Workshop NET: Narratieve Exposure Therapie. Ruud Jongedijk & Gerdie Eiting

Transcriptie

1 Workshop NET: Narratieve Exposure Therapie Ruud Jongedijk & Gerdie Eiting

2 Wie werkt er met: Imaginaire Exposure? EMDR? CGT voor PTSS? BEPP? NET? Overige? Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

3 Narratieve Exposure Therapie (NET) is: Kortdurende PTSS behandeling Juist voor multipele / complex trauma Geeft trauma een context Voor diverse leeftijdscategorieën Getuigenis: human rights / social sharing Evidence based Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

4 Traumagerichte psychotherapie (TFT: richtlijnen) Imaginaire Exposure (IE) Cognitieve Gedragstherapie (CGT) Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) Exposure alternatief: NET? Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

5 Verschillen EMDR en IE EMDR Korte momenten van blootstelling; geen huiswerk Blootstelling aan wat nu het naarste beeld is Instructies gericht op het op afstand beleven (metafoor trein) Nadruk op gedachten en gevoelens nu Stimuleren van associaties en reflecties (wat komt er op?) Afleidende stimuli Imaginaire Exposure Langdurige blootstelling en extra blootstelling (huiswerk) Blootstelling aan volledige chronologie van de gebeurtenis Instructies gericht op herbeleven (ik-vorm; tegenwoordige tijd) Nadruk op herbeleven van gevoelens en gedachten toen Bij het verhaal blijven, i.v.m. gevaar van cognitieve vermijding Geen afleidende stimuli Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

6 Narratieve Exposure Therapie Visueel maken van de levensloop Imaginaire exposure, maar mèt integratie van context informatie Niet ergste, maar alle traumatische ervaringen In chronologie van de levenslijn Ook de positieve ervaringen Herbeleven in verleden tijd Geen huiswerk; wel opschrijven t.b.v. van getuigenis document Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

7 Lange termijn geheugen expliciet impliciet episodisch geheugen Semantisch geheugen procedureel (vaardigheden / routines) priming emotionele associaties klassiek conditioneren Hippocampus/ cortex Basale ganglia (striatum) Cortex Amygdala Amygdala/ Limbisch systeem Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

8 Impliciete Geheugen warme geheugen: automatische / nietbewuste / associatieve reacties CZS: amygdala / catecholamines Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

9 Impliciet geheugen netwerk: leuke gebeurtenis Sensorisch Cognitief Emotioneel Fysiologisch Ziet de golven Denkt aan de zee Wat heerlijk ontspannen Vreugde Ruikt het zoute water Geluk Hartslag snel Wat mooi! Voelt het water langs de voeten Ademhaling Voelt de zon op de huid Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

10 Impliciet angst trauma netwerk Sensorisch Cognitief Emotioneel Fysiologisch Ziet de weg naar het dorp Ziet Kosovo landschap Ik kan niets doen! Hulpeloosheid Freeze Ruik dode lichamen Angst Hartslag snel Dit is gevaar! Ziet soldaten met geweren Woede Ademhaling Hoor mensen schreeuwen Politieagenten op straat Televisiebeelden Denken over trauma In hopeloze situatie verkeren Boos omdat kinderen lastig zijn Lichamelijke activiteit Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

11 Trauma en context Herbelevingen tonen aan dat de gebeurtenis geïsoleerd in de levensgeschiedenis van de patiënt Staat: - Tijd staat stil - Ruimte en plaats zijn beperkt Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

12 Geheugen en trauma Moeite de herinneringen onder ogen te zien is: 1 e : Vermijding (angst activering angst-netwerk) (impliciet geheugen) èn 2 e : Moeite de herinneringen te plaatsen in de context en de chronologie van de levenslijn (expliciet geheugen) Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

13 Therapeutische principes NET 1. Chronologische reconstructie van alle belangrijke gebeurtenissen: de levenslijn 2. Exposure van de warme herinneringen (impliciete geheugen); volledige activering van het angst netwerk 3. Verbinding en integratie van warme met koude herinneringen (expliciete geheugen) Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

14 Therapeutische principes NET 4. Door de verwerking: cognitieve her-evaluatie / herinterpretatie van gedrag, emotie en betekenisgeving 5. Getuigenis afleggen en opschrijven: dit vergroot de waardigheid en geeft een statement voor de patiënt en anderen; mooi afsluitingsritueel Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

15 Evidence based Inmiddels 18 RCT s gepubliceerd Ongeveer 950 patiënten onderzocht Diverse reviews: NET = de voorkeursbehandeling bij vluchtelingen / asielzoekers met PTSS Ouderen, volwassenen en kinderen (KIDNET): ja Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

16 Evidence Based Overige patiëntengroepen: Veteranen (Hoge, 2011) Vroegkinderlijk trauma: borderline en PTSS (Pabst e.a., 2012) Slachtoffers van aardbeving (Zang e.a., 2013) Comorbiditeit (depressie, dissociatie) Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

17 DE PRAKTIJK

18 De levenslijn - Touw, koord of lint - Bloemen - Stenen Eventueel: - Kaarsen - Stokjes Training Narratieve Exposure Therapie 18

19 Levenslijn

20 De levenslijn Voor patiënt: Geeft overzicht / chronologie over leven Geeft overzicht / controle over behandeling Visueel aantrekkelijk Voor de hulpverlener: Routekaart voor behandeling Structureert zittingen Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

21 NET: directieve en coachende gesprekstechniek: Gesprek structureren: tempo, chronologie, coherentie, vermijding Ondersteunend, begeleidend, coachend, empathisch Goed in kunnen leven in de patiënt; beeldend: samen de film zien Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

22 De uitvoering van NET Volg de levenslijn chronologisch, vanaf de geboorte Begin met een bloem Ga vervolgens vanaf de eerste steen van steen naar steen Geef ook aandacht aan de bloemen Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

23 Koude geheugen doorwerken: Tijd: wanneer vond de gebeurtenis plaats? Plaats: waar vond de gebeurtenis plaats? Omgeving: wie/wat was aanwezig? Gebeurtenis: wat is er gebeurd? Begin: wat waren de omstandigheden bij het begin van de gebeurtenis? Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

24 Herinneringen verbinden: Koude herinnering Tijd: wanneer gebeurde het Plaats: waar gebeurde het Omgeving: wie en wat was er nog meer Gebeurtenis: wat gebeurde er Warme herinnering Zintuiglijke ervaringen: horen, zien, voelen, ruiken Emoties: angst, woede Cognities: ik ga dood Lichamelijk: adem, hartkloppingen, spierspanning Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

25 HOT SPOT: Blijf in de warme herinnering tot de patiënt verlichting voelt Eindig bij een veilig punt na de steen Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

26 Getuigenisverslag Iedere zitting wordt opgeschreven Daar wordt een verslag van gemaakt Begin volgende zitting doorgenomen Laatste zitting: gehele document wordt samen met de patiënt doorgenomen en overhandigd Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

27 Conclusie: Bij uitstek bij meervoudig trauma Aansprekend / goed te begrijpen Ondersteunend: levenslijn / context Directief coachend; veel regie Diverse culturen Toegankelijk en breed toepasbaar Comorbiditeit en dissociatie Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

28 NET leren? - - Nederlands Handboek NET (Levensverhalen en psychotrauma, 2014) - Trainingen bij RINO Noord-Holland - Supervisie en in-company trainingen: mail NET@centrum45.nl Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie

29 Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie