Mindfulness - de 8-weekse training in vogelvlucht

Transcriptie

1 Mindfulness - de 8-weekse training in vogelvlucht Flip Kolthoff, psychiater Radboud Universitair Centrum voor Mindfulness, GGZ Noord-Holland-Noord Flip Kolthoff, VUmc,

2 Inleiding Flip Kolthoff, VUmc,

3 Inhoud workshop Inleiding Wat is mindfulness? De 8-weekse training Hoe werkt het? Eerste, tweede en derde generatie gedragstherapie Toepassingen Vragen? Flip Kolthoff, VUmc,

4 Wat is mindfulness? Definitie: mindfulness betekent aandacht geven op een speciale manier: bewust, op het moment zelf en niet oordelend (Kabat-Zinn 2000) Flip Kolthoff, VUmc,

5 Inhoud workshop Inleiding Wat is mindfulness? De 8-weekse training Hoe werkt het? Eerste, tweede en derde generatie gedragstherapie Toepassingen Vragen? Flip Kolthoff, VUmc,

6 De 8-weekse training Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR) Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT) Groep 8-weeks programma, 1 x 2,5 uur/week + 1 stiltedag. Mindfulness van ademhaling, lichaam en lopen Dagelijks huiswerk Flip Kolthoff, VUmc,

7 De 8-weekse training Sessie 1. MBCT: De automatische piloot MBSR: Idem Sessie 2. MBCT: Omgaan met obstakels. MBSR: Waarnemen Sessie 3. MBCT: Aandacht voor de ademhaling. MBSR: De kracht van aanwezig zijn Flip Kolthoff, VUmc,

8 De 8-weekse training Sessie 4. MBCT: Erbij blijven MBSR: Stress en stressreacties Sessie 5. MBCT: Toelaten/accepteren wat er is MBSR: Stress bewust beantwoorden Sessie 6. MBCT: Gedachten zijn geen feiten MBSR: Communicatie Flip Kolthoff, VUmc,

9 De 8-weekse training Sessie 7: MBCT: Hoe kan ik het best voor mezelf zorgen? MBSR: Idem (Stiltedag) Sessie 8: MBCT: Omgaan met sombere stemmingen in de toekomst MBSR: Einde en toekomst Flip Kolthoff, VUmc,

10 Inhoud workshop Inleiding Wat is mindfulness? De 8-weekse training Hoe werkt het? Eerste, tweede en derde generatie gedragstherapie Toepassingen Vragen? Flip Kolthoff, VUmc,

11 Hoe werkt het? Aandacht verleggen van gedachte naar directe ervaring Decentreren - een gedachte zien als een gedachte Eigen voorlopers van depressie leren kennen plan maken (Segal et al. 2004) Flip Kolthoff, VUmc,

12 Hoe werkt het? Exposure Cognitieve verandering Zelf-management Acceptatie (Bear 2003) Flip Kolthoff, VUmc,

13 Hoe werkt het? Toename van momenten van positieve emoties. (Geschwind et al. 2011) Flip Kolthoff, VUmc,

14 Inhoud workshop Inleiding Wat is mindfulness? De 8-weekse training Hoe werkt het? Eerste, tweede en derde generatie gedragstherapie Toepassingen Vragen? Flip Kolthoff, VUmc,

15 Inhoud workshop Inleiding Wat is mindfulness? De 8-weekse training Hoe werkt het? Eerste, tweede en derde generatie gedragstherapie Toepassingen Vragen? Flip Kolthoff, VUmc,

16 Toepassingen Interventies waar mindfulness in wordt toegepast: MBSR MBCT RP DGT (Linehan) ACT Flip Kolthoff, VUmc,

17 Toepassingen Stress Recidiefpreventie bij depressie Chronische pijn Chronische vermoeidheid Fibromyalgie Kanker Autisme ADHD Verslavingen Flip Kolthoff, VUmc,

18 Inhoud workshop Inleiding Wat is mindfulness? De 8-weekse training Hoe werkt het? Eerste, tweede en derde generatie gedragstherapie Toepassingen Vragen? Flip Kolthoff, VUmc,

19 Vragen? Flip Kolthoff, VUmc,

20 Referenties Bach, P. and Hayes S. (2002) The Use of Acceptance and Commitment Therapy to Prevent the Rehospitalisation of Psychotic Patients: A Randomised Controlled Trial. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 70, 5, Baer, R.A. (2003). Mindfulness training as a clinical intervention: A conceptual and empirical review. Clinical Psychology: Science and Practice, 10, Consensus Development Panel. NIMH/NIH consensus development statement: Mood disorders Pharmacologic prevention of recurrence. American Journal of Psychiatry 142: Davidson, R. J., Kabat-Zinn, J., Schumacher, J., Rosenkranz, M., Muller, D., Santorelli, S., et al. (2003). Alterations in brain and immune function produced by mindfulness meditation. Psychosomatic Medicine, 65, Geschwind, N et al.(2011), Mindfulness Training Increases Postive Emotions and Reward Experience in Adults Vulnarable to Depression: A Randomized Controlled Trial. Journal of Consulting and Clinical Psychology, Vol. 79, No. 5, Kabat-Zinn, J. (2000). Handboek meditatief ontspannen. Becht Ma, H. S.,& Teasdale, J. D., (2004). Mindfulness-Based Cognitive Therapy for Depression: Replication and Exploration of Differential Relapse Prevention Effects. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 72, Miranda et al. (1988), Dysfunctional attitudes are mood state dependent. Journal of Abnormal Psychology 97: Miranda et al. (1990), Endorsement of dysfunctional beliefs depends on current mood state. Journal of Abnormal Psychology 99: Nolen-Hoeksema et al. (1991), A prospectieve study of depression and posttraumatic stress symptoms after a natural diaster. The 1989 Loma Prieta Earthquake. Journal of Personality and Social Psychology 61: Pavkel et al. (1995), Residual symptoms after partial remission: an important outcome in depression. Psychological Medicine 25: Ramel et al. (2004) The Effects of Mindfulness Meditation on Cognitive Processes and Affect in Patiënts With Past Depression, Cognitive Therapy and Research, 28, 4: Segal, Z. V., Williams, J.M. G., & Teasdale, J. D. (2004), Aandachtgeriche cognitieve therapie bij depressie. Nieuwezijds Teasdale, J. D., Segal, Z., & Williams, J. M. G. (1995). How does cognitive therapy prevent depressive relapse and why should attentional control (mindfulness) training help? Behaviour Research and Therapy, 33, Teasdale, J. D., Segal, Z. V., Williams, J. M. G., Ridgeway, V. A., Soulsby, J. M., & Lau, M. A. (2000). Prevention of relapse/recurrence in major depression by mindfulness-based cognitive therapy. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 68, Flip Kolthoff, VUmc,