Ringweg Oost Leiden Bereikbaar Beeldenboek Ringweg Oost Referentie Ontwerp juni 2012 Leiden
Inhoudsopgave Inhoudsopgave pag. 02 Inleiding pag. 03 Oude luchtfoto s pag. 04 Deelgebieden Ringweg Oost pag. 05 Overzicht ontwerp: Kanaalweg en Hoge Rijndijk pag. 06 Overzicht ontwerp: De Waard en Leiderdorp pag. 07 Overzicht ontwerp: Totaalontwerp pag. 08 I. Bomen Kanaalweg pag. 09 II. Spoorbrug pag. 13 III. Julius Ceasarbrug Basis pag. 15 III. Julius Ceasarbrug met tunnel pag. 17 IV. Kruising Hoge Rijndijk pag. 19 V. Nieuwe Rijnbrug pag. 23 VI. De Waard pag. 27 VII. Sumatrabrug pag. 31 VIII. Sumatrastraat pag. 33 IX. Kruising Surinamestraat pag. 35 Colofon pag. 38 2 Aanleg Rijn- Schiekanaal ca. 1912
Inleiding Leiden werkt de komende jaren aan het verbeteren van de bereikbaarheid van stad. Zo komen er betere fietsverbindingen, nieuwe openbaarvervoerlijnen en meer parkeerplekken. Ook wordt er gewerkt aan een duidelijk hoofdstructuur voor autoverkeer, een compleet netwerk van ringwegen is daarbij belangrijk. Aan de oostkant van Leiden ontbreekt nog een schakel in dit hoofdwegennet. Om van noord naar zuid te komen maken automobilisten veel gebruik van Leidse centrumstraten als de Hooigracht en de Zijlsingel, of kiezen zij voor een route door Leiderdorp. Dit zorgt vrijwel dagelijks voor files en doet afbreuk aan het woon- en leefklimaat. De gemeenten Leiden werkt daarom aan het project Ringweg Oost. De Ringweg Oost maakt het mogelijk het centrum te ontlasten van doorgaand verkeer door dit verkeer een goed alternatief te bieden. Voor u ligt het Beeldenboek Ringweg Oost. Hierin vindt u het ontwerp van het voorkeurstracé van Ringweg Oost. Dit tracé over Leids grondgebied is in 2011 aangewezen als onderszoeksgebied door de gemeenteraad van Leiden en is een alternatief voor het in 2009 bedachte tracé via Leiderdorp. Ringweg Oost verbindt het Lammenschansplein met de Willem de Zwijgerlaan. Het tracé volgt de Kanaalweg tot aan de Hoge Rijndijk. Vanaf de Hoge Rijndijk wordt een nieuwe verbinding aangelegd naar het bedrijventerrein De Waard. Hiervoor is een nieuwe beweegbare brug over de Nieuwe Rijn nodig. Op De Waard ligt de ringweg langs het park in de Zeeheldenbuurt. Door middel van een tunnel onder De Oude Rijn wordt De Waard verbonden met de Sumatrastraat. De tunnel komt weer boven net ten zuiden van de kruising met de Surinamestraat. Vanaf daar sluit de ringweg aan op de bestaande kruising met de Willem de Zwijgerlaan. Het beeldenboek is gebaseerd op een zogenaamd Referentieontwerp. Daarmee ligt het ontwerp in belangrijke mate vast. Nadere detaillering op het gebied van inpassing en inrichting volgt bij de uitwerking tot een Definitief Ontwerp, waarbij ook verschillende belangenpartijen worden betrokken. Daarbij komen zaken aan de orde als inrichting van de openbare ruimte, architectuur van bruggen en andere civiele werken als de tunnelopeningen, bewegwijzering, detaillering van kruispuntinrichting en verkeerslichtenregelingen en vormgeving van milieu- en veiligheidsvoorzieningen zoals eventuele geluidschermen, tunnelingangen e.d. Lammenschansplein W. de Zwijgerlaan De Kooi Tunnel De Waard Kanaalweg Nieuwe Rijnbrug Hoge Rijndijk 3
Oude luchtfoto s De Kooi e.o. 1952 Professorenwijk e.o. 1949 4
Deelgebieden Ringweg Oost IX Surinamestraat VIII Sumatrastraat VII Sumatrabrug VI De Waard V Nieuwe Rijnbrug IV Hoge Rijndijk III Julius Caesarbrug II Spoorbrug I Bomen Kanaalweg 5
Overzicht ontwerp: Kanaalweg en Hoge Rijndijk Kanaalweg Kanaalweg / Hoge Rijndijk (Tunnel bij Juliues Ceasarbrug is optioneel) 6
Overzicht ontwerp: De Waard en Sumatrastraat De Waard Sumatrastraat 7
Overzicht ontwerp: Totaalontwerp 8
I Bomen Kanaalweg 9
I Bomen Kanaalweg Huidige situatie Huidige situatie Toekomstige situatie Toekomstige situatie 10
I Bomen Kanaalweg Huidige situatie Op bovenstaande foto van de Kanaalweg is het beeld te zien zoals dat gewenst is. Met een dubbele bomenrij, dicht op elkaar. Op plaatsen waar in de loop der jaren openingen zijn ontstaan doordat daar nu langs de weg wordt geparkeerd of waar vluchtstroken zijn moet zoveel mogelijk worden geprobeerd deze openingen met bomen in te vullen. Op de Kanaalweg kiest de gemeente voor geluidreducerend asfalt. Toekomstige situatie 11
12
II Spoorbrug De spoorwegovergang en de naastliggende oversteekplaats voor fietsers vormen knelpunten in de ringweg. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft subsidie toegekend aan de gemeente Leiden om de Kanaalweg met een tunnel onder de spoorlijn door te leiden. Deze tunnel is voor alle verkeerssoorten. De oversteekplaats voor fietsers wordt hierdoor eveneens ongelijkvloers. Dat is een belangrijke verbetering voor de verkeersveiligheid en de doorstroming. Aanleg van de tunnel onder de spoorlijn heeft tot gevolg, dat de Melchior Treublaan niet langer kan worden aangesloten op de Kanaalweg. 13
II Spoorbrug Huidige situatie Spoorbrug ca. 1930 Toekomstige situatie Luchtfoto 2009 14
III Julius Caesarbrug Basis Om de veiligheid voor fietsers bij de Julius Caesarbrug te verbeteren wordt de weg een paar meter opgeschoven richting de bebouwing. Dat gaat weliswaar ten koste van een stukje groen, maar dan ontstaat wel een vlak gedeelte tussen de brug en de ringweg, waardoor fietsers meer ruimte hebben om af te remmen en zich op te stellen voor het verkeerslicht. De aansluiting van het Van Vollenhovenplein aan de Kanaalweg vervalt. 15
III Julius Caesarbrug Basis Huidige situatie Huidige situatie Luchtfoto 2009 16
III Julius Caesarbrug Variant met tunnel Een bijzonder veilige oplossing voor de oversteek bij de Julius Caesarbrug ontstaat wanneer de Kanaalweg met een korte tunnel onder het fietspad wordt doorgeleid. Deze variant is beter dan de basisvariant, maar is uiteraard een stuk duurder. De aansluiting van het Van Vollenhovenplein aan de Kanaalweg vervalt. 17
III Julius Caesarbrug Variant met tunnel Luchtfoto 2009 Huidige situatie Mogelijk toekomstige situatie 18
IV Kruising Hoge Rijndijk De kruising van de Kanaalweg met de Hoge Rijndijk vraagt om een zorgvuldige ruimtelijke inpassing. Er vinden veel verkeersbewegingen plaats en de ruimte is beperkt. De groenstrook langs het Rijn-Schiekanaal is belangrijk en wordt zoveel mogelijk behouden. Het bedrijfspand Hoge Rijndijk moet plaats maken voor de ringweg. De kruising is zo vorm gegeven dat er geen woningen hoeven te wijken. De kruising is daarom enigszins naar het oosten verschoven. De ruimte tussen weg en woningen is geoptimaliseerd en biedt tevens ruimte aan een fietsroute richting De Waard. Een beperkte verbreding van de aanlanding van de Wilhelminabrug op de Kanaalwegzijde en de toepassing van kademuren direct naast de brug maakt dit mogelijk. Uit onderzoek is gebleken dat rechtsafslaand verkeer vanuit De Waard richting het centrum zeer beperkt is. De rechtdoorgaande strook naar het zuiden en de rechtsafslaande beweging zijn daarom gecombineerd. Dit biedt ruimte voor een fietspad. Op de Wilhelminabrug blijft het aantal rijstroken gehandhaafd,. Voor fietsers die vanaf het Utrechtse Jaagpad komen en richting het centrum van Leiden willen (en vice versa) verandert de routing niet. Het fietspad tussen de Kanaalweg en de Burggravenlaan, aan de zuidzijde van de Hoge Rijndijk, wordt geschikt gemaakt voor tweerichtingsverkeer. De Hoge Rijndijk wordt tussen de Kanaalweg en de Verdamstraat gereconstrueerd. De vrije busbaan moet plaats maken voor een strook voor linksafslaand verkeer richting De Waard. De parkeerplaatsen aan de Hoge Rijndijk, tussen de Kanaalstraat en de Kanaalweg komen te vervallen. Aan de Kanaalweg, direct ten zuiden van de kruising, worden daarom enkele extra parkeerplaatsen gerealiseerd. De verschuiving van de Kanaalweg richting het water biedt ruimte om deze parkeerplaatsen in te passen en gelijkertijd meer groen te realiseren dan in de huidige situatie. Nader onderzoek naar de milieuaspecten heeft geleid tot de conclusie dat geen wettelijke overschrijdingen zullen plaats hebben. Uit eerder onderzoek is gebleken dat tussen de Hoge Rijndijk en De Waard geluidschermen moeten worden toegepast. Nader onderzoek naar de juiste maatregelen om eventuele toename van geluidsbelasting te beperken voor de woningen in de directe omgeving wordt in de vervolgfase verricht. 19
IV Kruising Hoge Rijndijk Luchtfoto 2009 Wilhelminabrug en watertoren 1924 en 2009 20
IV Kruising Hoge Rijndijk 21
IV Kruising Hoge Rijndijk 22
V Nieuwe Rijnbrug Nieuwe Rijnbrug De Nieuwe Rijnbrug wordt een ophaalbrug, passend bij het Leidse beeld van bruggen over haar grachten. De brug heeft een smal voetpad aan de oostkant, een rijstrook in noordellijke richting, twee rijstroken in zuidelijke richting en een tweerichtingen fietspad aan de westzijde. De rijweg komt van het niveau van de Kanaalweg en zal aan de noordzijde van de brug zakken naar het maaiveldniveau van De Waard. De hoogte van de brug biedt ruimte aan een onderlangs kruisend voetpad aan de noordzijde van de Nieuwe Rijn. Op deze wijze wordt de Kanaaloever en de Nieuwe Rijnzone met elkaar verbonden. De mogelijkheid ontstaat om in de toekomst vanuit de Zeeheldenbuurt via een aantrekkelijk route richting het Rijn-Schiekanaal te wandelen of te fietsen. 23
V Nieuwe Rijnbrug Huidige situatie Luchtfoto 2009 24
V Nieuwe Rijnbrug Toekomstige situatie (uitsnede) 25
V Nieuwe Rijnbrug 26
VI De Waard Bij de aanlanding van de Ringweg Oost op De Waard buigt de weg af naar het westen. De weg is dan ten zuiden van de huidige bedrijven aan de Admiraal Backertweg gelegen. De gronden die langs de Nieuwe Rijn zijn gelegen moet geheel of gedeeltelijk worden verworven. In de vervolgfase wordt nader uitgezocht op welke wijze terugkeer van bedrijven of herontwikkeling van deze Nieuwe Rijnzone mogelijk is. Een belangrijk uitgangspunt voor het tracé in De Waard is, dat kwalitatief hoogwaardig groengebied deel blijft uit maken van de Zeeheldenbuurt. Dit is mogelijk door de ringweg zo veel mogelijk richting het bedrijventerrein te situeren. Een andere goede optie is een meer centraal gelegen ringweg waarbij het park in hoogte oploopt in oostelijke richting en de ringweg aan het zicht wordt onttrokken. Door verwerving van (delen van) bedrijfspanden kan het aanwezig groen met elkaar verbonden worden waardoor substantiële parkruimte ontstaat. Voorts zal in de vervolgfase aandacht worden besteed aan herinrichting van het park zodat daadwerkelijk een hoogwaardige speel- en verblijfsruimte ontstaat. Het bedrijventerrein wordt met een T-kruising aangesloten op Ringweg Oost en niet meer via de Sumatrabrug op de Sumatrastraat. De Sumatrabrug is in de toekomst alleen nog toegankelijk voor langzaam verkeer en hulpdiensten. De Ringweg Oost verdwijnt in een tunnel net ten zuiden van de Oude Rijn. De ontsluiting van bedrijfspanden aan weerszijden van de tunnelopening vindt plaats via parallelwegen op maaiveld. Via de Admiraalsweg worden ook de bedrijven aan de Willem Barentszstraat ontsloten. De hoeveelheid aanwezige parkeergelegenheid blijft behouden. Nader milieuonderzoek heeft uitgewezen dat er geen wettelijke overschrijdingen plaats vinden van de luchtkwaliteit en geluidsbelasting. Ook niet op de aanwezige bedrijfswoning aan de Admiraalsweg. 27
VI De Waard Huidige situatie 28
VI De Waard Toekomstige situatie variant met recht tracé 29
VI De Waard Toekomstige situatie variant met bochtig tracé 30
VIII Sumatrabrug De nieuwe Sumatrabrug wordt een ophaalbrug zoals ook de brug over de Nieuwe Rijn. Het betreft een brug met voet- en fietspad. De brug is breed genoeg en constructief geschikt om in geval van calamiteiten alarmdiensten te voorzien van een aanvalsroute. De brug is centraal gelegen in de as van de Sumatrastraat boven de tunnel van de Ringweg Oost. 31
VII Sumatrabrug Huidige situatie Toekomstige situatie park 32
VIII Sumatrastraat De Sumatrastraat verandert van een doorgaande verkeersroute in een 30 meter breed straatprofiel met een 10 meter brede groenzone in het midden (boven de tunnel). Aan weerszijden van de groenzone wordt voorzien in een trottoir langs de woningen, een rijweg voor de bewoners en parkeerplaatsen langs de groenzone. Aanpassingen in het wijkcirculatieplan zorgen voor goede ontsluiting van de wijk en voorkomen dat de Sumatrastraat een aantrekkelijke optie wordt voor sluipverkeer uit andere wijken. Door de aanleg van een tunnel wordt gestreefd naar een verbetering van het leefklimaat in de wijk De Kooi. Er is voor gekozen om te voorzien in een drietal openingen in het tunneldak; deze zijn gelegen in de groenzone. Deze openingen worden zo vormgegeven dat zij zullen passen bij het groene karakter van de middenzone. Mileuonderzoek heeft uitgewezen dat, ook ter plaatse van de openingen, geen wettelijke overschrijdingen plaats vinden m.b.t. luchtkwaliteit en geluidbelasting. Nader onderzoek naar de juiste maatregelen (vormgeving, bekleding, afscherming) om eventuele toename van geluidsbelasting bij de openingen te beperken voor de woningen in de directe omgeving wordt in de vervolgfase verricht. Ter plaatse van de diverse zijstraten van de Sumatrastraat worden de wijken aanweerszijden van de groenzone aan elkaar gekoppeld. De oversteekbaarheid van de Sumatrastraat zal daarmee sterk verbeteren. 31 33
VIII Sumatrastraat Situatie 2010 Toekomstige situatie Situatie 2010 Toekomstige situatie 34
IX Kruising Surinamestraat De wijken worden bij de kruising Surinamestraat gekoppeld aan de Ringweg Oost. Men kan vanuit hier de tunnel in richting het zuiden of richting de Willem de Zwijgerlaan rijden. Belangrijk uitgangspunt bij de inpassing van de tunnelmonding is dat er zo veel mogelijk ruimte ligt tussen de weg en de nieuwe school, het Mare College. Er is rekening gehouden met een parallelweg voorlangs de school en ruimte om voor te rijden. Door de beperkte ruimte op dit punt is het noodzakelijk de eerste woning op de hoek van de Ceramstraat te verwerven. Deze woning maakt plaats voor de benodigde wijkontsluiting die direct naast de tunnelmonding is gelegen. Langs de Ceramstraat en de school De Springplank sluit deze wijkontsluitingsweg aan op de Parimaribostraat en Surinamestraat. Met enige uitbreiding van rijstroken sluit de Sumatrastraat vervolgens aan op de bestaande kruising met de Willem de Zwijgerlaan 35
IX Kruising Surinamestraat Situatie 2010 Situatie 2010 36
IX Kruising Surinamestraat 37
Colofon Gemeente Leiden Project Management Bureau Productie en visualisaties Movares juni 2012 38