1 Bijlage 1 bij Raadsvoorstel vaststelling Raadsopdracht Binnenstad/Stadspromotie Raadsopdracht Binnenstad/Stadspromotie Uitgangspunten: - Gefaseerd vaststellen raadsopdrachten in de raad; - In het boekwerk begroting 2015 2018, hoofdstuk Beleidsbegroting en paragraaf Raadsopdrachten louter opsomming raadsopdrachten en onderzoeken; - In boekwerk tussenrapportage, paragraaf Voortgang raadsopdrachten, voortgang van desbetreffende raadsopdracht opschrijven 1. Bestuurlijk opdrachtgever De raad van de gemeente Gorinchem 2. Bestuurlijk opdrachtnemer E. Klink, wethouder Binnenstad, Binnenstadsmanagement en Stadspromotie 3. Ambtelijk opdrachtgever A. Vergouwe 4. Ambtelijk opdrachtnemer G. Biesheuvel 5. Korte beschrijving doel opdracht Het coalitieakkoord 2014 2018 zet in op een levendige en economisch vitale stad. De binnenstad neemt hierbij een cruciale positie in. Maar de binnenstad staat onder druk. Met name het winkelsegment heeft het moeilijk. Dit raakt de gehele binnenstad. Om aantrekkelijk te blijven is het zaak dat het voorzieningenaanbod op niveau blijft en aansluit bij de wens van de bezoeker/consument. Om dit te bereiken, zijn in het akkoord de raadsopdrachten Binnenstad en Stadspromotie opgenomen. Beide opdrachten hebben tot doel het bezoek aan de stad te vergroten en daarmee de economie te versterken. De eerste d.m.v. versterking van de aantrekkingskracht van de binnenstad, de tweede d.m.v. promotie en marketing. Vanwege dit raakvlak is op voorstel van het presidium besloten deze beide raadsopdrachten te bundelen tot één raadsopdracht. 6. Vigerend beleid: Leisurenota Gorinchem 2008 2013, 24 januari 2008 Bestemmingsplan Binnenstad e.o., 2014 7. Regionaal, provinciaal, rijksbeleid Regionaal Beleidsplan Vestingdriehoek Uitvoeringsnotitie recreatie en toerisme, voortvloeiend uit de Visie 2030 Alblasserwaard Vijfheerenlanden Open, voor elkaar 8. Betrokken partijen Bij dit onderwerp zijn vele private partijen en maatschappelijke organisaties betrokken. Voor wat betreft de binnenstad zijn dit de partijen die de huidige Stichting Binnenstadsmanagement Gorinchem (BSM) vormen. Dit zijn naast de gemeente, de ondernemersvereniging Hartje Gorkum, de georganiseerde eigenaren commercieel vastgoed binnenstad, woningcorporatie Poort6 en een vertegenwoordiging van het culturele veld. Nieuw/intensiever te betrekken zijn de lokale (bedrijfs)makelaars, de Klankbordgroep Binnenstad en het bedrijfsleven (IKG/G9). BSM heeft ook een prominente rol bij de stadspromotie. Andere bij toeristische promotie betrokken partijen zijn de VVV, Regionaal Bureau Toerisme (RBT) Rivierenland en in regionaal
2 verband de Stichting Vestingdriehoek, de Stichting Liniebreed Ondernemen en het Groene Hart / Unie van Vestingsteden. Omdat er sprake is van stadsbrede promotie worden ook de winkelcentra Piazza Center, Nieuw Dalem en Spijksepoort hierbij actief betrokken. 9. Inhoudelijke uitgangspunten Opstellen strategisch programma Doelstellingen: a. Het versterken van de aantrekkingskracht van Gorinchem (met name de binnenstad en winkelcentra) op de consument (winkelpubliek en toerist), haar inwoners en de in de gemeente gevestigde bedrijven/ondernemers. b. Het verbeteren van promotie van Gorinchem, vooral ten behoeve van bezoekers. c. Het ontwikkelen van een sterke organisatie voor het centrummanagement. Samenwerking Voor het bereiken van een optimaal resultaat wordt ingezet op een bundeling van krachten en intensivering van de samenwerking tussen gemeente, private partijen en maatschappelijke instanties. De gemeente vervult hierin een initiërende, regisserende en faciliterende rol. Maar nadrukkelijk worden ook inspanningen en bijdragen van de stad verwacht. Periode van uitvoering Hoewel uitgangspunt is te komen tot een structurele aanpak voor de lange termijn, wordt in eerste instantie ingezet op het ontwikkelen en uitvoeren van een strategisch programma met bijbehorende projecten voor de periode van primo 2016 tot medio 2018. Gedurende deze periode wordt tevens toegewerkt naar het opzetten van nieuwe organisaties voor centrummanagement en stadspromotie. Financiering Uitgangspunt van deze raadsopdracht is dat uitvoering samen met de stad moet plaatsvinden. Dit geldt zowel voor wat betreft inhoudelijke en organisatorische aspecten alsmede voor de financiering van het programma. Voor wat betreft dit laatste verdient financiering op basis van commitment de voorkeur boven een verplicht op te leggen bijdrage. Wel zal in het strategisch programma worden toegewerkt naar een duurzame publiekprivate samenwerking (PPS), waarin een geborgde en duurzame methode van cofinanciering is vormgegeven. Signalen vanuit de stad hebben uitgewezen dat tijdens de looptijd van het strategisch programma de methodiek van projectmatige cofinanciering het meeste draagvlak heeft. Per project wordt de meest passende en voor het project beste vorm van financiering gekozen. Dit flexibele model impliceert dat de kostenverdeling tussen de betrokken partijen per project wordt bepaald. Streven hierbij is aan het eind van het strategisch programma op een 50%-50% verdeling tussen gemeente en de stad uit te komen. 10. Plan van aanpak Strategisch programma De onder 9 genoemde uitgangspunten worden gemanaged in een strategisch programma. Navolgend in figuur 1 is het model hiervoor weergegeven. Op basis van dit programma worden projecten uitgevoerd. Het strategisch programma met bijbehorende projecten wordt opgesteld voor de periode primo 2016 medio 2018.
3 Figuur 1: Model voor financieringsstructuur (voorbeeld) Model voor organisatie- en financieringsstructuur 2016 2017 Medio 2018 Programma-niveau Strategische doelen: - Het versterken van de aantrekkingskracht van Gorinchem - Het verbeteren van de promotie van Gorinchem tbv bezoekers - Het ontwikkelen van een sterke organisatie voor centrummanagement Aansturing door college ism De Stad Speerpunten: Leegstand Stadspromotie PPS / BIZ binnenstad Aquisitie Reclamebeleid Gastheerfunctie Statische co-financiering Projectniveau (voorbeelden) Productontwikkeling Toerisme Verbeteren producten ihkv toerisme Optimaliseren groepsbezoeken / dagbezoeken Verbeteren beleving centrum ism Cultureel veld... Dynamische (per project te bepalen) cofinanciering Activiteiten...... Financiering vanuit project-budget
4 Kosten strategisch programma Deze zijn afhankelijk van de ambities waarvoor wordt gekozen. In figuur 2 zijn twee varianten opgenomen met verschillende ambitieniveaus en de hiervoor benodigde financiele middelen. Figuur 2 Begroting Strategisch Programma Stadspromotie & Centrummanagement Product Regionale Variant (inter)nationale variant (Strategisch) Speerpunt Gastheerfunctie 55.000,- 55.000,- Stadspromotie (incl beheer CMS MG) Activatie Mooi Gorinchem 20.000,- 20.000,- Stadspromotie Onderhoud CMS / App 10.000,- 10.000,- Stadspromotie Stadsmarketing 20.000,- 40.000,- Stadspromotie Functionele inhuur 10.000,- 20.000,- Stadspromotie Aanpak leegstand 2.500,- 2.500,- Leegstand Organisatie-advies PPS 5.000,- 5.000,- Vormgeving PPS Acquisitie Big Fish 2.500,- 2.500,- Acquisitie Ontwikkelen verdienmodel d.m.v. reclameuitingen 2.500,- 2.500,- Reclamebeleid Projecten 40.000,- 40.000,- Projecten Totaal per jaar 167.500,- 197.500,- Speerpunten binnenstad Voor wat betreft de binnenstad wordt ingezet op de volgende speerpunten: 1. bestrijden leegstand / acquisitie 2. zorg voor publieksactiviteiten gericht op positieve reuring in de stad 3. verbeteren imago c.q. het vergroten van de naamsbekendheid van de stad 4. Het ontwikkelen van een sterke organisatie voor het centrummanagement 5. Een goede gastheerfunctie 1. Bestrijding leegstand De aantrekkelijkheid van onze binnenstad wordt gevormd door een combinatie van kwaliteiten. Zonder compleet te willen zijn, zijn een gevarieerd en compleet winkelaanbod, aantrekkelijke horeca met sfeervolle terrassen en de historische ambiance hierbij basisvoorzieningen. Komt één van deze basisvoorzieningen onder druk te staan, dan heeft dat gevolgen voor allen. De afgelopen jaren is de retail snel veranderd. Sneller dan dat de sector zich heeft kunnen aanpassen. De gevolgen zijn zichtbaar in het winkellandschap. Er is sprake van een overcapaciteit aan winkelmeters. We willen komen tot een versterking van de vitaliteit van de winkelstructuur en een beweging inzetten waarbij kwaliteit boven kwantiteit gaat. Ingezet wordt hiertoe op de volgende aspecten: Onderzoek naar de mogelijkheden tot vestiging grootschalige trekker. Onderzoek naar de haalbaarheid van (vrijwillige) stedelijke herverkaveling Herprogrammeringsmogelijkheden voor (gedeelten van) straten met een matig tot slecht toekomstperspectief voor winkelinvulling. In dit verband wordt ook aandacht besteed aan de uitwerking van de motie Aangename winkelstraten.
5 2. Extra aandacht voor publieksactiviteiten in relatie tot positieve reuring in de stad Het is zaak aantrekkelijk te blijven en toegevoegde waarde te creëren voor het (winkelend) publiek. Ingespeeld moet worden op de behoefte van de consument. Elementen als karakter, sfeer, dynamiek, ontmoeten en interactie zijn van invloed op het aantal bezoekers en hun verblijfstijd in de stad. Naast een place to buy moet de binnenstad ook een place te be worden. Publieksactiviteiten spelen hierbij een belangrijke rol. Samen met de betrokken partijen moet een impuls gegeven gaan worden aan de beleving van de binnenstad. 3. Verbeteren imago c.q. het vergroten van de naamsbekendheid van de stad De positionering van de stad is leidend in de marketing en communicatiestrategie. Het is hierbij van belang ervoor te zorgen dat het te presenteren verhaal overeenkomt met wat de bezoekers ervaren. Hiertoe wordt aansluiting gezocht bij de uitwerking van de stadspromotie. Speerpunten stadspromotie Lokaal We gaan Gorinchem toeristisch meer op de kaart zetten. Dit doen we door zowel aandacht aan productontwikkeling/citymaking als aan promotie/citymarketing te besteden. Het ontbreekt momenteel nog aan een eenduidige visie en stadsbrede aanpak. Samen met de bij punt 8 genoemde partijen wordt bepaald wat het onderscheidende, unieke van de stad is, waarmee we ons gaan presenteren. Deze positionering van de stad is leidend in de productontwikkeling en marketingen communicatiestrategie. Regio De toeristische aantrekkingskracht van onze stad wordt mede bepaald door de toeristische kwaliteiten van de aangrenzende regio. De samenwerking op promotioneel vlak met diverse organisaties en gemeenten in de regio wordt gecontinueerd en waar mogelijk geïntensiveerd. Activatie Mooi Gorinchem In 2011 is samen met de Stichting Binnenstadsmanagement Gorinchem het Mooi Gorinchem-logo gerestyled. Vanuit het concept Mooi Gorinchem zijn vervolgens nieuwe producten ontwikkeld en is gekomen tot een bredere aanpak van de marketing. Dit heeft o.m. geleid tot de realisatie van de zgn. Mooi Gorinchem-app. Vanuit dit concept wordt de stadspromotie doorontwikkeld. Betrokkenheid inwoners De binnenstad heeft een belangrijke sociaal-maatschappelijke betekenis voor de inwoners. Men voelt zich in algemene zin verbonden met de (binnen)stad en heeft er daarom ook een mening over. Ook kritische uitingen komen voort uit verbondenheid. Dit houdt ons scherp en biedt kansen tot omvorming naar positivisme en ambassadeurschap. Betrokkenheid bedrijven Een aantrekkelijke, goed functionerende binnenstad is ook van belang voor het bedrijfsleven. Het heeft een positief effect op de vestigingsbereidheid van hun werknemers en biedt zakelijk/representatief gezien ook mogelijkheden voor het bedrijfsleven. Daarom wordt het bedrijfsleven nadrukkelijk gezien als partner bij de verder uitwerking van de stadspromotie. Winkeltijdenregime Openingstijden zijn van invloed op de aantrekkingskracht van de stad. Binnen de vigerende wetgeving en de locale verordening is er nog ruimte voor een optimalisatie, zowel qua te hanteren openingstijden in algemene zin als bij het benutten van koopzondagen. In eerste instantie wordt ingezet op het nader afstemmen met de betrokken partijen inzake een optimalisatie van de huidige mogelijkheden. Na een proefperiode kan een evaluatie plaatsvinden. De uitkomsten hiervan worden vervolgens betrokken bij nadere besluitvorming inzake een aanpassing van het winkeltijdenregime.
6 Ontwikkelen organisaties centrummanagement en stadspromotie Centrummanagement De afgelopen jaren was er sprake van een onduidelijke koers en onvoldoende samenhang tussen de primaire partijen in de binnenstad (gemeente, ondernemersvereniging en vastgoedeigenaren). Mede hierdoor was er sprake van onvoldoende slagkracht en doeltreffendheid. Verder werd de Stichting Binnenstadsmanagement Gorinchem (BSM) belast met een veelheid aan zaken de binnenstad betreffende, waarvoor zij niet direct in het leven was geroepen. Omdat er sprake is en blijft van dezelfde partijen als nu bij BSM betrokken, wordt in de uitvoeringsperiode van het strategisch programma (2016 2018) ingezet op de omvorming van het huidige BSM tot een krachtige, professionele publiek-private centrummanagementorganisatie, welke zich door middel van een gebiedsgerichte aanpak gaat bezighouden met de verschillende beleids- en beheeraspecten van het centrumgebied. Stadspromotie Omdat stadspromotie ook een van de speerpunten is van het binnenstadsmanagement zijn er de nodige raakvlakken met een op te zetten organisatie voor de stadspromotie. In het kader van de uitwerking van de stadspromotie op basis het plan Activatie Mooi Gorinchem is er sprake geweest van een stadsbrede consultatie van belanghebbende partijen. De uitkomsten hiervan zijn verwerkt in een concept-organogram/organisatiemodel zoals navolgend weergegeven in figuur 3. Hierbij is de organisatiestructuur voor de binnenstad vervlochten met de organisatie voor de toekomstige stadsbrede promotie. Dit geeft een duidelijk overzicht van de rol en betrokkenheid van partijen. Deze opzet wordt breed gedragen, zowel door de partijen uit de stad als door de vanuit uw raad benoemde begeleidende werkgroep. Als kapstok fungeert het Platform Mooi Gorinchem. Voor dit platform moet gezamenlijk met de deelnemende partijen een uitwerking worden gegeven aan de best passende organisatievorm. Zoals bij punt 9 van dit format aangegeven, wordt gedurende de uitvoeringsperiode 2016-2018 nader vorm gegeven aan de opbouw van deze organisaties, te vormen op basis van een structureel financieringsmodel.
7
8 Monitoring en effectmeting Het is van belang te weten of de aanpak na 2,5 jaar succesvol is geweest. De (economische) effecten laten zich echter moeilijk meten. Alle hiervoor bruikbare gegevens zullen worden benut om het aan het einde van de uitvoeringsperiode bereikte resultaat in beeld te brengen. Daarnaast wordt jaarlijks bij de geëigende P&C momenten een overzicht gegeven van de voortgang van deze raadsopdracht. Als bijlage treft u een overzicht aan van de bronnen waaruit hiertoe geput zal worden (Bijlage 3 onder B). 11. Spoorboekje Globale planning Actie Door Wanneer Vaststellen format raadsopdracht Gemeenteraad 15 oktober 2015 Kredietvotering voor uitvoering raadsopdracht Gemeenteraad 15 oktober 2015 Opstellen strategisch programma College van B&W, samen met de stad november en december 2015 Vaststellen strategisch programma College van B&W januari 2016 Uitvoeren strategisch programma en College van B&W, 2016 en 2017 projecten/activiteiten, incl. bereiken cofinanciering samen met de Voorbereiden organisatiestructuren binnenstad (PPS) en stadspromotie stad College van B&W, samen met de stad 2016 en 2017 Terugkoppeling voortgang naar gemeenteraad College van B&W Via P&C-cyclus raadsopdrachten