Workshop 2E: Optimisme. Elke Smeets. Madelon Peters. Faculty of Psychology and Neuroscience

Transcriptie

1 Workshop 2E: Optimisme Elke Smeets Madelon Peters

2 Optimisme: 2 benaderingen attributie stijl benadering Seligman & Peterson uitkomst verwachtingen benadering Carver & Scheier

3 attributie stijl benadering dat toekomstige verwachtingen zijn gebaseerd op attributies / verklaringen die worden toegekend aan gebeurtenissen in het verleden

4 attributie stijl benadering dat toekomstige verwachtingen zijn gebaseerd op attributies / verklaringen die worden toegekend aan gebeurtenissen in het verleden optimistisch vs. pessimistische verklaringsstijl

5 attributie stijl benadering pessimistische verklaringsstijl problemen: permanent, intern en universeel optimistische verklaringsstijl problemen: tijdelijk, extern, specifiek

6 Attributional style questionnaire

7 ombuigen pessimistische attributiestijl naar een meer optimistische stijl

8

9 PRP has been evaluated in at least 13 controlled studies with more than 2,000 children and adolescents between the ages of 8 and 15. These studies have been conducted by our research group as well as by other research teams. Most of the studies used randomized controlled designs. Taken together, the existing studies suggest that PRP prevents symptoms of depression and anxiety, although some inconsistent findings have been reported. PRP s effects also appear to be long-lasting. In studies that include long-term follow-ups, PRP s effects sometimes endure for two years or more.

10 Optimisme: 2 benaderingen attributie stijl benadering Seligman & Peterson uitkomst verwachtingen benadering Carver & Scheier

11

12 oefening Best mogelijke zelf schrijf & visualisatie oefening gebaseerd op klinische interventie chronische pijnpatiënten

13 Je best mogelijke zelf Stap 1: Kies 3 levensdomeinen uit de lijst om vandaag mee te werken

14 Je best mogelijke zelf Stap 2: Formuleer 3 concrete doelen, vaardigheden of wensen die je in de toekomst op elk van deze gebieden hoopt te verwezenlijken (wees hierbij realistisch)

15 Je best mogelijke zelf Stap 3: Schrijf een kort ideale toekomst verhaal rekeninghoudend met je toekomstwensen

16 Je best mogelijke zelf Stap 4: maak een weekplanning

17 Je best mogelijke zelf Stap 5: de visualisatie

18 discussie: - toepasbaar in klinische populatie evt. haken en ogen - voor welk type cliënt?

19 Gelukkig ondanks pijn Een online positieve psychologie interventie voor patiënten met chronische musculoskeletale pijn Elke smeets, Madelon Peters, Marion Feijge, Steven linton, & Gerhard andersson

20 Positieve psychologie bij chronische pijn Chronische pijn: pijn die langer dan 6 maanden duurt. Zware impact op het leven van mensen (zowel psychologisch als lichamelijk) Focus onderzoek laatste decennia => risico factoren Onze focus = veerkracht=> welke factoren bepalen welke mensen beter met pijn zullen kunnen omgaan dan anderen. Welke interventies?

21 Achtergrond Meest frequent gebruikte behandeling voor chronische pijnpatiënten is cognitieve gedragstherapie Echter ook bewijs voor de toepasbaarheid van mindfulness, loving-kindness meditatie en ACT bij pijnpatiënten. Optimisme en zelfcompassie spelen een belangrijke rol in het omgaan met pijn => positieve psychologie interventie werd echter nooit eerder getest. Onze insteek: het ontwikkelen van een positieve psychologie interventie voor chronische pijnpatiënten

22 Ontwikkeling van onze interventie Literatuur review

23 Ontwikkeling van onze interventie Literatuur review Op basis van review => interventie ontwikkeld Drie goede dingen (wk1) Bewust genieten (wk2) Silver lining (wk3) Best mogelijke zelf (wk4 & 5))

24 Ontwikkeling van onze interventie Literatuur review Op basis van review => interventie ontwikkeld Drie goede dingen (wk1) Bewust genieten (wk2) Silver lining (wk3) Best mogelijke zelf (wk4 & 5)) Feasibility check bij 6 patiënten

25 Ontwikkeling van onze interventie Na feasibility check: aanpassing programma silver lining oefening vervangen door zelfcompassie oefeningen.

26 Ontwikkeling van onze interventie Na feasibility check: aanpassing programma silver lining oefening vervangen door zelfcompassie oefeningen. Nieuwe feasbility check met 5 patiënten

27 Ontwikkeling van onze interventie Literatuur review Feasibility check van interventie bij 6 patiënten Aanpassing van het programma Nieuwe feasibility check bij 5 patiënten Internet RCT: vergelijking Positieve Psychologie Interventie (PPI) met WL groep en bestaande CBT interventie

28 RCT: design PPI vs CBT vs WLC 8 weken Aangeboden via het internet Ondersteuning via (wekelijks) en telefoon (tweewekelijks) Interventiehandboek per post

29 RCT: inhoud Positieve psychologie interventie (PPI) Zelfcompassie (wk1 & 2) Drie goede dingen (wk3) Bewust genieten (wk 4 & 5) Best mogelijke zelf (wk 5 & 7) Cognitieve gedragsinterventie (CBT) Gebaseerd op bestaand behandelingsprotocol (Buhrman et al., 2004) Risicovolle pijnsituaties identificeren, ontspanningsoefeningen, negatieve gedachten uitdagen

30 Zelfcompassie: week 1 & 2 Zelfcompassie (Neff, 2003) houdt in dat je: Begripvol bent voor jezelf als je het moeilijk hebt Erkent dat niemand perfect is en dat lijden deel uitmaakt van het leven Stil staat bij je pijnlijke gevoelens, zonder ze te overdrijven of weg te drukken Achtergrond informatie over zelfcompassie, misvattingen over zelfcompassie. Oefeningen: hoe mild ben je voor jezelf?, bewustwording van eigen noden, zelfcompassiedagboek, jezelf en je leven waarderen, zelfcompassiepauze, zelfcompassie brief

31 Drie goede dingen: week 3 Doel: bewuster worden van goede dingen in het dagelijks leven. Instructie: neem iedere avond 10 minuten de tijd om stil te staan bij de mooie, leuke, of vrolijke momenten van de dag. Schrijf drie dingen op die leuk waren die dag Denk na en schrijf op waarom deze dingen zijn gebeurd

32 Bewust leren genieten: week 4 & 5 Bewust genieten (savoring) is het bewust plezier beleven aan de dingen die ons een goed gevoel geven. Achtergrond informatie: wat is bewust genieten?, manieren om genieten te bevorderen Oefeningen: waar geniet jij van?, actief plannen van momenten om van te genieten (dagelijks 20 min voor jezelf), genieten van eten en drinken, herinneringen ophalen aan gelukkige dagen.

33 Best mogelijke zelf: week 6 & 7 Je best mogelijke zelf is een gedachte oefening waarin je jouw ideale toekomst visualiseert in verschillende domeinen van je leven ondanks je pijn Achtergrond informatie over oefening Oefening: visualiseer je best mogelijke zelf

34 RCT: flow chart N=276 Voormeting randomizatie PPI CBT WLC (75%) 80 (71%) 41 (82%) nameting 6 m follow-up PPI CBT

35 RCT: uitkomstmaten Voor, na & follow-up Stemming Geluk Depressie Angst Disability Pijn

36 RCT: uitkomstmaten Voor, na & follow-up Stemming Geluk Depressie Angst Disability Pijn Zelfcompassie Optimisme Rumineren Catastroferen over pijn Cognitieve flexibiliteit Acceptatie

37 RCT: uitkomstmaten Voor, na & follow-up Stemming Geluk Depressie Angst Disability Pijn Zelfcompassie Optimisme Rumineren Catastroferen over pijn Cognitieve flexibiliteit Acceptatie Voor: verwachtingen en credibiliteit Na: tevredenheid met het programma

38 RCT: deelnemers Gemiddelde leeftijd 49 jaar; range % vrouw 2/3 fibromyalgie; 1/3 andere musculoskeletale pijn Opleidingsniveau iets hoger dan gemiddeld Gemiddelde tijd om het programma te doorlopen : 8,5 weken; range 7 16 weken

39 RCT: resultaten Credibiliteit en verwachtingen waren voor beide programma s hetzelfde Beide programma s zorgden voor een significante verbetering op de meeste uitkomstmaten in vergelijking met de WLC Patiënten waren even tevreden met PPI als met CBT programma (7/10)

40 RCT: resultaten PPI CBT WLC positive affect negative affect happiness pre post pre post pre post depression pre post pre anxiety post pre pain intensity post

41 RCT: resultaten % borderline clinical range depression PPI pre PPI post. CBT pre CBT post. WL pre WL post

42 RCT: resultaten pre optimism post pre acceptance post benefit finding pre post

43 RCT: conclusies Toename in: Geluk Acceptatie Optimisme Positieve stemming Zelfcompassie Tevredenheid over het leven ondanks de aanwezigheid van pijn Afname in: catastrofale pijngedachten, depressie, angst, negatieve stemming, vermijding, en hulpeloosheid.

44 RCT: conclusies Een online positieve psychologie interventie kan een belangrijke bijdrage leveren aan het leven van chronische pijnpatiënten. Beide programma s waren even effectief in het verhogen van de levenskwaliteit en het verminderen van de psychologische klachten van chronische pijnpatiënten. Even effectief als bestaand CBT programma Geen daling in pijn intensiteit Effect blijft ook overeind na 6 maanden!

45 RCT: conclusies Momenteel kunnen we nog geen uitspraak doen over welke factoren deze resultaten hebben gemedieerd. Analyses wekelijkse metingen kunnen mogelijkerwijs meer helderheid bieden.

46 Bedankt voor jullie aandacht!