Zelfmonitoring van positief affect bij depressie Claudia Simons CJP.simons@ggze.nl
Zelfmonitoring bij depressie Emotionele veerkracht Eigen regie Empowerment Helping patients help themselves, Wichers e.a. 2011, Acta Psychiatrica Scand
Inzoomen op de het dagelijks leven Wichers et al. 2011, Acta Psychiatrica Scand
Experience Sampling Method (ESM) Meerdere metingen Echte wereld In het moment Evaluatie van de context Delespaul, 1995; Myin-Germeys, e.a. 2009, Psychol Med.
6 Week 1 1 6 Week 2 1 6 Week 3 1 4 2 4 0,5 2 0,54 2 0,5 0 1 11 21 Dag 1 2 3 0 0 1 11 21 0 0 1 11 21 0 6 Week 3 1 6 Week 5 1 6 Week 6 1 4 2 0,5 4 2 0,5 4 2 0,5 0 1 11 21 00 1 11 21 0 0 1 11 21 0 Versterken veerkracht? Hartmann, e.a., 2015 Plos One
RCT n=102 pat met depressie PRE 6-weekse Interventie POST 6-maand follow-up n=33 ESM + feedback n=36 ESM n=33 Treatment as usual Kramer, Simons, e.a., 2014 World Psychiatry
ESM Interventie Type Activiteit Positieve gevoelens per type activiteit actieve ontspanning passieve ontspanning niets/rusten werk/studie onderweg huishouden actieve ontspanning niets/rusten onderweg passieve ontspanning werk/studie huishouden niet 1 2 3 4 5 6 7 zeer mate van positief gevoelens
niet 1 niet 1 mate van positieve gevoelens 2 3 4 5 6 Mate van klachten 2 3 4 7 zeer 5 extreem Wekelijkse feedback Mate van positieve gevoelens per week Depressieve klachten per week 0 1 2 3 4 5 6 week 1 2 3 4 5 6 week
1. Haalbaarheid & Klinisch effect Kramer, Simons, e.a., 2014, World Psychiatry
Wat vind de patiënt? zeer 7 6 5 85% maakt 6- weekse training geheel af 75% van beeps is ingevuld 4 3 "Deze beep stoorde me 2 niet 1 Pre Post 8 weken zelfmonitoring
Symptomen (Hamilton score) Symptomen 17 15 geen interventie 13 ESM zonder feedback 11 9 ESM + feedback 7 0 10 20 30 Tijd (weken)
2. Versterken positief affect? Hartmann, e.a., 2015 PlosOne
Positief Affect ESM zonder feedback ESM + feedback ESM + feedback ESM zonder feedback Interventie week
3. Verandering in gedrag? Snippe, e.a., Health Psychology, in druk
Gedrag voormeting nameting niets doen/rusten Passieve ontspanning Actieve ontspanning Praten controle groep ESM + feedback Snippe, e.a., Health Psychol, in druk
4. Patiënt empowerment? Simons, e.a., 2015, European Psychiatry
Nederlandse Empowerment Schaal Empowerment 138 136 134 pre post 132 130 128 126 124 122 120 geen interventie ESM zonder feedback ESM Feedback interventie
Meer positieve emoties Verbreding van gedrag Ervaren positieve emoties Frederikson s broaden-and-build theorie
ESM als therapeutisch hulpmiddel? Focus op veerkracht Actief betrekken patiënt bij herstel Lange termijn meten van emoties & empowerment
Met dank aan Onderzoekers Jessica Hartmann Petra Höhn Ingrid Kramer Claudia Menne-Lothmann Claudia Simons Marieke Wichers Frenk Peeters Koen Schruers Lex van Bemmel Wolfgang Viechtbauer Inez Myin-Germeys Philippe Delespaul Jim van Os Data-coördinatie Wendy Beuken Truda Driesen Onderzoeksassistentie Karina Akkermans Rufa Diederen Karlijn Gielen Marloes Hendriks Esther Pols Kosten-effect. analyses Marjan Drukker Silvia Evers Ghislaine van Mastrigt Deelnemende instellingen GGz Eindhoven en De Kempen Maastricht University Apanta-ggz azm Catharina Ziekenhuis Eindhoven Psychiaterpraktijk Helmind, Helmond Mondriaan zorggroep PEC Eindhoven Prima Maastricht PsyQ Maastricht RIAGG Maastricht RIAGG Zuid Subsidie
Referenties Simons C, e.a. Effects of momentary self-monitoring on empowerment in a randomized controlled trial in patients with depression. European Psychiatry 2015. Kramer I, Simons C, e.a. A therapeutic application of the experience sampling method in the treatment of depression: A randomized controlled trial. World Psychiatry 2014. Hartmann J, e.a. Experience sampling-based personalized feedback and positive affect: A randomized controlled trial in depressed patients. PLoS One 2015. Snippe E, e.a. Is changing one s daily life behavior valuable in depression? Prospective long-term and day-level associations. Health Psychology, in druk. Wichers M, e.a. Momentary assessment technology as a tool to help patients with depression help themselves. Acta Psychiatrica Scandinavica 2011. Claudia Simons CJP.simons@GGzE.nl
Belangenverstrengeling PsyMate (www.psymate.eu) is ontwikkeld onder de auspiciën van het Maastricht University technology transfer office. Voor de spreker zijn hier geen financiële voordelen aan verbonden. De ontwikkeling van de PsyMate werd deels mogelijk gemaakt door onderzoekssubsidies zonder voorbehoud van Servier en Janssen-Cilag. De studie is gefinancierd door ZonMw.