Behandelmethode Afname vermoeidheid door Opbouw van Reserves

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Behandelmethode Afname vermoeidheid door Opbouw van Reserves"

Nina de clercq
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

Behandelmethode Afname vermoeidheid door Opbouw van Reserves Hoofdstuk 8 Pijn & het Brein Marieke

VAS score op vermoeidheid tussen 7 en 10 d.w.z.

(CWP): voorspellers en werkingsmechanismen van de behandeluitkomst Effect van multidisciplinaire

T2 P T0-T1 P T1-T2 P T0-T2 8.3 (7.3:10.0) 7.8 (7.0:9.00) 7.7 (7.0:9.0).13.45.001 de Rooij A et al.

2015; 37(6):490-8 Implicaties uitkomst onderzoek: In de behandeling van chronische (wijdverspreide)

1 Behandelmethode Afname vermoeidheid door Opbouw van Reserves Hoofdstuk 8 Pijn & het Brein Marieke Rinkema Ergotherapeut Reade Waarom deze module Opbouw van Reserves Vermoeidheid # 1 klacht naast pijn VAS score op vermoeidheid tussen 7 en 10 d.w.z. op niveau van (dreigende) uitputting Multidisciplinaire revalidatie bij Chronisch Wijdverspreide Pijn (CWP): voorspellers en werkingsmechanismen van de behandeluitkomst Effect van multidisciplinaire revalidatiebehandeling voor chronische pijn op variabele vermoeidheid Fatigue (FIQ) median (IQR) T0 T1 T2 P T0-T1 P T1-T2 P T0-T2 8.3 (7.3:10.0) 7.8 (7.0:9.00) 7.7 (7.0:9.0) de Rooij A et al. Disabil Rehabil. 2015; 37(6):490-8 Implicaties uitkomst onderzoek: In de behandeling van chronische (wijdverspreide) pijn lijkt: het verminderen van vermoeidheid ofwel het doen toenemen van de energiereserves specifieke strategieën nodig te hebben Stelling Vermoeidheid bij de chronische-pijn-patiënt kun je verminderen door verbetering van de conditie (d.m.v. Graded Activity) 1

2 Uitgeputte pijnpatiënt: wat te doen? Hoe werkt afbouw belastbaarheid Protocol Opbouw van Reserves (OR): behandelervaringen bij revalidatiecentra Spine & Joint Centre (Rotterdam) en Reade (Amsterdam) heel positief Reade, cluster Pijn & Gedrag heeft daarom een specifieke behandelmodule ontwikkeld en getoetst in een pilotstudie. Vermoeidheid bij chronische pijn GEZOND PERSOON 100% Metafoor: accubak Wat is nodig: het evenwicht herstellen tussen belasting en belastbaarheid Energie bij ontwaken Energie eind vd dag UITGEPUT PERSOON 100% Opbouw van Reserves EFFECT VAN INBOUWEN MEERDERE RUSTMOMENTEN DOOR DE DAG HEEN (meestal na 2 tot 4 weken consequent toepassen merkbaar) Energie bij ontwaken Energie eind vd dag 2

Meting frequentie rustmomenten betrouwbaar meten kan pas met enig lichaamsbewustzijn* de fase van meten is vaak confronterend Uitrekenen frequentie rustmomenten Metingen (voorbeeld) zitten 40 minuten

na elke [x] minuten 15 tot 20 minuten liggend rusten NIET KORTER EN NIET LANGER bij in slaap vallen: wekker zetten * vermenigvuldigingsfactor vanwege effect afwisselen van houdingen Als meten niet

3 Meting frequentie rustmomenten betrouwbaar meten kan pas met enig lichaamsbewustzijn* de fase van meten is vaak confronterend Uitrekenen frequentie rustmomenten Metingen (voorbeeld) zitten 40 minuten staan 10 minuten lopen 30 minuten 80 minuten x 1,5* belastbaarheid 120 minuten Praktische toepassing Voorbeeld: = 120 minuten: na elke twee uur actief 15 tot 20 minuten liggend rusten = [x] minuten: na elke [x] minuten 15 tot 20 minuten liggend rusten NIET KORTER EN NIET LANGER bij in slaap vallen: wekker zetten * vermenigvuldigingsfactor vanwege effect afwisselen van houdingen Als meten niet (betrouwbaar) lukt: VVN (veilig verkeer Nederland) principe: twee uur rijden, kwartier rust bij volgende afspraak eren en naar boven of beneden bijstellen Wat voor rustmomenten? meerdere keren per dag, 15 tot 20 minuten per keer lichamelijk kies houding zonder spierspanning: liggen slapen mag eventueel, maar dan wekkertje zetten (< 20 minuten) mentaal kies voor zo min mogelijk prikkels: favoriete muziek, luisterboek, relaxatie-cd LuisterBieb app, VGZ mindfulness coach app N.B. géén beeldscherm-activiteiten zoals tablet, smartphone, televisie of computer 3

Waarom liggende rustmomenten zonder prikkels?

De verkeersagent (thalamus) in het brein heeft

broertje Klaas Vaak (hypothalamus) ook hyper /

aan cliënt die gewend was maar door te gaan en

verwachten mits cliënt niet wordt tegengehouden

Feedback aan cliënt die gewend was overdag lang te

gewend aan langdurig achtereen slapen overdag na

en neemt het protest af Bij grote uitputting /

stapsgewijze opbouw Introduceren als tijdelijke

4 Waarom liggende rustmomenten zonder prikkels? Wat betekent actief bij OR? De verkeersagent (thalamus) in het brein heeft overdag rustmomenten nodig Zo niet, dan wordt zijn broertje Klaas Vaak (hypothalamus) ook hyper / maakt dan s avonds minder melatonine aan Feedback aan cliënt die gewend was maar door te gaan en geen (lig)pauzes te nemen snel effect te verwachten mits cliënt niet wordt tegengehouden door schaamte ten opzichte van (werk)omgeving Feedback aan cliënt die gewend was overdag lang te slapen eerst protest van het onbewuste brein, gewend aan langdurig achtereen slapen overdag na enige tijd went het brein aan de nieuwe structuur en neemt het protest af Bij grote uitputting / lage belastbaarheid: OR als voorwaarde voor GA stapsgewijze opbouw Introduceren als tijdelijke maatregel na stabiliseringsperiode frequentie naar beneden aanpassen bijvoorbeeld na elke 2 uur actief wordt na elke 2,5 uur 4

Therapiebelemmeraars cliënt kan niet liggend rusten (zonder afleiding van een beeldscherm) vanwege GROTE ONRUST die dan optreedt zelfs luisterboek (= 1 e interventie; gratis app LuisterBieb) biedt

5 Frequentie rustmomenten aanpassen wanneer? toename van energie die minstens één week aanhoudt wanneer? hoe? frequentie van liggende rustmomenten afbouwen door de actieve periode te verlengen actieve tijd tussen liggende rustmomenten verlengen met maximaal 10% de duur van de rustmomenten blijft 5 20 minuten Therapiebelemmeraars cliënt kan niet liggend rusten (zonder afleiding van een beeldscherm) vanwege GROTE ONRUST die dan optreedt zelfs luisterboek (= 1 e interventie; gratis app LuisterBieb) biedt niet genoeg afleiding bespreek of er mogelijk trauma speelt op grond van nare levensgebeurtenissen - hoe kort of lang geleden ook waardoor iemand niet kan of wil uitschakelen Hoofd kan ook te vol zitten door: (vaak nog niet gediagnosticeerde of medicamenteus behandelde) ADHD (aandachtstekort-hyperactiviteit stoornis) ADD (aandachtstekort stoornis) 1 op 40 volwassenen in Nederland heeft AD(H)D; vermoedelijk liggen die getallen hoger voor mensen met chronische pijn Vragen en opmerkingen? 5

Vergelijkbare documenten

Vermoeidheid bij CNA. hoe gaan we ermee om?

Vermoeidheid bij CNA. hoe gaan we ermee om? Vermoeidheid bij CNA hoe gaan we ermee om? Inhoud Wat is vermoeidheid? Wat is géén vermoeidheid? Hoe ervaart de cliënt vermoeidheid? Behandeling lichamelijke vermoeidheid Behandeling chronische vermoeidheid