Mindfulness op individuele basis: wat kan een patiënt met een chronische aandoening daarmee?

Transcriptie

1 Mindfulness op individuele basis: wat kan een patiënt met een chronische aandoening daarmee? M A Y A S C H R O E V E R S, U N I V E R S I T A I R M E D I S C H C E N T R U M G R O N I N G E N

2 Mindfulness training MBSR/MBCT als groepstraining ontwikkeld Tijdens bijeenkomsten worden meeste oefeningen individueel gedaan, in de groep nabesproken Leren van elkaar, (h)erkenning Common humanity

3 Waarom individueel? Voorkeur Niet iedereen baat bij groepstraining Niet altijd haalbaar om groep aan te bieden Niet altijd mogelijk om aan intensieve groepstraining mee te doen (b.v. wegens lichamelijke klachten) Meer flexibel aanbod Afstemming op wensen /mogelijkheden van deelnemer Lau et al. (2012), Griffiths et al. (2009)

4 Waarom individuele mindfulness training voor patiënten met lichamelijke aandoening? Mindfulness: Ontwikkeld voor patiënten met lichamelijke aandoening Focus op lichaamsbewustzijn, grenzen, acceptatie, anders omgaan met negatieve gedachten en gevoelens Individueel: In groep worden oefeningen ook individueel gedaan, huiswerk ook, alleen inquiry (uitwisseling met trainer) in groep Meer onderzoek nodig: Wordt nu toegepast zonder empirisch bewijs

5 Twijfels over individuele training Focus op oefeningen i.p.v. inhoudelijk gesprek mogelijk in 1 op 1 gesprek? Gemis aan uitwisseling met anderen voor (h)erkenning, steun, motivatie, common humanity?

6 Opzet en inhoud I-MBCT 8 gesprekken van 60 minuten (i.p.v. 150 minuten) Oefeningen per gesprek en huiswerk hetzelfde als groep-mbct, alleen ingekort tijdens gesprek Elk gesprek: begin oefening, nabespreking incl. huiswerk, oefening, huiswerk opgeven

7 Onderzoek naar I-MBCT Pilot studies: I-MBCT vs waitlist bij diabetes patiënten (Schroevers et al, 2013) I-MBCT voor winterdepressie (Fleer et al, under review) RCTs: CBT vs I-MBCT vs waitlist bij diabetes patiënten (Tovote et al., 2013; Tovote et al, 2014) Groep vs individuele MBCT (lopend) CBT vs I-MBCT vs TAU in patiënten die kanker hebben gehad (start deze zomer)

8 CBT vs I-MBCT vs waitlist in diabetes patiënten I-MBCT & CBT effectief? Voor wie?

9 CBT vs I-MBCT vs waitlist Projectleiders: Maya Schroevers & Joke Fleer Promovendi: Evelien Snippe & Annika Tovote Prof. Robbert Sanderman & Paul Emmelkamp

10 Diabetes populatie

11 Negatieve consequenties

12 Behandeling nodig!

13 Multicenter RCT

14 Recruitment 2266 screened 613 (27%) BDI not eligible 363 refused 94 randomized

15 Design RCT 94 Diabetes Patients BDI 14 MBCT N = 31 CBT N = 32 Wait list MBCT N = 16 CBT N = 15 T1 T2

16 Zijn CBT & I-MBCT effectief? Primary outcomes Depressieve klachten (BDI-II & HAM-D7) Secondary outcomes Welbevinden (WHO-5) Angst (GAD-7) Diabetes-gerelateerde distress (PAID)

17 Depression (BDI-II) Vermindering depressieve klachten CBT MBCT Control Baseline * * Postmeasurement CBT vs Control F = 15.6, P < MBCT vs Control F = 9.7, P = Tovote et al, Diabetes Care, 2014

18 % relavant improvement Klinisch relevante verbetering Reliable change index: Recovery ( 1.96) & BDI-II < * * CBT MBCT Control 5 0

19 Voor wie werkt wat? Demografische kenmerken Diabetes-gerelateerde factoren Persoonlijkheid?

20 Design 94 Diabetes Patients MBCT N = 31 CBT N = 32 BDI 14 N = 91 BDI 14 Wait list MBCT N = 16 CBT N = 15

21 Post BDI-II Opleiding als moderator MBCT CBT SD -1 SD gem opleiding +1 SD +1.5 SD Opleiding

22 Conclusies! I-MBCT & CBT allebei effectief t.o.v. wachtlijst controle groep MBCT & CBT effectief voor brede groep *alleen opleiding modereert

23 Andere lopende studies Vergelijking I-MBCT met groep MBCT

24 Ervaringen deelnemers Vooraf training grote groep voorkeur individueel, achteraf iedereen tevreden over de gekregen vorm De meerderheid in groep vond deze achteraf zo leuk dat wanneer zij weer mochten kiezen, ze voor groep zouden gaan

25 Wat heeft u als prettig ervaren aan feit dat training in groep/individueel plaats vond? Voordelen groep Saamhorigheid Ervaringen delen Lotgenotencontact Relativeren Herkenning en bevestiging Steun vanuit groep Gezelligheid Voordelen individueel Persoonlijke, volle aandacht Niet mogelijkheid om op achtergrond te blijven Makkelijker vragen stellen Afwezigheid van afleidingen Volledig jezelf kunnen zijn Lichamelijk goed vol te houden Flexibiliteit i.v.m. planning

26

27 Kortom 1. I-MBCT is effectief: evidence-based protocol beschikbaar 2. Meer lopend onderzoek naar: (Kosten)effectiviteit van I-MBCT en groep MBCT (Contra)indicaties I-MBCT (i.v.m. groep MBCT, CBT) Verklarende mechanismen: hoe werkt I-MBCT?

28 Dank voor uw aandacht