Depressies en angststoornissen - Net zo vaak samen als apart. Prof.dr. W.A. Nolen UMC Groningen
|
|
- Oscar de Meyer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Depressies en angststoornissen - Net zo vaak samen als apart Prof.dr. W.A. Nolen UMC Groningen
2 NESDA - Verschillende cohorten Vanuit NEMESIS (303) Vanuit ARIADNE (261) 1 e lijn (1611) Met huidige depressie/angststoornis 680 Ooit een depressie/angststoornis 1046 Alleen subthreshold klachten 209 Controles (nooit een depressie of angststoornis) e lijn (806) Met huidige depressie/angststoornis 806 Totaal 2981
3 NESDA - Aantallen respondenten (N=2981) Aantallen respondenten nu depressie/angst ooit depressie/angst subthreshold nooit depressie/angst Nemesis Ariadne 1e lijn 2e lijn
4 Depressies en angststoornissen gaan vaak samen Comorbiditeit bij depressies * Depressieve stoornis Dysthymie Comorbide angststoornis Comorbide andere depressie * Respondenten met depressie of angststoornis in laatste 6 maanden, n=1692
5 Depressies en angststoornissen gaan vaak samen Comorbiditeit bij angststoornissen * Paniekst. Agrofobie Comorbide depresie Sociale fobie Comorbide andere angststoornis GAD * Respondenten met depressie of angststoornis in laatste 6 maanden, n=1692
6 Depressies en angststoornissen gaan vaak samen Angststoornissen bij depressie * Depressies bij angststoornissen * Nooit In verleden Huidig * Respondenten met depressie of angststoornis in laatste 6 maanden, n=1692
7 Depressies en angststoornissen gaan vaak samen Mogelijke verklaringen 1. Symptomen zijn niet echt verschillend 2. Artefact van de DSM-IV 3. Depressies en angststoornissen hebben een (deels) gemeenschappelijke oorzaak 4. Depressies en angststoornissen zijn (deels) verschillende expressies van dezelfde aandoening Consequenties
8 Depressies en angststoornissen gaan vaak samen Mogelijke verklaringen 1. Symptomen zijn niet echt verschillend 2. Artefact van de DSM-IV 3. Depressies en angststoornissen hebben een (deels) gemeenschappelijke oorzaak 4. Depressies en angststoornissen zijn (deels) verschillende expressies van dezelfde aandoening Consequenties
9
10 Kernsymptomen van depressies en angststoornissen Depressies: Somberheid en interesseverlies Angststoornissen: Angst en bezorgdheid Uitingsvormen Als stemming Als affect
11 Stemming en affect Stemming Stemming behoort tot de gerapporteerde symptomen De grondtoon van het gevoelsleven waarop de emoties zijn gesuperponeerd Heeft een zekere constantheid en duur Voorbeelden van stemmingsomschrijvingen Somber, mat, dysfoor, vertwijfeld Maar ook angst (gevoel van onbehagen, gevoel van dreiging) Naar: Hengeveld en Schudel: Het psychiatrisch onderzoek 2001
12 Stemming en affect Affect Behoort tot de observeerbare symptomen De zichtbare en hoorbare expressie van het gevoelsleven Houdt relatief kort aan Voorbeelden van affectomschrijvingen (Verhoogd, ingeperkt, labiel, inadequaat) Huilerig Schrikachtig Naar: Hengeveld en Schudel: Het psychiatrisch onderzoek 2001
13 Depressies en angststoornissen gaan vaak samen Mogelijke verklaringen 1. Symptomen zijn niet echt verschillend 2. Artefact van de DSM-IV 3. Depressies en angststoornissen hebben een (deels) gemeenschappelijke oorzaak 4. Depressies en angststoornissen zijn (deels) verschillende expressies van dezelfde aandoening Consequenties
14
15 Casus Vrouw van 37 jaar: Sinds 9 maanden somber Is niet angstig Slaapt slecht en wordt vroeg wakker Voelt zich overdag moe Kan zich moeilijk concentreren Zo hoeft het niet meer Eetlust is goed Geen uitgesproken schuldgevoelens Maakt een trage/geremde indruk Vraag: Wat is de diagnose?
16 Benodigd aantal symptomen voor diagnose - Depressieve stoornis (DSM-IV) Aantal symptomen Stemming Interesse Eetlust/gewicht Slapen Psychomotoriek Energie Gevoelens Denkverloop problemen Dood Depressieve stoornis 5
17 Benodigd aantal symptomen voor diagnose - Depressieve stoornis (DSM-IV) Aantal symptomen Stemming Interesse Eetlust/gewicht Slapen Psychomotoriek Energie Gevoelens Denkverloop problemen Dood Depressieve stoornis 5 Depressief Verminderd Verminderd of toegenomen Insomnia of hypersomnie Remming of agitatie Moeheid Waardeloos, schuld Nadenken, concentreren Doodswens
18 Benodigd aantal symptomen voor diagnose - Depressieve stoornis (DSM-IV) Aantal symptomen Stemming Interesse Eetlust/gewicht Slapen Psychomotoriek Energie Gevoelens Denkverloop problemen Dood Depressieve stoornis 5 Depressief Verminderd Verminderd of toegenomen Insomnia of hypersomnie Remming of agitatie Moeheid Waardeloos, schuld Nadenken, concentreren Doodswens
19 Aantal symptomen Stemming Interesse Eetlust/gewicht Slapen Psychomotoriek Energie Gevoelens Denkverloop problemen Dood Depressieve stoornis 5 Depressief Verminderd Verminderd Toegenomen Insomnia Hypersomnie Remming Agitatie Moeheid Waardeloos Schuld Nadenken Concentreren Doodswens
20 Aantal symptomen Stemming Depressieve stoornis 5 Depressief Dysthymie 5 ( 2 jaar) Depressief Hopeloos Interesse Verminderd - Eetlust/gewicht Verminderd Toegenomen Verminderd Toegenomen Slapen Insomnia Hypersomnie Insomnia Hypersomnie Psychomotoriek Remming Agitatie - Energie Moeheid Weinig Gevoelens Denkverloop problemen Waardeloos Schuld Nadenken Concentreren Geringe eigenwaarde Nadenken Concentreren Dood Doodswens -
21 Aantal symptomen Stemming Depressieve stoornis 5 Depressief Dysthymie 5 ( 2 jaar) Depressief Hopeloos Interesse Verminderd - Eetlust/gewicht Verminderd Toegenomen Verminderd Toegenomen Slapen Insomnia Hypersomnie Insomnia Hypersomnie Psychomotoriek Remming Agitatie - Energie Moeheid Weinig Gevoelens Denkverloop problemen Waardeloos Schuld Nadenken Concentreren Geringe eigenwaarde Nadenken Concentreren Dood Doodswens -
22 Depressieve stoornis Dysthymie Paniekstoornis Agorafobie Soc. fobie Aantal symptomen 5 5 ( 2 jaar) 4 n.v.t. 4 ( 6 mnd) Stemming Depressief Depressief Angstig Angstig Angstig Hopeloos Bezorgd Interesse Verminderd Eetlust/gewicht Verminderd Toegenomen Verminderd Toegenomen Misselijkheid Buikklachten - - Slapen Insomnia Hypersomnie Insomnia Hypersomnie - - Slaapstoornis Psychomotoriek Remming Agitatie - Trillen Beven - Rusteloos Geïrriteerd Energie Moeheid Weinig - - Vermoeid Gevoelens Denkverloop problemen Waardeloos Schuld Nadenken Concentreren Geringe eigenwaarde Nadenken Concentreren GAS Concentreren Herinneren Dood Doodswens - Angst voor dood - - Fysieke sympt. - - Diverse - Spierspanning
23 Depressieve stoornis Dysthymie Paniekstoornis Agorafobie Soc. fobie Aantal symptomen 5 5 ( 2 jaar) 4 n.v.t. 4 ( 6 mnd) Stemming Depressief Depressief Angstig Angstig Angstig Hopeloos Bezorgd Interesse Verminderd Eetlust/gewicht Verminderd Toegenomen Verminderd Toegenomen Misselijkheid Buikklachten - - Slapen Insomnia Hypersomnie Insomnia Hypersomnie - - Slaapstoornis Psychomotoriek Remming Agitatie - Trillen Beven - Rusteloos Geïrriteerd Energie Moeheid Weinig - - Vermoeid Gevoelens Denkverloop problemen Waardeloos Schuld Nadenken Concentreren Geringe eigenwaarde Nadenken Concentreren GAS Concentreren Herinneren Dood Doodswens - Angst voor dood - - Fysieke sympt. - - Diverse - Spierspanning
24 Depressieve stoornis Dysthymie Paniekstoornis Agorafobie Soc. fobie Aantal symptomen 5 5 ( 2 jaar) 4 n.v.t. 4 ( 6 mnd) Stemming Depressief Depressief Angstig Angstig Angstig Hopeloos Bezorgd Interesse Verminderd Eetlust/gewicht Verminderd Toegenomen Verminderd Toegenomen Misselijkheid Buikklachten - - Slapen Insomnia Hypersomnie Insomnia Hypersomnie - - Slaapstoornis Psychomotoriek Remming Agitatie - Trillen Beven - Rusteloos Geïrriteerd Energie Moeheid Weinig - - Vermoeid Gevoelens Denkverloop problemen Waardeloos Schuld Nadenken Concentreren Geringe eigenwaarde Nadenken Concentreren GAS Concentreren Herinneren Dood Doodswens - Angst voor dood - - Fysieke sympt. - - Diverse - Spierspanning
25 Depressieve stoornis Dysthymie Paniekstoornis Agorafobie Soc. fobie Aantal symptomen 5 5 ( 2 jaar) 4 n.v.t. 4 ( 6 mnd) Stemming Depressief Depressief Angstig Angstig Angstig Hopeloos Bezorgd Interesse Verminderd Eetlust/gewicht Verminderd Toegenomen Verminderd Toegenomen Misselijkheid Buikklachten - - Slapen Insomnia Hypersomnie Insomnia Hypersomnie - - Slaapstoornis Psychomotoriek Remming Agitatie - Trillen Beven - Rusteloos Geïrriteerd Energie Moeheid Weinig - - Vermoeid Gevoelens Denkverloop problemen Waardeloos Schuld Nadenken Concentreren Geringe eigenwaarde Nadenken Concentreren GAS Concentreren Herinneren Dood Doodswens - Angst voor dood - - Fysieke sympt. - - Diverse - Spierspanning
26 Depressieve stoornis Dysthymie Paniekstoornis Agorafobie Soc. fobie Aantal symptomen 5 5 ( 2 jaar) 4 n.v.t. 4 ( 6 mnd) Stemming Depressief Depressief Angstig Angstig Angstig Hopeloos Bezorgd Interesse Verminderd Eetlust/gewicht Verminderd Toegenomen Verminderd Toegenomen Misselijkheid Buikklachten - - Slapen Insomnia Hypersomnie Insomnia Hypersomnie - - Slaapstoornis Psychomotoriek Remming Agitatie - Trillen Beven - Rusteloos Geïrriteerd Energie Moeheid Weinig - - Vermoeid Gevoelens Denkverloop problemen Waardeloos Schuld Nadenken Concentreren Geringe eigenwaarde Nadenken Concentreren GAS Concentreren Herinneren Dood Doodswens - Angst voor dood - - Fysieke sympt. - - Diverse - Spierspanning
27 Depressies en angststoornissen gaan vaak samen Mogelijke verklaringen 1. Symptomen zijn niet echt verschillend 2. Artefact van de DSM-IV 3. Depressies en angststoornissen hebben een (deels) gemeenschappelijke oorzaak 4. Depressies en angststoornissen zijn (deels) verschillende expressies van dezelfde aandoening Consequenties
28
29 Depressies en angststoornissen hebben een gemeenschappelijke oorzaak Omgeving stress Omgeving stress Gene B Angst Gene A Depressie Omgeving stress Omgeving stress Gen C
30 Depressies en angststoornissen hebben een gemeenschappelijke oorzaak Omgeving stress Omgeving stress Gene B Angst Gene A Affectieve stoornis Depressie Omgeving stress Omgeving stress Gen C
31 Depressies en angststoornissen hebben een gemeenschappelijke oorzaak Omgeving stress Omgeving stress Gene B Angst Gene A Affectieve stoornis Depressie Omgeving stress Omgeving stress Gen C
32 Depressies en angststoornissen gaan vaak samen Mogelijke verklaringen 1. Symptomen zijn niet echt verschillend 2. Artefact van de DSM-IV 3. Depressies en angststoornissen hebben een (deels) gemeenschappelijke oorzaak 4. Depressies en angststoornissen zijn (deels) verschillende expressies van dezelfde aandoening Consequenties
33
34 Verschillende expressies van eenzelfde (onderliggende) aandoening Theoretische concepten Beide stoornissen zijn expressies van dezelfde aandoening De ene stoornis is een expressie van de andere stoornis De ene stoornis leidt tot de andere stoornis Naar: Levine et al. 2001
35 Verschillende expressies van dezelfde aandoening Consequenties Beide stoornissen kunnen op dezelfde manier behandeld worden Volledig Gedeeltelijk Naar: Levine et al. 2001
36 Behandeling van depressies en angststoornissen - Overlap in werkzaamheid Depressieve stoornis Dysthymie Paniekstoornis Agorafobie Soc. fobie GAS Antidepressiva TCA s SSRI s SNRI s MAO-remmers Anxiolytica Benzodiazepines Triazolobenz. Buspirone Gabapentin
37 Behandeling van depressies en angststoornissen - Overlap in werkzaamheid Depressieve stoornis Dysthymie Paniekstoornis Agorafobie Soc. fobie Antidepressiva TCA s ? + SSRI s SNRI s MAO-remmers Anxiolytica Benzodiazepines +? + +? + Triazolobenz. ++? ++ +? + Buspirone +? -? + ++ Gabapentin -? -? +? + ++ GAS
38 Behandeling van depressies en angststoornissen - Overlap in werkzaamheid Depressieve stoornis Dysthymie Paniekstoornis Agorafobie Soc. fobie Antidepressiva TCA s SSRI s SNRI s MAO-remmers Anxiolytica Benzodiazepines Triazolobenz Buspirone ++ Gabapentin ++ GAS
39 Behandeling van depressies en angststoornissen - Overlap in werkzaamheid Depressieve stoornis Dysthymie Paniekstoornis Agorafobie Soc. fobie Antidepressiva TCA s ? + SSRI s SNRI s MAO-remmers Anxiolytica Benzodiazepines + + +? + Triazolobenz ? + Buspirone Gabapentin +? + ++ GAS
40 Behandeling van depressies en angststoornissen - Overlap in werkzaamheid Depressieve stoornis Dysthymie Paniekstoornis Agorafobie Soc. fobie Antidepressiva TCA s ? + SSRI s SNRI s MAO-remmers Anxiolytica Benzodiazepines +? + +? + Triazolobenz. ++? ++ +? + Buspirone +? + ++ Gabapentin +? + ++ GAS
41 Behandeling van depressies en angststoornissen - Overlap in werkzaamheid Depressieve stoornis Dysthymie Paniekstoornis Agorafobie Soc. fobie Antidepressiva TCA s ? + SSRI s SNRI s MAO-remmers Anxiolytica Benzodiazepines +? + +? + Triazolobenz. ++? ++ +? + Buspirone +? -? + ++ Gabapentin -? -? +? + ++ GAS
42 Behandeling van depressies en angststoornissen - Overlap in werkzaamheid depressie TCA s MAOI s SSRI s angststoornis Benzo s Alprazolam Buspiron Gabapentin Naar: Levine et al. 2001
43 Behandeling van depressies en angststoornissen - Overlap in werkzaamheid Antidepressiva Depressieve stoornis Dysthymie Paniekstoornis Agorafobie Soc. fobie TCA s ? + SSRI s SNRI s MAO-remmers Anxiolytica Benzodiazepines +? + +? + Triazolobenz. ++? ++ +? + Buspirone +? -? + ++ Gabapentin -? -? +? + ++ Psychotherapie CGT GAS
44 Behandeling van depressies en angststoornissen - Overlap in werkzaamheid Antidepressiva Depressieve stoornis Dysthymie Paniekstoornis Agorafobie Soc. fobie TCA s ? + SSRI s SNRI s MAO-remmers Anxiolytica Benzodiazepines +? + +? + Triazolobenz. ++? ++ +? + Buspirone +? -? + ++ Gabapentin -? -? +? + ++ Psychotherapie CGT ++ +? ? GAS
45 Behandeling van depressies en angststoornissen - Overlap in werkzaamheid Antidepressiva Depressieve stoornis Dysthymie Paniekstoornis Agorafobie Soc. fobie TCA s ? + SSRI s SNRI s MAO-remmers Anxiolytica Benzodiazepines +? + +? + Triazolobenz. ++? ++ +? + Buspirone +? -? + ++ Gabapentin -? -? +? + ++ Psychotherapie CGT ++ +? ? GAS
46 Depressies en angststoornissen gaan vaak samen Mogelijke verklaringen 1. Symptomen zijn niet echt verschillend 2. Artefact van de DSM-IV 3. Depressies en angststoornissen hebben een (deels) gemeenschappelijke oorzaak 4. Depressies en angststoornissen zijn (deels) verschillende expressies van dezelfde aandoening Consequenties
47
48 Consequenties Vraag: Moet er onderscheid gemaakt worden tussen depressies en angststoornissen? NESDA zal hopelijk antwoord geven Vraag: Is het zinvol om in de behandeling onderscheid te maken? Eerste lijn Niet of nauwelijks (???) Tweede lijn Misschien niet in de basiszorg, maar alleen in de gespecialiseerde zorg (???)
49 Dank voor uw aandacht!
Depressie en angst bij de ziekte van Parkinson Rianne van Gool Verpleegkundig specialist
Depressie en angst bij de ziekte van Parkinson Rianne van Gool Verpleegkundig specialist Dopamine Ziekte van Parkinson: minder dopamine Dopamine is een signaalstof die de communicatie tussen hersencellen
Nadere informatieStemmingsstoornissen bij de ziekte van Parkinson
Stemmingsstoornissen bij de ziekte van Parkinson Maastricht, 9 mei 2017 Dr. A.F.G. Leentjens, psychiater Afdeling Psychiatrie MUMC 1951-2014 1926-2002 Inhoud Depressieve klachten -wat is een depressie?
Nadere informatieE-book-Depressie en dysthymie.indd :29:33
E-book-Depressie en dysthymie.indd 1 16-12-2014 14:29:33 Colofon Dit e book is een uitgave van Stichting Gezondheid Teksten: Stichting Gezondheid Vormgeving: Michael Box (Internet Marketing Nederland)
Nadere informatieDiagnostiek volgens het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders
Diagnostiek volgens het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders Inleiding Bij de diagnostiek van psychische klachten in de huisartsenpraktijk worden niet altijd dezelfde diagnostische criteria
Nadere informatieChapter 8. Nederlandse samenvatting
Chapter 8 Nederlandse samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING Angst is een menselijke emotie die iedereen van tijd tot tijd wel eens ervaart. Veel mensen voelen zich angstig of nerveus wanneer ze bijvoorbeeld
Nadere informatieHij heeft 7(angst, depressie, sociale fobie, agorafobie, somatische klachten, vijandigheid, cognitieve klachten)+2 (vitaliteit en werk) subschalen
SQ-48: 48 Symptom Questionnaire Meetpretentie De SQ-48 bestaat uit 48 items en is in 2011 ontworpen door de afdeling psychiatrie van het LUMC om algemene psychopathologie (angst, depressie, somatische
Nadere informatieReeks 11. Psychiatrie op volwassen leeftijd
Reeks 11 Psychiatrie op volwassen leeftijd Psychiatrische aandoeningen Wanneer ben je ziek en wat is normaal? Hoe wordt een diagnose gesteld? Symptomen van de meest voorkomende ziektebeelden Angst Depressie
Nadere informatieTineke Vos, psychiater MCH-Bronovo Den Haag 21 september 2015
Tineke Vos, psychiater MCH-Bronovo Den Haag 21 september 2015 Vijf symptomen > 2 weken Ten minste één van de eerste twee Verandering in functioneren Angst kan symptoom zijn van depressie Verschil rouw
Nadere informatieDag van de Zorg 2013. Depressie: watisheten watbrengthetteweeg? Met dank aan het team Vennen 3 en dr. Michel Dierick in het bijzonder.
Dag van de Zorg 2013 Depressie: watisheten watbrengthetteweeg? Met dank aan het team Vennen 3 en dr. Michel Dierick in het bijzonder. 1 Wat is stemming? + - 2 Gemoed, stemming: Constant aanwezige achtergrond,
Nadere informatieDiabetes mellitus en een depressie
Diabetes mellitus en een depressie Inleiding Mensen met diabetes mellitus hebben tweemaal zoveel kans om depressief te worden als mensen zonder diabetes. Dat betekent dat in Nederland één op de tien mensen
Nadere informatieSymptom Questionnaire SQ-48. V. Kovács! M. de Wit! M. Lucas! LUMC Psychiatrie
Symptom Questionnaire SQ-48 V. Kovács! M. de Wit! M. Lucas! LUMC Psychiatrie SQ-48 Naam patiënt: Datum: Nummer: Geboortedatum: HOEVEEL LAST HAD U VAN: Nooit Zelden Soms Vaak Zeer Vaak 18. Ik had zin om
Nadere informatie07-04-15. Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Na vanmiddag. bij ouderen met een verstandelijke beperking
Na vanmiddag Herkennen van en omgaan met Angst en Depressie bij ouderen met e Weet u hoe vaak angst en depressie voorkomen, Weet u wie er meer risico heeft om een angststoornis of depressie te ontwikkelen,
Nadere informatieDiagnostische instabiliteit van terugval bij angststoornissen en depressie
Diagnostische instabiliteit van terugval bij angststoornissen en depressie Willemijn Scholten NEDKAD 2015 Stelling In de DSM 6 zullen angst en depressie één stoornis zijn Achtergrond Waxing and waning
Nadere informatieAls je dip een depressie wordt. Dokter op dinsdag 11 december 2012 L.Breuning, psychiater
Als je dip een depressie wordt. Dokter op dinsdag 11 december 2012 L.Breuning, psychiater Wanneer is een dip een depressie Dip hoort bij het leven Depressie is een ziekte Ziekte die (nog) niet aan te tonen
Nadere informatieDepressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie,
Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie, 21-6-2017 Jan Spijker, psychiater, hoogleraar Chronische Depressie, Radboud Universiteit Nijmegen hoofd programma depressie Pro Persona, Nijmegen Indeling
Nadere informatie15:40 16:00 uur. Depressie en dementie RICHARD OUDE VOSHAAR. Ouderenpsychiater
5:40 6:00 uur Depressie en dementie RICHARD OUDE VOSHAAR Ouderenpsychiater % psychiatrische problemen bij Alzheimer 60 50 40 30 20 0 0 Zhao et al, J Affect Disord 205 Wanneer spreken van van een depressie?
Nadere informatie4.3.1 Diagnostische Checklist voor cliënten zonder dementie: DSM-5 criteria
4.3.1 Diagnostische Checklist voor cliënten zonder dementie: DSM-5 criteria Stappen 1 t/m 4 betreffen Depressie, stappen 5 en 6 betreffen Apathiesyndroom STAP 1. Bepaal of de volgende hoofdsymptomen voorkomen.
Nadere informatieDe kwaliteit van de omgeving (leefomstandigheden en voorzieningen) bepaalt in hoge mate de kwaliteit van de ontwikkeling van het kind.
Gastdocent: Drs. Fernando Cunha (Child Support Europe) Ontwikkelingspsycholoog Gezondheidspsycholoog (BIG) Kinder- en Jeugdpsycholoog (NIP) Onderwijsspecialist In dienst van kinderen, jongeren en hun ouders
Nadere informatieDIPJE OF DEPRESSIE ONZEKER OF ANGSTSTOORNIS. Maaike Nauta Leonieke Vet. Klinische Psychologie RuG. Accare UC Groningen
DIPJE OF DEPRESSIE ONZEKER OF ANGSTSTOORNIS Maaike Nauta Leonieke Vet Klinische Psychologie RuG Accare UC Groningen Dit lukt me nooit Anderen vinden het niks Ik zie er niet uit Ze vinden me saai Maar wanneer
Nadere informatieVeranderingen in de DSM-V stemmingsstoornissen. R.A. van Elmpt AIOS psychiatrie
Veranderingen in de DSM-V stemmingsstoornissen R.A. van Elmpt AIOS psychiatrie 2 DSM-5-classificatie Bipolaire stoornissen Depressieve stoornissen Bipolaire-I-stoornis Bipolaire-II-stoornis Cyclothyme
Nadere informatieVoorspellers van terugval bij angststoornissen. Najaarsconferentie Vgct 8 november 2012 Willemijn Scholten
Voorspellers van terugval bij angststoornissen Najaarsconferentie Vgct 8 november 2012 Willemijn Scholten Achtergrond Angststoornissen zijn goed te behandelen Beloop op lange termijn chronisch of episodisch
Nadere informatieV&VN VS oncologie 24 maart 2016 DEPRESSIE? OF? Klinisch redeneren met een oncologische casus Marieke van Piere VS GGZ Alrijne Leiden
V&VN VS oncologie 24 maart 2016 DEPRESSIE? OF? Klinisch redeneren met een oncologische casus Marieke van Piere VS GGZ Alrijne Leiden LEERDOELEN De deelnemer is in staat: onderscheid te maken tussen somberheid
Nadere informatieDepressie, dysthymie en de bipolaire stoornis
Depressie, dysthymie en de bipolaire stoornis Inleiding Iedereen kan zich wel eens somber en lusteloos voelen maar doorgaans is dat van korte duur. Bij sommige mensen houden deze klachten langere tijd
Nadere informatieDepressie bij ouderen
Depressie bij ouderen 2 Depressie bij ouderen komt vaak voor, maar is soms moeilijk te herkennen. Deze folder geeft informatie over de kenmerken en de behandeling van een depressie bij ouderen. Wat is
Nadere informatieSamenvatting SAMENVATTING Hoofdstuk 1 is de algemene introductie over de inhoud van dit proefschrift. Depressie en angststoornissen zijn de meest voorkomende psychische stoornissen en brengen een grote
Nadere informatiePreventie van depressie bij adolescenten: wat is de beste weg? Dr. Daan Creemers Gz-psycholoog/onderzoekscoordinator K&J GGZ Oost Brabant
Preventie van depressie bij adolescenten: wat is de beste weg? Dr. Daan Creemers Gz-psycholoog/onderzoekscoordinator K&J GGZ Oost Brabant Film: fragmenten Iedereen depressief (VPRO) Wat is een depressie?
Nadere informatieVolgens de richtlijnen is het aan te bevelen om de depressieve stoornis en de dysthymie vast te stellen op kernsymptomen en aanvullende symptomen.
Wanneer je als verpleegkundige werkzaam bent op een opname afdeling in de ouderen psychiatrie, ben je betrokken bij de observatie periode. De cliënt met een depressie wordt 24 uur geobserveerd, volgens
Nadere informatieSomatische comorbiditeit bij affectieve stoornissen
Somatische comorbiditeit bij affectieve stoornissen Monica Pop, Marleen van Beek & Aart Schene Afdeling Psychiatrie, Radboudumc NijCare Symposium, Nijmegen, 14 juni 2018 Hippocratische geschriften - vijfde
Nadere informatieDiagnose en classificatie in de psychiatrie
Diagnose en classificatie in de psychiatrie Klinische Validiteit Research Betrouwbaarheid Prof dr Bert van Hemert psychiater en epidemioloog Afdelingshoofd psychiatrie DBC Kosten-baten 2 Diagnosen in de
Nadere informatieRegistratierichtlijn. E003 Beroepsgebonden depressie
Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut AMC/UvA Postbus 22660 1100 DD Amsterdam tel. 020 566 5387 e mail: ncvb@amc.nl 2 CAScode: P652 Van deze richtlijn is een achtergronddocument Omschrijving
Nadere informatieStappenplan depressie
Stappenplan depressie Vroegtijdige opsporing en behandeling van depressie bij zelfstandig wonende ouderen Stap 1: Screenen op depressie in de eerste lijn (kruis aan) GDS-2 1. Heeft u zich de afgelopen
Nadere informatieWat is een gezondheidszorgpsycholoog?
Wat is een gezondheidszorgpsycholoog? Meest voorkomende psychiatrische stoornissen: Stemmingsstoornis Angststoornis Persoonlijkheidsstoornis Depressie Depressieve stemming Het meest voor de hand liggende
Nadere informatieManisch depressief of bipolaire stoornis
0000 2027 - SV - oktober 2012 Manisch depressief of bipolaire stoornis campus Sint-Vincentius Sint-Vincentiusstraat 20 2018 Antwerpen tel. 03 285 20 00 fax 03 239 23 23 www.st-vincentius.be GasthuisZusters
Nadere informatieADHD bij volwassenen met een angststoornis
ADHD bij volwassenen met een angststoornis Impuls Symposium AD(H)D, een hype? (Differentiaal) Diagnostiek en Comorbiditeit woensdag 1 april 2009 Anke Roodbergen, psychiater i.o. De Jutters/PsyQ, Den Haag
Nadere informatieANGST. Dr. Miriam Lommen. Zit het in een klein hoekje? Assistant professor Klinische Psychologie en Experimentele Psychopathologie m.j.j.lommen@rug.
ANGST Zit het in een klein hoekje? Dr. Miriam Lommen Assistant professor Klinische Psychologie en Experimentele Psychopathologie m.j.j.lommen@rug.nl Wie is er NOOIT bang? Heb ik een angststoornis? Volgens
Nadere informatieAngststoornissen. Verzekeringsgeneeskundig protocol
Angststoornissen Verzekeringsgeneeskundig protocol Epidemiologie I De jaarprevalentie voor psychische stoornissen onder de beroepsbevolking in Nederland wordt geschat op: 1. 5-10% 2. 10-15% 15% 3. 15-20%
Nadere informatieDe toepassing van de multidisciplinaire richtlijn voor depressie in de 2 e lijn
De toepassing van de multidisciplinaire richtlijn voor depressie in de 2 e lijn Frans Poolen, Altrecht A. van Schaik, B. Penninx & T. van Balkom VGCt, najaarscongres 2012 Vraagstelling In hoeverre worden
Nadere informatieAPPENDIX I Nederlandse Samenvatting
APPENDIX I Nederlandse Samenvatting DEPRESSIE Depressieve stoornissen zijn wereldwijd een groot probleem voor de volksgezondheid. Cijfers laten zien dat ongeveer 322 miljoen mensen (4.4% van de populatie)
Nadere informatieDepressie. hoe, wat & hulp. Stef Linsen, psychiater. 12 oktober 2017 Amsterdam. Icarus Blender #2, Vitamine Z
Depressie hoe, wat & hulp 12 oktober 2017 Amsterdam Icarus Blender #2, Vitamine Z Stef Linsen, psychiater www.steflinsen-psychiatrie-partnerhulp.nl Hoe méer vitale kenmerken, hoe ernstiger: - wakker tussen
Nadere informatieThuiszorgcafé. Depressie. Astrid Petiet, verpleegkundig specialist GGZ Heleen Steunenberg, Coördinator deskundigheidsbevordering
Thuiszorgcafé Depressie Astrid Petiet, verpleegkundig specialist GGZ Heleen Steunenberg, Coördinator deskundigheidsbevordering 9 november 2016 Depressie Mevrouw Van Veen Depressie Wat is het? Herkenning
Nadere informatieCortisol en het beloop van depressie en angststoornissen
Cortisol en het beloop van depressie en angststoornissen Sophie Vreeburg VGCt najaarscongres 15 november 2013 Hoge prevalentie 25 depressie angststoornis 20 15 10 lifetime prev. 1-jaar prev. 5 0 m v m
Nadere informatieDepressieve stoornissen in de huisartsenpraktijk stapsgewijs inzicht via de nieuwe multidisciplinaire richtlijn
Depressieve stoornissen in de huisartsenpraktijk stapsgewijs inzicht via de nieuwe multidisciplinaire richtlijn Mark Scherders, psychiater, Catharina Ziekenhuis Eindhoven Kees Klop, psychiater, Máxima
Nadere informatieDysthymie Aanpassingsstoornis Diagnoses met een beperking? Sascha Russo, psychiater
Dysthymie Aanpassingsstoornis Diagnoses met een beperking? 04-10-2017 Sascha Russo, psychiater Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling voor deze bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatieVoorlichting Angst en Dwangstoornissen
Voorlichting Angst en Dwangstoornissen INHOUD Wat is Angst? De meest voorkomende angststoornissen Oorzaken Behandeling en aanmelding Tips voor de omgeving Tijd voor vragen Wat is Angst? Fear: emotionele
Nadere informatieAngst en paniekstoornissen
Angst en paniekstoornissen Denk aan een angststoornis bij: Onverklaarbare lichamelijke klachten Verergering van bestaande lichamelijke klachten Misbruik psycho-actieve stoffen Claimend of eisend gedrag
Nadere informatieEen depressie. P unt P. kan u helpen. volwassenen
Een depressie P unt P kan u helpen volwassenen Iedereen is wel eens moe, somber en lusteloos. Het is een normale reactie op tegenvallers, een verlies en andere vervelende gebeurtenissen. Wanneer dit soort
Nadere informatieVroegsignalering bij dementie
Vroegsignalering bij dementie Docentenhandleiding voor mbo-zorg onderwijs en bijscholing Docentenhandleiding voor mbo-zorg onderwijs en bijscholing Contact: Connie Klingeman, Hogeschool Rotterdam c.a.klingeman@hr.nl
Nadere informatieDoen bij Depressie: mul0disciplinair zorgprogramma voor opsporing en behandeling van depressie in verpleeghuizen Debby Gerritsen Riët Daniël
23-11-15 Doen bij Depressie: mul0disciplinair zorgprogramma voor opsporing en behandeling van depressie in verpleeghuizen Debby Gerritsen Riët Daniël 1 23-11-15 2. Opsporen Depressie: Prevalen0e Verpleeghuizen:
Nadere informatieCure + Care Solutions
Cure + Care Solutions is hèt landelijk behandel- en expertisecentrum voor complexe psychische aandoeningen en werkt nauw samen binnen een landelijk netwerk van zorginstellingen door het hele land. Cure
Nadere informatieSTAPPENPLAN DEPRESSIE IN DE EERSTE LIJN
STAPPENPLAN DEPRESSIE IN DE EERSTE LIJN Vroegtijdige opsporing en behandeling van bij zelfstandig wonende ouderen. STAP 1: Screenen op in de eerste lijn (kruis aan). GDS-2 1. Hebt u zich de afgelopen maand
Nadere informatieHerkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Is er vaker sprake van angst en depressie in de palliatieve fase?
Herkennen van en omgaan met Angst en Depressie bij (oudere) mensen met een verstandelijke beperking Is er vaker sprake van angst en depressie in de palliatieve fase? Kennis over angst en depressie Risicofactoren
Nadere informatieAngst en depressie bij COPD Programma Angst en depressie bij patiënten met COPD Angst en depressie bij COPD Angst en depressie bij COPD
Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding
Nadere informatieCorrecties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria
Correcties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria Vierde oplage, juni 2016 In deze lijst zijn de belangrijkste wijzigingen opgenomen t.o.v. de derde oplage (juni 2015). Pagina Stoornis Derde oplage,
Nadere informatieDepressie na een beroerte
Afdeling: Onderwerp: 6B Neurologie 1 Voor wie is deze folder bedoeld? Deze informatiefolder is bedoeld voor zowel patiënten die in het Ikazia Ziekenhuis zijn opgenomen en/of hun naasten. Door middel van
Nadere informatieNederlandse samenvatting (Dutch summary)
Nederlandse samenvatting (Dutch summary) 125 Angststoornissen zijn veel voorkomende psychiatrische aandoeningen (ongeveer 1 op de 5 Nederlanders heeft, op enig moment in het leven een angststoornis). Onder
Nadere informatieTo sleep or not to Sleep. over slaap bij psychiatrische ziektebeelden door B.M. Klop- de Vries, psychiater
To sleep or not to Sleep over slaap bij psychiatrische ziektebeelden door B.M. Klop- de Vries, psychiater To sleep or not to sleep Een goede slaapkwaliteit is belangrijk voor ons psychisch welbevinden,
Nadere informatieAFT. Affect Fobie Therapie. Dorien Philipszoon & Anouk Turksma NPI, Amsterdam
AFT Affect Fobie Therapie Dorien Philipszoon & Anouk Turksma NPI, Amsterdam AFT Ontwikkeld door McCullough Pragmatische psychodynamische psychotherapie Integratie psychodynamische- en leertheorie AFT Boek:
Nadere informatieStemmingsstoornissen. Van DSM-IV-TR naar DSM-5. Johan van Dijk, klinisch psycholoog-psychotherapeut Max Güldner, klinisch psycholoog-psychotherapeut
Stemmingsstoornissen Van DSM-IV-TR naar DSM-5 Johan van Dijk, klinisch psycholoog-psychotherapeut Max Güldner, klinisch psycholoog-psychotherapeut Inhoud Veranderingen in de DSM-5 Nieuwe classificaties
Nadere informatieMaryleen Sorée. Dag van de kraamzorg 2015 Mama-Fit!
Maryleen Sorée Dag van de kraamzorg 2015 Een cruciale verandering Je hebt negen maanden om je voor te bereiden op iets waarvan je geen idee hebt, Net zo iets als een Eskimo die zich voorbereidt op het
Nadere informatieTransitiecentrum Affectieve Stoornissen (TAS) van het Academisch Medisch Centrum -Depressiediagnostiek en -behandeling voor jongeren-
Transitiecentrum Affectieve Stoornissen (TAS) van het Academisch Medisch Centrum -Depressiediagnostiek en -behandeling voor jongeren- In het Transitiecentrum voor Affectieve Stoornissen (TAS) vindt diagnostiek,
Nadere informatieAngst en depressie in de huisartspraktijk: signaleren van risicogroepen. Peter F M Verhaak NIVEL
Angst en depressie in de huisartspraktijk: signaleren van risicogroepen Peter F M Verhaak NIVEL 12-maands prevalentie stemmings-, angst- en middelenstoornis 250 200 N/1000 patiënten 150 100 50 Depressie
Nadere informatieOnline Cognitieve Gedragstherapie (CGT) voor Volwassenen met Diabetes en symptomen van Depressie
Online Cognitieve Gedragstherapie (CGT) voor Volwassenen met Diabetes en symptomen van Depressie Van Bastelaar KMP a, Pouwer F a, Cuijpers P b, Snoek FJ a Research Programme > Diabetes & Overweight a Afdeling
Nadere informatieSAMENVATTING Depressie en angststoornissen, zoals de paniekstoornis, de sociale angst stoornis en de gegeneraliseerde angststoornis, zijn veel voorkomende psychiatrische stoornissen die gepaard gaan met
Nadere informatieZELFINVULLIJST DEPRESSIEVE SYMPTOMEN (INVENTORY OF DEPRESSIVE SYMPTOMATOLOGY: IDS-SR) 1 (In te vullen door patiënt)
ZELFINVULLIJST DEPRESSIEVE SYMPTOMEN (INVENTORY OF DEPRESSIVE SYMPTOMATOLOGY: IDS-SR) 1 (In te vullen door patiënt) Naam:.. Datum: - - Kruis bij elke vraag het antwoord aan dat de afgelopen zeven dagen
Nadere informatieGeneral information of the questionnaire
General information of the questionnaire Name questionnaire: Inventory to Diagnose Depression Lifetime (IDDL-NL) Original author: Zimmerman & Coryell Translated by: Goeleven & Franck Date version: 2004
Nadere informatieStemmingsstoornissen. Bij mensen met een verstandelijke beperking Kentalis- 25 november 2016 Carmen van Bussel
Stemmingsstoornissen Bij mensen met een verstandelijke beperking Kentalis- 25 november 2016 Carmen van Bussel Inhoud 1. Casus Mark 2. De context: psychiatriebij mensenmet eenvb 3. Stemmingsstoornissen
Nadere informatieEen depressie. PuntP kan u helpen. groep: volwassenen
Een depressie PuntP kan u helpen groep: volwassenen Iedereen is wel eens moe, somber en lusteloos. Het is een normale reactie op tegenvallers, een verlies en andere vervelende gebeurtenissen. Wanneer dit
Nadere informatieVERANDERING VAN GEDRAG: EEN PROBLEEM OF NIET? Marieke Schuurmans Verpleegkundige & onderzoeker UMC Utrecht/Hogeschool Utrecht
VERANDERING VAN GEDRAG: EEN PROBLEEM OF NIET? Marieke Schuurmans Verpleegkundige & onderzoeker UMC Utrecht/Hogeschool Utrecht GEDRAG: De wijze waarop iemand zich gedraagt, zijn wijze van doen, optreden
Nadere informatieStappen 1 t/m 4 betreffen Depressie, stappen 5 en 6 betreffen Apathiesyndroom
4.3.2 Diagnostische checklist voor cliënten met dementie: PDC-dAD Samenwerking in zorg en wetenschap Stappen 1 t/m 4 betreffen Depressie, stappen 5 en 6 betreffen Apathiesyndroom STAP 1. Bepaal of de volgende
Nadere informatieMini International Neuropsychiatric Interview. Nederlandse Versie 5.0.0 DSM-IV
M.I.N.I. Mini International Neuropsychiatric Interview Nederlandse Versie 5.0.0 DSM-IV Y. Lecrubier, E. Weiller, T. Hergueta, P. Amorim, L.I. Bonora J.P. Lépine Hôpital de la Salpétrière - Paris - FRANCE
Nadere informatieMaryleen Sorée. Dag van de kraamzorg 2014 Mama-Fit!
Maryleen Sorée Dag van de kraamzorg 2014 Quizz: 1. Sinds wanneer eten we beschuit met muisjes? a. 17 e eeuw b. 19 e eeuw c. 20 e eeuw Quizz: 2. Beschuit met muisjes staat symbool voor? a. Gezonde toekomst
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH)
NEDERLANDSE SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH) ACHTERGROND Depressie is een ernstige psychiatrische stoornis waar ongeveer één op de vijf à zes mensen gedurende de levensloop mee te maken krijgt. In Westerse
Nadere informatieDelier en Depressie in de terminale fase
Delier en Depressie in de terminale fase Karel Hoffmans huisartsconsulent IKST 06- /07 DELIER in de terminale fase Casus uit de praktijk gegrepen Diagnostiek Behandeling Discussie Uit de praktijk gegrepen
Nadere informatieToepasbaarheid en effectiviteit van behandeling voor angststoornissen in de eerste lijn. Christine van Boeijen
Toepasbaarheid en effectiviteit van behandeling voor angststoornissen in de eerste lijn Christine van Boeijen Indeling presentatie Welke stoornissen Vooronderzoeken Hoofdonderzoeken Implementatie Welke
Nadere informatieIedereen is wel eens bang
Iedereen is wel eens bang Stichting nascholingscommissie voor Bedrijfs- en Verzekeringsartsen Noord Nederland 4 februari 2015 de Lawei, Drachten Dr. Kamini Ho Pian, psychiater Drs. Date van der Veen, klinisch
Nadere informatieThe Glue of (ab)normal Mental Life: Networks of Interacting Thoughts, Feelings and Behaviors A.O.J. Cramer
The Glue of (ab)normal Mental Life: Networks of Interacting Thoughts, Feelings and Behaviors A.O.J. Cramer Wat is een psychische stoornis? Als we de populaire media en sommige stromingen in de gedragswetenschappen
Nadere informatieAngststoornissen bij ouderen. Arjan Videler GGz Breburg SeneCure
Angststoornissen bij ouderen Arjan Videler GGz Breburg SeneCure Programma Angststoornissen Verschillen in etiologie & fenomenologie Differentiële diagnostiek Behandelopties Angststoornissen Angst is functioneel
Nadere informatieLeven met een amputatie. Chris Leegwater Vinke Psycholoog
Leven met een amputatie Chris Leegwater Vinke Psycholoog Amputatie 2 Amputatie is voor de geamputeerde meestal een ernstig trauma, niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk. Naast het verlies van de
Nadere informatieInformatie voor patiënten
Informatie voor patiënten gegeneraliseerde angststoornis: wat is dat precies? Bij u is na de intakeprocedure de diagnose gegeneraliseerde angststoornis gesteld. Om deze diagnose te kunnen krijgen moet
Nadere informatiePsychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen
Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen 1 oktober 2014 Marielle van den Heuvel, Gezondheidszorgpsycholoog Afdeling Medische Psychologie Orbis Medisch Centrum Inhoud
Nadere informatieDepressie bij ouderen
Depressie bij ouderen Bij u of uw familielid is een depressie vastgesteld. Hoewel relatief veel ouderen last hebben van depressieve klachten, worden deze niet altijd als zodanig herkend. In deze folder
Nadere informatieV O LW A S S E N E N
PSYCHOSOCIALE GEZONDHEID V O LW A S S E N E N Volwassenen 2009 3 Volwassenenonderzoek 2009 Om inzicht te krijgen in de gezondheid van de inwoners in haar werkgebied, heeft de GGD Zuid-Holland West in 2009
Nadere informatieSlaapproblemen en het ouder wordende brein. Julia van den Berg Onderzoeker Parnassia, divisie 55+ Den Haag
Slaapproblemen en het ouder wordende brein Julia van den Berg Onderzoeker Parnassia, divisie 55+ Den Haag 4 oktober 2012, Current Biology Oktober 2012: Archives of General Psychiatry 28 september 2012:
Nadere informatiePaniekaanvallen - Moet je daar wat mee? -
Paniekaanvallen - Moet je daar wat mee? - Neeltje Batelaan Didi Rhebergen, Ron de Graaf, Jan Spijker, Aartjan Beekman en Brenda Penninx Filmfragment College tour 2012 Een vraagje. Vraagt u tijdens anamnese
Nadere informatieCorrecties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria
Correcties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria Vierde oplage, juni 2016 In deze lijst zijn de belangrijkste wijzigingen opgenomen t.o.v. de derde oplage (juni 2015). Pagina Stoornis Derde oplage,
Nadere informatieWat zijn angststoornissen en hoe worden ze behandeld?
NEDERLANDSE SAMENVATTING INTRODUCTIE Het vertrekpunt van dit proefschrift was een probleem dat in de klinische praktijk veel voorkomt. Mensen die een angststoornis hebben gebruiken vaak antidepressiva.
Nadere informatieWorkshop medicatie bij angststoornissen Alejandro Goilo Joanneke van der Linde
Workshop medicatie bij angststoornissen Alejandro Goilo Joanneke van der Linde Workshop medicatie bij angst Farmacotherapie angst stoornissen in vogelvlucht Casuïstiek Dhr. A Eigen inbreng Eventueel Mw.
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 295 VERVROEGDE VEROUDERDOM Overdag niet geslapen. In de nacht op slaap gewacht. Daarna op de slaap gejaagd, iets van bijna niets met een zware vacht. Mank gejaagd op deze slaap,
Nadere informatieOmgaan met neuropsychologische gevolgen na NAH in de chronische fase. Henry Honné
Omgaan met neuropsychologische gevolgen na NAH in de chronische fase Henry Honné februari/maart 2017 Breincafés Midden-Limburg 1 Master Neurorehabilitation and Innovation cum laude, en fysiotherapeut.
Nadere informatieStress, depressie en cognitie gedurende de levensloop
SAMENVATTING Stress, depressie en cognitie gedurende de levensloop Inleiding Cognitief functioneren omvat verschillende processen zoals informatieverwerkingssnelheid, geheugen en executief functioneren,
Nadere informatieZorgprogramma Angststoornissen
Zorgprogramma Angststoornissen Doelgroep Het Zorgprogramma Angststoornissen is bedoeld voor volwassenen die een angststoornis hebben. Mensen met een angststoornis hebben last van angsten zonder dat daar
Nadere informatieVraag 1 Lees de tekst Internaliserend gedrag en co-morbiditeit en beantwoord daarna de vraag.
Feedbackvragen Casus Martijn Vraag 1 Lees de tekst Internaliserend gedrag en co-morbiditeit en beantwoord daarna de vraag. Bij Martijn is sprake van sociaal isolement, somberheid, niet eten. Dat duidt
Nadere informatieSTAPPENPLAN ANGST IN DE EERSTE LIJN
STAPPENPLAN ANGST IN DE EERSTE LIJN Doel Vroegtijdige opsporing en behandeling van angst bij zelfstandig wonende ouderen. STAP 1: Screenen op angst in de eerste lijn (kruis aan). Voelde u zich de afgelopen
Nadere informatiePraktische opdracht ANW Depressies
Praktische opdracht ANW Depressies Praktische-opdracht door een scholier 1714 woorden 27 februari 2002 7,9 16 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding: Deze brochure gaat over depressies. Op het moment hebben
Nadere informatieVMDB 15-06-2013. Arnold Scholten Psycholoog Brijder Verslavingszorg
VMDB 15-06-2013 Arnold Scholten Psycholoog Brijder Verslavingszorg DUBBELE DIAGNOSE Psychiatrische Stoornis + middelenproblematiek Er bestaat wederzijdse beïnvloeding Prognose is minder goed Afzonderlijke
Nadere informatieBeloop van angst en depressie. belang voor de klinische praktijk
Beloop van angst en depressie belang voor de klinische praktijk Jan Spijker, psychiater, A-opleider,hoofd programma stemmingsstoornissen Pro Persona, Ede & onderzoeker Trimbos-instituut, Utrecht Waarom
Nadere informatieSAMENVATTING SAMENVATTING. Werk en Psychische Gezondheid: Studies naar de invloed van werk kenmerken, sociale rollen en gender
SAMENVATTING Werk en Psychische Gezondheid: Studies naar de invloed van werk kenmerken, sociale rollen en gender In de jaren negentig werd duidelijk dat steeds meer werknemers in Nederland, waaronder in
Nadere informatieVoorstel wijzigingen bij herziening werkafspraak kunnen op de laatste pagina worden genoteerd.
Voorstel wijzigingen bij herziening werkafspraak kunnen op de laatste pagina worden genoteerd. INTERLINE PSYCHIATRIE 2013 april 2013 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN
Nadere informatieSamenwerkingsverband Vrijgevestigde Psychologen Amsterdam
Samenwerkingsverband Vrijgevestigde Psychologen Amsterdam Sanne Bakker en Marjan Kroon, 19 juni 2014 1. De invoering van de Basis GGZ 2. Het verwijsmodel 3. Overzicht van de DSM-IV stoornissen die vergoed
Nadere informatieVermoeidheid na kanker. Anneke van Wijk, GZ psycholoog Helen Dowling Instituut Utrecht
Anneke van Wijk, GZ psycholoog Helen Dowling Instituut Utrecht Helen Dowling Instituut: Begeleiding bij kanker voor (ex-) kankerpatienten en hun naasten: Onder andere: Individuele begeleiding Lotgenotengroepen
Nadere informatie