Angst en de ziekte van Parkinson. te veel of te weinig controle. Annelien Duits Harriët Smeding.

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Angst en de ziekte van Parkinson. te veel of te weinig controle. Annelien Duits Harriët Smeding. www.smedingneuropsychologie.nl"

Hans de Kooker
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Angst en de ziekte van Parkinson te veel of te weinig controle Annelien Duits Harriët Smeding

2 Wat moet deze workshop brengen, zodat je zegt: dat was de moeite waard? Smeding neuropsychologie

3 Schrikken Angst Nu Toekomst In je lijf In je hoofd Sterke, directe lichamelijke sensaties Latere, diffuse lichamelijke reacties Smeding neuropsychologie

4 Video angst bij PD Dhr O 2:15-3:55 Smeding neuropsychologie

5 Angststoornissen DSM-IV Paniekstoornis met agorafobie Paniekstoornis zonder agorafobie Gegeneraliseerde angststoornis PTSS Obsessief compulsieve stoornis Sociale angst Angst NAO Smeding neuropsychologie

6 ANGST bij Parkinson 40 % van de patienten Persisterend versus episodisch Co-morbiditeit met depressie Overlap met autonome en cognitieve disfuncties Relatie subjectieve gezondheid!

7 Angststoornissen obv DSM-IV Table 1. Current and lifetime prevalence of DSM-IV-TR anxiety disorders in PD DSM-IV-TR anxiety disorder Current prevalence [% (n)] Lifetime prevalence [% (n)] Any anxiety disorder 43 (55) 49 (63) Two or more anxiety disorders 13 (17) 20 (25) Panic disorder 7.1 (9) 10 (13) Agoraphobia without panic 1.6 (2) 4 (5) Social phobia 7.9 (10) 8.7 (11) Specific phobia 13 (17) 19 (24) Obsessive-compulsive disorder 0.8 (1) 1.6 (2) Generalized anxiety disorder 3.2 (4) 3.2 (4) Posttraumatic stress disorder 0.0 (0) 1.6 (2) Anxiety disorder NOS 25 (32) 30 (38)

8 Met name angst NOS motorische fluctuaties anticipatie-angst (b.v.angst voor vertrek) buitensporig piekeren paniekerig / fobisch / vermijding

9 Onderliggende mechanismen Vrees en vermijding (leertheorie) Verhoogde arousal Angst voor controleverlies Selectieve bias Communicatiestoornissen Executieve stoornissen

10 Interview: micro- en macroanalyse Microanalyse van de klachten Omstandigheden en faciliterende factoren Gedachten en sensaties Vermijdingsgedrag en consequenties

11 Meetinstrumenten angst bij Parkinson Hamilton Anxiety Rating Scale Beck Anxiety Inventory State Trait Anxiety Inventory Hospital Anxiety and Depression Scale

12 International Classification of Functioning (ICF), Disability and Health

a: het behouden van sociale rollen (Sproesser e.a., 2010)

13 Psychotherapie bij PD Cognitieve Gedragtherapie (CGT): behandeling angst en depressie Psychodrama: het behouden van sociale rollen (Sproesser e.a., 2010) Mindfulness-based cognitieve therapie: veranderen of vasthouden van bestaande coping stijl in de context van verlies (Fitzpatrick e.a. 2010)

14 CGT bij PD Feeney e.a., 2005 n=4 9 sessions CBT in a group: effect on anxiety and depression untill 1 month after treatment Secker & Brown, 2005 n= sessions CBT in caregivers of patients (no-treatment control group) with effect on subjective general health, strain and burden 3 months after treatment Dobkin e.a., 2006 n= sessions CBT in a group (incl. 3-4 sessions of psychoeducation of partners) with effect on depression untill 1 month after treatment Dobkin e.a., 2007 n=15 individual method in line with Dobkin e.a., 2006 and effect on depression, negative cognitions and social support untill 1 month after treatment Macht e.a., 2007 n=3 detailed report of CBT for all cases Veazy e.a., 2009 n=10 individual method with 1 session CBT and 8 FU by telephone (control group only 8 telephone support sessions). No difference in anxiety and depression Farabaugh e.a., 2010 n=8 12 sessions CBT individual with effect on depression after last session Dobkin e.a., 2011 n=80 10 sessions CBT individual and 4 seperate sessions for 80 caregivers (control group only clinical monitoring). Effect on depression, anxiety, social function and decrease in negative thoughts at 1 month

15 Psychosociale interventies bij PD Relaxatie training Psychoeducatie Stress management & social competence Quality of life, sociale participatie

16 8 sessions of PEPP

17 Progressive relaxation method Jacobson

18 ReSET; Strategische Executieve Training (Vlagsma, Duits, Smeding, Visser, Spikman, 2011) Cognitieve revalidatiebehandeling voor Parkinsonpatienten met stoornissen in de executieve functies

19 Behandeling van angst Cognitieve gedragstherapie = het uitdagen van gedachten Smeding neuropsychologie

20 Behandeling van angst Nadelen CBT: Niet echt geloven nieuwe gedachten Bij PD niet op alternatieven komen Veel huiswerk Smeding neuropsychologie

21 ACT Controle is het probleem, laten gaan is het alternatief Smeding neuropsychologie

22 melk Smeding

23 melk wit Smeding

24 melk melk melk. Smeding neuropsychologie

25 Mislukt defusietechniek Smeding neuropsychologie

26 Oplossingsgerichte psychotherapie Uitgaan van situatie die je wil bereiken Met Erkennen van probleem Wondervraag Uitzonderingen zoeken Schalen Feedback Smeding neuropsychologie

27 De wondervraag video Smeding neuropsychologie

28 Oplossingsgerichte psychotherapie goed nieuwsshow Smeding neuropsychologie

29 Casus angst bij PD video Smeding neuropsychologie

30 Smeding neuropsychologie

Vergelijkbare documenten

Depressie en angst bij de ziekte van Parkinson Rianne van Gool Verpleegkundig specialist

Depressie en angst bij de ziekte van Parkinson Rianne van Gool Verpleegkundig specialist Dopamine Ziekte van Parkinson: minder dopamine Dopamine is een signaalstof die de communicatie tussen hersencellen