag 16 december 2002, b. Bepaal een basis voor de rijruimte en voor de kolomruimte van A.

Onderwerpskeuzes Lineaire Algebra en kwaliteitscriteria

Symmetrische matrices

Uitwerkingen tentamen lineaire algebra 2 13 januari 2017, 10:00 13:00

11.0 Voorkennis V

Basiskennis lineaire algebra

Meetkunde en lineaire algebra

Tentamen lineaire algebra 2 17 januari 2014, 10:00 13:00 zalen 174, 312, 412, 401, 402

Kwantitatieve Economie / Faculteit Economie en Bedrijfskunde / Universiteit van Amsterdam. Schrijf je naam en studentnummer op alles dat je inlevert.

ONBETWIST ONderwijs verbeteren met WISkunde Toetsen Voorbeeldtoetsen Lineaire Algebra Deliverable 3.10 Henk van der Kooij ONBETWIST Deliverable 3.

Tussentijdse Toets Wiskunde 2 1ste bachelor Biochemie & Biotechnologie, Chemie, Geografie, Geologie en Informatica april 2011

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica

Lineaire Algebra voor ST

Antwoorden op de theoretische vragen in de examen voorbereiding

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica

Coëfficiënten matrix = matrix waarin de rechterkolom geen oplossing van de vergelijking is. 1. Lineair systeem = Stelsel van lineaire vergelijkingen

Studiewijzer Lineaire Algebra voor ST (2DS06), kwartiel 3, februari-maart 2012

1.1 Oefen opgaven. Opgave Van de lineaire afbeelding A : R 3 R 3 is gegeven dat 6 2, 5 4, A 1 1 = A = Bepaal de matrix van A.

Vierde huiswerkopdracht Lineaire algebra 1

Tentamen lineaire algebra 2 18 januari 2019, 10:00 13:00 Uitwerkingen (schets)

Wiskundigen. Tentamen Lineaire Algebra 1. Donderdag 18 december 2008, a ( )

UITWERKINGEN 1 2 C : 2 =

Uitwerking Proeftentamen Lineaire Algebra 1, najaar y y = 2x. P x. L(P ) y = x. 2/3 1/3 en L wordt t.o.v de standaardbasis gegeven door

Lineaire Algebra voor ST

Voorwaardelijke optimalisatie

1 Lineaire Algebra organisatie van het vak

Unitaire en Hermitese transformaties

Oefensommen tentamen Lineaire algebra 2 - december A =

Studiehandleiding. Lineaire Algebra 2. voor. Werktuigbouwkunde. wi1314wb. Dr. R. Koekoek. gebouw ITS, kamer HB tel (tst.

Kies voor i een willekeurige index tussen 1 en r. Neem het inproduct van v i met de relatie. We krijgen

WISKUNDE VOOR HET HOGER TECHNISCH OIMDERWUS LOTHAR PAPULA. deel 2. 2e druk ACADEMIC 5 E R V I C

Studiehandleiding. Lineaire Algebra. voor. Werktuigbouwkunde. wi1311wb. Dr. R. Koekoek. gebouw ITS, kamer HB tel (tst.

EXAMEN LINEAIRE ALGEBRA EN ANALYTISCHE MEETKUNDE I. 1. Theorie

Vragen, samenvattingen en uitwerkingen Lineaire algebra 1 - UvA

Tentamen Lineaire Algebra UITWERKINGEN

Lineaire Algebra voor W 2Y650

Jordan normaalvorm. Hoofdstuk 7

Uitwerking opgaven 17 december. Spoilers!!

CTB1002 deel 1 - Lineaire algebra 1

Lineaire Algebra voor ST

Samenvatting. Lineaire Algebra 1 - Collegejaar Dictaat met verwijzing naar het boek. Disclaimer

Studiehandleiding. Lineaire Algebra 1. voor. Maritieme Techniek. wi1313mt. Dr. R. Koekoek. gebouw ITS, kamer HB tel (tst.

UITWERKINGEN d. Eliminatie van a geeft d. Eliminatie van b,

Voorbeeld theorie examen

NP2.5w3 Eigenwaarden. Eigenwaarden. VU Numeriek Programmeren 2.5. Charles Bos. Vrije Universiteit Amsterdam 1A april /26

Toepassingen op differentievergelijkingen

Uitwerkingen tentamen Lineaire Algebra 2

Geef niet alleen antwoorden, maar bewijs al je beweringen.

Geadjungeerde en normaliteit

Overzicht. Lineaire vergelijkingen. Onderwerpen & Planning. Doel. VU Numeriek Programmeren 2.5

Stelsels Vergelijkingen

Schoolagenda 5e jaar, 8 wekelijkse lestijden

Examenvragen Meetkunde en lineaire algebra Eerste examenperiode

Lineaire vergelijkingen

Examenvragen Meetkunde en lineaire algebra Tweede examenperiode

Complexe eigenwaarden

Bekijk nog een keer het stelsel van twee vergelijkingen met twee onbekenden x en y: { De tweede vergelijking van de eerste aftrekken geeft:

Transcriptie:

Praktische informatie m.b.t. College Lineaire Algebra en Beeldverwerking Bachelor Informatica en Economie 2 e jaar Voorjaar semester 2013 Docent: D.P. Huijsmans LIACS Universiteit Leiden

College Lineaire Algebra met toepassingen uit de Beeldverwerking voorjaar 2013 Docent: Dr. D.P. (Nies) Huijsmans kamer 152 tel 7052 email:huijsman@liacs.nl De docent geeft zowel het hoorcollege als het werkcollege (geïntegreerd) Hoor- en/werkcollege: di 11:15-15:30 in Babylon en Paleistuin. In paleistuin bij gebruik MATLAB (soms s ochtends soms s middags afhankelijk van werkcollege Datastructuren in Paleistuin) Verplicht boek: Linear Algebra and its Applications van David C. Lay uitgever Addison Wesley prijs ~ 70 Euro (paperback) van dit boek is de 4 e, 3e druk of 3e updated druk nodig! Het werkcollege steunt zwaar op dit boek met z'n vele oefeningen en input data files voor gebruik met o.a. MATLAB Het werkcollege heeft als doel zowel met pen en papier en ter kontrole m.b.v. MATLAB de LA oefeningen te kunnen uitwerken, zodanig dat bij later gebruik van Lineaire Algebra teruggevallen kan worden op effectieve technieken en hulpmiddelen. Goed uitgevoerde Matlab opdrachten (ter beoordeling van de assistent) tellen voor maximaal 2 punten mee voor het schriftelijk examen Eindcijfer = min[(<=2+tentamencijfer), 10] Het Tentamen na afloop zal bestaan uit 10 opgaven uit het boek. Bij het tentamen mag alleen pen en papier gebruikt worden (geen rekenmachines, schootcomputers etc). Toetsing vindt alleen plaats m.b.v. het afsluitend schriftelijk tentamen. Tentamendatum di 4 juni 2013 14-17 uur. Een week hieraan vooraf, woe 29 mei 2013 zal het proeftentamen worden uitgewerkt. Op de volgende bladzijden worden de te beheersen vaardigheden voor het tentamen en de bijbehorende hoofdstukken uit het boek aangegeven. Ook is er een overzicht van de sommen uit het boek die op het werkcollege zullen worden behandeld. Op dit overzicht staan ook de MATLAB cases vermeld.

Vaardigheden Dit vak geeft voorrang boven vaardigheden qua toepassen LA boven leveren van bewijzen. De volgende vaardigheden moet je beheersen voor het tentamen Lineaire Algebra met toepassingen uit de Beeldverwerking Boek: 4 e /3e editie van Linear Algebra and its applications van D.Lay De beste volgorde van doorwerken boek is H1,2,3,4,6,5,7 We beperken de behandeling tot die met Reële getallen, gedeelten van het boek met toepassingen op Complexe getallen kunnen worden overgeslagen. H1:(geheel) Stelsels lineaire vergelijkingen 1) Omzetten van een systeem van lineaire vergelijkingen Ax=b naar toegevoegde matrix en deze door schoonvegen omzetten naar de eenheidsmatrix aangevuld met de oplossing. Of er een oplossing bestaat en hoe deze oplossing er uit ziet (uniek, vrijheidsgraden) kan al beslist worden na reductie tot boven-driehoeksmatrix. 2) voor de reductie onder 1 benodigde elementaire rij operaties beheersen. 3) Geometrische interpretatie van R2 en R3 problemen 4) Berekening resultaat element(i,j) uit inprodukt rij i met kolom j 5) Evenwicht situaties in reacties en netwerken kunnen opzetten en oplossen. 6) Standaard matrix van een lineaire transformatie 7) Geometrische transformaties in R2: schaling,schuiven,roteren,reflectie,projectie 8) Lineaire differentiaal vergelijkingen opzetten en oplossen H2:(geheel) Matrix berekeningen 9) rekenregels voor matrices en vectoren 10) Getransponeerde van een matrix: rekenregels 11) Inverse van een matrix: rekenregels 12) bepalen inverse door reductie van matrix aangevuld met eenheidsmatrix 13) LU-ontbinding van R2 en R3 matrices 14) Homogene coordinaten bij R2 en R3 geometrische transformaties: toevoegen van translaties en perspectivische vertekening 15) Samennemen (Concatenatie) van opeenvolgende matrix transformaties 16) matrix: lineaire (on)afhankelijkheid kolommen, dimensie, rang, nulruimte H3:(geheel) Determinant 17) Determinant van R2 en R3 matrices kunnen uitwerken. 18) Regel van Cramer in R2 en R3 kunnen toepassen H4:(4.1 t/m 4.7 wel, 4.8 en 4.9 niet)vector ruimtes 19) vectoren: rekenregels 20) Basis van vectoren voor Nul A en Col A: dim Col A + dim Nul A = n

H6: (geheel) Orthogonaliteit en Kleinste kwadraten 21) Inprodukt en norm van een vector 22) Orthogonaliteit: onderling loodrecht; inprodukt. 23) Gram-Schmidt: kunnen construeren van een orthogonale (of orthonormale) basis voor 3D basis 24) Kleinste Kwadraten oplossing in R2 en R3 problemen: ATAx=ATb opzetten en oplossen via reductie van bijpassende toegevoegde matrix H5: (5.1 t/m 5.4 wel; 5.5 t/m 5.8 niet) eigenwaardes en eigenvectoren 25) bepaling eigenwaardes uit reductie A-lambda.I=0 26) bepaling eigenwaardes uit det(a-lambda.i)=0: karakteristieke vergelijking, karakteristiek polynoom, ontbinding in factoren 27) bepaling eigenvector(en) bij een bepaalde eigenwaarde 28) eigenvector basis: diagonalisatie van Anxn=P*D*Pinv H7: (geheel) Symmetrische matrices, kwadratische vormen, SVD 29) diagonaliseren van een symmetrische Anxn=P*D*PT=P*D*Pinv 30) spectrale decompositie in R2 en R3 gevallen 31) verandering van variabele bij kwadratische vorm 32) Klassificatie kwadratische vormen en eigenwaardes 33) Optimalisatie onder randvoorwaarden in R2 en R3 34) Singuliere waardes van een Amxn via eigenwaardes AT*A: A=U*S*VT deze ontbinding moet je kunnen uitwerken gegeven een willekeurige Amxn Proeftentamen: De volgende 10 exercises uit Lay kun je zien als een voorbeeld van wat bij het schriftelijk tentamen van je verwacht wordt: 1)exercises 1.3.20 2)exercises 1.6.6 3)exercises 1.10.10 4)exercises 2.2.32 5)exercises 2.7.8 6)exercises 3.2.8 7)exercises 4.5.12 8)exercises 5.3.6 9)exercises 6.4.10 10)exercises 7.4.10 De uitwerking hiervan zal woensdag 29 mei 2013 voorgemaakt worden (ong een week voor het echte tentamen). Succes met de voorbereiding!

Planning van hoor- en werkcolleges Lineaire Algebra en Beeldbewerking Op hoorcollege behandeld: 1: H 1.1 wc1: ophaalstof en sommen 1.1 2: H 1.2 en 1.3 wc2: matlab 1: elementaire rij ops + sommen 1.2 en 1.3 3: H 1.4 t/m 1.6 wc3: sommen 1.4 t/m 1.6 4: Computer grafiek stof uit Hill H 4.2 en 4.6 en Lay H 1.7 t/m 1.9 wc4: matlab 2: geld- en verkeersstromen + sommen 1.7 t/m 1.9 5: H 1.10, 2.2 en 2.7 wc 5: sommen 2.1 t/m 2.3 en 2.7 6: Beeldbewerkingen en H 3.1 wc 6: matlab 3: Beeldbewerkingen + sommen 3.1 7: H 3.2 en 3.3 H 2.5 en H 4.1 wc 7: sommen 3.2, 3.3, 2.5 en 4.1 8: Computer grafiek stof uit Hill H 4.2 en 4.6 wc 8: matlab 4: Computer Graphics case 9: H 4 af (niet 4.6) wc 9: sommen 4.2 t/m 4.6 10: H 6 t/m 6.6 wc 10: 5: least Squares cases + sommen 6.1 t/m 6.5 11: H 5.1 t/m 5.3 wc 11: sommen 5.1 t/m 5.3 12: H 7.1 t/m 7.4 wc 12: matlab 6: SVD cases + sommen 7.1 t/m 7.4 Overzicht sommen werkcollege Overzicht geplande sommen uit David C. Lay Linear Algebra and its Applications 4e,3e druk of updated 3e druk Addison Wesley. Oneven exercises staan uitgewerkt in het boek achterin: hoeven dus niet op werkcollege gedaan te worden (goed voor thuis oefenen). 1e werkcollege (nog zonder MATLAB): Aantal sommen om middelbare schoolstof op te halen (apart vel). Opzetten stelsel vergs en omzetten naar toegevoegde matrix. Oefenen elementaire rij operaties en schoonvegen->ref->rref Wanneer kun je stoppen bij REF?

1.1: 4, 8, 12, 16, 24, 28, 33 en 34 1.2: 4, 8, 16, 20, 24, 30 1.3: 4, 8, 10, 18 1.4: 2, 8, 16, 26 1.5: 4, 8, 14, 20 1.6: 2, 6, 14 1.7: 18 1.8: 2, 4, 14, 30 1.9: 2, 8, 14, 20, 32 2.1: 2, 8, 12, 16 2.2: 4, 6, 32 2.3: 6, 8, 10 2.5: 4, 10, 16 2.7: examples 2, 3, 4, 5, 6 en 2, 4, 6, 8, 10 2.9: 6, 8, 12 3.1: 6, 8, 12, 22 3.2: 4, 8, 26 3.3: 4, 6, 10, 16 4.1: 2, 6, 10 4.2: 6, 10, 20 4.3: 4, 8, 14, 16 4.4: 4, 8, 12 4.5: 4, 8, 12, 18 4.6: 2, 10, 14 5.1: 2, 6, 10, 14, 18, 20 5.2: 2, 8, 10, 11, 12, 16 5.3: 2, 4, 6, 12, 16, 20 6.1: 10, 14, 18 6.2: 6, 10, 20 6.3: 4, 10, 14 6.4: 4, 6, 12 6.5: 4, 10, 12 7.1: 4, 8, 18, 24 7.2: 4, 8 7.3: 2, 4, 8 7.4: 4, 8,12 Te maken Sommen uit boek: