Dia 1. Dia 2. Dia 3. Disclosure belangen spreker. Alcohol, cognitieve stoornissen en ziekte-inzicht

Transcriptie

1 Dia 1 Alcohol, cognitieve stoornissen en ziekte-inzicht Dr. Serge Walvoort (Klinisch Neuropsycholoog) swalvoort@vvgi.nl Dia 2 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Geen Dia 3

2 Dia 4 Baler & Volkow, 2006 Dia 5 Neurocognitieve stoornissen door alcohol zijn moeilijk waar te nemen ontstaan geleidelijk (itt NAH) vallen niet op (itt relatieproblemen, somatiek of huisvesting). Dia 6

3 ziekte-inzicht cognitief niveau ziekte-inzicht cognitief niveau ziekte-inzicht Dia compenseren anticiperen - 2 compenseren 1 Dia compenseren anticiperen planning + 2 compenseren geheugen 1 - aandacht - Dia compenseren anticiperen planning + 2 compenseren geheugen 1 - aandacht -

4 Dia 10 zelfrapportage vragenlijsten uitkomst Dia 11 abstinentie effecten zelfrapportage vragenlijsten cognitieve stoornissen ziekte-inzicht uitkomst??? Dia 12 Excessief alcoholgebruik icm slechte voeding abstinentie effecten Somatische en fysieke klachten Cognitieve klachten Emotionele klachten (Becker, 2008) cognitieve stoornissen Ziekte-inzicht

5 Dia 13 (Gedeeltelijk) herstel (Martin et al., 2003) Reversibel (Bates et al., 2002; Fals-Stewart et al., 1994; Loeber et al., 2009; Mann et al., 1999) Blijven stabiel (Horton et al., 2015; Stavro et al., 2013), Verbetering na 6 jaar abstinentie (EF) (Fein et al., 2006; McCrady & Smith, 1986). Geheugen en executieve functies: behandelsucces! (Crews et al., 2005; Zinn et al., 2004) Abstinentie periode van minimaal zes weken (Walvoort et al., 2013) Dia 14 Excessief alcoholgebruik icm slechte voeding abstinentie effecten Somatische en fysieke klachten Cognitieve klachten Emotionele klachten (Becker, 2008) cognitieve stoornissen Ziekte-inzicht Aandacht Geheugen Planning sociale cognitie Dia 15 MMPI-2-RF (zelfrapportage vragenlijst) NUC schaal (10 items) Klachten met betrekking tot - aanvallen - trillen van de handen - doof gevoel van de huid - onhandigheid - spierspanning - spraakproblemen - duizeligheid - wegrakingen - problemen met de balans - zwakheid COG schaal (10 items) Klachten met betrekking tot - leesbegrip - geheugen - intelligentie - afleidbaarheid - black outs - concentratieproblemen - realiteitsbesef - vreemde gedachtes - verwarring - vergeetachtigheid

6 Dia 16 MMPI-2-RF (zelfrapportage vragenlijst) NUC schaal (10 items) Klachten met betrekking tot - aanvallen - trillen van de handen - doof gevoel van de huid - onhandigheid - spierspanning - spraakproblemen - duizeligheid - wegrakingen - problemen met de balans - zwakheid COG schaal (10 items) Klachten met betrekking tot - leesbegrip - geheugen - intelligentie - afleidbaarheid - black outs - concentratieproblemen - realiteitsbesef - vreemde gedachtes - verwarring - vergeetachtigheid Dia 17 MMPI-2(RF) bij AUD vs syndroom van Korsakov 1) overschatting - MMPI-2-RF validiteitsschalen:ontkenning en sociaal wenselijkheid - geen cognitieve klachten gerapporteerd (NUC COG schalen) - geen correlatie tussen zelf-rapportage en cognitieve prestatie 2) onder rapportage antwoord stijl bij KS: - L-r > F-r > K-r (Egger et al., 2002; Ben-Porath et al., 2008) Walvoort et al. (Psychiatry Research, 2016) Dia 18 Verbaal geheugen Psychosociale training Volgehouden aandacht Executieve functies Problemen oplossen Maatschappelijk functioneren

7 Dia 19 Permanente uitgang bestendiging terugval Actief veranderen beslissing voorbeschouwing overpeinzing Tussentijdse uitgang Dia 20 Executief functioneren Inhibitie, Flexibiliteit, Plannen, Organiseren, Uitvoeren en Evalueren Episodisch geheugen 4 Toepassen van geleerde gedragsstrategieën Sociale cognitie 2 Rekening houden met emoties en wensen van zichzelf en de Executief functioneren omgeving Planning (2): uitvoeren van verstandige Permanente reacties in (nieuwe) situaties uitgang Episodisch geheugen 3 Herkennen van risicosituaties, triggers, terugdenkend aan de drinkgewoonten bestendiging terugval actief veranderen voorbeschouwing Executief functioneren Planning (1):zich richten op verandering, in actie komen beslissing overpeinzing Episodisch geheugen 1 Sociale cognitie 1 Terugdenken aan de Identificatie van de verandering gevolgen van het drinken als iets positiefs voor zichzelf en/of naasten Tussentijdse Metacognitief geheugen uitgang Zelf-evaluatie van de mogelijkheden tot verandering Executief functioneren en episodisch geheugen 2 Nemen van een besluit gebaseerd op een evenwichtige besluitvorming. Walvoort et al., 2017 Dia 21 Alcoholisme Wernicke s encefalopathie Syndroom van Korsakov Neurologisch Papez circuit + frontocerebellair circuit Papez circuit + frontocerebellair circuit reversibel Neuropsychologisch Behandeling geheugen zelfinzicht verantwoordelijkheid interne motivatie zelf sturen en beslissen amnesie geen reflectie overnemen extern aansturen directieve aanpak

8 Dia 22 Alcoholisme Wernicke s encefalopathie Syndroom van Korsakov Neurologisch Papez circuit + frontocerebellair circuit reversibel Papez circuit + frontocerebellair circuit Neuropsychologisch Behandeling geheugen zelfinzicht verantwoordelijkheid interne motivatie zelf sturen en beslissen amnesie geen reflectie overnemen extern aansturen directieve aanpak? Dia 23 Alcoholisme Wernicke s encefalopathie Syndroom van Korsakov Neurologisch Papez circuit + frontocerebellair circuit reversibel Papez circuit + frontocerebellair circuit Neuropsychologisch Behandeling geheugen zelfinzicht verantwoordelijkheid interne motivatie zelf sturen en beslissen amnesie geen reflectie overnemen extern aansturen directieve aanpak? Dia 24 Alcoholisme Wernicke s encefalopathie Syndroom van Korsakov Neurologisch Papez circuit + frontocerebellair circuit reversibel Papez circuit + frontocerebellair circuit Neuropsychologisch Behandeling geheugen zelfinzicht verantwoordelijkheid interne motivatie zelf sturen en beslissen amnesie geen reflectie overnemen extern aansturen directieve aanpak? Foutloos leren (Rensen et al., 2017)

9 Dia 25 Dia 26 Verbaal geheugen Psychosociale training Volgehouden aandacht Executieve functies Problemen oplossen Maatschappelijk functioneren Dia 27 onder invloed abstinentie effecten Diagnostiek beperkingen mogelijkheden Behandeling week 0 abstinentie week 6

10 Dia 28 Met dank aan: Dr. A.J. Wester Dr. P.T. van der Heijden Prof. dr. R.P.C. Kessels Prof. dr. J.I.M. Egger