Narratieve Exposure Therapie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Narratieve Exposure Therapie"

Transcriptie

1 Narratieve Exposure Therapie MANP jubileumcongres Patricia Strijk

2 Even voorstellen Wat doet Stichting Centrum 45: Diagnostiek en behandeling complexe psychotraumaklachten VS-GGZ: Werkzaam op de polikliniek en kliniek met getraumatiseerde vluchtelingen en asielzoekers MANP Lustrumcongres

3 Narratieve Exposure Therapie - NET: Een PTSS behandeling voor complexe en meervoudig getraumatiseerde patiënten MANP Lustrumcongres

4 Narratieve Exposure Therapie (NET) is: Kortdurend Juist voor meervoudig / complex trauma Geeft trauma een context Voor diverse leeftijdscategorieën Evidence based Getuigenis: mensenrechten/ delen MANP Lustrumcongres

5 Opbouw presentatie I Principes NET II Principes NET III Uitvoering van NET IV Complicerende factoren V Conclusies MANP Lustrumcongres

6 I - Trauma en Geheugen MANP Lustrumcongres

7 Impliciet angst trauma netwerk Sensorisch Cognitief Emotioneel Fysiologisch Ziet de weg naar het dorp Ziet Kosovo landschap Ik kan niets doen! Hulpeloosheid Freeze Ruik dode lichamen Angst Hartslag snel Dit is gevaar! Ziet soldaten met geweren Woede Ademhaling Hoor mensen schreeuwen Politieagenten op straat Televisiebeelden Denken over trauma In hopeloze situatie verkeren Boos omdat kinderen lastig zijn Lichamelijke activiteit MANP Lustrumcongres

8 Expliciete geheugen koude of autobiografische geheugen: denken / bewust ophalen / context / samenhang MANP Lustrumcongres

9 Opbouw presentatie I Trauma en geheugen II Principes NET III Uitvoering van NET IV Complicerende factoren IV Conclusies MANP Lustrumcongres

10 Wat is NET? MANP Lustrumcongres

11 Therapeutische principes NET 1. Chronologische reconstructie van alle belangrijke gebeurtenissen: de levenslijn 2. Exposure van de warme herinneringen (impliciete geheugen); volledige activering van het angst netwerk 3. Verbinding en integratie van warme met koude herinneringen (expliciete geheugen) MANP Lustrumcongres

12 Therapeutische principes NET 4. Door de verwerking: cognitieve her-evaluatie / herinterpretatie van gedrag, emotie en betekenisgeving 5. Getuigenis afleggen en opschrijven: dit vergroot de waardigheid en geeft een statement voor de patiënt en anderen MANP Lustrumcongres

13 Opbouw presentatie I Trauma en geheugen II Principes NET III Uitvoering van NET IV Complicerende factoren V Conclusies MANP Lustrumcongres

14 Uitvoering NET 1. Diagnostiek / Psychoeducatie 2. Levenslijn opstellen; tijdplan 3. Doorwerken levenslijn 4. Vaststellen verslag; toekomst 5. Afsluiting MANP Lustrumcongres

15 De levenslijn Het touw: de levenslijn, van geboorte naar toekomst De bloemen: symbolen van de goede gebeurtenissen De stenen: symbolen voor de nare gebeurtenissen MANP Lustrumcongres

16 Levenslijn

17 De levenslijn Voor patiënt: Geeft overzicht / chronologie over leven Geeft overzicht / controle over behandeling Visueel aantrekkelijk Voor de hulpverlener: Routekaart voor behandeling Structureert zittingen MANP Lustrumcongres

18 De Behandeling Algemene gespreksprincipes De specifieke NET benadering MANP Lustrumcongres

19 Herinneringen verbinden: Koude herinnering Tijd: wanneer gebeurde het Plaats: waar gebeurde het Omgeving: wie en wat was er nog meer Gebeurtenis: wat gebeurde er Warme herinnering Zintuiglijke ervaringen: horen, zien, voelen, ruiken Emoties: angst, woede Cognities: ik ga dood Lichamelijk: adem, hartkloppingen, spierspanning MANP Lustrumcongres

20 Vragen om angstnetwerk te activeren Zintuige n Cognitie TOEN Hoe zagen de dode lichamen er uit? Kon je de lichamen ruiken? Hoorde je de anderen kreunen? Hoe voelde de pijn in je rug? NU Heb je nu beelden van de lichamen zoals je ze toen zag? Kun je nu ruiken wat je toen rook? Kun je het kreunen nu nog horen? Hoe klinkt dat nu? Kun je de pijn in je rug nog steeds voelen zoals het toen pijn deed? Hoe voelt het nu? Dacht je dat je MANP dood Lustrumcongres zou Denk 2014 je nu nog wel als je 20

21 Vragen om angstnetwerk te activeren TOEN Emoties Voelde je op dat moment intense afschuw? Voelde je je op dat moment erg angstig / boos NU Voel je nu de afschuw, zoals je die toen voelde Voel je nu nog die angst / boosheid, net als toen? Lichame lijk Voelde je op dat moment je hartslag sneller kloppen? Voelde je je als Voel je je hart nu snel kloppen, net als toen? Voel je je nu ook MANP Lustrumcongres

22 Reacties in HOT SPOT Mate van Angst Verwachting: angst wordt ondraaglijk Angst verloop bij exposure vermijding start exposure Tijd MANP Lustrumcongres

23 Getuigenisverslag Iedere zitting wordt opgeschreven Daar wordt een verslag van gemaakt Begin volgende zitting doorgenomen Einde van de behandeling wordt dit samen met de patiënt doorgenomen en overhandigd MANP Lustrumcongres

24 Laatste zitting herlees getuigenisverslag: corrigeer & voeg toe overhandig definitief verslag ritueel van ondertekenen post-test metingen (met follow up) MANP Lustrumcongres

25 Complicerende factoren Vermijding Schuld Schaamte Herbeleving / dissociatie Wantrouwen / terugtrekking MANP Lustrumcongres

26 Evidence based Inmiddels 13 RCT s gepubliceerd Ongeveer 750 patiënten onderzocht Vluchtelingen in ontwikkelingslanden Vluchtelingen in westerse landen Overige doelgroepen: waarschijnlijk Ouderen, volwassenen en kinderen MANP Lustrumcongres

27 Evidence Based Diverse reviews: NET als voorkeursbehandeling bij vluchtelingen / asielzoekers met PTSS Advies: voor overige patiëntengroepen, zoals veteranen (Hoge, 2011), vroegkinderlijk trauma (Pabst, 2012) MANP Lustrumcongres

28 Conclusie: Bij uitstek bij meervoudig trauma Aansprekend en goed te begrijpen Ondersteunend: levenslijn / context Directief coachend; veel regie Diverse culturen Toegankelijk en breed toepasbaar MANP Lustrumcongres

29 NET door de VS Traumabehandeling wordt meer laagdrempelig Plaatsen in context is vanzelfsprekend voor de VS Directief coachend;vs schroomt niet Kan fysieke verschijnselen juist interpreteren. MANP Lustrumcongres

30 MANP Lustrumcongres

Posttraumatische-stressstoornis en NET therapie. Sabina Brinkman, verpleegkundig specialist i.o Khady Sagna, sociaal psychiatrisch verpleegkundige

Posttraumatische-stressstoornis en NET therapie. Sabina Brinkman, verpleegkundig specialist i.o Khady Sagna, sociaal psychiatrisch verpleegkundige Posttraumatische-stressstoornis en NET therapie Sabina Brinkman, verpleegkundig specialist i.o Khady Sagna, sociaal psychiatrisch verpleegkundige Even voorstellen Arq Psychotrauma Expert Groep is een groep

Nadere informatie

Workshop NET: Narratieve Exposure Therapie. Ruud Jongedijk & Gerdie Eiting

Workshop NET: Narratieve Exposure Therapie. Ruud Jongedijk & Gerdie Eiting Workshop NET: Narratieve Exposure Therapie Ruud Jongedijk & Gerdie Eiting Wie werkt er met: Imaginaire Exposure? EMDR? CGT voor PTSS? BEPP? NET? Overige? Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie -

Nadere informatie

Narratieve Exposure Therapie NET

Narratieve Exposure Therapie NET Narratieve Exposure Therapie NET PTSS behandeling bij meervoudig (en complex) trauma Workshop VGCT 2018 Ruud Jongedijk & Simone de la Rie Introductie: Video https://www.youtube.com/watch?v=cwf79ziszli

Nadere informatie

Opnameinbloemlezingenenreadersmoedigenwijaan, maarwelgraageerstevenoverleggen. Alerechtenvandeartikelenliggenbij destichtingcognitieenpsychose.

Opnameinbloemlezingenenreadersmoedigenwijaan, maarwelgraageerstevenoverleggen. Alerechtenvandeartikelenliggenbij destichtingcognitieenpsychose. Ukunternatuurlijkuitciteren,graagzelfs,maardanwel metbronvermelding.u magditartikelookruimhartig verspreidenmitshetnietvoorcommerciëledoeleindenis. Indiegevalen pasnaonzeschriftelijketoestemming. Opnameinbloemlezingenenreadersmoedigenwijaan,

Nadere informatie

Oud worden en sterven met de oorlog

Oud worden en sterven met de oorlog Oud worden en sterven met de oorlog Mede mogelijk gemaakt door de Stichting 1940-1945 1 Oud worden en sterven met de oorlog Over wie gaat het Schokkende gebeurtenissen Kenmerken en stressreacties Verwerking

Nadere informatie

Haïti. Anneke Vinke, 19 januari 2010

Haïti. Anneke Vinke, 19 januari 2010 Haïti Anneke Vinke, 19 januari 2010 Opzet Korte introductie Feiten en verder Morgen... PAUZE --> daarna vragen/discussie 2 Situatie: RAMP in Haïti TV beelden & leed: zien van pijn van kinderen niet te

Nadere informatie

Caleidoscoop PRAKTIJK

Caleidoscoop PRAKTIJK CM COUNSELLING MAGAZINE NR 3 2016 Caleidoscoop Psychotraumatische ervaringen komen veel voor, ook bij de Nederlandse bevolking. Een dergelijke traumatisch gebeurtenis is een gebeurtenis, waarbij iemand

Nadere informatie

PTSS - diagnostiek en behandeling. drs. Mirjam J. Nijdam psycholoog / onderzoeker Topzorgprogramma Psychotrauma AMC De Meren

PTSS - diagnostiek en behandeling. drs. Mirjam J. Nijdam psycholoog / onderzoeker Topzorgprogramma Psychotrauma AMC De Meren PTSS - diagnostiek en behandeling drs. Mirjam J. Nijdam psycholoog / onderzoeker Topzorgprogramma Psychotrauma AMC De Meren Opbouw Diagnose PTSS Prevalentiecijfers PTSS en arbeid Preventie van PTSS Behandeling

Nadere informatie

Traumabehandeling Emergis kinder- en jeugdpsychiatrie

Traumabehandeling Emergis kinder- en jeugdpsychiatrie Traumabehandeling Emergis kinder- en jeugdpsychiatrie Krijg je (binnenkort) traumabehandeling vanuit zorgprogramma Angst & stemming van Emergis kinder- en jeugdpsychiatrie? Ben je 6 tot 18 jaar? Dan is

Nadere informatie

Boek Slapende honden? Wakker maken!

Boek Slapende honden? Wakker maken! Boek Slapende honden? Wakker maken! A.Struik, ontwikkelingspsycholoog/ systeemtherapeut Joany Spierings Drie testen Weinig theorie en veel praktijk CD-Rom/ werkbladen Formulier zes testen Geen protocol

Nadere informatie

COMPLEX TRAUMA BIJ KINDEREN: SAMEN DOEN WAT WERKT. Mariska de Baat (NJi), Marie-José van Hoof (Rivierduinen), Leanthe van Harten (TNO)

COMPLEX TRAUMA BIJ KINDEREN: SAMEN DOEN WAT WERKT. Mariska de Baat (NJi), Marie-José van Hoof (Rivierduinen), Leanthe van Harten (TNO) COMPLEX TRAUMA BIJ KINDEREN: SAMEN DOEN WAT WERKT Mariska de Baat (NJi), Marie-José van Hoof (Rivierduinen), Leanthe van Harten (TNO) WIE IS WIE Complex trauma het meerkoppige monster in de praktijk Prevalentie

Nadere informatie

Hou dat vast! EMDR bij mensen met ( C ) PTSS en een laag IQ

Hou dat vast! EMDR bij mensen met ( C ) PTSS en een laag IQ Hou dat vast! EMDR bij mensen met ( C ) PTSS en een laag IQ 16-06-2017 info@poli-plus.nl Kan ik wel..? De PTSS wel goed diagnosticeren? De EMDR behandeling bij deze patiënt wel doen? (anders?) Juist inschatten

Nadere informatie

EMDR bij adolescenten

EMDR bij adolescenten EMDR bij adolescenten Een vorm van traumabehandeling Marijke de Koning-Groothuizen ZMC Kinderen en Jongeren van de Gelderse Roos Voorbeelden uit de praktijk Sofie, 16 jaar. Klachten, sinds ongeveer een

Nadere informatie

E M D R een inleiding

E M D R een inleiding E M D R een inleiding Lucinda Meihuizen GZ-psycholoog Zorgpartners Midden-Holland lucinda.meihuizen@zorgpartners.nl Wietske Soeteman GZ-psycholoog Pro Persona w.soeteman@propersona.nl Wat haal je uit deze

Nadere informatie

De behandeling van complexe rouw. Jantien Piekstra GZ psycholoog / cognitief gedragstherapeut

De behandeling van complexe rouw. Jantien Piekstra GZ psycholoog / cognitief gedragstherapeut De behandeling van complexe rouw Jantien Piekstra GZ psycholoog / cognitief gedragstherapeut Disclosure of interest Mogelijke belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

Behandelingsstrategieen bij Complex Trauma:

Behandelingsstrategieen bij Complex Trauma: Behandelingsstrategieen bij Complex Trauma: Trudy Mooren, klinisch psycholoog-psychotherapeut, Centrum 45 Martijn Stöfsel, klinisch psycholoog-psychotherapeut, SinaiCentrum Jos Truyens, klinisch psycholoog-psychotherapeut,

Nadere informatie

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher. Bedankt voor het downloaden van dit artikel. De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding)

Nadere informatie

Horizon methodiek na huiselijk geweld & na seksueel misbruik

Horizon methodiek na huiselijk geweld & na seksueel misbruik Horizon methodiek na huiselijk geweld & na seksueel misbruik 29-09-2014 Merijn van de Vliet, GZ-psycholoog Programma Introductie Oefening Horizon: twee varianten naast elkaar Film Oefening Thema s en

Nadere informatie

EMDR Therapie voor mensen met een traumatische ervaring

EMDR Therapie voor mensen met een traumatische ervaring EMDR Therapie voor mensen met een traumatische ervaring Wat is EMDR Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen

Nadere informatie

Werking en evidentie van Narratieve Exposure Therapie

Werking en evidentie van Narratieve Exposure Therapie Werking en evidentie van Narratieve Exposure Therapie cogiscope 0115 25 Michaela Schok Behandeling van complex trauma door reconstructie van het levensverhaal Werking en evidentie van Narratieve Exposure

Nadere informatie

Post-traumatische stress na bevalling. Máasja Verbraak GZ-psycholoog Cognitief Gedragstherapeut VGCt

Post-traumatische stress na bevalling. Máasja Verbraak GZ-psycholoog Cognitief Gedragstherapeut VGCt Post-traumatische stress na bevalling Máasja Verbraak GZ-psycholoog Cognitief Gedragstherapeut VGCt Literatuur Stramrood (2011): - Westerse landen PTSS na bevalling 1-2% - In Nederland is dat 1.2% - PTSS

Nadere informatie

Wat is de doelgroep van Stichting

Wat is de doelgroep van Stichting Spreken en zien Narratieve Exposure Therapie (NET): een therapie waarmee zelfs complexe trauma s bij instabiele cliënten te behandelen zijn Elke geestelijk verzorger komt soms mensen tegen die nare ervaringen

Nadere informatie

Behandeling na seksueel trauma bij kinderen: STEPS, TF-CBT of EMDR?

Behandeling na seksueel trauma bij kinderen: STEPS, TF-CBT of EMDR? Behandeling na seksueel trauma bij kinderen: STEPS, TF-CBT of EMDR? Renee Beer, klinisch psycholoog, Traumacentrum De Bascule Iva Bicanic, klinisch psycholoog i.o., Landelijk Psychotraumacentrum UMC Utrecht

Nadere informatie

Workshop. PTSS en verslaving. Coos Meester Verpleegkundig specialist MANP

Workshop. PTSS en verslaving. Coos Meester Verpleegkundig specialist MANP Workshop PTSS en verslaving Coos Meester Verpleegkundig specialist MANP Marit Uijl Master of Nursing i.o. Start en einde van de Sessie Start van de sessie Sinds de vorige sessie: 1. Hoe voel je je? 2.

Nadere informatie

Hulp voor vluchtelingenkinderen en hun ouders. Wat kan Altra bieden?

Hulp voor vluchtelingenkinderen en hun ouders. Wat kan Altra bieden? Hulp voor vluchtelingenkinderen en hun ouders Wat kan Altra bieden? Problemen & Risico s Beschermende factoren Bouwstenen jeugdhulp van Altra Verlies familie en verlatingsangst Veilige basis, vertrouwen

Nadere informatie

STUDIEDAG GEDRAGS- EN EMOTIONELE STOORNISSEN PVOC VLAAMS-BRABANT EN BRUSSEL 29 MAART 2018 ELS GOETHALS TRAUMA: GEVOLGEN VOOR GEDRAG EN EMOTIE

STUDIEDAG GEDRAGS- EN EMOTIONELE STOORNISSEN PVOC VLAAMS-BRABANT EN BRUSSEL 29 MAART 2018 ELS GOETHALS TRAUMA: GEVOLGEN VOOR GEDRAG EN EMOTIE STUDIEDAG GEDRAGS- EN EMOTIONELE STOORNISSEN PVOC VLAAMS-BRABANT EN BRUSSEL 29 MAART 2018 ELS GOETHALS TRAUMA: GEVOLGEN VOOR GEDRAG EN EMOTIE TOT 50% MINDERJARIGEN MAKEN EEN TRAUMATISCH INCIDENT MEE Yves

Nadere informatie

Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen

Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen AIT Studiedag 21 november 2016 Leony Coppens Klinisch psycholoog Programma Trauma: wat is het en welke vormen zijn er? Gevolgen van vroegkinderlijk trauma op de ontwikkeling

Nadere informatie

Comorbiditeit PTSS en Persoonlijkheidsstoornissen Samenspel in diagnostiek en behandeling

Comorbiditeit PTSS en Persoonlijkheidsstoornissen Samenspel in diagnostiek en behandeling Comorbiditeit PTSS en Persoonlijkheidsstoornissen Samenspel in diagnostiek en behandeling Gloria Gribling en Ellen Willemsen Casuïstiek 1 Hoe ontdek je hoeveel en welke koppen de draak heeft? (Diagnostiek)

Nadere informatie

ANGSTEN OVERWINNEN Een mentale, gedragsmatige en lichamelijke aanpak Vlaams Angstcentrum Bart De Saeger

ANGSTEN OVERWINNEN Een mentale, gedragsmatige en lichamelijke aanpak Vlaams Angstcentrum Bart De Saeger ANGSTEN OVERWINNEN Een mentale, gedragsmatige en lichamelijke aanpak Vlaams Angstcentrum Bart De Saeger In elk mens schuilt een potentiële moordenaar! Wat als zij straks het schelmes neemt? ANGSTEN OVERWINNEN

Nadere informatie

VERWERKING NA EEN INGRIJPENDE GEBEURTENIS 1

VERWERKING NA EEN INGRIJPENDE GEBEURTENIS 1 SOCIAAL WERK VERWERKING NA EEN INGRIJPENDE GEBEURTENIS 1 U bent recent betrokken geweest bij een gebeurtenis waarbij u geconfronteerd werd met een aantal ingrijpende ervaringen. Met deze korte informatie

Nadere informatie

De Posttraumatische Stressstoornis in de DSM-5

De Posttraumatische Stressstoornis in de DSM-5 De Posttraumatische Stressstoornis in de DSM-5 Ruud Jongedijk Er zijn enkele belangrijke verschillen tussen de Posttraumatische Stressstoornis (PTSS) in de DSM-5 ten opzichte van DSM-IV. In dit artikel

Nadere informatie

EMDR. Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie

EMDR. Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie EMDR Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie Wat is EMDR? Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van

Nadere informatie

Omgaan met de PP ramp Welke reacties kunnen we nu verwachten bij de hulpverleners? FiST Limburg

Omgaan met de PP ramp Welke reacties kunnen we nu verwachten bij de hulpverleners? FiST Limburg www.fist.be Omgaan met de PP ramp Welke reacties kunnen we nu verwachten bij de hulpverleners? FiST Limburg getroffenen - reactieverloop 18 augustus 2011 26 augustus 2011 18 september 2011 acuut doorwerking

Nadere informatie

Complexe PTSS Zoek als PMTer samenwerking met EMDR-therapeuten

Complexe PTSS Zoek als PMTer samenwerking met EMDR-therapeuten Beweging en lichamelijkheid in het EMDR-proces Henriëtte van der Meijden 4-11-2016 Complexe PTSS Zoek als PMTer samenwerking met EMDR-therapeuten Eye Movement Desensitization Reprocessing 1989 beschreven

Nadere informatie

Korte Eclectische Psychotherapie KEP voor PTSS

Korte Eclectische Psychotherapie KEP voor PTSS Korte Eclectische Psychotherapie KEP voor PTSS Berthold Gersons, Ineke Vrijlandt, Miranda Olff, Ramon Lindauer, AMC de Meren KEP accepted as effective treatment for PTSD NICE Guidelines PTSD 2005 BEP effect

Nadere informatie

DE NIEUWE ZORGPROFESSIONAL. BEN IK DAT?! DONDERDAG 30 MAART 2017

DE NIEUWE ZORGPROFESSIONAL. BEN IK DAT?! DONDERDAG 30 MAART 2017 DE NIEUWE ZORGPROFESSIONAL. BEN IK DAT?! DONDERDAG 30 MAART 2017 GAME JE MEE??? Karin Nijhof Carina van Kregten GAME JE MEE???? Ballonoefening Verschillende soorten trauma Impact van trauma Hoe zou een

Nadere informatie

Werkblad Gecommitteerde actie

Werkblad Gecommitteerde actie Werkblad Gecommitteerde actie 1 Een onderdeel van mijn leven dat ik waardeer is Mijn intentie voor dit onderdeel is De gecommitteerde acties die ik wil ondernemen zijn de volgende (zorg ervoor dat je noteert

Nadere informatie

Vluchtelingen: klachten en krachten binnen migratiecontext : omgaan met getraumatiseerde cursisten. 30/08/2016 Geertrui Serneels Solentra vzw

Vluchtelingen: klachten en krachten binnen migratiecontext : omgaan met getraumatiseerde cursisten. 30/08/2016 Geertrui Serneels Solentra vzw Vluchtelingen: klachten en krachten binnen migratiecontext : omgaan met getraumatiseerde cursisten 30/08/2016 Geertrui Serneels Solentra vzw Topics Voorstelling Solentra vzw Psycho-sociale problemen bij

Nadere informatie

Levensverhalen en psychotrauma

Levensverhalen en psychotrauma Levensverhalen en psychotrauma Narratieve Exposure Therapie in theorie en praktijk Ruud A. Jongedijk met een voorwoord van Maggie Schauer & Thomas Elbert met medewerking van diverse auteurs Boom Amsterdam

Nadere informatie

EFFECTIVITEIT VAN METHODIEKEN VOOR SLACHTOFFERS

EFFECTIVITEIT VAN METHODIEKEN VOOR SLACHTOFFERS EFFECTIVITEIT VAN METHODIEKEN VOOR SLACHTOFFERS WAT WETEN WEOVER DE EFFECTIVITEIT VAN METHODIEKEN IN DE VERSCHILLENDE FASEN VAN HET VERWERKINGSPROCES? Fasen in het verwerkingsproces Verschillende auteurs

Nadere informatie

Caroline Ploeg, Gedragstherapeut Femy Wanders, Klinisch psycholoog

Caroline Ploeg, Gedragstherapeut Femy Wanders, Klinisch psycholoog Caroline Ploeg, Gedragstherapeut Femy Wanders, Klinisch psycholoog Overzicht presentatie Ontstaan van KINGS Doelgroep KINGS-model (incl. MASTR) Verschillende interventies uit het MASTR Progressive Counting

Nadere informatie

MINDFUL EXPOSURE EN VERWERKING

MINDFUL EXPOSURE EN VERWERKING MINDFUL EXPOSURE EN VERWERKING (Handout in cursussen MBCT, Ger Schurink, 2009) Inleiding Bij veel emotionele problemen speelt het verleden een grote rol. De actuele situatie doet, automatisch en vaak onbewust,

Nadere informatie

VERSLAVING EN TRAUMAGERELATEERDE STOORNISSEN

VERSLAVING EN TRAUMAGERELATEERDE STOORNISSEN STUDIEDAG PROJECT LiNK 22 maart 2012 - Niet te vatten! Verslaafd? Gestoord? Beperkt? VERSLAVING EN TRAUMAGERELATEERDE STOORNISSEN ANNE VERMEIRE - BIPE 1. Wat is TRAUMA? TRAUMA TRAUMATOGENE GEBEURTENIS

Nadere informatie

Voel jij wat ik bedoel? www.psysense.be 17/5/2008

Voel jij wat ik bedoel? www.psysense.be 17/5/2008 Voel jij wat ik bedoel? www.psysense.be 17/5/2008 Gevoel en emoties / definitie Emoties: in biologische zin: affectieve reacties. Prikkeling van dit systeem geeft aanleiding tot allerlei lichamelijke reacties.

Nadere informatie

24-2-2011. Complexiteit van zelfzorg en coping bij mensen met diabetes en nierfalen. Diabetes en nierziekte: het toekomstbeeld.

24-2-2011. Complexiteit van zelfzorg en coping bij mensen met diabetes en nierfalen. Diabetes en nierziekte: het toekomstbeeld. Complexiteit van zelfzorg en coping bij mensen met diabetes en nierfalen Indeling Introductie: Diabetes en Nierfalen, wat vraagt dat van mensen? (JW) Stress en Coping (JK) Een programma om mensen effectiever

Nadere informatie

..en. rouwend. VOOK 6 oktober 2011 ( )Carine. Kappeyne van de Coppello

..en. rouwend. VOOK 6 oktober 2011 ( )Carine. Kappeyne van de Coppello Jong, eigen-wijs..en rouwend VOOK 6 oktober 2011 ( )Carine Kappeyne van de Coppello Krijgen kinderen met de dood te maken? Internationaal onderzoek wijst uit dat van ongeveer 5% van de kinderen tot 16

Nadere informatie

Stoornissen Randomised Controlled Trial (RCT) Implementatie Begeleide zelfhulp inhoudelijk Conclusie

Stoornissen Randomised Controlled Trial (RCT) Implementatie Begeleide zelfhulp inhoudelijk Conclusie Begeleide zelfhulp, een nieuwe interventie Christine van Boeijen Indeling presentatie Stoornissen Randomised Controlled Trial (RCT) Implementatie Begeleide zelfhulp inhoudelijk Conclusie Begeleide zelfhulp

Nadere informatie

Psychische Gezondheid Statushouders

Psychische Gezondheid Statushouders Psychische Gezondheid Statushouders Wat weten we en wat kunnen we doen? Symposium Gezondheid Statushouders 14 juni 2018 Evert Bloemen, arts, Pharos e.bloemen@pharos.nl 14 juni 2018 Wat weten we? Nieuwe

Nadere informatie

Maastrichtse interview met kinder- en jeugdigen versie MIK

Maastrichtse interview met kinder- en jeugdigen versie MIK Maastrichtse interview met kinder- en jeugdigen versie MIK Dr. Sandra Escher Prof. Dr. Marius Romme Stichting Leven met stemmen Bemelen interview@hearing-voices.com Project kinderen en jeugdigen die Stemmen

Nadere informatie

26 januari januari 2009

26 januari januari 2009 FiST-debriefing Dendermonde 26 januari 2009 29 januari 2009 Welke psychische reacties kunnen we nu verwachten bij getroffenen, families en hulpverleners? FiST Team Oost-Vlaanderen getroffenen - reactieverloop

Nadere informatie

Kindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns

Kindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns Kindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns Impact afhankelijk van aantal factoren: Eigenschappen van trauma zelf Eigenschappen van het kind Eigenschappen van omgeving Eigenschappen

Nadere informatie

Business continuity garanderen bij kritische gebeurtenissen

Business continuity garanderen bij kritische gebeurtenissen Business continuity garanderen bij kritische gebeurtenissen De driehoeksamenwerking tussen organisatie, arbeidsgeneesheer en psycholoog B. Vriesacker, K. Van Hulst, U. Van Soom Bart Vriesacker Psychosociaal

Nadere informatie

Inhoud. plaatsbepaling en verklaringsmodel... 9. met een verstandelijke beperking... 27. Literatuur... 8. verstandelijke beperking...

Inhoud. plaatsbepaling en verklaringsmodel... 9. met een verstandelijke beperking... 27. Literatuur... 8. verstandelijke beperking... XIII Inhoud 1 Het handboek SOS Snelle Opvang bij Seksueel misbruik..................... 1 1.1 Doelgroep van het handboek SOS..................................................... 2 1.2 Het belang van het

Nadere informatie

Ik ben BANG. oefenboekje om te leren omgaan met angst. Steef Oskarsson. Copyright Steef Oskarsson

Ik ben BANG. oefenboekje om te leren omgaan met angst. Steef Oskarsson. Copyright Steef Oskarsson Ik ben BANG oefenboekje om te leren omgaan met angst Steef Oskarsson Bang Bang is een emotie. Net als blij, bedroefd en boos. Iedereen is wel eens bang. Sommige mensen zijn vaak bang, sommigen niet. Iedereen

Nadere informatie

Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten

Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten Christien de Jong, psychotherapeut / trainer Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie christiendejong@hetnet.nl Distress rond overgangen

Nadere informatie

25-9-2014. Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505

25-9-2014. Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505 Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505 Lichamelijk: pijn, fysieke beperkingen, afweging behandeling vs bijwerkingen Angst en onzekerheid: verloop ziekte,

Nadere informatie

Indeling lezing. Stoornissen Randomised Controlled Trial (RCT) Implementatie minimale interventie

Indeling lezing. Stoornissen Randomised Controlled Trial (RCT) Implementatie minimale interventie Indeling lezing Minimale interventie Christine van Boeijen Stoornissen Randomised Controlled Trial (RCT) Implementatie minimale interventie Minimale i interventie ti inhoudelijk Conclusie Nog 2 vragen

Nadere informatie

Een integratieve benadering van complex trauma

Een integratieve benadering van complex trauma Een integratieve benadering van complex trauma Narratieve Exposure Therapie ingezet binnen een multimediale traumatherapie Door: Hans Knegtering Een therapeut wordt regelmatig uitgedaagd om nieuwe methodieken

Nadere informatie

Bijscholing: Mogelijkheden eerste lijn

Bijscholing: Mogelijkheden eerste lijn Bijscholing: Mogelijkheden eerste lijn T R A U M A C E N T R U M B E L G I Ë 3 0 A P R I L 2 0 1 3 C O P Y R I G H T D O R I S D H O O G H E Welke hulp hebben mensen nodig? Studie van Dyregrov & Nordanger,

Nadere informatie

Affirmaties, welke passen bij mij?

Affirmaties, welke passen bij mij? Affirmaties, welke passen bij mij? Veel mensen maken gebruik van affirmaties, om hun gevoel, zelfbeeld en gedachten positief te beïnvloeden. Regelmatig hoor ik van cliënten, dat hoe vaak ze ook affirmeren,

Nadere informatie

Programma. Toename aantal oudere migranten. Casus. Oudere migranten 05-10- 12. Oudere migranten en vluchtelingen met trauma en demen6e.

Programma. Toename aantal oudere migranten. Casus. Oudere migranten 05-10- 12. Oudere migranten en vluchtelingen met trauma en demen6e. Oudere migranten en vluchtelingen met trauma en demen6e Casus Programma cultuursensi6eve demen6ezorg Beeld van de doelgroepen en ingrijpende en trauma6sche ervaringen Renate van den Bronk, Cogis Nies van

Nadere informatie

NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS

NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS Betrokken raken bij een schokkende gebeurtenis laat niemand onberoerd. Je bent er meestal niet op voorbereid en als het gebeurt kan dat ingrijpende gevolgen hebben voor

Nadere informatie

Inhoud: Eye Movement Desensitisation and Reprocessing (EMDR) bij Autisme. Wat is EMDR?

Inhoud: Eye Movement Desensitisation and Reprocessing (EMDR) bij Autisme. Wat is EMDR? Eye Movement Desensitisation and Reprocessing (EMDR) bij Autisme Ank Goosen Gezondheidszorgpsycholoog GGzE 21 09 2012 Wat is EMDR Indicatie Doel Doelgroep Methode Aanpassingen Resultaten 2 cliënten Inhoud:

Nadere informatie

FiST-debriefing Treinramp Buizingen Gemeentehuis Halle

FiST-debriefing Treinramp Buizingen Gemeentehuis Halle FiST-debriefing Treinramp Buizingen Gemeentehuis Halle Welke psychische reacties kunnen we nu verwachten bij getroffenen, families en hulpverleners? FiST Vlaams-Brabant 1 Meeting Rules van de psychologische

Nadere informatie

Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten

Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten Christien de Jong, psychotherapeut / trainer Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie christiendejong@hetnet.nl Koos van der Knaap,

Nadere informatie

...de draad weer oppakken

...de draad weer oppakken ...de draad weer oppakken Na de schok... Volwassenen Informatie voor volwassenen die betrokken zijn geweest bij een schokkende gebeurtenis Betrokken raken bij een schokkende gebeurtenis, dat laat niemand

Nadere informatie

Er wel/niet zijn voor je pleegkind. Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede

Er wel/niet zijn voor je pleegkind. Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede Er wel/niet zijn voor je pleegkind Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede 22-6-2014 de Zeeuw & Brok Inhoud 1. Lawaaiboek 2. Zorg voor het kind: houdt rekening met gevolgen van Verlating

Nadere informatie

Te bang voor behandeling Marietta van Mastrigt Klinisch psycholoog/psychotherapeut OuderenPsychiatrie Parnassia m.vanmastrigt@parnassia.

Te bang voor behandeling Marietta van Mastrigt Klinisch psycholoog/psychotherapeut OuderenPsychiatrie Parnassia m.vanmastrigt@parnassia. Te bang voor behandeling Marietta van Mastrigt Klinisch psycholoog/psychotherapeut OuderenPsychiatrie Parnassia m.vanmastrigt@parnassia.nl Bang Maak je dat wel eens mee? Hoe merk je dat Wat voor eerste

Nadere informatie

Kwaliteit van leven bij hartfalen: over leven of overleven. Eva Troe, MANP Verpleegkundig Specialist Catharina ziekenhuis

Kwaliteit van leven bij hartfalen: over leven of overleven. Eva Troe, MANP Verpleegkundig Specialist Catharina ziekenhuis Kwaliteit van leven bij hartfalen: over leven of overleven Eva Troe, MANP Verpleegkundig Specialist Catharina ziekenhuis Mijn wil is sterker dan mijn grens. (Paula Niestadt) Definitie kwaliteit van leven/qol

Nadere informatie

SCHEMATHERAPIE BIJ VERSLAVING EN COMPLEX TRAUMA 6 OKTOBER 2014 KEES BIEGER

SCHEMATHERAPIE BIJ VERSLAVING EN COMPLEX TRAUMA 6 OKTOBER 2014 KEES BIEGER SCHEMATHERAPIE BIJ VERSLAVING EN COMPLEX TRAUMA 6 OKTOBER 2014 KEES BIEGER Wat is complex trauma? Theoretisch model trauma/persoonlijkheid Welke rol speelt middelengebruik? Fasering in de behandeling Indicatiestelling

Nadere informatie

Inhoud. Nieuw in de NHG Standaard Angst. Vraag 2. Vraag 1. Vraag 3. Nieuw in de NHG standaard in beleid. Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie

Inhoud. Nieuw in de NHG Standaard Angst. Vraag 2. Vraag 1. Vraag 3. Nieuw in de NHG standaard in beleid. Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie Inhoud Nieuw in de NHG Standaard Angst Christine van Boeijen PAO H 2012 Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie En verder Wat hebt u geleerd? Vraag 1 Waarmee presenteert een patient met een angststoornis

Nadere informatie

MAASTRICHTSE INTERVIEW MET STEMMENHOORDER KINDER- EN JEUGDIGEN VERSIE (MIK) Naaminterviewer:... Naam geïnterviewde:... Adres:......

MAASTRICHTSE INTERVIEW MET STEMMENHOORDER KINDER- EN JEUGDIGEN VERSIE (MIK) Naaminterviewer:... Naam geïnterviewde:... Adres:...... MAASTRICHTSE INTERVIEW MET STEMMENHOORDER KINDER- EN JEUGDIGEN VERSIE (MIK) Naaminterviewer:... Naam geïnterviewde:... Adres:...... Telefoonnummer:... Leeftijd:... Samenstelling leefgroep... Op welke (soort)

Nadere informatie

Elk bekken heeft een mens

Elk bekken heeft een mens Elk bekken heeft een mens Als bekkenfysiotherapeut heb je nodig Mieneke Spijkerman Bekkenfysiotherapeut Psychosomatisch fysiotherapeut te Valburg Kennis van en rondom het bekken Vaardigheden Competenties

Nadere informatie

Traumatische jeugdervaringen zijn belangrijke risicofactoren

Traumatische jeugdervaringen zijn belangrijke risicofactoren Samenvatting De minister van VWS heeft de Gezondheidsraad om advies gevraagd over de stand van wetenschap inzake therapieën waarbij hervonden herinneringen aan traumatische jeugdervaringen, in het bijzonder

Nadere informatie

NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS

NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS Betrokken raken bij een schokkende gebeurtenis laat niemand onberoerd. Je bent er meestal niet op voorbereid en als het gebeurt kan dat ingrijpende gevolgen hebben voor

Nadere informatie

NAH-poli Heliomare en E-mental health. Mechteld Dijkman, klinisch psycholoog coördinator NAH-poli

NAH-poli Heliomare en E-mental health. Mechteld Dijkman, klinisch psycholoog coördinator NAH-poli NAH-poli Heliomare en E-mental health Mechteld Dijkman, klinisch psycholoog coördinator NAH-poli Opzet workshop Wat doet de NAH-poli Heliomare? E-mental health: waarom en hoe? Ervaringen patiënten Ervaringen

Nadere informatie

Over kalveren en vlinders

Over kalveren en vlinders Woord vooraf Over kalveren en vlinders Woord vooraf a Over kalveren en vlinders 9 Kalverliefde : de eerste verliefdheid, de eerste keren vlinders in de buik, de verliefdheid van de puberteit. Denk jij

Nadere informatie

TSCYC Ouderversie. Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen. Jeroen de Groot. ID 256-18 Datum 24.12.2014. Informant:

TSCYC Ouderversie. Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen. Jeroen de Groot. ID 256-18 Datum 24.12.2014. Informant: TSCYC Ouderversie Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen ID 256-18 Datum 24.12.2014 Informant: Mieke de Groot-Aerts moeder TSCYC Inleiding 2 / 10 INLEIDING De TSCYC is een vragenlijst die

Nadere informatie

Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag?

Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag? Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag? Publieksversie Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie. Dit is ook

Nadere informatie

Psychosociale begeleiding

Psychosociale begeleiding Borstkliniek Voorkempen Psychosociale begeleiding Borstkliniek Voorkempen Sofie Eelen psychologe AZ St Jozef Malle 9-12-2008 1 Diagnose van kanker Schokkende gebeurtenis Roept verschillende gevoelens en

Nadere informatie

Overzicht hulpmiddelen Jouw Omgeving

Overzicht hulpmiddelen Jouw Omgeving donderdag 9 april 2015 Overzicht hulpmiddelen Jouw Omgeving Dit document bevat een overzicht van alle hulpmiddelen zoals deze zijn opgenomen in de bibliotheek van Jouw Omgeving en welke worden ontsloten

Nadere informatie

BLOK V IMPLICIET EXPLICIET GEHEUGEN

BLOK V IMPLICIET EXPLICIET GEHEUGEN BLOK V IMPLICIET EXPLICIET GEHEUGEN Verschillen in herinnering hoe het impliciete geheugen ons heden kan beïnvloeden zonder besef dat iets uit het verleden komt Impliciet geheugen: De herinnering waardoor

Nadere informatie

Rouw na een niet-natuurlijke dood

Rouw na een niet-natuurlijke dood Rouw na een niet-natuurlijke dood Yarden Symposium Afscheid na een niet-natuurlijke dood Donderdag 14 november 2013 Prof. dr. Paul Boelen Universiteit Utrecht Wat is rouw? Inhoud Wat is niet-natuurlijke

Nadere informatie

TSCYC. Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen. HTS Report. Julia de Vries ID Datum Ouderversie

TSCYC. Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen. HTS Report. Julia de Vries ID Datum Ouderversie TSCYC Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen HTS Report ID 15890-3156 Datum 18.07.2017 Ouderversie Informant: Jeroen de Vries Vader INLEIDING TSCYC 2/8 Inleiding De TSCYC is een vragenlijst

Nadere informatie

Begeleide zelfhulp, een nieuwe interventie. Christine van Boeijen

Begeleide zelfhulp, een nieuwe interventie. Christine van Boeijen Begeleide zelfhulp, een nieuwe interventie Christine van Boeijen Indeling workshop Voor welke stoornissen Randomised Controlled Trial (RCT) Bekendheid effectieve methode Implementatie Begeleide zelfhulp

Nadere informatie

Hoe ontstaat hyperventilatie?

Hoe ontstaat hyperventilatie? Hyperventilatie Wat is hyperventilatie? Ademhalen is een handeling die ieder mens verricht zonder er bij na te denken. Het gaat vanzelf en volkomen onbewust. Ademhaling is de basis van onze gezondheid.

Nadere informatie

De boom met de korte wortels. Een verhaal over hechtingsproblemen Tekst Christien van t Hof Illustraties Hanna Salonen

De boom met de korte wortels. Een verhaal over hechtingsproblemen Tekst Christien van t Hof Illustraties Hanna Salonen De boom met de korte wortels Een verhaal over hechtingsproblemen Tekst Christien van t Hof Illustraties Hanna Salonen Colofon De boom met de korte wortels Een uitgave van de s Heeren Loo Zorggroep Coördinatie:

Nadere informatie

Inzicht in de praktijk van online therapie. Stijn Bornewasser Behandelcoördinatie Interapy

Inzicht in de praktijk van online therapie. Stijn Bornewasser Behandelcoördinatie Interapy Inzicht in de praktijk van online therapie Stijn Bornewasser Behandelcoördinatie Interapy Inhoud Kenmerken online therapie? Welke behandelingen biedt Interapy aan? Voor wie is het geschikt (en voor wie

Nadere informatie

Té gek voor woorden?! Praten over trauma. Enveloppen niet openmaken A.U.B.

Té gek voor woorden?! Praten over trauma. Enveloppen niet openmaken A.U.B. Té gek voor woorden?! Praten over trauma Enveloppen niet openmaken A.U.B. Het doel van de TraumaMist programma s: Geestelijke gezondheidszorg De evidence based behandelingen worden toegankelijk(er) voor

Nadere informatie

Trauma en verslaving. Mondriaan. Verslavingszorg. Informatie voor patiënten

Trauma en verslaving. Mondriaan. Verslavingszorg. Informatie voor patiënten Verslavingszorg Trauma en verslaving Als u naast uw verslaving ook last heeft van een nare of ingrijpende gebeurtenis uit uw verleden Informatie voor patiënten Mondriaan voor geestelijke gezondheid Trauma

Nadere informatie

Sociale steun na schokkende gebeurtenissen

Sociale steun na schokkende gebeurtenissen Sociale steun na schokkende gebeurtenissen Sjef Berendsen Directeur Zorg Stellingen Mensen beschikken over een groot zelfherstellend vermogen, opvang c.q. debriefing kan zelfs een negatief effect hebben.

Nadere informatie

Posttraumatische stressstoornis na uitzending

Posttraumatische stressstoornis na uitzending Posttraumatische stressstoornis na uitzending Factsheet Inleiding Een ruime meerderheid van de Nederlandse bevolking (ongeveer 80%) krijgt ooit te maken met één of meer potentieel traumatische gebeurtenissen.

Nadere informatie

Eenmalig seksueel geweld vraagt om een unieke benadering

Eenmalig seksueel geweld vraagt om een unieke benadering 6 cogiscope 0111 Eenmalig seksueel geweld vraagt om een unieke benadering Nel van Beelen STEPS: kortdurende behandeling voor jongere slachtoffers Eenmalig seksueel geweld vraagt om een unieke benadering

Nadere informatie

DSM-5: Nieuw, maar ook beter? Arq Herfstsymposium vrijdag 25 november 2016

DSM-5: Nieuw, maar ook beter? Arq Herfstsymposium vrijdag 25 november 2016 DSM-5: Nieuw, maar ook beter? Arq Herfstsymposium vrijdag 25 november 2016 Psychotrauma en stressorgerelateerde stoornissen Marloes de Kok, GZ-psycholoog Marthe Schneijderberg, orthopedagoog Psychotrauma

Nadere informatie

behandeling van Complex Trauma

behandeling van Complex Trauma behandeling van Complex Trauma Martijn Stöfsel, klinisch psycholoog psychotherapeut, SinaiCentrum Trudy Mooren, klinisch psycholoog psychotherapeut, Centrum 45 inhoud wat is complex trauma complex trauma:

Nadere informatie

Terrorisme en dan verder

Terrorisme en dan verder Terrorisme en dan verder Hoe kunt u omgaan met de gevolgen van een aanslag? - Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie.

Nadere informatie

Na de schok... Informatie voor ouders

Na de schok... Informatie voor ouders Na de schok... Informatie voor ouders Niemand is echt voorbereid op een schokkende gebeurtenis en als het gebeurt heeft dat voor iedereen ingrijpende gevolgen. Als kinderen samen met hun ouders een aangrijpende

Nadere informatie

Mindfulness bij somatoforme stoornissen. Hiske van Ravesteijn psychiater i.o.

Mindfulness bij somatoforme stoornissen. Hiske van Ravesteijn psychiater i.o. Mindfulness bij somatoforme stoornissen Hiske van Ravesteijn psychiater i.o. Mindfulness-based cognitieve therapie (MBCT) bij somatoforme stoornissen Onverklaarde lichamelijke klachten 20% Persisterende

Nadere informatie

Overzicht van de workshop. Nauwe relatie tussen CS en trauma VERLAMD DOOR ANGST. Waarom een workshop over EMDR en conversiestoornis?

Overzicht van de workshop. Nauwe relatie tussen CS en trauma VERLAMD DOOR ANGST. Waarom een workshop over EMDR en conversiestoornis? VERLAMD DOOR ANGST Overzicht van de workshop EMDR als onderdeel van de behandeling van de conversie stoornis: een state of the art verslag Franny Moene & Rowina de Bas Onderzoek naar relatie CS en PTSS

Nadere informatie

In het afgelopen jaar heeft een groot aantal professionals de workshop Kennismaken met Oplossingsgericht Werken gevolgd.

In het afgelopen jaar heeft een groot aantal professionals de workshop Kennismaken met Oplossingsgericht Werken gevolgd. Beste nieuwsbrieflezer, Leuk dat je deze (korte) nieuwsbrief hebt geopend. Ik stel het erg op prijs dat je interesse hebt. Hierbij stel ik je in kennis van het workshopaanbod voor de komende periode. Heb

Nadere informatie