Workshop. PTSS en verslaving. Coos Meester Verpleegkundig specialist MANP

Transcriptie

1 Workshop PTSS en verslaving Coos Meester Verpleegkundig specialist MANP Marit Uijl Master of Nursing i.o.

2 Start en einde van de Sessie Start van de sessie Sinds de vorige sessie: 1. Hoe voel je je? 2. Welke goede coping heb je laten zien? 3. Heb je middelen gebruikt of ander onveilig gedrag vertoond? 4. Heb je je aan de afspraken gehouden? 5. Geef een update van de ondersteuning. Einde van de sessie 1. Benoem één ding dat je vandaag geleerd hebt? (Waren er problemen met de sessie?) 2. Wat is de nieuwe afspraak die je met jezelf gemaakt heb? 3. Wat ga je regelen rondom je ondersteuning? (Bron: hand-outs Seeking Safety, L. Najavits 2010)

3 PTSS en Traumagerelateerde klachten PTSS volgens de DSM IV-TR (A) Ernstige levensbedreigende gebeurtenis (B) oncontroleerbare akelige herbelevingen (C) vermijdingsreacties (bijvoorbeeld vermijden van de 'plaats des onheils' en emotionele verdoofdheid) (D) een sterk verhoogde arousal (hyperalertheid, slaapstoornissen en dergelijke) (E) Wanneer de klachten niet vanzelf afnemen en gedurende een maand nog in volle hevigheid bestaan (F) de klachten lijdensdruk geven en het functioneren beïnvloeden DSM-V (Bron: DSM-IV-TR, APA 2006)

4 Fenomenologie Trauma Mogelijke symptomen na een traumautische gebeurtenis Woede Walging Wraakgevoelens Affect en emotie disregulatie Schuldgevoel Schaamte Dissociatie Somatisatie Wantrouwen Veerkracht vermindering Gebrek aan sociaal steunsysteem Her-traumatisering Geheugen problemen Lichamelijke reacties Schaamte Schuldgevoelens Verhoogde stress Achterdocht/paranoia Korte psychotische symptomen Somatische verschijnselen Dissociatie Gevoelens van leegheid Gevoelens van gefragmenteerd zijn Gevoel gek te zijn, lui of slecht Gevoel niet begrepen te worden Anderen vinden mij ziek, beschadigd. Lichamelijke reacties gevoel geen controle te hebben Geheimen (Bron: R. Jongedijk, R. De gevolgen van psychotraumatische ervaringen: meer dan PTSS alleen? Cogiscope, 2008) (Bron: L. Najavits, Seeking Safety Trainingsvideo, 2005)

5 Principes van Seeking Safety Veiligheid als prioriteit in de eerste fase van de behandeling Geïntegreerde behandeling voor PTSS en verslaving Een focus op idealen Vier inhoudsgebieden, cognitief, gedragsmatig, interpersoonlijk en casemanagement Aandacht voor het proces dat de behandelaar doormaakt (Bron: Seeking Safety, L. Najavits 2010)

6 Bijzondere kenmerken het gebruik van educatieve onderzoeksstrategieën een focus op mogelijkheden in plaats van op pathologie aandacht voor taal nadruk op praktische oplossingen het materiaal laten aansluiten bij het leven van de patiënt klinisch realisme aandacht voor tijd de behandeling interessant maken voor patiënten verslaving als prioriteit (Bron: Seeking Safety, L. Najavits 2010)

7 Onderwerpen Seeking Safety Inleiding op de behandeling; casemanagement Veiligheid PTSS: hervind je kracht Loskomen van emotionele pijn ( gronden ) Als middelen de controle over je hebben Vragen om hulp Goed voor jezelf zorgen Begrip voor jezelf Rode en groene vlaggen Eerlijkheid Denken in herstel Integreren van de gespleten persoonlijkheid Je aan je verbintenis houden Zingeving creëren Middelen ter ondersteuning; casemanagement Grenzen stellen binnen relaties Ontdekking Anderen bij je herstel betrekken Omgaan met triggers Waarderen van je tijd Gezonde relaties Lief zijn voor jezelf Herstellen van boosheid Het levenskeuzespel (terugblik) Afsluiting (Bron: Seeking Safety, L. Najavits 2010)

8 Onderwerpen Seeking Safety Inleiding Veiligheid op de behandeling; Inleiding op de behandeling; casemanagement casemanagement Veiligheid Zingeving creëren PTSS: PTSS: hervind hervind je kracht je kracht Middelen ter ondersteuning; Loskomen van emotionele pijn casemanagement ( gronden ) Grenzen stellen binnen relaties Als Loskomen middelen de controle van over emotionele je hebben Ontdekking pijn Vragen om hulp Anderen bij je herstel betrekken Goed voor jezelf zorgen Omgaan met triggers Begrip ( gronden ) voor jezelf Waarderen van je tijd Rode en groene vlaggen Gezonde relaties Eerlijkheid Als middelen de controle Lief over zijn voor je jezelf hebben Denken in herstel Herstellen van boosheid Integreren van de gespleten Het levenskeuzespel (terugblik) persoonlijkheid Vragen om hulp Afsluiting Je aan je verbintenis houden

9 Opbouw sessie Start sessie (check in) Onderwerp Einde sessie (check out)

10 Behandelonderwerp 4 Loskomen van emotionele pijn ( gronden ) Quote Geen enkel gevoel is definitief. Reiner Maria Rilke (twintigste-eeuws Duits Dichter) (Bron: hand-outs Seeking Safety, L. Najavits 2010)

11 Patiënt Hand-outs

12 Seeking Safety Onderwerp 4 Loskomen van emotionele pijn Loskomen van emotionele pijn door Grounding Niet om meer in zichzelf te keren zoals bij geleide fantasie e.d. Wel om contact te maken met de omgeving, verbinden. Drie vormen: Mentaal gronden Fysiek gronden Ontspannen gronden (Bron: Seeking Safety, L. Najavits 2010)

13 Film van een voorbeeld sessie en/of Oefening: Verbinden, zelf doen

14 Ideeën voor verbinding Verbind jezelf aan een actie die je leven vooruithelpt! Het kan alles zijn waarvan je denkt dat het je helpt, of je kunt een van onderstaande ideeën gebruiken. Je houden aan de verbintenis is een uiting van respect, trots en om jezelf geven. Optie 1: Oefen gronden voor meer dan tien minuten, beoordeel je gevoelens ervoor en erna (zoals we in de sessie hebben gedaan). Optie 2: Neem de hand out opnieuw door. Omcirkel de methoden die je graag wilt proberen. Optie 3: Vind iets wat je helpt te gronden om bij je te dragen (een mooie steen, een foto van iemand van wie je houdt, een AA chip die je verdiend hebt). Bewaar het op een plek waar je altijd bij kunt, zoals in je zak of portemonnee of bij je sleutels. Optie 4: Vul de veilige copinglijst in. (Bron: hand-outs Seeking Safety, L. Najavits 2010)

15 Einde Sessie (check out) 1. Benoem één ding dat je vandaag geleerd hebt? (Waren er problemen met de sessie?) 2. Wat is de nieuwe afspraak die je met jezelf gemaakt hebt? 3. Wat ga je regelen rondom je ondersteuning?

16 Evaluatie van de sessie 1. In hoeverre heeft de sessie van vandaag je geholpen? 2. Tijdens de sessie van vandaag, hoe ondersteunend waren: a. het onderwerp van de sessie? b. de hand outs? c. de quote? d. de behandelaar? 3. Hoeveel heeft de sessie van vandaag geholpen bij je: a. PTSS? b. verslavingsprobeem? 4. Hoeveel van de sessie van vandaag denk je dat je gaat toepassen in je leven? 5. Heb je nog andere opmerkingen of suggesties over de sessie van vandaag? Wees eerlijk over zowel positieve als negatieve reacties. Positieve reacties: Negatieve reacties: 6. Hoe kan deze behandeling je nog beter helpen? (Bron: hand-outs Seeking Safety, L. Najavits 2010)

17 Tips voor implementatie Klachten herkennen, screening Scholing team Intervisie terugvalprotocol

18 Website De website geeft veel informatie. Maar ook downloads en er kunnen materialen besteld worden (in het Engels).

19 De Nederlandse vertaling van het boek van Lisa Najavits is een complete handleiding voor de behandelaar. Het bevat tevens een CD-ROM met hand-outs voor patienten. Meer informatie is te vinden op de website:

20 Bedankt voor uw aandacht. Denk aan het check-out formulier?