HersenletselCongres B2 Ik ben dat moe zijn zo moe. Disclosure belangen sprekers. Ik ben dat moe zijn zo moe

Transcriptie

1 Disclosure belangen sprekers B Ik ben dat moe zijn zo moe heid na hersenletsel Een nieuwe onderzoeksbenadering Bert Lenaert Post-doctoraal onderzoeker, Maastricht University (potentiële) belangenverstrengeling Geen De betrokken relaties bij dit project zijn: Maastricht University, Faculty of Psychology and Neuroscience; MUMC+ Sponsoring of onderzoeksgeld: Intern: Universiteit Maastricht/MUMC+ Honorarium of andere (financiële) vergoeding: Geen Aandeelhouder: / Andere relatie, namelijk: / Samenwerking tussen: Maastricht University (Faculty of Psychology and Neuroscience) Maastricht Universitair Medisch Centrum Regionale patiëntenorganisaties Zes Limburgse ziekenhuizen: Maastricht, Sittard, Heerlen, Roermond, Weert en Venlo Ik ben dat moe zijn zo moe Doel: Levenskwaliteit na hersenletsel bevorderen door het verkrijgen, toepassen en verspreiden van kennis Vier pijlers ) zorginnovatie- en evaluatie ) onderzoek en valorisatie ) onderwijs en opleiding; ) voorlichting en maatschappelijke activiteiten. heid na hersenletsel Wat weten we (niet)?. Experience Sampling Fatig-ABI-lity study. Aan de slag Experience Sampling: Iets voor jullie?

2 Ik ben dat moe zijn zo moe. heid na NAH. heid na hersenletsel Enorm frequent (%-80%) Wat weten we (niet)? Een van de meest belastende symptomen. Experience Sampling Fatig-ABI-lity study. Aan de slag Experience Sampling: Iets voor jullie? Fysiek Mentaal: cognitief, stemming Sociaal Beroepsmatig. heid na NAH. heid na NAH Ander soort vermoeidheid Weinig en (inconsistente) evidentie voor samenhang met biologische variabelen (Barbour & Mead, 0; Flinn & Stube, 009) Moeilijk te omschrijven: algemeen gevoel van moeheid Mentaal, fysiek Uitgeput zonder reden Geassocieerd met Depressie Slaapstoornissen Fysieke en cognitieve beperkingen Latere terugkeer naar werk TBI: Weinig evidentie voor verband tussen TBI-ernst en vermoeidheid (Cantor et al., 008; Ziino & Ponsford, 00) CVA: Geen verband met aard van (witte materie) letsel, atrofie, of type CVA (Kutlubaev et al., 0); Positieve verbanden eerder uitzondering dan regel (Lerdal et al., 009) Niet uniek voor hersenletsel: Multipele Sclerose CVS (Hampton, 00) (Kos et al., 008). heid na NAH. heid: behandeling Klassiek biomedisch model botst op haar grenzen (Farmacologisch) Graduele activiteit training (GRAT) Cognitieve gedragstherapie Fysiologische schade of dysfunctie Subjectieve gezondheidsklacht Nadruk op relaxatie en planning (bv., afwisselen inspannings- en rustmomenten) Aanpakken andere klachten (bv., depressie) Maar, nog progressiemarge: Klachten verbeteren maar verdwijnen niet Niet iedereen ondervindt baten

3 Ruimte tot verbetering Cognitief Pathologisch We weten nog maar weinig Hoe komt dat? Gezond Centraal Objectief Fysiek Acuut Diagnostisch niet interessant Conceptuele verwarring Ongezond Subjectief Zoveel definities als onderzoekers Perifeer Chronisch Ruimte tot verbetering Oefening We weten nog maar weinig Diagnostisch niet interessant Conceptuele verwarring Manier van meten Retrospectieve vragenlijsten Scoor uw GEBRUIKELIJKE mate van vermoeidheid gedurende de afgelopen uur 0 geen vermoeidheid Hoe komt dat? Mentaal Non-pathologisch ergst denkbare vermoeidheid Mijn vermoeidheid wordt opgeroepen door lichaamsbeweging Assumpties Retrospectieve vragenlijsten We hebben bewust toegang tot niet noodzakelijk bewuste ervaringen Recall bias Recency effect; Stemmingscongruente herinnering CVS: herinnering over vermoeidheid voorbije week overschatte subjectieve vermoeidheid tijdens week (Friedberg & Sohl, 008) We hebben een accuraat geheugen We kunnen onze ervaringen betrouwbaar samenvatten Geheugenproblemen Hersenletsel Negeert context volledig! We vertellen de waarheid

4 . Experience sampling 7 In het dagelijkse leven heid Persoon: Gevoelens, gedachten, gedrag Context: Activiteit, locatie, gezelschap Uren Persoon en context ABC approach: Antecedent Behavior (gedrag) - Consequent T International Classification of Functioning, Disability and Health (WHO) ABC approach: Antecedent Behavior (gedrag) - Consequent ABC approach: Antecedent Behavior (gedrag) - Consequent T T

5 ABC approach: Antecedent Behavior (gedrag) - Consequent ABC benadering laat functie-analyse toe T Wat gaat er vooraf aan problematisch gedrag? Wat volgt erop? Gepersonaliseerde interventie! Fatig-ABI-lity studie Subject Beep Subject 0 Beep 0 Beep Beep 0. Inclusie - 0 mensen met CVA - Revalidatie in dagbehandeling Zuyderland, Adelante, azm - Beschikt over Smartphone. ESM - dagen - 0 beeps per dag - Ochtend- en avondlijsten. Debriefing Vragenlijsten Feedback Geen 0 maar 800 observaties!!! Aan de slag. Ga naar je App store / Google Play store (draait op ios en Android). Zoek Psymate en installeer. Open de Psymate app. Geef volgende gegevens in: - Gebruikersnaam: - Paswoord: - Extra psymate fati fatigue 90009/*. Druk op login (niet op registreer). Selecteer Beep test

6 Haalbaar na hersenletsel? Haalbaarheidsstudie Adelante Hoensbroek 7 mensen met CVA of TBI Exclusie: ernstige geheugenproblemen, gestoorde oriëntatie, taalstoornissen 7 van 00 beeps beantwoord (7%) Niet als heel belastend ervaren ( dagen) Haalbaar? Ja! ESM in therapie PsyMate (info@psymate.eu) Kan laagdrempelig! Dagboekmethode Alarm programmeren Conclusie Experience sampling Ecologische valide Haalbaar en kan laagdrempelig Betrouwbaar en valide De persoon in zijn/haar omgeving Patronen worden blootgelegd handvat voor interventie Iets voor jullie?