Astma monitoring & E-health anno 2012 TRENDS XXII, Garderen
Eric de Groot, ISALA Zwolle Rijn Jöbsis, MUMC + Maastricht
Leerdoelen monitoring astma Mate van astmacontrole staat centraal Eén ideaal instrument voor monitoring bestaat nog niet Zie e-health als een uitdaging
Basis (nalezen) Update 2012 van Astma bij kinderen Samenvatting van de herziene richtlijnen van de Sectie Kinderlongziekten van de NVK Opgesteld te Hilversum op 3 oktober en 23 november 2007 Onder redactie van Prof. dr. J.C. de Jongste en dr. E.J.L.E. Vrijlandt Hoofdstuk 5. Monitoring
Ernst versus controle
Ernst van astma ( past ) obv frequentie van symptomen mild intermitterend matig ernstig GINA / SKL consensus 2002 Geen reëel beeld door: Medicatie effect Wisselen van klachten in de tijd
Controle van astma ( present ) obv symptomen en longfunctie Volledig Gedeeltelijk Onvoldoende GINA 2006 / SKL 2008 Mate van controle bepalend voor aanpassen medicatie
Volledige controle definitie GINA en SKL Geen of minimaal symptomen overdag en s nachts Geen astma-aanvallen Geen inspanningsbeperking (bijna) normale longfunctie Geen of minimaal kortwerkend beta-2 Geen bijwerkingen medicatie
Mate van astmacontrole Symptomen overdag Beperking activiteiten Nachtelijke symptomen Gebruik rescue medicatie Volledige controle (alle items) Geen (<3x/wk) Geen Geen Geen (<3x/wk) Gedeeltelijke controle (1 item in een willekeurige week) >2x/wk Ja Ja > 2x/wk FEV1 Normaal <80% van personal best Onvoldoende controle 3 of meer items van gedeeltelijke controle in een willekeurige week. Exacerbaties geen 1 of meer/ jaar 1 of meer /week
Astmacontrole in de praktijk AIRE-study (Europa) 6 % goed gecontroleerd 31% inspanningsbeperking USA 57% aanval afgelopen jaar 72% nachtelijk klachten waarvoor Beta-2 NL?
Astmacontrole in NL Hammer, et al Ped All Imm 2008 2e lijn 112 kinderen (6-16 jr) met astma GINA criteria voor astma 8% goed 37% gedeeltelijk 55% onvoldoende controle
Hammer et al (2008) % Volledig Gedeeltelijk Onvoldoende GINA 8 37 55 Patiënt 63 20 17 Kinderarts 40 33 27
Monitoring van astmacontrole Het centraal stellen van astmacontrole in de monitoring van kinderen met astma verdient aanbeveling
Monitor instrumenten
Anamnese & LO
Symptomen en LO Wordt door iedereen toegepast Relevant voor de patiënt Makkelijk en goedkoop Subjectief, niet specifiek en niet gestandaardiseerd Onderschatting bij ouders en artsen Moment opname
ACQ en ACT
Vragenlijsten Asthma control test (ACT) - 5 vragen (> 12 jr)/ 7 vragen (< 12 jr) - afgelopen 4 weken - < 20 onvoldoende gecontroleerd Liu, J All Clin Imm 2007 Asthma control Questionnaire (ACQ) - 7 vragen, van 0 (goed) tot 6 (slecht) - < 0.75 controle; > 1.5 geen controle
Conclusie-vragenlijsten ACQ en ACT redelijke correlatie met GINA ACQ (vanaf 12 jr) en ACT (vanaf 4 jr) geschikte instrumenten om mate van astmacontrole vast te stellen Standaardisatie Correleert met symptomen Op welke wijze deze optimaal ingezet kunnen worden verdient nader onderzoek
Longfunctie-onderzoek
Vroege longfunctiemetingen Vereiste: tijdens rustademhaling, geen actieve medewerking Bijvoorbeeld: Metingen van luchtwegweerstand (Rint)
Evidence uit literatuur FEV1 > 60%, 2 maal groter risico op aanval komend jaar tov FEV1 > 80% Ernst luchtwegobstructie kind sterk voorspellend prognose/persisteren astma volwassenen Thuis monitoring FEV1 bij ernstig astma geeft geen afname exacerbaties Geen meerwaarde om therapie aan te passen obv BHR en symptomen of PEF en symptomen
Conclusie-longfunctie PEF heeft naast klachten geen aanvullende waarde bij monitoren Ernst obstructie voorspellend voor persisteren astma/obstructie volw. Geen voordeel om therapie aan te passen obv BHR en symptomen Ten minste 1 maal/jr reversibiliteitsmeting & geen routine BHR bij monitoring
Uitademingslucht analyse
Ontstekingsmarkers Inflammometrie My wife & mother-in-law W.E. Hill, 1915
Meten vluchtige stoffen in uitgeademde lucht Stikstof monoxide (NO)
FeNO Kharitonov,ea. Lancet 1994
FeNO Verhoogd bij allergisch astma Correleert met eosinofiele luchtwegontsteking Daalt onder invloed van corticosteroïden Toepassing?
Aanpassen therapie Pijnenburg Symp vs N=85, FeNO < BHR 2005 Symp+NO 6-16 jr Fritsch 2006 Szefler 2008 de Jongste 2009 Symp+FEV vs Symp+ FEV+NO Symp+FEV vs Symp+ FEV+NO Symp vs Symp+NO N=47 FeNO >MEF50%, =ICS/Contr N=546, FeNO > ICS 12-20 jr bij zelfde contr N=151, Geen 6-8 jr verschil
Am J Respir Crit Car Med 2011 FeNO offers added advantage for patient care: 1. Detecting eosinophilic airway inflammation 2. Determining likelihood of steroid responsiveness 3. Monitoring airway inflammation (need for ICS) 4. Unmasking non-adherence
Conclusie- NO FeNO tot nu toe enige marker in uitademingslucht toepasbaar in praktijk Onduidelijkheid over waarde titreren ICS (fenotype afhankelijk?) voor betere controle Potentiële toepassingen bij monitoren: eosinofiele luchtweginflammatie Compliance ICS Regelmatig FeNO bij monitoren astma in algemene praktijk (nog) niet aanbevolen
Toekomst ( future )
E-health & monitoring
Rol voor social media?
Welke mogelijkheden hebben wij? Website met info betrouwbaar onbetrouwbaar Eigen Portaal Zelfmanagement Internet-poli Twitter-spreekuur De regels van Social media
Website met info
Website met info
Website met info
Keurmerk
Keurmerk
Keurmerk
Eigen portaal
Eigen portaal
Zelfmanagement
Zelfmanagement http://www.astmaproject.nl/index.html
Internet-poli
Internet-poli
Twitterspreekuur
Twitterspreekuur
Twitterspreekuur
De regels
De regels
Conclusie astma monitoring
Conclusie astma monitoring Mate van astmacontrole staat centraal Eén ideaal instrument voor monitoring bestaat nog niet Zie e-health als een uitdaging
De letterlijke take-home messages