Van DSM naar contextuele psychopathologie en gepersonaliseerde behandelingen (waarin en waar de patiënt wil slagen)

Transcriptie

1 Van DSM naar contextuele psychopathologie en gepersonaliseerde behandelingen (waarin en waar de patiënt wil slagen) Philippe Delespaul Inez Myin-Germeys School for Mental Health & Neuroscience

2 Psychiatrische Diagnose volgens DSM? categoriaal vs dimensioneel vooral trait (vulnerabiliteit) vs weinig state (episode) de-contextualiseerd

3 reductionistisch filter de individuele patiënt/cliënt symptomen verloop/outcome etiologie diagnose A kennis v.d. group kennis over het individu

4 op zoek naar eenvoudige druk op de knop oplossingen inefficiënt voor kennis en voor interventies non-responder= onbehandelbaar (uitbehandeld)

5

6 is categoriale diagnostiek behulpzaam? (voor gewone mensen, geen macro-economen) is de zorg die gemiddeld de beste is, ook de beste voor een individuele patiënt? is de gemiddeld beste zorg wel voor iemand, de best mogelijke? patiënten/cliënten wensen voor henzelf en in deze fase van hun leven, de best mogelijke zorg

7

8 Ecologische Psychiatrie In Ecologische Psychiatrie bestuderen we individuen die psychisch (dis)functioneren ten gevolge van persoonsgebonden kenmerken ( genen of kwetsbaarheid indicatoren) door onderzoek naar dynamische processen in de tijd: de interactie van een persoon met een betekenisvolle omgeving.

9 focus op veranderingen in de tijd trigger voor remissie depressief trigger voor kwetsbaarheid normaal tijd

10 Voorbeeld: Expressed Emotion Onderzoek (N.Tarrier, 1989) cross-sectionele observatie: heropnames nemen toe in een hoge EE omgeving dynamische observatie: wanneer een hoge EE ouder in de buurt van een familielid met schizofrenie komt, is er een meetbare reactie in de huidgeleiding; deze zien we niet bij lage EE ouders (disclaimer: dit is geen oordeel ) N. Tarrier (1989)

11 Voorbeeld 2: Urbanisatiegraad en psychopathologie prevalentie cross-sectionele observatie: de prevalentie van psychopathologie is groter in stedelijke, dan in landelijke omgevingen dynamische observatie: zijn mensen minder gestrest in landelijke omgevingen analyse: urbanisatiegraad is een proxy ; wat zijn de werkzame elementen: UNPACKING N. Tarrier (1989)

12 of voorbeeld 3: Trauma en psychopathologie cross-sectionele observatie: meer mensen met psychopathologie zijn in hun kinderjaren getraumatiseerd geweest dynamische observatie: zijn in het verleden getraumatiseerde mensen ook nu nog hyper-alert N. Tarrier (1989)

13 30 jaar verzamelen van ervaringen 10 keer per dag 6 opeenvolgende dagen op toevallige momenten 1. herhaalde metingen 2. in het dagelijkse leven, niet het lab 3. het moment (heden), niet het verleden 4. gecontextualiseerd devries, 1987; Delespaul, 1995; Myin-Germeys et al, 2009; Wichers et al., 2009

14 Wat vragen we? denken gebruik voelen stress context

15

16 part-time psychose (een time budget voor hallucinaties) personen momenten ja nee ja nee Delespaul & devries, J.Nervous and Mental Disease, 1987

17 vervlakt affect : expressie of innerlijke leegte? (n=56) 5 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 positieve stemming negatieve stemming vervlakt niet vervlakt Myin-Germeys, Delespaul & devries, 1989

18 wantrouwen in het dagelijkse leven ik voel dat anderen me niet mogen me kunnen kwetsen ik voel me wantrouwig niet veilig <-paranoia episode-> drempel normaal tijd Thewissen et al., Br. J. Clin Psychology, 2011

19 wantrouwen in het dagelijkse leven self-esteem ik hou niet van mezelf ik ben verlegen over mezelf ik ben een mislukking ik ben geen goed mens **** **** **** **** **** **** Thewissen et al., Br. J. Clin Psychology, 2011

20 l enfer c est les autres goed voelen confort zone aanwezige mensen Delespaul & devries, J.Nervous and Mental Disease, 1987

21 psychose intensiteit Reactie op stress patiënten, =0.45 familie, =0.16 controles, = toename van subjectieve stress Myin-Germeys et al., Psych Med 2005

22 Paranoïde ideeën in sociale context Momentary paranoia high medium trait paranoia low Familiar company Unfamiliar company Collip et al., 2011

23 Anhedonie gezonde controle subjecten patiënten met weinig negatieve symptomen patiënten met veel negatieve symptomen 149 patients & 143 controls positief affect prettige gebeurtenis Oorschot, Lataster et al., Schiz Bull, 2013

24

25

26 Tools voor multi-dimensioneel herstel

27 parallelle & fase-gerichte zorg symptomatische remissie functionele remissie persoonlijk herstel episode episode episode psychische ziektegeschiedenis prodroom tijd herstel

28 Er was eens

29

30 mobile Health (mhealth)

31 invullen in < 2 minuten/moment

32 zorg optimaliseert wanneer patiënten en professionals de visie op de effecten van de behandeling samen delen (bijv. afbouw van medicatie) diagnostiek mystificerend wanneer heb je het moeilijk? wat helpt je om ontspannen door de dag te komen?

33 functionele behandeling patroon voor remissie depressief patroon voor kwetsbaarheid normaal tijd

34 kwaliteitsverbetering in de GGZ (Delespaul, 1981) plan assess do check goed-genoeg start indicatie iteratief proces van bijsturing open systeem (externe invloed)

35 BELANGRIJK waarbij de professional, professional blijft en de patiënt zich meer (kan) engageren in zijn/haar zorg! dankzij: transparantie

36 naar een collaboratieve hulpverlening

37

38 mhealth (mobile health)

39 klinische bruikbaarheid de banaliteit van technologie in situ : daar waar de patiënt wil slagen live : geen verwerkings vertraging regie : patiënt geeft hulpverlener access coachend : therapeut in je zak

40 content ontwikkeling open ontwikkel systeem (standard EB) diagnostische modules (standard EB) interventie modules ideografische diagnostiek ideografische interventies interactieve feedback

41 door PsyMate verrijkte therapie

42 ESM als een hulpmiddel in de THERAPiE patiënten met actuele depressie of residuele symptomen (46% man, gem.lft:48) ESM feedback (N=33) TAU + ESM + feedback Baseline ESM HDRS Pseudo-intervention (N=36) TAU + ESM Controle (N=33) TAU Post ESM HDRS Depressieve symptomen FU 1,2,3 & 6 maanden Wichers & Simons, submitted

43 ESM als een hulpmiddel in de THERAPiE Feedback op activiteiten & PA Type of Activities PA per type of activity active relaxation doing nothing/resting talking eating/drinking household activities passive relaxation work/study self care on the way active relaxation passive relaxation doing nothing/resting work/study talking self care eating/drinking on the way household not at all much PA

44 ESM als een hulpmiddel in de THERAPiE Feedback op gezelschap & PA Type of company Positive affect per type of company People I live with Alone Other people Alone Other people/people I don't know People I live with Not at all Much Positive Affect

45 HDRS Sumscore ESM als een hulpmiddel in de THERAPiE Resultaten op de HAMILTON Controle Pseudo-interventie 14 Interventie * * * * * ** 6 45

46 Thanks to

47 Faculty of Health, Medicine, and and Life Life Sciences Sciences

48

49 behandelen met gebonden handen