Onderwerp Nieuw cultuurbeleid Gemeente Woudrichem Volgnr. 2012-013 Portefeuillehouder burgemeester F.A. Petter Ambtenaar A. de Stigter Afdeling Samenleving Datum voorstel 7 februari 2012 Opiniërende raad 6 maart 2012 Agendapunt 8 Besluitvormende raad 27 maart 2012 Agendapunt Samenvatting Voor de gemeente Woudrichem is in samenwerking met het culturele werkveld nieuw cultuurbeleid opgesteld. In het cultuurbeleid is een visie op cultuur in en voor de gemeente Woudrichem geformuleerd. Hier zijn beleidsvoornemens aan gekoppeld met bijbehorende doelen. Met de acties in het actieprogramma kunnen we aan de slag om de beoogde doelen te bereiken. Beslispunten Wij stellen u voor om: 1. In te stemmen met de inhoud van het nieuwe cultuurbeleid en bijbehorend actieprogramma; 2. In te stemmen met de financiële effecten van dit besluit en deze te verwerken in de structurele financiële effecten zoals aangegeven in onderstaande begrotingswijziging (zie raadsbesluit). Bijlagen 1. Nieuw cultuurbeleid 2. Deelrapporten 1,2,3 RAAP ter inzage in de raadskamer ter inzage in de raadskamer Advies opiniërende vergadering - Reactie college - pagina 1/7
1. Inleiding Het cultuurbeleid oude en nieuwe cultuur linies 2007-2010 van de gemeente Woudrichem is uitgevoerd. Dit beleid omvatte een aantal doelstellingen die zijn gerealiseerd. Sommige kunnen nog meer gestalte krijgen en een aantal is wellicht niet meer van toepassing. Een nieuwe coalitie, de samenwerking binnen het Land van Heusden en Altena en gewijzigd rijksbeleid geven andere inzichten. Een vervolg op het voormalig cultuurbeleid is wenselijk om cultuur in de gemeente Woudrichem te laten voortleven. 2. Beleidskader, doel en effect Beleidskader Vervolg cultuurbeleid Oude en nieuwe cultuurlinies 2007-2010 gemeente Woudrichem Coalitieprogramma 2010-2014 gemeente Woudrichem Bestuursopdracht cultuur Land van Heusden en Altena Land van Heusden en Altena Ongezien, Ongewoon, Ongekend visie en actieplan recreatie & toerisme 2011-2015 Agenda van Brabant Provincie Noord Brabant Cultuurparticipatie beleid ministerie Onderwijs Cultuur en Sport Strategische Agenda Regio West Brabant Beleidsnotities culturele instellingen gemeente Woudrichem: Streekarchief Land van Heusden en Altena, Bibliotheek, Kunstcentrum TOON Doel en effect Nieuw cultuurbeleid voor de gemeente Woudrichem. 3. Argumenten en kanttekeningen Werkwijze en aanpak Onder punt 5 van dit raadsvoorstel leest u hoe het cultuurbeleid tot stand is gekomen. Begripsomschrijving Voor het formuleren van doelstellingen, kaders en acties is van belang wat in de gemeente Woudrichem onder cultuur wordt verstaan. Het zogenaamde ringenmodel van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) biedt gemeenten de mogelijkheid hun cultuuraanbod in perspectief te plaatsen. Het ringenmodel treft u aan op pagina 6 van het visie en actieplan cultuur. De verschillende onderdelen binnen het ringenmodel worden in het cultuurbeleid concreet benoemd, onder vermelding van instellingen en verenigingen die actief zijn in de gemeente Woudrichem. Sterkte- zwakte- kansen- bedreigingen analyse Input voor de sterkte- zwakte- kansen- bedreigingen analyse is gebaseerd op: De onder punt 2 genoemde beleidskaders De evaluatie van de oude cultuurnota Resultaten van de enquêtes, gehouden onder 66 culturele instellingen, verenigingen, stichtingen Uitkomsten van de diepte interviews die zijn afgenomen bij zeven grotere culturele instellingen De workshops over: cultuureducaties, economie en toerisme en burgerparticipatie Landelijke, regionale en lokale trends en ontwikkelingen Voor het volledige overzicht van sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen verwijzen wij u naar hoofdstuk 6 (pagina 21 e.v.) van het visie en actieplan cultuur. pagina 2/7
Visie cultuur gemeente Woudrichem De gemaakte inventarisatie, evaluatie en resultaten leiden voor de gemeente Woudrichem tot de volgende visie op het gebied van cultuurbeleid. Beoefening van kunst en cultuur geeft mensen wortels en draagt bij aan hun persoonlijke ontwikkeling. Daarmee is ook een sociaal en economisch belang gediend: het versterkt maatschappelijke betrokkenheid, de ontwikkeling van buurten en het leefklimaat op scholen. Gemeente Woudrichem biedt alle inwoners de kans actief bezig te zijn met kunst en cultuur. Zij kunnen zich ontplooien en hun culturele identiteit versterken. Het aanbod is laagdrempelig en leidt tot ontspanning en ontwikkeling. De culturele leefbaarheid bevordert het vestigingsklimaat. De geschiedenis van de Gemeente Woudrichem ligt niet alleen opgeslagen in monumenten, archieven en musea. Ook bewoners zelf zijn dragers van de geschiedenis van onze gemeente. Tradities, gewoonten, gebruiken en verhalen zitten in ons allemaal en worden van generatie op generatie doorgegeven. Dit immaterieel erfgoed moet meer in kaart worden gebracht en worden uitgedragen. Om volkscultuur interessant te maken voor nu, is het belangrijk om het verband te leggen met heden en verleden. Volkscultuur is interessant in het spanningsveld tussen traditie en vernieuwing. Het verleden van de gemeente Woudrichem een toekomst geven door het zichtbaar maken, versterken en promoten van (immaterieel) erfgoed en identiteit. We moeten werken aan de vergroting van het publieksbereik van de erfgoedsectoren, door investeringen in vernieuwing van hun aanbod, marketing, educatie en digitalisering. Tevens erkennen we dat cultuur niet alleen van belang is voor de leefbaarheid en het vestigingsklimaat, maar ook voor de economie, in de vorm van werkgelegenheid en toerisme. Cultuur is een economische drager voor de streek voor onder andere toerisme. Inwoners en toeristen ontdekken rijkdommen die verrassen. Woudrichem is een unieke parel voor de cultuurtoerist. Aan de visies zijn onderstaande beleidsvoornemens gekoppeld: 1. Stimuleren van cultuurparticipatie, ontspanning, ontplooiing, ontwikkeling, culturele identiteit en vestigingsklimaat 2. Cultureel erfgoed versterken en op nieuwe wijze zichtbaar en beleefbaar maken 3. Cultuur benaderen als economische drager voor onder andere toerisme Deze beleidsvoornemens zijn uitgewerkt in doelen en concrete acties. Deze treft u aan vanaf pagina 25 van het visie en actieplan cultuur. In het actieprogramma is een onderscheid gemaakt tussen reeds bestaande acties die behouden moeten blijven en nieuwe acties. De acties zijn in drie categorieën ondergebracht. Deze categorieën zijn gebaseerd op de drie hierboven genoemde beleidsvoornemens. pagina 3/7
4. Financiën De gemeente Woudrichem heeft binnen de taakstelling van het coalitieprogramma ook de budgetten op het gebied van cultuur naar beneden bijgesteld. Dit is in 2011 in de meerjarenbegroting van 2012 opgenomen. In het totaal overzicht van het actieprogramma op pagina 39 ziet u de meerjarige afname van de bestaande budgetten. Deze afname wordt veroorzaakt door: afname bijdragen streekarchief, subsidie bibliotheekwerk, subsidie muziekonderwijs, subsidie kunstroute en subsidie boekenmarkt. Het nieuwe cultuurbeleid leidt ook tot nieuwe acties. Deze acties kosten in sommige gevallen geld. Omdat we beseffen dat extra uitgaven in tijden van bezuinigingen mogelijk niet uw voorkeur hebben heeft het college ervoor gekozen om niet het volledige pakket uit te voeren maar weloverwogen keuzes te maken uit bestaand en nieuw beleid. Dit leidt tot verschillen ten opzichte van het totaal pakket dat u aantreft vanaf pagina 36. Per categorie zijn de wijzigingen aangegeven. Een specificatie treft u aan in de bijlagen; specificatie keuzes nieuw en oud beleid en financiële consequenties. Deze keuzes zijn door het college vastgesteld. De wijzigingen ten opzichte van het totaal pakket dat u aantreft vanaf pagina 36 in het nieuwe cultuurbeleid en bijbehorend actieprogramma zijn: 2012 Categorie 1: cultureel erfgoed versterken en op nieuwe wijze zichtbaar en beleefbaar maken Bestaande actie 5: budget historische publicaties verlaagd met 2000,00 Categorie 2: participatie, ontspanning, ontwikkelen, ontplooien, culturele identiteit, vestigingsklimaat Bestaande actie 24: subsidie boekenmarkt verlaagd met 1000,00 Bestaande actie 33: incidentele subsidies nieuw beleid verlaagd met 2.000,00 Categorie 3: economie en toerisme Geen wijzigingen 2013 Categorie 1: cultureel erfgoed versterken en op nieuwe wijze zichtbaar en beleefbaar maken Bestaande actie 5: budget historische publicaties verlaagd met 2000,00 Nieuwe actie 11: publieksboek maken van erfgoedkaart budget a 10.000,00 verwijderd en als PM opgenomen omdat we eerst subsidiemogelijkheden willen onderzoeken en vervolgens, indien nodig, met een apart voorstel naar de raad komen Nieuwe actie 12: digitale interactieve kaart maken voor de burgers van de erfgoedkaart budget a 10.000,00 verwijderd en als PM opgenomen omdat we eerst subsidiemogelijkheden willen onderzoeken en vervolgens, indien nodig, met een apart voorstel naar de raad komen Categorie 2: participatie, ontspanning, ontwikkelen, ontplooien, culturele identiteit, vestigingsklimaat Bestaande actie 24: subsidie boekenmarkt verlaagd met 850,00 Bestaande actie 33: incidentele subsidies nieuw beleid verlaagd met 2.000,00 Categorie 3: economie en toerisme Nieuwe actie 37: oprichten creatieve denktank ondernemers, kunstenaars, actieve burgers niet uitvoeren a 500,00 pagina 4/7
2014 Categorie 1: cultureel erfgoed versterken en op nieuwe wijze zichtbaar en beleefbaar maken Bestaande actie 5: budget historische publicaties verlaagd met 2000,00 Nieuwe actie 10: haalbaarheidsonderzoek reconstructie Motte van Almkerk uitwerking van de kansenkaart van de Erfgoedkaart a 15.000,00 verwijderd en als PM opgenomen omdat we eerst subsidiemogelijkheden willen onderzoeken en vervolgens, indien nodig, met een apart voorstel naar de raad komen Categorie 2: participatie, ontspanning, ontwikkelen, ontplooien, culturele identiteit, vestigingsklimaat Bestaande actie 24: subsidie boekenmarkt verlaagd met 750,00 Bestaande actie 33: incidentele subsidies nieuw beleid verlaagd met 2.000,00 Categorie 3: economie en toerisme Nieuwe actie 37: oprichten creatieve denktank ondernemers, kunstenaars, actieve burgers niet uitvoeren a 500,00 2015 Categorie 1: cultureel erfgoed versterken en op nieuwe wijze zichtbaar en beleefbaar maken Bestaande actie 5: budget historische publicaties verlaagd met 2000,00 Categorie 2: participatie, ontspanning, ontwikkelen, ontplooien, culturele identiteit, vestigingsklimaat Bestaande actie 24: subsidie boekenmarkt verlaagd met 750,00 Bestaande actie 33: incidentele subsidies nieuw beleid verlaagd met 2.000,00 Categorie 3: economie en toerisme Nieuwe actie 37: oprichten creatieve denktank ondernemers, kunstenaars, actieve burgers niet uitvoeren a 500,00 De benodigde budgetten om nieuw beleid uit te voeren zien er in totaal als volgt uit: 2012 2013 2014 2015 Categorie 1: cultureel erfgoed 3.000,00 5. 750,00 750,00-2.000,00 Categorie 2: participatie, ontspanning, 2.500,00 2.650,00 7.750,00 7.750,00 ontwikkelen Categorie 3: Economie en toerisme 1.500,00 500,00 0,00 0,00 Totaal categorieën 1,2, 3 benodigd budget acties nieuw cultuurbeleid 7.000,00 8.900,00 8.500,00 5.750,00 Via bijgevoegde begrotingswijziging stellen wij voor om de benodigde budgetten beschikbaar te stellen. pagina 5/7
5. Aanpak Een integrale aanpak heeft geleid tot een breed gedragen nieuw cultuurbeleid. In tijd en betrokkenheid ziet dit er als volgt uit: Wanneer Wat 2007-2010 Uitvoeren cultuurbeleid gemeente Woudrichem oude en nieuwe cultuurlinies 2009-2011 Uitvoeren bestuursopdracht Cultuur Land van Heusden en Altena Januari april 2010 Evaluatie cultuurbeleid gemeente Woudrichem oude en nieuwe cultuurlinies Inventarisatie rijksbeleid, provinciaal beleid, trends & ontwikkelingen April juni 2010 Enquêtes culturele instellingen gemeente Woudrichem Juni Juli 2010 Verwerken enquêtes Juli oktober 2010 Basisinfrastructuur cultureel aanbod Woudrichem in kaart gebracht September 2010 Bijeenkomst harmonie- en fanfareorkesten en zangverenigingen Land van Heusden en Altena Januari februari 2011 Diepte interviews culturele instellingen door leden adviescommissie cultuur September december 2011 Workshops cultuureducaties, toerisme economie, burgerparticipatie culturele veld * sterkte zwakte kansen bedreigingen * visie beleidsvoornemens - doelstellingen Januari 2012 Slotbijeenkomst invulling actieprogramma culturele veld Concept cultuurbeleid schriftelijk ter beoordeling voorgelegd aan alle betrokkenen Februari 2012 Collegebesluit Maart 2012 Raadsvoorstel opiniërende en besluitvormende raad Vervolg: Wanneer April 2012 April 2012 december 2016 Wat Bedanken betrokkenen opstellen nieuw cultuurbeleid Melding gemeentepagina, ter inzage leggen, communicatie via de website Versturen cultuurbeleid culturele werkveld Uitvoeren actieprogramma 6. Communicatie Zie hierboven bij onderdeel 5 Aanpak. 7. Regionale en lokale aspecten Bij het opstellen is rekening gehouden met zowel de lokale als de regionale aspecten. Lokaal Het belang van het behoud van de couleur locale is benadrukt in het nieuwe cultuurbeleid. Dit komt tot uiting in diverse acties, met name op het gebied van participatie, erfgoed en identiteit. Regionaal De samenwerking in het Land van Heusden en Altena op het gebied van cultuur neemt sinds 2009 steeds meer vorm aan. In 2012 wordt gestart met het opstellen van gezamenlijk cultuurbeleid. Het nieuwe cultuurbeleid van de gemeente Woudrichem is daarin leidend omdat de gemeente Aalburg nog geen cultuurbeleid heeft en de gemeente Werkendam in het pagina 6/7
verleden slechts een inventarisatie op basis van het ringenmodel van de VNG heeft gemaakt. Het opstellen van gezamenlijk cultuurbeleid is dan ook 1 van de actiepunten van het actieprogramma. De regio West Brabant en de provincie Noord Brabant benadrukken in hun (subsidie) programma s het belang van erfgoed en identiteit. Deze kansen zijn verwerkt en het actieprogramma biedt mogelijkheden voor subsidie van deze regionale partijen. De uitvoering van het actieprogramma behorende bij de toeristische visie van het Land van Heusden en Altena biedt veel aanknopingspunten met het nieuwe cultuurbeleid. Hierbij zijn regionale allianties van groot belang voor de uitvoering. Denk hierbij aan Brabant aan de Biesbosch, Nieuwe Hollandse Waterlinie, Vesting3hoek en de Nederlandse Vereniging van Vestingsteden. 8. Besluit Wij stellen u voor, het bijgevoegde raadsbesluit vast te stellen. Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Woudrichem, de secretaris, de burgemeester, A.G. Dolislager dr. F.A. Petter pagina 7/7
RAADSBESLUIT De raad van de gemeente Woudrichem, gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 14 februari 2012, aangaande Nieuw cultuurbeleid Gemeente Woudrichem gehoord het advies van de opiniërende vergadering d.d. 6 maart 2012 besluit: 1. In te stemmen met de inhoud van het nieuwe cultuurbeleid en bijbehorend actieprogramma; 2. In te stemmen met de financiële effecten van dit besluit en deze te verwerken in de structurele financiële effecten zoals aangegeven in onderstaande begrotingswijziging. Meerjarenbegrotingwijzing 2012-2015 Lasten Productnr Productomschrijving 2012 2013 2014 2015 Nieuw beleid kunst en 65400101/4343140 cultuur 7.000 8.900 8.500 5.750 Baten Saldo Productnr Productomschrijving 2012 2013 2014 2015 69900101/4600019 Begrotingssaldo 7.000 8.900 8.500 5.750 Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Woudrichem van 27 maart 2012. de voorzitter, dr. F.A. Petter de griffier, drs. ing. P.A. Paulides- Ruitenberg raadsbesluit nr. 2012-013 pagina 1/1