Lezing Begeeide Zefhup Angst Christine van Boeijen Voorsteen Christine van Boeijen psychiater crisisdienst GGNet Apedoorn- Zutphen, consuent POH-GGZ Apedoorn, paatsvervangend opeider en opeider huisarts. Eigen bedrijf: Learn2Dare: Impementatie begeeide zefhup Angst Rotary 7-12-2011 Proefschrift Indeing ezing Afsuiting Indeing ezing Afsuiting Prevaentie Lifetime prevaentie 15% Ontstaan 20-30 evensjaar Meest prevaente (naast middeen misbruik/afhankeijkheid) psychiatrische stoornis 1
Diagnostiek angststoornissen Anamnese Differentiatie van normae angst Observatie: geen bijzonderheden Agemene kenmerken angststoornissen Emotie angst /boosheid/ irritatie Somatische begeeidingsverschijnseen Vermijdingsgedrag Overmatig zorgen maken Paniekstoornis met of zonder agorafobie Kenmerken paniekstoornis Aanvaen van potseinge angst Lichameijke kachten as hartkoppingen, zweten, tinteingen, benauwd, misseijkheid, duizeigheid Angst de controe te veriezen of gek te worden Angst fauw te vaen Angst dood te gaan Kenmerken agorafobie Angst te zijn op een paats of in een situatie waar geen uitweg mogeijk is, geen hup aanwezig is Deze paats of situatie vermijden of doorstaan met grote angst Voorbeeden: aeen zijn, in een rij staan/drukte, reizen met openbaar vervoer of auto Gegeneraiseerde angststoornis Overdreven zorgen maken Piekeren 2
Kenmerken gegeneraiseerde angststoornis Overdreven zorgen maken = piekeren Over aerhande dageijkse zaken Piekeren moeiijk in de hand te houden Aerei bijkomende kachten as rusteoos, moe, concentratieprobeem, geïrriteerd, spierspanning, saapprobemen Vo dagprogramma Geruststeing zoeken Indeing ezing Afsuiting Doe van begeeide zefhup Doe van begeeide zefhup Beter om eren gaan met angst Leren herkennen en veranderen van gedachten die angst oproepen Spanningsniveau veragen Activiteiten die men is gaan vermijden weer kunnen doen Herwinnen van zefvertrouwen Drieuik Patiënt Heper Begeeider Begeeide zefhup inhoudeijk Begeeiding Training, coachende ro 5 consuten in 12 weken draaiboek 1 e consut uitgebreide id uiteg hoe te werken met handeiding en beang hepers 2 e tot 5 e coachende consuten voor voortgang met de zefhup 3
Draaiboek 1 e consut Handeiding begeeide zefhup Uiteg over diagnose Uiteg over de begeeide zefhup stap voor stap de handeiding doornemen de handeiding ieder contact meenemen regematig en vaak oefenen bij vragen contact opnemen met begeeider Handeiding Effectieve behandeingseementen: Psycho-educatie Cognitieve therapie Herkennen van angstgedachten Aternatieve gedachten aanbieden Appied reaxation Ontspannings CD Ademhaingsoefeningen Gedragstherapie Hiërarchie maken van exposure Exposure in vivo Hoe te werken met de handeiding Naam op schrijven met de begindatum Nu gaat het echt beginnen. Indeing handeiding: stukken theorie aan de oefeningen vooraf herhaing ezen en opschrijven: concuderen weer een stap verder is. Panning: een richtijn, geen moeten, de handeiding chronoogisch door te werken. Registratie tijdsbesteding Bijagen handeiding antwoorden op de vragen ter samenvatting versagen van het oefenen met de doeenijst tekst van de brochure voor hepers Bijgevoegd boekenegger panning brochure hepers ontspannings CD Beang van hepers Uiteg beang van hepers Brochure voor hepers Informatie over angst Informatie over begeeide zefhup Do s en don ts Draaiboek 2 e tot en met 5 e consut Hoe gaat het? Bespreken vragen/probemen. Compimenteren met wat geukt is! R i t ti kt Registratie geukt Opdrachten en oefeningen uitgevoerd Tijdspanning nagaan 4
Indeing ezing Afsuiting Randomised Controed Tria vergeijking van de effecten werd gemaakt tussen: Begeeide zefhup Standaard behandeing huisarts (NHG) Standaard behandeing GGZ (CGT) 12 weken behandeing door huisarts en cognitief gedragstherapeuten 3 en 9 maand vervogbezoek Twee standaard behandeingen Randomisatie Cognitieve gedragstherapie Gouden Standaard door ervaren gedragstherapeut op de poikiniek 12 zittingen van 45 minuten huiswerk NHG-standaard door de huisarts psycho educatie exposure medicatie doorverwijzing (fysiotherapie, maatschappeijk werk,psychotherapie,me dicatie) aanta consuten facutatief Begeeide Zefhup BZH Huisarts 23 Cognitieve Gedrags Therapie NHG Huisarts 23 NHG Standaard Behandeing In- en excusiecriteria Patiënten aantaen Incusie: PD en/of GAD 18 jaar en ouder goede beheersing Nederandse taa Excusie Andere hoofddiagnose gebruik van meer dan 30 mg oxazepam of antidepressiva CGT gehad Begeeide Zefhup 53 BZH huisarts 101 Cognitieve Gedrags Therapie 63 NHG huisarts 41 NHG Standaard Behandeing 26 5
Bevindingen Grafiek effect Ae drie behandeingen effectief na 12 weken Na 3 en 9 maand effect behouden Geen verschi in effect tussen de behandeingen Toepasbaarheid begeeide zefhup groter dan NHG-standaard 60 50 40 30 20 10 begeeide zefhup standaard huisarts (NHG) standaard GGZ (CGT) 0 pretest 3 maand 6 maand 12 maand Resutaten STAI-state effect sizes (d) Behandeing RCT Meta-anayses CGT 051 0.51.89 13 1.3 NHG 1.11 onbekend BZH 0.37.18.88 Ineiding comorbiditeit Comorbiditeit tussen angststoornissen en angststoornis met depressie vee voorkomend Effect van comorbide depressie of comorbide angststoornis op uitkomst van behandeing weinig onderzocht Mogeijk dit te onderzoeken in RCT paniekstoornis/gad met CGT in 1 e en 2 e ijn Vervog ineiding STAI-state Genezing werd gemeten (score < 34) 3 groepen: 1 angststoornis meerdere angststoornissen angst en depressie Uitkomsten comorbide depressie In depressie groep genazen minder patiënten Er was geen verschi tussen de andere twee groepen Een bijkomende depressie zorgt voor een mindere verbetering van de angststoornis CGT is mogeijk niet de eerst aangewezen behandeing as depressie aanwezig is 6
Comorbide depressie Concusie % remission 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 3 months 6 months 12 months No comorbidity n=65 Comorbidity among anxiety disorders n=56 Comorbidity with mood disorders n=18 Huisarts kan zef een interventie voor paniekstoornis en gegeneraiseerde angststoornis doen CGT in tweede ijn geeft geen beter resutaat voor patiënten in de eerste ijn is gemakkeijker toepasbaar voor de huisarts dan NHG-standaard Let op bij comorbide depressie! Indeing ezing Afsuiting Verspreiding van deze effectieve interventie Brochure voor patiënten Posters op pubieke paatsen Brieven naar huisartsen, eersteijnsmedewerkers Lezingen, presentaties, workshops, cursussen, trainingen voor hupvereners Informatie over Angststoornissen Begeeide zefhup Impementatie begeeide zefhup-1 Impementatie begeeide zefhup-2 Toepassing in Nude ijn (Preventie) Uitvoering naast huisarts door andere medewerkers in de eerste ijn (maatschappeijk werk/ spv-er) Toepassing in de tweede ijn (in groep) Opgenomen in NHG-standaard Opgenomen in herziene richtijn angststoornissen Onderzoek Trimbos coaborative care eerste ijn angststoornissen: CC PAD Impementatie in Turkije en Amerika Ontwikkeing, impementatie en onderzoek onine appicatie 7
Concusie Begeeide zefhup een effectieve en goed toepasbare interventie bij het overwinnen van angstkachten Afsuiting Meer informatie over: Inhoud begeeide zefhup Training Besteing boeken Gecertificeerde hupvereners Eerder gegeven workshops/ezingen/pubicaties Afsuiting-2 www.earn2dare.n www.angstkachten.n 8