Schenenwinkel 't Vetertje Reginale Uitkmsten Markt- & Brancheanalyse Sectr: Detailhandel Branche: Schenenwinkels Gemeente: Delft Pstcde: 2611, Binnenstad Datum: 22 april 2011 Rapprtnummer: X11-D100-10009/v1 1
Vrwrd Vr u ligt het dr ABF Research pgestelde lkaal brancherapprt. Om in deze turbulente tijden in de retail een eigen bedrijf te starten f uit te breiden met een nieuwe vestiging met u zich ged vrbereiden. Een gedegen lkaal brancherapprt is hierbij de eerste stap en een belangrijk nderdeel van uw ttale ndernemingsplan. Hieraan met u zelf natuurlijk ng uw visie en het financiële plaatje tevegen. He grt is het verzrgingsgebied, waar kmen de klanten vandaan, wat zijn hun alternatieven, welke cncurrenten zijn actief en wat is de kwaliteit van het begde vestigingsgebied? Dit zijn vrbeelden van vragen die belangrijk zijn vr u als ndernemer maar k vr de bank als nderbuwing vr uw eventuele financieringsaanvraag. De infrmatie in het nderliggende lkaal brancherapprt is gebaseerd p zeer betruwbare brnnen, maar dr de dynamiek van markt bestaat de mgelijkheid dat een en ander ingehaald is dr de tijd. Hier meten we een vrbehud vr maken. De dynamiek in de markt zrgt er eveneens vr dat het retaillandschap snel verandert. Als (tekmstig) ndernemer is het belangrijk u te realiseren dat, mede dr de technlgische ntwikkelingen, de dag van mrgen er weer heel anders uit kan zien dan vandaag. Het is vr u een uitdaging m de kritische en grillige cnsument aan u te binden. Mede dr het internet zijn cnsumenten meilijker vrspelbaar. Inspelen p deze trends en het bieden van nderscheidend vermgen zijn essentieel hierin. We hpen dat dit rapprt een gede basis biedt en bijdraagt aan het cncretiseren van uw plan naar een succesvl bedrijf. Wij als ABN AMRO staan in ieder geval vr u klaar m u verder p weg te helpen. Vr meer infrmatie ver de vruitzichten van de retailmarkt verwijs ik graag naar de nze site: www.abnamr.nl/retail. Indien u vragen heeft ver de inhud van dit rapprt kunt u cntact pnemen met ABF Research via e-mailadres inf@brancherapprt.nl f telefnnummer 015-2799345. Met vriendelijke greten, Michel Kster Sectr Banker Retail ABN AMRO Cpyright. Instant Brancherapprt, 2011 ABF Research (inf@brancherapprt.nl) Alle rechten vrbehuden. Niets uit deze uitgave mag wrden verveelvudigd, pgeslagen in een geautmatiseerd gegevenssysteem en/f penbaar gemaakt in enige vrm f enige wijze, hetzij elektrnisch, mechanisch, dr ftkpieën, pnamen f p enige andere manier znder vrafgaande schriftelijke testemming van ABF Research. 2
SAMENVATTING Samenvatting Dit rapprt is gebaseerd p een enrm scala van feiten en cijfers en kan bijvrbeeld als nderdeel van een ndernemingsplan dienen. Er is een keur aan nderwerpen nderzcht, zals het vestigingsgebied, klantenptentieel en cncurrenten. De gegevens van uw vestigingsgebied en verzrgingsgebied zijn vergeleken met srtgelijke gebieden en natinale cijfers. Het rapprt is ingedeeld in vier nderdelen, namelijk: A. Sectr en branche: He is de ntwikkeling in de sectr (detailhandel) en de branche (schenenwinkels)? B. Vestigingsgebied: He is het gesteld met de kwaliteit van uw vestigingsgebied? C. Cncurrenten: He vergaat het uw cncurrentie in het verzrgingsgebied? D. Klanten: He grt is uw klantenptentieel in het verzrgingsgebied? Zijn niet alle gebruikte begrippen bekend? Kijkt u dan vr een mschrijving in de begrippenlijst p pagina 31. Invergegevens Dit rapprt is samengesteld p basis van de vlgende gegevens: Sectr Detailhandel Branche Schenenwinkels Cncurrerende branches Lederwaren en reisartikelenwinkels, (kleine) warenhuizen en sprtzaken Vestigingsgemeente Delft Vestigingspstcde 2611 (Binnenstad) Gemeenten verzrgingsgebied Rijswijk, Den Haag, Delft, Pijnacker-Ntdrp en Midden-Delfland Nieuw verkppunt Ja Telichting indicatren De kern van het rapprt bestaat uit vier hfdstukken (A,B,C en D), die p hun beurt weer ingedeeld zijn in een aantal paragrafen. Elke paragraaf wrdt afgeslten met een aantal cnclusies. Deze staan in een blauw kader. De cnclusies wrden grafisch weergegeven dr middel van een blletje. Hierbij wrdt met een kleur aangegeven f een indicatr een psitieve (gren), neutrale (grijs) f negatieve (rd) uitwerking heeft p het starten van een nieuwe verkppunt f p een bestaand verkppunt. Denk hierbij bijvrbeeld aan weinig cncurrenten binnen het verzrgingsgebied vergeleken met Nederland. Vr de cnclusies waar niet direct een waardering aan gegeven kan wrden, zijn de blletjes wit gekleurd. Een vrbeeld hiervan is het aandeel medewerkers in de branche (schenenwinkels) dat 12 uur f meer werkt in vergelijking met de sectr (detailhandel). Op de vlgende pagina zijn de belangrijkste indicatren in een tabel weergegeven. De nummering van indicatren crrespndeert met de hfdstukken (A, B, C en D) en pgenmen indicatren elders in het rapprt. Bijvrbeeld indicatr B.1 verwijst naar de eerste cnclusie in hfdstuk B Vestigingsgebied. In tabel 1 is de legenda van de scre van de indicatren weergegeven. De, en in de blletjes zijn pgenmen m k bij zwart-wit afdrukken de scre zichtbaar te maken. Tabel 1: Legenda scre indicatren X.x Zeer psitieve waardering X.x - Negatieve waardering X.x Hger / Stijgend X.x Psitieve waardering X.x -- Zeer negatieve waardering X.x Gemiddeld / Cnstant X.x Neutrale waardering X.x nvt Indicatr niet van tepassing X.x - Lager / Dalend 3
SAMENVATTING Samenvatting resultaten Tabel 2 geeft de belangrijkste indicatren weer. In de laatste klm van de tabel staat de pagina waar een uitgebreide beschrijving van de indicatr gegeven wrdt. Tabel 2: Overzicht belangrijkste kengetallen behrend bij de cnclusies uit de rapprtage A. Sectr en branche A.1 A.2 A.3 A.4 A.5 A.6 A.7 A.8 A.9 A.10 A.11 A.12 Ontwikkeling aantal verkppunten in 8 jaar Ontwikkeling vierkante meter WVO in 8 jaar Ontwikkeling bedrijfsgrtte in 8 jaar Aandeel verkppunten dat 5 jaar f langer bestaat Jaarlijkse ntwikkeling werkzame persnen Aandeel fulltime werkzame persnen Aandeel mannelijke werkzame persnen Winstgevendheid Ontwikkeling bedrijfsresultaat als percentage van de handelsmarge Ontwikkeling bedrijfsresultaat in vergelijking met de detailhandel Bedrijfsresultaat per FTE en maand Ontwikkeling bestedingen t..v. andere kanalen B. Vestigingsgebied B.1a B.1b B.2 B.3 B.4 B.5a B.5b B.5c B.6a B.6b B.6c Aantal mensen bereikbaar in 30 minuten (aut) Aantal mensen bereikbaar in 30 minuten (fiets) Gangbaarheid lcatiekeuze Omvang detailhandel Omvang leegstand Ordeel veiligheid Ordeel publieke ruimte Algemeen rdeel leefbaarheid en veiligheid Hgte lkale lasten zelfstandige / kleine zaak Hgte lkale lasten middelgrte zaak Hgte lkale lasten grte zaak C. Cncurrenten in en m het vestigingsgebied C.1a C.1b C.2a C.2b C.3a C.3b C.4a C.4b Aandeel schenenwinkels dat 5 jaar f langer bestaat Aandeel zaken cncurrerende branches dat 5 jaar f langer bestaat Jaarlijkse ntwikkeling aantal schenenwinkels Jaarlijkse ntwikkeling aantal verkppunten cncurrerende branches Jaarlijkse ntwikkeling WVO schenenwinkels Jaarlijkse ntwikkeling WVO cncurrerende branches Type dynamiek: Jaarlijks aantal starters schenenwinkels Type dynamiek: Jaarlijks aantal stppers schenenwinkels D. Klantenptentieel in het verzrgingsgebied D.1a D.1b D.2 D.3a D.3b D.4 D.5 Aantal verkppunten per 5.000 persnen Aantal verkppunten per 5.000 persnen cncurrerende branches Aantal vierkante meter WVO per 5.000 persnen Aandeel delgrep met een reistijd tt en met 10 minuten (aut) Aandeel delgrep met een reistijd tt en met 10 minuten (fiets) Marktindicatr schenenwinkels Ontwikkeling delgrep kmende jaren 9% 15 % 6% 72 % 1,2 % 65 % 23 % 13 % Cncurrerende branches 6% 24 % 17 % 65 % -0,4 % 64 % 30 % 23 % -39 % 3% Branche 670, 1.340,-4 % Vestigingsgebied Uw nderneming Srtgelijk 2.100.000 1.400.000 220.000 250.000 Centrum stedelijk Centrum stedelijk Zeer uitgebreid Uitgebreid 13 % 11 % Negatief Negatief Psitief Psitief Zeer psitief Psitief 1.450, 1.449, 2.759, 2.797, 7.073, 7.196,Verzrgingsgebied Uw nderneming Srtgelijk 61 % 70 % 63 % 66 % 5,5 % 1,5 % 3,1 % 0,7 % 5,3 % 1,7 % 3,0 % 3,1 % 11 % 8% 6% 6% Verzrgingsgebied Uw nderneming Srtgelijk 0,9 0,6 0,9 0,7 200 m2 110 m2 52 % 53 % 23 % 10 % 1,1 1,9 3,0 % 2,1 % Sectr -4 % 15 % 20 % 69 % 0,9 % 65 % 41 % 17 % -7 % 910,Nederland 600.000 80.000 Divers Divers 12 % Neutraal Neutraal Matig psitief 1.261, 2.427, 6.241,Nederland 72 % 65 % 1,5 % 1,1 % 1,8 % 2,7 % 8% 6% Nederland 1,0 1,0 220 m2 46 % 19 % 1,0 1,6 % Scre Pag. - 8 8 9 9 10 10 10 11 11 11 11 12 Scre Pag. 15 15 16 17 17 18 19 19 19 Scre Pag. 21-22 22 22 Scre Pag. A. Sectr en branche B. Vestigingsgebied C. Cncurrenten in en m het vestigingsgebied D. Klantenptentieel in het verzrgingsgebied Ttaalbeeld 26 26 27 27 28 4
SAMENVATTING Samenvattend beeld Bij de nderstaande prfieltaart en het samenvattende beeld met wrden aangetekend dat er k verkppunten zijn waar in dit rapprt geen waardering aan wrdt gegeven, maar die wel een belangrijke invled hebben. Het beeld dat wrdt geschetst is daarm een eerste indicatie van de kans van slagen, maar zeer zeker geen definitief rdeel. De inzet, visie en kennis van de markt van de ndernemer zullen uiteindelijk bepalen f het verkppunt een succes wrdt. In het rapprt is daarm aan het eind van ieder nderdeel ruimte gereserveerd vr telichting van de ndernemer. Als gekeken wrdt naar de sectr en branche in heel Nederland is er sprake van een neutrale waardering. De landelijke trends zijn belangrijk, maar de situatie per regi kan verschillen en psitieve f negatieve uitschieters laten zien. Het draait dus vral m de waardering van het vestigingsgebied, de lkale cncurrenten en het klantenptentieel in het verzrgingsgebied. Hierbij scren de indicatren vr het vestigingsgebied en de cncurrenten psitief. Het klantenptentieel wrdt als neutraal berdeeld. Het samenvattende beeld van de kans van slagen van een schenenwinkel in het pgegeven vestigingsgebied en verzrgingsgebied is psitief, znder rekening te huden met de inzet en visie van de ndernemer. De bvenstaande figuur geeft de belangrijkste resultaten van de rapprtage waar een waardering aan gegeven kan wrden in één pslag weer. In de buitenste cirkel zijn de belangrijke cnclusies uit het rapprt weergegeven (nummering kmt vereen met de nummering in het rapprt en in tabel 2). De tweede cirkel geeft een waardering per thema p basis van de bijbehrende cnclusies uit de buitenste cirkel. Deze vier waarderingen wrden samengebracht in de binnenste cirkel tt één ttaalbeeld ver de kans van slagen p basis van de bjectief meetbare factren die in dit rapprt zijn pgenmen. 5
Inhudspgave Vrwrd... 2 Samenvatting... 3 Inhudspgave... 6 A. Sectr en branche... 7 Beschrijving sectr en branche...7 Trends...7 Kansen en bedreigingen...7 Verkppunten en WVO...8 Bedrijfsgrtte en bestaansduur...9 Werkzame persnen...10 Opbrengsten en lasten...11 Bestedingen en marktaandelen...12 Telichting ndernemer...13 B. Vestigingsgebied... 14 Kaart vestigingsgebied...14 Bereikbaarheid...15 Bevlkingssamenstelling...15 Type gebied...16 Vestigingsklimaat...17 Leefbaarheid en veiligheid...18 Lkale lasten...19 Telichting ndernemer...20 C. Cncurrenten in en m het vestigingsgebied... 21 Omvang en bestaansjaren cncurrerende verkppunten...21 Startende en stppende verkppunten...22 Telichting ndernemer...23 D. Klantenptentieel in het verzrgingsgebied... 24 Verzrgingsgebied...24 Omvang delgrep...25 Delgrep per verkppunt...26 Reistijd delgrep...27 Marktindicatr...27 Ontwikkeling delgrep tt 2015...28 Telichting ndernemer...29 Aanvullende infrmatie... 30 Begrippenlijst... 31 Algemene verantwrding... 32 6
A. SECTOR EN BRANCHE A. Sectr en branche He is de ntwikkeling van de sectr (detailhandel) en de branche (schenenwinkels)? He is het gesteld met de sectr en branche binnen Nederland? Welke trends wrden waargenmen? Wat zijn kansen en bedreigingen? Neemt het aantal verkppunten de laatste jaren af f te en lpt dit gelijk met de ntwikkeling van het Winkelverkp Vlerppervlak (WVO)? Heveel persnen zijn er werkzaam en he is deze berepsbevlking samengesteld? Welke lasten en pbrengsten zijn gangbaar en he hg is de gemiddelde pbrengst? Dit zijn allemaal vragen waarp in dit hfdstuk antwrd gegeven wrdt. Er wrdt bij het bespreken van de sectr en branche gekeken naar heel Nederland. Beschrijving sectr en branche Een schenenwinkel valt nder de sectr detailhandel. Maar wat is detailhandel nu precies? Krt gezegd is detailhandel het leveren van fysieke gederen aan de cnsument vr persnlijk gebruik. De detailhandel is de laatste schakel van de distributieketen die lpt van fabrikant, grthandel, detailhandel tt cnsument. Onder deze fysieke gederen vallen vele zaken, van levensmiddelen tt mdeartikelen. De sectr is daarm nderverdeeld in veel verschillende branches waarvan de schenenbranche er één is. In de schenenbranche wrden dames- en herenschenen, kinderschenen, laarzen, sprtschenen, sandalen en pantffels verkcht. Onder het assrtiment vallen tevens accessires zals veters, nderhudsmiddelen en lederwaren zals riemen en tassen. De VGS (Vereniging Grtwinkelbedrijven in Schenen) is de branchevereniging, die via haar leden ruim een derde van de markt dekt. De schenenwinkels hebben als cncurrerende branches lederwaren en reisartikelenwinkels, (kleine) warenhuizen en sprtzaken. Trends (Brn: ABN AMRO) In de schenenbranche zijn verschillende trends waar te nemen. De vlgende twee zijn de belangrijkste: Vr de langere termijn is het belangrijk vr de schenenbranche m de interesse van de cnsument vast te huden. Waar de kledingbranche er in is geslaagd de cnsument te verleiden een aantal keer per jaar aankpen te den, is de schenenbranche ng steeds met een inhaalslag bezig m de schen als mdeartikel nder de aandacht van de cnsument te brengen. Het aandeel in het besteedbare inkmen zal vr schenen mhg gebracht meten wrden m de schenenbranche een impuls te geven. Vernieuwing is hiervr erg belangrijk; De nderlinge cncurrentie is hevig binnen de schenenbranche. De schenenwinkel ndervindt niet alleen cncurrentie van zijn branchegent, maar dr branchevervaging k steeds vaker van kleding- en sprtwinkels. Kansen en bedreigingen (Brn: ABN AMRO) De branche kent kansen en bedreigingen. Verschillende belangrijke zijn hier pgesmd: De branche zu in kunnen spelen p trends, zals duurzaamheid, en gezndheid. De link tussen schenen en gezndheid zal meer nder de aandacht gebracht kunnen wrden. Vral in relatie tt kinderschenen kan dit een belangrijk verkpargument zijn; Tch blijft kennis van het prduct en een uitgebreid assrtiment de cnsumenten naar de schenenwinkel trekken, waardr een aanzienlijk deel van de bestedingen aan schenen ng wel in de schenenbranche blijft; Internet speelt steeds meer een rl in de riëntatie en aankp van prducten. Vr de schenenbranche geldt dat de aankp van schenen via internet ng wel achterblijft, maar de riëntatie via internet wint aan ppulariteit. Aanwezigheid p internet blijft dus belangrijk vr de schenenwinkel; Demgrafisch zijn er k ntwikkelingen waar de schenenbranche in de bedrijfsvering rekening mee zal meten huden. De belangrijkste is de vergrijzing. Seniren blijven vaak truw aan merken en winkels. Het wrdt een uitdaging vr de winkeliers deze cnsument te verleiden en vast te huden. 7
A. SECTOR EN BRANCHE Verkppunten en WVO Op 1 januari 2011 waren in Nederland 3.454 schenenwinkels met een ttaal Winkelverkp Vlerppervlak (WVO) van 724.000 vierkante meter (cncurrerende branches: 3.336 verkppunten). Tussen 1 januari 2003 en 2011 zijn 2.003 verkppunten gestart (WVO: 326.000 vierkante meter) en 1.730 gestpt (WVO: 238.000 vierkante meter). Figuur 1 en 2 geven het jaarlijks aantal gestarte en gestpte verkppunten (in aantal en WVO) vr 2003 tt en met 2010. Per jaar stppen ngeveer 7 prcent van alle schenenwinkels (detailhandel: 9 prcent). In figuur 3 en 4 is de ntwikkeling van schenenwinkels afgezet tegen de detailhandel en cncurrerende branches. Al met al greit sinds 2003 het aantal schenenwinkels met 9 prcent en greit het WVO met 15 prcent (cncurrerende branches: 6 en 24 prcent en detailhandel: -4 en 15 prcent). Gemiddeld is er in 2011 1 schenenwinkel per 4.800 inwners. Figuur 1: Ontwikkeling gestarte en gestpte verkppunten Brn: Lcatus (bewerking ABF Research) Figuur 2: Ontwikkeling gestarte en gestpte verkppunten (in m2 WVO) Brn: Lcatus (bewerking ABF Research) Figuur 3: Ontwikkeling aantal verkppunten ten pzichte van 2003 Brn: Lcatus (bewerking ABF Research) Figuur 4: Ontwikkeling mvang ten pzichte van 2003 (in m2 WVO) Brn: Lcatus (bewerking ABF Research) A.1 Ontwikkeling van het aantal verkppunten van 1 januari 2003 tt 2011 A.2 Ontwikkeling van het aantal vierkante meter WVO van 1 januari 2003 tt 2011 Grei aantal verkppunten in vrgaande jaren, maar stabilisatie in het laatste jaar. Grei mvang van het WVO. 8
A. SECTOR EN BRANCHE Bedrijfsgrtte en bestaansduur Naast de veranderingen van de mvang van het ttale WVO als gevlg van gestarte en gestpte verkppunten heeft k schaalvergrting invled p de ntwikkeling. De ttale ppervlakte van alle bedrijven die de gehele peride tussen 1 januari 2003 en 2011 bestnden is met 7.000 vierkante meter tegenmen. Een schenenwinkel heeft in 2011 een gemiddeld WVO van 210 vierkante meter (detailhandel: 272 vierkante meter). In 2003 was dit 198 vierkante meter (detailhandel: 227 vierkante meter). Ongeveer 60 prcent van de bedrijven bestaat 8 jaar f langer (detailhandel: 55 prcent). Tegenver 18 prcent dat slechts 1 f 2 jaar bestaat (detailhandel: 20 prcent). Figuur 5: Ontwikkeling bedrijfsgrtte t..v. 2003 Brn: Lcatus (bewerking ABF Research) Figuur 6: Bestaansduur Brn: Lcatus (bewerking ABF Research) A.3 Ontwikkeling bedrijfsgrtte in vierkante meters tussen 2003 en 2011 A.4 Aandeel verkppunten dat 5 jaar f langer bestaat Tename (198 naar 210 vierkante meter). Nageneg gelijk bij schenenwinkels vergeleken met detailhandel. 9
A. SECTOR EN BRANCHE Werkzame persnen In 2010 waren 20.300 persnen werkzaam in de branche schenenwinkels. Sinds 2004 is dit jaarlijks gemiddeld met 1,2 prcent tegenmen (cncurrerende branches: -0,4 prcent en detailhandel: 0,9 prcent). De laatste twee jaar is de ntwikkeling beperkt (cncurrerende branches: -1 prcent en detailhandel: 1 prcent). Van de werkzame persnen bij schenenwinkels is 23 prcent man (cncurrerende branches: 30 prcent en detailhandel: 41 prcent). 65 prcent van alle werkzame persnen werkt 12 uur f meer (cncurrerende branches: 64 prcent en detailhandel: 65 prcent). Per verkppunt werken gemiddeld 6,0 persnen (detailhandel: 5,9). Figuur 7 geeft de ntwikkeling van het aantal werkzame persnen en figuur 8 de verdeling naar de kenmerken geslacht en arbeidsduur. Figuur 7: Ontwikkeling aantal werkzame persnen ten pzichte van 2004 Brn: Lisa (bewerking ABF Research) A.5 A.6 A.7 Figuur 8: Aandeel werkzame persnen naar geslacht en arbeidsduur Brn: Lisa (bewerking ABF Research) Ontwikkeling van het aantal werkzame persnen van 1 januari 2004 tt 2010 Het aantal werkzame persnen is tegenmen met 9 prcent. Gedurende de laatste twee jaar is er sprake van een cnstant aantal werkzame persnen. Aandeel werkzame persnen die 12 uur f meer werken in 2010 ten pzichte van alle werkzame persnen 65 prcent bij schenenwinkels tegenver 65 prcent in de detailhandel. Aandeel mannelijke werkzame persnen in 2010 ten pzichte van alle werkzame persnen 23 prcent bij schenenwinkels tegenver 41 prcent in de detailhandel. 10
A. SECTOR EN BRANCHE Opbrengsten en lasten De ttale pbrengsten (exclusief de inkpwaarde) van een schenenwinkel in 2008 (laatst bekende jaar) bedragen gemiddeld per FTE (zie begrippenlijst p pagina 31) en maand 5.230 eur (cncurrerende branches: 5.860 eur en detailhandel: 5.260 eur). Tegenver de pbrengsten staan de lasten van gemiddeld 4.550 eur (cncurrerende branches: 4.520 eur en detailhandel: 4.350 eur). De grtste drie kstenpsten zijn persneel, huisvesting en afschrijving p vaste activa. De kstenpst persneel is 41 prcent van alle lasten (cncurrerende branches: 44 prcent en detailhandel: 47 prcent). Dit kmt dus neer p een psitief bedrijfsresultaat van circa 670 eur per FTE en maand en gemiddeld 13 prcent van de handelsmarge (cncurrerende branches: 1.340 eur en 23 prcent en detailhandel: 910 eur en 17 prcent). Het bedrijfsresultaat is van 2006 naar 2008 gemiddeld 430 eur lager kmen te liggen, dit is afname van 39 prcent (cncurrerende branches: 91 eur en 3 prcent en detailhandel: -50 eur en -7 prcent). Tabel 3: Gemiddelde bedrijfspbrengsten, -lasten en -resultaat per FTE per maand vr heel Nederland in 2008 Brn: CBS * Alles per FTE en maand Bedrijfspbrengsten en lasten Bedrijfspbrengsten in 2008 Inkpwaarde mzet Schenenwinkels Bedrag Percentage van per maand handelsmarge 11.450 219% 6.220 119% Cncurrerende branches Detailhandel Bedrag Percentage van Bedrag Percentage van per maand handelsmarge per maand handelsmarge 13.460 230% 15.380 292% 7.600 130% 10.110 192% Handelsmarge in 2008 5.230 100% 5.860 100% 5.260 100% Bedrijfslasten in 2008 Persnele ksten Energieksten Huisvestingsksten Ksten apparatuur en inventaris Ksten ververmiddelen Verkpksten Cmmunicatieksten Dienstverlening dr derden Overige bedrijfslasten Afschrijvingen p vaste activa 4.550 1.890 150 1.210 30 70 310 50 140 310 400 87% 36% 3% 23% 1% 1% 6% 1% 3% 6% 8% 4.520 2.000 130 840 50 90 460 60 170 360 350 77% 34% 2% 14% 1% 1% 8% 1% 3% 6% 6% 4.350 2.050 120 760 60 100 380 50 160 330 340 83% 39% 2% 14% 1% 2% 7% 1% 3% 6% 7% Bedrijfsresultaat in 2008 Bedrijfsresultaat in 2007 Bedrijfsresultaat in 2006 670 1.120 1.110 13% 21% 21% 1.340 1.200 1.250 23% 22% 22% 910 920 960 17% 18% 19% A.8 ` Winstgevendheid in 2008 A.9 -- Ontwikkeling bedrijfsresultaat als percentage van de handelsmarge tussen 2006 en 2008 Er heeft een daling plaatsgevnden. A.10 - Ontwikkeling bedrijfsresultaat tussen 2006 en 2008 in vergelijking met de detailhandel Sterker gedaald bij schenenwinkels vergeleken met de detailhandel. A.11 - Bedrijfsresultaat per FTE in 2008 in vergelijking met de detailhandel Met een bedrijfsresultaat van 13 prcent van de handelsmarge is de winstgevendheid gemiddeld. Lager bij schenenwinkels dan in de detailhandel. 11
A. SECTOR EN BRANCHE Bestedingen en marktaandelen In 2010 is 1.991 miljen (inclusief BTW) besteed dr de Nederlandse cnsument aan de belangrijkste prducten die nder de branche vallen (brn: HBD). Dit kmt neer p 270 eur per huishuden en 120 eur per persn. Dit is een afname van ngeveer 4 prcent sinds 2003. Met ngeveer 79 prcent hebben schenen- en lederwarenzaken het grtste marktaandeel. Figuur 9: Ontwikkeling marktaandeel belangrijkste prducten schenenwinkels per branche 2003-2010 Brn: HBD (bewerking ABF Research) A.12 Figuur 10: Marktaandeel belangrijkste prducten van schenenwinkels per branche in 2010 Brn: HBD (bewerking ABF Research) Ontwikkeling bestedingen aan belangrijkste prducten van schenenwinkels tussen 2003 en 2010 Afname van ngeveer 4 prcent. 12
A. SECTOR EN BRANCHE Telichting ndernemer De telichting uit deze paragraaf is geschreven dr de ndernemer en gaat in p nderdeel A, sectr en branche. Op welke manier wrdt er ingespeeld p de trends f ziet u andere trends? Welke kansen wrden benut? Welke ksten zijn beduidend lager f hger dan bij een gemiddeld verkppunt (bijvrbeeld huur van het winkelpand)? Overige telichting. 13
B. VESTIGINGSGEBIED B. Vestigingsgebied He is het gesteld met de kwaliteit van uw vestigingsgebied? Over wat vr vestigingsgebied kan gesprken wrden? Is er sprake van een detailhandelklimaat? He is het gesteld met de leefbaarheid en veiligheid? Is er regelmatig leegstand in bestaande panden? Kan het vestigingsgebied makkelijk wrden bereikt? Wat zijn de lkale lasten die binnen de gemeente betaald meten wrden? Veel vragen waarp in dit hfdstuk antwrd wrdt gegeven. Kaart vestigingsgebied Figuur 11 geeft een kaart weer van het pstcdegebied dat als vestigingsgebied is pgegeven. Figuur 11: Kaart pstcdegebied 2611 (gemeente Delft) Brn: Falkplan Andes (bewerking ABF Research) 14
B. VESTIGINGSGEBIED Bereikbaarheid Op 1 januari 2011 kunnen ngeveer 2,1 miljen mensen het vestigingsgebied met de aut binnen 30 minuten bereiken. Bij srtgelijke gebieden is dit 1,4 miljen en in Nederland 0,6 miljen. Met de fiets is het vestigingsgebied vr 220 duizend mensen binnen 30 minuten bereikbaar (srtgelijke gebieden: 250.000 en Nederland: 80.000). Figuur 12: Omvang bevlking binnen bepaalde reistijd met de aut Brn: Gedan (bewerking ABF Research) Figuur 13: Omvang bevlking binnen bepaalde reistijd met de fiets Brn: Gedan (bewerking ABF Research) B.1a Aantal mensen die het vestigingsgebied binnen 30 minuten kunnen bereiken met de aut in 2010 B.1b Aantal mensen die het vestigingsgebied binnen 30 minuten kunnen bereiken met de fiets in 2010 2,1 miljen mensen en in Nederland 0,6 miljen. 220.000 mensen en in Nederland 80.000. Bevlkingssamenstelling De bevlking van het vestigingsgebied geeft k inzicht in het type gebied. In ttaal zijn er p 1 januari 2011 12.200 mensen wnachtig. Vergeleken met srtgelijke gebieden wnen er veel jngeren en vlwassenen (25 t/m 44 jaar), maar weinig kinderen en seniren. Er zijn veel huishudens met een zeer laag inkmen vergeleken met srtgelijke gebieden. Bij dezelfde vergelijking valt een laag aandeel p met een laag en hg inkmen. Tt slt zijn er veel alleenstaanden en weinig samenwnenden znder kinderen als het wrdt afgezet tegen andere centrum stedelijke gebieden. Figuur 14: Bevlkingssamenstelling naar leeftijd, inkmen en huishudenssamenstelling in het vestigingsgebied Brn: ABF Research 15
B. VESTIGINGSGEBIED Type gebied Het vestigingsgebied kan als "centrum stedelijk" wrden mschreven. Dit betekent dat de lcatie een centrale ligging heeft met relatief hge wndichtheid en veel functiemenging. Centrum stedelijk heeft het grtste aandeel schenenwinkels. Wrdt er gekeken naar het aandeel pstcdegebieden met een schenenwinkel per wnmilieu in West-Nederland, dan blijkt centrum stedelijk het meest vr de hand liggend. Het vestigingsgebied kan als gangbaar wrden beschreven. Tabel 4: Aantal verkppunten, vierkante meter WVO en aandeel schenenwinkels per wnmilieu in West-Nederland Brn: ABF Research en Lcatus Wnmilieu Centrum stedelijk Cmpact stedelijk Ruim stedelijk Drps en landelijk Bedrijventerrein Aantal verkppunten 888 226 117 283 2 Aantal vierkante meter WVO 154.659 46.133 23.734 51.794 96 Aandeel verkppunten 59 % 15 % 8% 19 % 0% Aandeel vierkante Aantal meter VVO pstcdegebieden 56 % 99 17 % 239 9% 322 19 % 625 0% 44 Figuur 15: Aandeel vestigingsgebieden met schenenwinkel per wnmilieu in West-Nederland Brn: ABF Research en Lcatus B.2 Gangbaarheid lcatiekeuze Centrum stedelijk is gangbaar als vestigingsgebied. 16
B. VESTIGINGSGEBIED Vestigingsklimaat Binnen het vestigingsgebied zijn p 1 januari 2011 in ttaal circa 290 detailhandel-verkppunten (47.000 m2 WVO). De lcatie kan daarm als winkelgebied wrden gezien en trekt dr het uitgebreide aanbd aan detailhandel k klanten aan uit een grt verzrgingsgebied. De leegstand van (winkel)panden in het vestigingsgebied is met 13 prcent hger dan in srtgelijke gebieden (srtgelijke gebieden: 11 prcent en Nederland: 12 prcent). Als naar de leegstand in WVO wrdt gekeken, dan is de leegstand 11 prcent tegen 9 prcent in srtgelijke gebieden (Nederland: 9 prcent). Figuur 16: Verdeling type detailhandel p basis van aantal verkppunten Brn: Lcatus (bewerking ABF Research) Figuur 17: Verdeling type detailhandelp basis van WVO Brn: Lcatus (bewerking ABF Research) Figuur 18: Leegstand panden als percentage van ttaal aantal verkppunten Brn: Lcatus (bewerking ABF Research) Figuur 19: Leegstand in WVO als percentage van ttale WVO Brn: Lcatus (bewerking ABF Research) B.3 Omvang detailhandel binnen het vestigingsgebied in 2011 B.4 Omvang leegstand binnen het vestigingsgebied in 2011 Zeer uitgebreid aanbd. Hge leegstand in verhuding tt Nederland, maar binnen de marge. 17
B. VESTIGINGSGEBIED Leefbaarheid en veiligheid De kwaliteit van het vestigingsklimaat wrdt vr een grt deel bepaald dr de leefbaarheid en veiligheid. De VROM Leefbaarmeter (VROM: Ministerie van Vlkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, tegenwrdig valt de leefbaarmeter nder het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Kninkrijksrelaties) geeft inzicht in de leefbaarheid en veiligheid in 2008 aan de hand van de thema's wningvrraad, niveau vrzieningen, veiligheid, publieke ruimte, sciale samenhang en bevlkingssamenstelling. Er wrdt een vergelijking vr het pstcdegebied gemaakt met Nederland waarbij de afwijking van -50 (negatief) tt 50 (psitief) kan lpen. Het pgegeven vestigingsgebied scrt ged p de aspecten wningvrraad, vrzieningen, publieke ruimte en samenstelling bevlking. Op de aspecten veiligheid en sciale samenhang is sprake van een slechte scre. Naast de waardering per thema geeft de VROM Leefbaarmeter k nafhankelijk van de thema's een algemene waardering. Dit vestigingsgebied heeft een zeer psitieve waardering gekregen. Figuur 20 geeft de berdeling per aspect ten pzichte van Nederland weer en figuur 21 de ttale berdeling. Figuur 20: Waardering leefbaarheid per aspect t..v. Nederland in 2008 Brn: VROM Leefbaarmeter Figuur 21: Ttale scre leefbaarheid t..v. Nederland in 2008 nafhankelijk berdeeld van de leefbaarheid per aspect Brn: VROM Leefbaarmeter B.5a - Ordeel veiligheid in 2008 B.5b Ordeel publieke ruimte in 2008 De publieke ruimte wrdt als psitief berdeeld. B.5c Algemeen rdeel leefbaarheid en veiligheid in 2008 De veiligheid wrdt als negatief berdeeld. De kwaliteit van het vestigingsgebied als geheel wrdt als zeer psitief berdeeld. 18
B. VESTIGINGSGEBIED Lkale lasten Ondernemers in Nederland betalen, in de plaats waar zij gevestigd zijn, een aantal verschillende lkale belastingen, heffingen en leges. Iedere gemeente en ieder waterschap bepaalt zelf de hgte van deze lkale lasten. In de gemeente Delft zijn de lkale lasten in 2010 nageneg gelijk in vergelijking met gemeenten met een srtgelijk vestigingsgebied. Een zelfstandige is 1.450 eur per jaar kwijt. Dit kan plpen tt 7.073 eur bij een grt verkppunt. Figuur 22 en 23 geven inzicht in de hgte van de gemeentelijke en waterschapsheffingen. Afvalstffenheffing, reinigingslasten, baat-, precari- en reclamebelasting zijn in dit rapprt niet meegenmen. Figuur 22: Lkale lasten gemeente in 2010 Brn: ABF Research Figuur 23: Lkale lasten waterschap in 2010 Brn: ABF Research B.6a Hgte lkale lasten zelfstandige / klein verkppunt (gemeente en waterschap) in 2010 B.6b Hgte lkale lasten middelgrt verkppunt (gemeente en waterschap) in 2010 De lkale lasten zijn vergelijkbaar met Nederland. B.6c Hgte lkale lasten grt verkppunt (gemeente en waterschap) in 2010 De lkale lasten zijn vergelijkbaar met Nederland. De lkale lasten zijn vergelijkbaar met Nederland. 19
B. VESTIGINGSGEBIED Telichting ndernemer De telichting uit deze paragraaf is geschreven dr de ndernemer en gaat in p nderdeel B, vestigingsgebied. Heeft de ligging van de vestiging binnen het pstcdegebied een gede bereikbaarheid en vldende parkeergelegenheid? Zrgt de lcatie dr de ligging binnen het pstcdegebied vr extra veel passanten (denk aan een drukke winkelstraat f nabij een warenhuis, terrassen, cultuur-histrische gebuwen et cetera)? Heeft het vestigingsgebied veel aantrekkingskracht als gevlg van bijvrbeeld de architectuur f inrichting? Overige telichting. 20
C. CONCURRENTEN C. Cncurrenten in en m het vestigingsgebied He vergaat het uw cncurrentie? Een ged draaiende branche f een mi vestigingsgebied zegt ng lang niet alles. Als andere ndernemers in een eerder stadium hun kans al hebben gegrepen kan hier sprake zijn van een verzadigde markt. Er zal antwrd gegeven meten wrden p verschillende vragen. Heveel cncurrenten zijn er en he grt zijn deze? Wat is de bestaansduur van cncurrerende schenenwinkels? Starten en stppen jaarlijks veel verkppunten? Omvang en bestaansjaren cncurrerende verkppunten In en m het vestigingsgebied zijn per 1 januari 2011 tussen de 40 en 45 cncurrerende schenenwinkels (WVO: 10.300 vierkante meter). De cncurrerende schenenwinkels hebben een gemiddeld WVO van 234 vierkante meter (srtgelijke gebieden: 186 vierkante meter en Nederland: 210 vierkante meter). Per schenenwinkel werken gemiddeld 5,3 persnen, waarvan 64 prcent 12 uur f meer (srtgelijke gebieden: 5,8 persnen en 66 prcent en Nederland: 6,0 persnen en 65 prcent). De bestaansduur van de schenenwinkels is krter dan die van het Nederlandse gemiddelde. 61 prcent van de verkppunten bestaat 5 jaar f langer (srtgelijke gebieden: 70 prcent en Nederland: 72 prcent). Er zijn tussen de 40 en 45 verkppunten binnen de cncurrerende branches. Binnen de cncurrerende branches werkt 59 prcent van de werkzame persnen 12 uur f meer en bestaat 63 prcent van de verkppunten 5 jaar f langer. Figuur 24: Bestaansjaren schenenwinkels Brn: Lcatus (bewerking ABF Research) In en m het vestigingsgebied Srtgelijke gebieden Nederland Srtgelijke gebieden Nederland Figuur 25: Bestaansjaren cncurrerende branches Brn: Lcatus (bewerking ABF Research) In en m het vestigingsgebied C.1 Aandeel verkppunten dat 5 jaar f langer bestaat in 2010 Licht lager dan gemiddeld in Nederland, maar binnen de marges (61 tegenver 72 prcent). 21
C. CONCURRENTEN Startende en stppende verkppunten De afgelpen 6 jaar is het aantal cncurrerende schenenwinkels met jaarlijks gemiddeld 5,5 prcent tegenmen (srtgelijke gebieden: 1 prcent en Nederland: 1,5 prcent). Het WVO is met jaarlijks gemiddeld 5,3 prcent tegenmen (srtgelijke gebieden: 2 prcent en Nederland: 1,8 prcent). Het jaarlijks aantal startende en stppende schenenwinkels is 11 en 6 prcent (srtgelijke gebieden: 8 en 6 prcent en Nederland: 8 en 6 prcent). Het WVO greit de laatste jaren en ten pzichte van het landelijke beeld waren er meer startende en een vergelijkbaar aantal stppende schenenwinkels. Dit laat zien dat er sprake was van een greiende markt met meer dan gemiddelde dynamiek met ruimte vr nieuwe verkppunten. Het aantal verkppunten bij cncurrerende branches is in dezelfde peride jaarlijks gemiddeld met 3,1 prcent tegenmen. Bij cncurrerende branches liggen de percentages van startende en stppende verkppunten p 13 en 9 prcent. Figuur 26: Gestarte/gestpte verkppunten schenenwinkels (max. 50%) Brn: Lcatus (bewerking ABF Research) Figuur 27: Gestarte/gestpte verkppunten schenenwinkels in m2 WVO (max. 50%) Brn: Lcatus (bewerking ABF Research) Figuur 28: Gestarte/gestpte verkppunten cncurrerende branches (max. 50%) Brn: Lcatus (bewerking ABF Research) Figuur 29: Gestarte/gestpte verkppunten cncurrerende branches in m2 WVO (max. 50%) Brn: Lcatus (bewerking ABF Research) C.2a Gemiddelde jaarlijkse ntwikkeling aantal verkppunten van 2005 tt en met 2011 C.2b - Gemiddelde jaarlijkse ntwikkeling aantal verkppunten cncurrerende branches van 2005 tt en met 2011 Grei aantal verkppunten cncurrerende branches (3 prcent). Gemiddelde jaarlijkse ntwikkeling vierkante meter WVO van 2005 tt en met 2011 Grei aantal vierkante meter WVO schenenwinkels (5 prcent). C.3 C.4 Grei aantal verkppunten schenenwinkels (6 prcent). De dynamiek van startende en stppende verkppunten van 2005 tt en met 2010 Markt met veel startende en een gemiddeld aantal stppende verkppunten. 22
C. CONCURRENTEN Telichting ndernemer De telichting uit deze paragraaf is geschreven dr de ndernemer en gaat in p nderdeel C, cncurrenten. Zijn er in de afgelpen peride cncurrenten gestpt f gestart die ng niet pgenmen zijn in de cijfers van dit rapprt (cijfers zijn tt en met 1 januari 2011)? Waarin nderscheidt de vestiging zich van andere cncurrerende verkppunten (bijvrbeeld specialisatie f service)? Overige telichting. 23
D. KLANTENPOTENTIEEL D. Klantenptentieel in het verzrgingsgebied He grt is uw klantenptentieel? Wat is de mvang van het verzrgingsgebied? Een grt verzrgingsgebied is leuk en aardig, maar wnen er k veel mensen, die binnen de delgrep vallen? He is de bevlking samengesteld en wie behren hiervan tt de delgrep? He gaat de delgrep zich ntwikkelen? Heveel persnen van de delgrep per schenenwinkel zijn er? Dit zijn allemaal belangrijke vragen m de slaagkans van de schenenwinkel te bepalen na de eerdere analyse van de branche, vestigingsgebied en cncurrentie. In dit nderdeel wrdt nder srtgelijke gebieden verstaan vestigingsgebieden als uw vestigingsgebied met een gebruikelijk verzrgingsgebied. Verzrgingsgebied Het verzrgingsgebied bestaat uit één f meer pstcdegebieden die nder een wnplaats, gemeente, regi en prvincie vallen. Pstcde 2611 is het pstcdegebied van uw schenenwinkel. Prvincie Regi Gemeenten Wnplaatsen Pstcdegebieden Zuid-Hlland Agglmeratie s-gravenhage en Delft en Westland Rijswijk, Den Haag, Delft, Pijnacker-Ntdrp en Midden-Delfland Rijswijk, s-gravenhage, Delft, Ntdrp, Den Hrn, Schipluiden, Pijnacker en Delfgauw Meer dan 30 pstcdegebieden Figuur 30: Kaart verzrgingsgebied Brn: Falkplan Andes (bewerking ABF Research) 24
D. KLANTENPOTENTIEEL Omvang delgrep De mvang van het verzrgingsgebied is vastgesteld p 175.000 persnen. Hierbij is er rekening gehuden met de reisafstand. Dit betekent dat naar mate de reisafstand teneemt, er een kleiner deel van de bevlking mee wrdt geteld. Cncurrentie die verder weg is gelegen, wrdt eveneens minder zwaar meegerekend. Vergeleken met srtgelijke gebieden wnen er relatief veel jngeren. Tabel 5 geeft inzicht in de huidige bevlkingssamenstelling naar verschillende kenmerken. Vr uw branche zijn alle persnen meegenmen ngeacht geslacht en leeftijd. Het aantal persnen dat tt de delgrep behrt, is daarm gelijk aan de vastgestelde mvang van het verzrgingsgebied. Ok hierbij is er rekening gehuden met de reisafstand. Tabel 5: Bevlkingsmvang naar diverse kenmerken in 2011 Brn: ABF Research 0% 20% 0% 20% Verzrgingsgebied Geslacht Man Vruw Leeftijd Baby's en peuters (4 jaar f jnger) 80% 100% 40% 60% 80% 100% 85.910 9.960 18.560 Jngeren (15 t/m 24 jaar) 25.580 Vlwassenen (25 t/m 44 jaar) 52.750 Vlwassenen (45 t/m 64 jaar) 44.350 Seniren (65 jaar f uder) 23.890 118.160 Westers 20.760 Niet-westers 36.180 Inkmen per huishuden Zeer laag 60% 89.190 Kinderen (5 t/m 14 jaar) Etniciteit Nederlands 40% 22.910 Laag 17.260 Gemiddeld 15.320 Hg 14.730 Zeer hg 15.290 Nederland 0% 20% Srtgelijke gebieden 40% 60% Verzrgingsgebied 80% 100% 25
D. KLANTENPOTENTIEEL Delgrep per verkppunt Er zijn ngeveer 5.400 persnen van de delgrep per schenenwinkel en 2.700 persnen inclusief cncurrerende branches in het verzrgingsgebied (srtgelijke gebieden: 8.200 en 4.000 persnen en Nederland: 4.800 en 2.400 persnen). Als er wrdt gekeken naar aantal persnen per vierkante meter WVO dan is dit vr het verzrgingsgebied 25 persnen (srtgelijke gebieden: 44 persnen en Nederland: 23 persnen). De figuren laten de ntwikkeling van het aantal verkppunten en vierkante meter WVO zien per 5.000 persnen van de delgrep. He lager de staafjes zijn in het verzrgingsgebied ten pzichte van andere gebieden he gunstiger dat is m een schenenwinkel te beginnen. Uw verkppunt wrdt meegerekend. Figuur 31: Aantal verkppunten per 5.000 persnen van de delgrep Brnnen: Lcatus en ABF Research Figuur 32: Aantal vierkante meter WVO per 5.000 persnen van de delgrep Brnnen: Lcatus en ABF Research Figuur 33: Aantal verkppunten cncurrerende branches per 5.000 persnen van de delgrep Brnnen: Lcatus en ABF Research D.1a Aantal verkppunten per 5.000 persnen van de delgrep in 2011 D.1b Aantal verkppunten cncurrerende branches per 5.000 persnen van de delgrep in 2011 Relatief weinig verkppunten vergeleken met Nederland (0,9 tegenver 1,0). D.2 Aantal vierkante meter WVO per 5.000 persnen van de delgrep in 2011 Relatief weinig verkppunten vergeleken met Nederland (0,9 tegenver 1,0). Vergelijkbaar aantal vierkante meter WVO vergeleken met Nederland (200 tegenver 220). 26
D. KLANTENPOTENTIEEL Reistijd delgrep Van de gehele delgrep in het verzrgingsgebied wnt ngeveer 52 prcent binnen een reisafstand van 10 minuten met de aut, dit kmt neer p 90.000 persnen (srtgelijke gebieden: 53 prcent, 131.000 persnen en Nederland: 46 prcent, 68.000 persnen). Als er wrdt gekeken naar de reistijd met de fiets, dan ligt dit percentage p 23 prcent ftewel 40.000 persnen (srtgelijke gebieden: 10 prcent, 24.000 persnen en Nederland: 19 prcent, 28.000 persnen). Een klein verzrgingsgebied heeft een psitief effect p de reistijd, maar het werkt negatief vr de indicatren die de ruimte vr verkppunten aangeven. Figuur 34: Aandeel delgrep naar reistijd met de aut Brnnen: Gedan en ABF Research Figuur 35: Aandeel delgrep naar reistijd met de fiets Brnnen: Gedan en ABF Research D.3a Aandeel delgrep binnen een reistijd van 10 minuten (aut) D.3b Aandeel delgrep binnen een reistijd van 10 minuten (fiets) 52 prcent tegenver 46 prcent in Nederland. 23 prcent tegenver 19 prcent in Nederland. Marktindicatr Alleen de mvang van de delgrep, het aantal schenenwinkels en de hgte van de bestedingen (zie pagina 12) zeggen niet alles. Dr p basis van deze gegevens de bestedingen per schenenwinkel binnen het verzrgingsgebied af te zetten tegen de bestedingen per schenenwinkel in heel Nederland wrdt er een indicatie gegeven van de ruimte binnen de markt f het gebrek hieraan vr een schenenwinkel. Vr Nederland is deze waarde altijd gelijk aan 1. Een hgere waarde betekent dat er ruimte aanwezig is. Cncurrerende branches zijn hierbij niet meegenmen. Figuur 36: Marktindicatr (een uitkmst grter dan 1 geeft een indicatie van resterende ruimte) Brnnen: CBS, Lcatus en ABF Research D.4 Marktindicatr Binnen het pgegeven verzrgingsgebied is er beperkte ruimte vr schenenwinkels. 27
D. KLANTENPOTENTIEEL Ontwikkeling delgrep tt 2015 Figuur 37 geeft de ntwikkeling van het aantal persnen uit delgrep weer. De kmende 4 jaar neemt de delgrep met 3 prcent te. Dit betekent dat k de vraag naar uw prduct zal tenemen p basis van de bevlkingsntwikkeling. Figuur 37: Ontwikkeling aantal persnen van de delgrep Brn: ABF Research D.5 Ontwikkeling delgrep van 2010 tt en met 2015 De delgrep zal de kmende jaren met 3 prcent tenemen. 28