Samen in de lucht. Het kind met de piepende ademhaling. Guido Bothof, kinderarts i.o.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Samen in de lucht. Het kind met de piepende ademhaling. Guido Bothof, kinderarts i.o."

Transcriptie

1 Samen in de lucht Het kind met de piepende ademhaling Guido Bothof, kinderarts i.o.

2 Wat is een piepende ademhaling? - Ouders gebruiken piepen o.a. om moeite met ademhaling en hoorbare ademhaling aan te geven - 23% ouders zegt: niet wat je hoort - <50% overeenkomst tussen medici en ouders Cane RS, Ranganathan SC, McKenzie SA; What do parents of wheezy children understand by "wheeze"? Arch Dis Child. 2000;82(4):327

3 Waarom piepen kinderen sneller en zijn ze sneller benauwd? Airway: Groot hoofd en korte nek Grote tong/ zachte mondbodem Neusademhaling Hypertrofie adenoid Breathing: Kleinere luchtwegdiameter/ sneller dichtvallen luchtwegen Kleiner longoppervlak/ minder alveoli Ademhaling vooral door diafragma Minder type 1 spiervezels Horizontale ligging ribben Grotere compliantie thoraxwand Foetaal hemoglobine Gevoeliger voor infecties door ontwikkelend immuunsysteem Turner NM, Lery PL. Advanced paediatric life support. 5e Nederlandse editie.

4 Definitie van astma Een chronische ontstekingsziekte van de luchtwegen waarbij vele cellen en celelementen een rol spelen. De chronische ontsteking wordt in verband gebracht met overgevoeligheid van de luchtwegen die leidt tot episoden met piepende ademhaling, ademnood, benauwdheid en hoesten, vooral 's nachts of in de vroege ochtend. Deze episoden worden meestal geassocieerd met een algemene maar variërende belemmering van de luchtstroom in de longen, die vaak spontaan of na behandeling verdwijnt Global Strategy for Asthma Management and Prevention (2011), pp.2 5

5 Astma - Meest voorkomende chronische ziekte van de kinderleeftijd - 33,8 per 1000 patiënten (leeftijd 0-4) - 35,9 per 1000 patiënten (leeftijd 5-14) NHG-standaard astma bij kinderen

6 Factoren die astma meer waarschijnlijk maken NVK richtlijn Astma bij kinderen

7 Factoren die astma minder waarschijnlijk maken NVK richtlijn Astma bij kinderen

8 Nog wat cijfers... - Bijna 50% van de kinderen <3 jaar maakt >1 episode met piepen door - 20% maakt meerdere piepepisoden door - >50% heeft na de leeftijd van 6 geen klachten meer - 80% van de kinderen met een diagnose astma heeft na 10 jaar geen klachten meer NVK richtlijn Astma bij kinderen; NHG-standaard Astma bij kinderen Uptodate: Natural history of asthma; Uptodate: Wheezing phenotypes and prediction of asthma in young children

9 Voorspellers voor astma - Ernstig astma op jonge leeftijd - Begin klachten > 2 jaar - Eczeem op kinderleeftijd - Vrouwelijk geslacht - Ouders met astma (vooral moeders) - Op jonge leeftijd RS of rhinovirus infectie - Maternaal roken (tijdens de zwangerschap) - Lage sociaal economische status - Prematuriteit - Obesitas - Vitamine D deficientie NVK richtlijn Astma bij kinderen; NHG-standaard Astma bij kinderen Uptodate: Natural history of asthma; Uptodate: Wheezing phenotypes and prediction of asthma in young children

10 Terminologie - Broncheale hyperreactiviteit (BHR) - Viral induced wheeze/ Periodiek (expiratoir) piepen/ Peuterastma - Het meest voorkomende klinische patroon, vooral bij zuigelingen, peuters en kleuters, is periodes van piepen, hoesten en kortademigheid geassocieerd met virale bovenste luchtweginfecties (blwi), zonder blijvende symptomen, dus tussendoor symptoomvrij. Het grootste deel van deze kinderen zal geen symptomen meer hebben op de schoolgaande leeftijd - Multitrigger wheeze/ (allergisch astma) - Een minderheid van de kinderen met episodisch piepen ten tijde van virale infecties ontwikkelt piepen dat ook optreedt bij andere prikkels zodat ze tussen acute episodes ook symptomen hebben, net zoals oudere kinderen met astma - echte astma NVK richtlijn Astma bij kinderen; NHG-standaard Astma bij kinderen

11 Brand P, et al. Kindergeneeskunde principes en praktijk. 2016

12 NVK richtlijn Astma bij kinderen; Behandeling (medicamenteus)

13 Take home messages! - Niet ieder kind dat piept heeft astma - Astma is een klinische diagnose - Je hebt de tijd (en extra info) nodig om de diagnose te stellen - Piepen op jonge leeftijd heeft over het algemeen een goede prognose - Indien een proef behandeling ICS niet werkt stoppen

Workshop Astma bij Kinderen

Workshop Astma bij Kinderen Workshop Astma bij Kinderen Regionale Transmurale Afspraak bij Kinderen 2011 1 Hoesten, piepen, zagen bij het jonge kind: Hein Brackel hein.brackel@cze.nl 2 Astma-controle Rene van Gent r.vangent@mmc.nl

Nadere informatie

Benauwdheid bij kinderen jonger dan 6 jaar

Benauwdheid bij kinderen jonger dan 6 jaar Benauwdheid bij kinderen jonger dan 6 jaar Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Kinderen met astmatische klachten... 1 3. Oorzaken piepende ademhaling... 1 4. Risicofactoren astma... 2 5. Twee soorten piep-

Nadere informatie

Het piepende kind. Nascholing huisartsen. 20 mei 2014. Annejet Plaisier. kinderarts

Het piepende kind. Nascholing huisartsen. 20 mei 2014. Annejet Plaisier. kinderarts Het piepende kind Nascholing huisartsen 20 mei 2014 Annejet Plaisier kinderarts Incidentie van wheezing bij kinderen 18 16 Kinderen in % 14 12 10 8 6 4 2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 MAS-90 Leeftijd

Nadere informatie

Astmatische klachten bij kinderen jonger dan 6 jaar

Astmatische klachten bij kinderen jonger dan 6 jaar Astmatische klachten bij kinderen jonger dan 6 jaar Afdeling kindergeneeskunde Veel kinderen hebben als baby, peuter of kleuter wel eens last van astmatische klachten, zoals een piepende ademhaling met

Nadere informatie

Benauwdheid bij kinderen jonger dan 6 jaar

Benauwdheid bij kinderen jonger dan 6 jaar KINDERGENEESKUNDE Benauwdheid bij kinderen jonger dan 6 jaar KINDEREN Benauwdheid bij kinderen jonger dan 6 jaar Veel kinderen hebben als baby, peuter of kleuter wel eens last van astmatische klachten,

Nadere informatie

Benauwdheid en piepen bij kinderen jonger dan 6 jaar

Benauwdheid en piepen bij kinderen jonger dan 6 jaar Benauwdheid en piepen bij kinderen jonger dan 6 jaar Afdeling kindergeneeskunde Veel kinderen hebben als baby, peuter of kleuter wel eens last van klachten als een piepende ademhaling met benauwdheid,

Nadere informatie

BENAUWDHEID BIJ KINDEREN

BENAUWDHEID BIJ KINDEREN BENAUWDHEID BIJ KINDEREN 1009 Inleiding Uw kind heeft last van terugkomende benauwdheidaanvallen. Dit kan astma genoemd worden of, als uw kind nog erg jong is, bronchiale hyperreactiviteit. Wij kunnen

Nadere informatie

Wat is astma? Wat is astma? Basis Cursus Astma bij Kinderen. Dilemma s bij behandeling van kinderen met astma

Wat is astma? Wat is astma? Basis Cursus Astma bij Kinderen. Dilemma s bij behandeling van kinderen met astma Basis Cursus Astma bij Kinderen Wat is astma? Anneke Landstra Mariëlle Pijnenburg Maarten Kuethe Wim van Aalderen Wat is Normale luchtweg Matig/ernstig astma gezond fataal astma Dilemma s bij behandeling

Nadere informatie

Astma bij kinderen. Quirine van Dellen Kinderarts OLVG

Astma bij kinderen. Quirine van Dellen Kinderarts OLVG Astma bij kinderen Quirine van Dellen Kinderarts OLVG Inhoud diagnose stellen medicamenteuze behandeling monitoring primaire preventie Definitie diagnose astma is een klinische diagnose, gesteld op herkenning

Nadere informatie

BENAUWDHEID BIJ KINDEREN

BENAUWDHEID BIJ KINDEREN BENAUWDHEID BIJ KINDEREN 1009 Inleiding Uw kind heeft last van terugkomende benauwdheidaanvallen. Dit wordt astma genoemd of, als uw kind nog erg jong is, bronchiale hyperreactiviteit. Wij kunnen ons voorstellen

Nadere informatie

Richtlijn JGZ-richtlijn Astma bij kinderen

Richtlijn JGZ-richtlijn Astma bij kinderen Richtlijn JGZ-richtlijn Astma bij kinderen Onderbouwing Uitgangsvragen Wat is de aard van het gezondheidsprobleem? Hoe is het natuurlijk beloop? En wat zijn de gevolgen voor het dagelijkse leven van kinderen

Nadere informatie

In deze folder informeren wij u over wat peuterastma inhoudt en welke behandelingsmethoden er zijn.

In deze folder informeren wij u over wat peuterastma inhoudt en welke behandelingsmethoden er zijn. Wat is peuterastma? In deze folder informeren wij u over wat peuterastma inhoudt en welke behandelingsmethoden er zijn. Peuterastma is een ziekte waarbij kinderen jonger dan vier jaar in perioden, vooral

Nadere informatie

Astma bij Kinderen. Adembenemend 2015 Hans Berg, Regien Kievits

Astma bij Kinderen. Adembenemend 2015 Hans Berg, Regien Kievits Astma bij Kinderen Adembenemend 2015 Hans Berg, Regien Kievits Wat wil je weten? Astma is meest voorkomende chronische ziekte bij kinderen Prevalentie: 8 10 % van alle kinderen Standaarden: NHG- en Zorgstandaard

Nadere informatie

Astma bij kinderen Diagnose en behandeling

Astma bij kinderen Diagnose en behandeling Thema: Astma bij kinderen Diagnose en behandeling dr. Janwillem Kocks Huisarts, Academische Huisartsenpraktijk Groningen Universitair Docent, afdeling Huisartsgeneeskunde UMCG 19-3-2015 2 19-3-2015 3 Piepen

Nadere informatie

Workshop RTA astma bij kinderen

Workshop RTA astma bij kinderen Workshop RTA astma bij kinderen Kindercarroussel Klankbordgroep kindergeneeskunde 7 maart 2017 Nicolien de Bie en Marianne Faber Quiz via Kahoot Pak je smartphone Ga naar kahoot.it Enter pin: Geef een

Nadere informatie

Zie de werkafspraken Astma bij kinderen en Luchtweginfecties bij kinderen

Zie de werkafspraken Astma bij kinderen en Luchtweginfecties bij kinderen INTERLINE ASTMA EN LUCHTWEGINFECTIES BIJ KINDEREN mei 2017 Inleiding Zie de werkafspraken Astma bij kinderen en Luchtweginfecties bij kinderen De huidige werkgroep bestaat uit: Huisartsen: Arie de Lange

Nadere informatie

Kortademigheid bij zuigelingen en peuters, salbutamol of amoxycilline: wat maakt het verschil?

Kortademigheid bij zuigelingen en peuters, salbutamol of amoxycilline: wat maakt het verschil? Kortademigheid bij zuigelingen en peuters, salbutamol of amoxycilline: wat maakt het verschil? Alkmaarse Specialiteiten 1-12-2016 poli kindergeneeskunde 119 Govert Brinkhorst, kinderarts-pulmonoloog, NWZ

Nadere informatie

Piepjes en Pufjes. 8 september 2014

Piepjes en Pufjes. 8 september 2014 Piepjes en Pufjes 8 september 2014 NHG standaard: Astma bij kinderen Patrick Bindels Huisarts Praktijk Buitenhof Hoofd afdeling Huisartsgeneeskunde Erasmus MC Rotterdam Nieuwe ontwikkelingen bij astma

Nadere informatie

Gediagnosticeerd astma bij kinderen in de huisartspraktijk: hoe zeker is de diagnose?

Gediagnosticeerd astma bij kinderen in de huisartspraktijk: hoe zeker is de diagnose? 65 Gediagnosticeerd astma bij kinderen in de huisartspraktijk: hoe zeker is de diagnose? Marinka Pouwelse, Victor van der Meer, Maria van den Boogaard. Cindy Hugen, Peter Merkus, Lisette Van Den Bemt Disclosure

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

Respiratoire virussen en astma. Dr François Vermeulen Kinderlongziekten Gasthuisberg - UZ Leuven

Respiratoire virussen en astma. Dr François Vermeulen Kinderlongziekten Gasthuisberg - UZ Leuven Respiratoire virussen en astma Dr François Vermeulen Kinderlongziekten Gasthuisberg - UZ Leuven Plan Wheezing phenotypes Virussen als oorzaak van episodes van wheezing Virussen als oorzaak van astma Behandeling

Nadere informatie

Zie de werkafspraken Astma bij kinderen en Luchtweginfecties bij kinderen

Zie de werkafspraken Astma bij kinderen en Luchtweginfecties bij kinderen INTERLINE ASTMA EN LUCHTWEGINFECTIES BIJ KINDEREN mei 2017 Inleiding Zie de werkafspraken Astma bij kinderen en Luchtweginfecties bij kinderen De huidige werkgroep bestaat uit: Huisartsen: Arie de Lange

Nadere informatie

Jolet, 2 jaar oud, heeft bij verkoudheden last van hoesten, slijm opgeven en benauwdheid. Vooral s nachts zit zij vol, maar ze piept niet.

Jolet, 2 jaar oud, heeft bij verkoudheden last van hoesten, slijm opgeven en benauwdheid. Vooral s nachts zit zij vol, maar ze piept niet. Astma bij kinderen Casusschetsen Mrt 00 Casusschets 1 Jolet, 2 jaar oud, heeft bij verkoudheden last van hoesten, slijm opgeven en benauwdheid. Vooral s nachts zit zij vol, maar ze piept niet. Vraag 1:

Nadere informatie

Goed leven met astma

Goed leven met astma Goed leven met astma Tips kunnen op geen enkele manier professioneel medisch advies, zorgen of aandacht vervangen. Als u twijfelt of het advies op u van toepassing is, praat dan met uw gezondheidszorgbeoefenaar.

Nadere informatie

Luchtweginfectie RSV

Luchtweginfectie RSV Luchtweginfectie RSV Beste ouder RSV (Respiratoir syncytieel virus) is de belangrijkste oorzaak van luchtweginfecties bij jonge kinderen met jaarlijkse epidemieën tijdens de wintermaanden (november tot

Nadere informatie

Benauwdheid bij kinderen

Benauwdheid bij kinderen Benauwdheid bij kinderen Actieplan Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding In deze folder leest u hoe benauwdheid kan ontstaan en hoe u benauwdheidsklachten bij uw

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting (Dutch summary)

Nederlandse samenvatting (Dutch summary) Nederlandse samenvatting (Dutch summary) 1 Vroeggeboorte na antenatale inflammatie bronchiale hyperreactiviteit als onderliggende oorzaak van Vroeggeboorte Over vroeggeboorte, ook wel prematuriteit genoemd,

Nadere informatie

Adembenemend : Het acuut benauwde kind, wanneer wordt het adembenemend?

Adembenemend : Het acuut benauwde kind, wanneer wordt het adembenemend? Adembenemend : Het acuut benauwde kind, wanneer wordt het adembenemend? Annekien Jongbloet, huisarts Marianne Eijkemans, kinderarts CZE Titia Niers, kinderarts MMC Inschatting : Levensbedreigend benauwd?

Nadere informatie

De longverpleegkundige

De longverpleegkundige De longverpleegkundige Algemeen U bent door uw longarts verwezen naar de longverpleegkundige. Een longverpleegkundige is een verpleegkundige, die zich heeft gespecialiseerd in astma en COPD (chronische

Nadere informatie

Wijkverpleegkundige ASTMA / COPD

Wijkverpleegkundige ASTMA / COPD ASTMA / COPD Thuiszorg Wijkverpleegkundige 1 2 Wijkverpleegkundige ASTMA / COPD Astma en COPD zijn chronische aandoeningen van de luchtwegen. COPD is de afkorting voor chronische bronchitis en long emfyseem.

Nadere informatie

RS-virus. Afdeling kindergeneeskunde Locatie Veldhoven

RS-virus. Afdeling kindergeneeskunde Locatie Veldhoven RS-virus Afdeling kindergeneeskunde Locatie Veldhoven Inleiding Uw kind heeft een infectie met het Respiratoir Syncytieel virus. Dit wordt afgekort tot het RS-virus. De arts heeft u al het een en ander

Nadere informatie

Hoesten. j.heynens 12-10-2007

Hoesten. j.heynens 12-10-2007 Hoesten Programma Fysiologie van hoesten Wat is normaal? Differentiaal diagnose Wat betekent hoesten voor de gemeenschap? USA: 35 % van de schoolkinderen otc medicatie afgelopen 30 dagen USA: 2 miljard

Nadere informatie

Astma / COPD-dienst Geldrop

Astma / COPD-dienst Geldrop Astma / COPD-dienst Geldrop Wat is astma en COPD Astma is een ontsteking aan de luchtwegen. De luchtwegen reageren overgevoelig op (allergische of niet-allergische) prikkels door het samentrekken van luchtwegspiertjes,

Nadere informatie

Het benauwde kind. Ismé de Kleer Kinderlongarts Franciscus Gasthuis Chantal Loose Huisarts. Nascholing

Het benauwde kind. Ismé de Kleer Kinderlongarts Franciscus Gasthuis Chantal Loose Huisarts. Nascholing Het benauwde kind Ismé de Kleer Kinderlongarts Franciscus Gasthuis Chantal Loose Huisarts Nascholing 22-11-2018 Disclosure belangen (Potentiële) Belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijke relevante

Nadere informatie

Het kind in Acute Nood September Dennis van der Geld Ambulance verpleegkundige NRR Docent-instructeur BLS/AED/PBLS

Het kind in Acute Nood September Dennis van der Geld Ambulance verpleegkundige NRR Docent-instructeur BLS/AED/PBLS Het kind in Acute Nood September 2018 Dennis van der Geld Ambulance verpleegkundige NRR Docent-instructeur BLS/AED/PBLS Doel Herken het kind in acute nood Specifieke volgorde PBLS te begrijpen Nut van

Nadere informatie

Astma en COPD VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? VRAAG HET UW APOTHEKER

Astma en COPD VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? VRAAG HET UW APOTHEKER Astma en COPD WAT ZIJN DE KLACHTEN MEDICIJNEN OM UW KLACHTEN TE VERMINDEREN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN ADVIES IN EEN PERSOONLIJK GESPREK INFORMATIE MEDICIJNEN OP RECEPT VRAAG OVER UW MEDICIJNEN?

Nadere informatie

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. R.S.-virus, wat is dat? rkz.nl kinderwebsite.rkz.nl

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. R.S.-virus, wat is dat? rkz.nl kinderwebsite.rkz.nl Patiënteninformatie R.S.-virus, wat is dat? rkz.nl kinderwebsite.rkz.nl Inleiding In de late herfst en de vroege winter worden veel mensen ziek, vaak zijn dit virale infecties. Een daarvan is het zogenaamde

Nadere informatie

Prof. dr. Frans J.M. Feron arts M&G / jeugdarts

Prof. dr. Frans J.M. Feron arts M&G / jeugdarts Astma bij kinderen JGZ-richtlijn Maastricht, 23 april 2013 Prof. dr. Frans J.M. Feron arts M&G / jeugdarts Inhoud presentatie: Inleiding Inhoud richtlijn: voorlichting signalering ondersteuning en begeleiding

Nadere informatie

Wat doet kinderarts, longarts?

Wat doet kinderarts, longarts? Astma van jong tot oud. Dr. R. Aalbers, longarts Martini Ziekenhuis, groningen Patient 1 Man, 49 jaar. Leraar. Nooit gerookt. Geen dieren. Bij H.A. bekend sinds 36 ste jaar met inspanningsastma. Vermijdt

Nadere informatie

WERKAFSPRAKEN ASTMA BIJ KINDEREN TUSSEN 1 E EN 2 E LIJN

WERKAFSPRAKEN ASTMA BIJ KINDEREN TUSSEN 1 E EN 2 E LIJN WERKAFSPRAKEN ASTMA BIJ KINDEREN TUSSEN 1 E EN 2 E LIJN REGIO ZUIDWEST-FRIESLAND EN NOP BEGRIPPEN Episodisch expiratoir piepen (< 6 jaar) Astma (> 6 jaar) SABA ICS Episodisch (twee of meer episodes in

Nadere informatie

Kinderlongpoli. Algemene informatie

Kinderlongpoli. Algemene informatie Kinderlongpoli Algemene informatie Inleiding De kinderarts heeft uw kind doorverwezen naar de kinderlongverpleegkundige. De kinderlongverpleegkundige is een gespecialiseerde verpleegkundige die begeleiding

Nadere informatie

Astma / COPD-dienst Geldrop

Astma / COPD-dienst Geldrop Astma / COPD-dienst Geldrop Wat is astma en COPD Astma is een ontsteking aan de luchtwegen. De luchtwegen reageren overgevoelig op (allergische of niet-allergische) prikkels door het samentrekken van luchtwegspiertjes,

Nadere informatie

Wat is een RS-infectie

Wat is een RS-infectie Het RS-virus Wat is een RS-infectie Het RS (Respiratoir Syncytieel)-virus is de meest voorkomende verwekker van luchtweginfecties bij zuigelingen en peuters. Dit virus kan het hele jaar door infecties

Nadere informatie

Astma bij jongeren. Mijn actie- & medicatieplan

Astma bij jongeren. Mijn actie- & medicatieplan Astma bij jongeren Mijn actie- & medicatieplan Dit plan gaat over hoe je het beste met je astma kunt omgaan. Je hebt niet altijd evenveel last van je astma. Dit boekje helpt je om zelf je medicijnen aan

Nadere informatie

Kindergeneeskunde. R.S. virus infectie.

Kindergeneeskunde. R.S. virus infectie. Kindergeneeskunde R.S. virus infectie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl KIN019 / R.S. virus infectie / 08-07-2013 2 R.S. virus infectie Uw

Nadere informatie

Sneltesten voor respiratoire virussen: geschikt voor point-of-care? 13 juni 2017 Werkgroep Algemene Medische Microbiologie

Sneltesten voor respiratoire virussen: geschikt voor point-of-care? 13 juni 2017 Werkgroep Algemene Medische Microbiologie Sneltesten voor respiratoire virussen: geschikt voor point-of-care? 13 juni 2017 Werkgroep Algemene Medische Microbiologie Andrea Bruning, MD PhD AIOS Medische Microbiologie Overzicht Introductie - Point-of-care

Nadere informatie

RS-virus. Afdeling kindergeneeskunde

RS-virus. Afdeling kindergeneeskunde RS-virus Afdeling kindergeneeskunde Inleiding Uw kind heeft een infectie met het Respiratoir Syncytieel virus. Dit wordt afgekort tot het RS-virus. De arts heeft u al het een en ander verteld over deze

Nadere informatie

De longverpleegkundige

De longverpleegkundige De longverpleegkundige De longverpleegkundige Van uw longarts heeft u de eerste informatie gekregen over uw aandoening en de klachten die daarmee gepaard gaan. Vervolgens heeft de longarts u verwezen naar

Nadere informatie

Ik ben zo benauwd. Titia Klemmeier/Josien Bleeker

Ik ben zo benauwd. Titia Klemmeier/Josien Bleeker Ik ben zo benauwd Titia Klemmeier/Josien Bleeker dyspneu ademnood kortademigheid benauwdheid Bemoeilijkte ademhaling Programma Inventarisatie leerdoelen Kennis over de praktijk? Alarmsymptomen Achtergrond

Nadere informatie

Sensire Astma en COPD

Sensire Astma en COPD Sensire Astma en COPD is onderdeel van Sensire. Astma en COPD Omgaan met veranderingen Astma en COPD. In veel opzichten lijken deze ziekten op elkaar. In beide gevallen kan er sprake zijn van benauwdheid

Nadere informatie

RSV (respiratoir syncytiaal virus)

RSV (respiratoir syncytiaal virus) RSV (respiratoir syncytiaal virus) INFORMATIEFOLDER VOOR OUDER(S) WAT IS RSV? RSV is de afkorting van respiratoir syncytiaal virus en het is één van de belangrijkste oorzaken van luchtweginfecties bij

Nadere informatie

LONGGENEESKUNDE. De longverpleegkundige astma en COPD

LONGGENEESKUNDE. De longverpleegkundige astma en COPD LONGGENEESKUNDE De longverpleegkundige astma en COPD De longverpleegkundige astma en COPD U bent door uw longarts doorverwezen naar het spreekuur van de longverpleegkundige. De longverpleegkundige is gespecialiseerd

Nadere informatie

BSL_LEVEN MET ASTMA BIJ KINDEREN:148 x 210 4-4 ISBN 978903136142 7 08-12-2010 10:20 Pagina. 1.1 Ziektebeeld, oorzaken, symptomen, anamnese

BSL_LEVEN MET ASTMA BIJ KINDEREN:148 x 210 4-4 ISBN 978903136142 7 08-12-2010 10:20 Pagina. 1.1 Ziektebeeld, oorzaken, symptomen, anamnese 1 1.1 Ziektebeeld, oorzaken, symptomen, anamnese BSL_LEVEN MET ASTMA BIJ KINDEREN:148 x 210 4-4 ISBN 978903136142 7 08-12-2010 10:20 Pagina Wat is astma? Astma bij kinderen kenmerkt zich door periodes

Nadere informatie

Koemelkallergie? De eliminatie-provocatietest

Koemelkallergie? De eliminatie-provocatietest Koemelkallergie? De eliminatie-provocatietest Informatie voor ouders Afdeling allergologie / kindergeneeskunde Inhoudsopgave Inleiding 2 De eliminatiefase 3 Flesvoeding 3 Borstvoeding en/of vaste voeding

Nadere informatie

RSV Risicogroep Oorzaak Symptomen van RSV

RSV Risicogroep Oorzaak Symptomen van RSV RS virus Uw kind is opgenomen op de kinderafdeling van het VUmc in verband met een infectie van RSV. Opname in het ziekenhuis vindt plaats bij ernstige benauwdheid en als zich voedingsproblemen voordoen.

Nadere informatie

Samenvatting. Nederlandse samenvatting

Samenvatting. Nederlandse samenvatting Page 143 Samenvatting Onder normale omstandigheden inhaleert een volwassen menselijke long zo n 11.000 liter lucht per dag. Naast deze normale lucht worden er ook potentieel toxische stoffen en micro-organismen,

Nadere informatie

Wat is COPD? 1 van

Wat is COPD? 1 van Wat is COPD? COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Het is een verzamelnaam voor de ziektes chronische bronchitis en longemfyseem. Artsen maken tegenwoordig geen onderscheid meer tussen

Nadere informatie

RESPIRATOIR SYNCYTIEEL VIRUS BIJ KINDEREN

RESPIRATOIR SYNCYTIEEL VIRUS BIJ KINDEREN RESPIRATOIR SYNCYTIEEL VIRUS BIJ KINDEREN 17241 Wat is het RS virus? Respiratoir Syncytieel Virus, kortweg RS virus genoemd, is een virus dat infecties veroorzaakt aan de luchtwegen (neus, oren, keel,

Nadere informatie

Vragenlijst Pulmocheck inspanningsastma

Vragenlijst Pulmocheck inspanningsastma Vragenlijst Pulmocheck inspanningsastma Beste ouders, Om een goed beeld te krijgen van de klachten van uw kind en de eventuele medicatie die het gebruikt, willen wij u vragen onderstaande vragenlijst in

Nadere informatie

Europa - Onderzoek naar vroege tekenen van astma bij kinderen 2

Europa - Onderzoek naar vroege tekenen van astma bij kinderen 2 EUROPA Onderzoek naar vroege tekenen van astma bij kinderen www.europastudie.nl Emma Kinderziekenhuis Amsterdam Flevoziekenhuis Almere VU Amsterdam Gesponsord door het Astma Fonds Nederland Patiënteninformatie

Nadere informatie

Longziekten. Behandeling van COPD / COPD pad. Afdeling: Onderwerp:

Longziekten. Behandeling van COPD / COPD pad. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Longziekten / COPD pad 1 De behandeling van COPD Inleiding Deze folder geeft u informatie over het ziektebeeld en de behandeling van COPD en geeft stapsgewijs weer wat u de komende

Nadere informatie

RS-virus. Informatie voor ouders

RS-virus. Informatie voor ouders RS-virus Informatie voor ouders Inleiding Bij uw kind is de diagnose RS virus gesteld. Respiratoir Syncytieel virus is een verwekker van luchtweginfecties bij kinderen. Vóór het derde levensjaar hebben

Nadere informatie

6.7. Boekverslag door W woorden 12 oktober keer beoordeeld. Wat is astma?

6.7. Boekverslag door W woorden 12 oktober keer beoordeeld. Wat is astma? Boekverslag door W. 2453 woorden 12 oktober 2004 6.7 33 keer beoordeeld Vak ANW Wat is astma? Ruw geschat hebben wereldwijd meer dan 100 miljoen mensen astma en er zijn aanwijzingen die erop wijzen dat

Nadere informatie

Factsheet Astma-/COPD-Monitor April 2007

Factsheet Astma-/COPD-Monitor April 2007 Factsheet Astma-/COPD-Monitor April 7 Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding worden gebruikt (M. Heijmans, Meer dan helft astmapatiënten heeft ziekte niet onder

Nadere informatie

Longverpleegkundige. Longgeneeskunde

Longverpleegkundige. Longgeneeskunde Longverpleegkundige Longgeneeskunde Astma en COPD Astma en COPD (chronische bronchitis en longemfyseem) zijn chronische aandoeningen van de ademhlingsorganen. Bij deze aandoeningen kan er sprake zijn van

Nadere informatie

Franciscus nascholing. Welkom!

Franciscus nascholing. Welkom! Franciscus nascholing Praktische Kindergeneeskunde Herkent u het benauwde kind? Donderdag 22 november 2018 Welkom! S.E. Jaisli (I.de Kleer) Overzicht Introductie Algemene overzicht luchtwegen Oorzaken

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting Liesbeth van rensen

Nederlandse samenvatting Liesbeth van rensen Nederlandse samenvatting Liesbeth van rensen Wat is astma? Patiënten met astma hebben het regelmatig benauwd. Kenmerkend voor de ziekte is dat de benauwdheid gepaard gaat met een piepende ademhaling, hoesten

Nadere informatie

Niet-specifieke prikkels. Virale infecties; griep en verkoudheid. Verflucht

Niet-specifieke prikkels. Virale infecties; griep en verkoudheid. Verflucht Ouderinformatiebrief Astma & kinderfysiotherapie Wat is Astma? Astma is een chronische (blijvende) ontsteking van de longen. Deze ontsteking bestaat uit zwelling en roodheid van de binnenwand van de luchtwegen

Nadere informatie

NL/SPI-141419 ASTMA Wat is

NL/SPI-141419 ASTMA Wat is Wat is ASTMA Astma Als u deze brochure leest, is dat waarschijnlijk omdat u een vermoeden heeft van astma, net de diagnose heeft gekregen of iemand in uw omgeving heeft astma. En daar wilt u graag iets

Nadere informatie

Longgeneeskunde De longverpleegkundige

Longgeneeskunde De longverpleegkundige Longgeneeskunde De longverpleegkundige 2 Inleiding U bent door de longarts doorverwezen naar de longverpleegkundige. In deze folder leest u meer informatie over astma/copd en wat de longverpleegkundige

Nadere informatie

luchtwegproblemen kinderen

luchtwegproblemen kinderen luchtwegproblemen bij kinderen 1 Luchtwegproblemen bij kinderen Informatie voor ouders van een kind met luchtwegproblemen Wat verstaan we onder luchtwegproblemen? Uw kind is opgenomen op de kinderafdeling

Nadere informatie

Kinderlongverpleegkundige

Kinderlongverpleegkundige Kinderlongverpleegkundige De kinderarts heeft uw kind verwezen naar de kinderlongverpleegkundige. Een kinderlongverpleegkundige is een verpleegkundige, die zich heeft gespecialiseerd in astma en/of benauwdheid

Nadere informatie

RS-virus bij kinderen

RS-virus bij kinderen RS-virus bij kinderen Bij uw kind is het Respiratoir Syncitieel-virus, kortweg RS-virus, geconstateerd. Soms worden kinderen met het RS-virus opgenomen in het ziekenhuis. In deze folder leest u wat het

Nadere informatie

Astma en Longrevalidatie

Astma en Longrevalidatie Astma en Longrevalidatie Dominique Vaessen, verpleegkundig specialist longziekten 24 mei 2016 Isala Inhoud Astma Astma en longrevalidatie Longrevalidatie in Nederlands Astmacentrum Davos pagina 2 Astma

Nadere informatie

Immunotherapie bij hooikoorts en allergie voor huisstofmijt

Immunotherapie bij hooikoorts en allergie voor huisstofmijt Keel-, neus- en oorheelkunde Immunotherapie bij hooikoorts en allergie voor huisstofmijt Wat is allergie? Allergie is een reactie van uw lichaam op bepaalde prikkelende stoffen waarbij het afweersysteem

Nadere informatie

Bronchiolitis bij kinderen

Bronchiolitis bij kinderen Kindergeneeskunde Bronchiolitis bij kinderen i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Uw kind is opgenomen in het ziekenhuis omdat het een ontsteking van de kleine luchtwegen heeft. Lang niet

Nadere informatie

Dokter, is het mijn hart of zijn het mijn longen?

Dokter, is het mijn hart of zijn het mijn longen? Dokter, is het mijn hart of zijn het mijn longen? Zaterdag 8 oktober Ziekenhuis Gelderse Vallei Dr. Ronald Walhout, cardioloog Drs. Jeroen Verheul, longarts Het normale hart De normale longen Rechter long

Nadere informatie

Astma Controle en ziektelast Paul de Vries

Astma Controle en ziektelast Paul de Vries Astma Controle en ziektelast Paul de Vries S&B 20-2 en 21-3-2017 Belangenverstrengeling Cohaesie Haringvliet Cahag Doel Inzicht in relatie astmacontrole en ziektelast Wat te doen bij onvoldoende controle?

Nadere informatie

IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK

IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK Januari 2015 KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK EEN NEUS VOOR ASTMA Astma, Allergie en Allergische Rhinitis Adembenemend 2015 Papendal

Nadere informatie

Antwoordvel Longquiz. Dat geldt zowel iedereen (ongeachte je gezondheid of conditie voor je met oefenen begon)

Antwoordvel Longquiz. Dat geldt zowel iedereen (ongeachte je gezondheid of conditie voor je met oefenen begon) Antwoordvel Longquiz 1. Uit welke onderdelen bestaan de luchtwegen? a. Neus, mond, luchtpijp, bronchiën, luchtblaasjes b. neus, mond, luchtpijp, bronchiën, luchtblaartjes c. neus, mond, luchtpijp, bronchiën,

Nadere informatie

Astma/COPD Dienst Geldrop

Astma/COPD Dienst Geldrop Astma/COPD Dienst Geldrop Wat is astma en COPD? Astma is een ontsteking aan de luchtwegen. Wanneer de luchtwegen overgevoelig op (allergische of niet-allergische) prikkels reageren door het samentrekken

Nadere informatie

INHALATIE Hanneke van Dijk kinderlongverpleegkundige

INHALATIE Hanneke van Dijk kinderlongverpleegkundige INHALATIE 30-06-2015 Hanneke van Dijk kinderlongverpleegkundige Doelstelling Aan het eind van deze workshop is de groep bekend met wat voor mogelijkheden er zijn om inhalatie medicatie toe te dienen en

Nadere informatie

www.printo.it/pediatric-rheumatology/nl/intro Lyme Artritis Versie 2016 1. WAT IS LYME ARTRITIS 1.1 Wat is het? Lyme artritis (artritis=gewrichtsonsteking) is een van de ziekten die veroorzaakt wordt door

Nadere informatie

ford residence southampton, ny

ford residence southampton, ny P ford residence southampton, ny Codeine en benauwdheid Codeïne: bijwerkingen, dosering en codeïne met paracetamol Wat is codeïne en wanneer wordt codeïne (met paracetamol) voorgeschreven? Codeïne wordt

Nadere informatie

Spreekbeurt Nederlands Cara

Spreekbeurt Nederlands Cara Spreekbeurt Nederlands Cara Spreekbeurt door een scholier 1387 woorden 2 mei 2002 7,7 79 keer beoordeeld Vak Nederlands Inleiding Heb jij wel eens geprobeerd een paar minuten door een rietje adem te halen?

Nadere informatie

RIVM rapport 260401002/2004. Astma bij peuters en kleuters: Resultaten van het PIAMA-onderzoek. A.H. Wijga, J.E. Brussee, H.A.

RIVM rapport 260401002/2004. Astma bij peuters en kleuters: Resultaten van het PIAMA-onderzoek. A.H. Wijga, J.E. Brussee, H.A. RIVM rapport 260401002 pag. 1 van 26 RIVM rapport 260401002/2004 Astma bij peuters en kleuters: Resultaten van het PIAMA-onderzoek A.H. Wijga, J.E. Brussee, H.A. Smit Dit onderzoek werd verricht in opdracht

Nadere informatie

Het RS-virus bij uw baby/kind

Het RS-virus bij uw baby/kind Het RS-virus bij uw baby/kind 2 Bij uw kind is het RS-virus vastgesteld. In deze folder leest u wat het RS-virus is en wat de gevolgen ervan zijn. Daarnaast vindt u informatie over de medische en verpleegkundige

Nadere informatie

Tussentoets Long (TT-2) Hart en Long 8WA03. Woensdag 3 april 2013 8.45-10.30

Tussentoets Long (TT-2) Hart en Long 8WA03. Woensdag 3 april 2013 8.45-10.30 Tussentoets Long (TT-2) Hart en Long 8WA03 Woensdag 3 april 2013 8.45-10.30 Faculteit Biomedische Technologie BSc opleiding Medische Wetenschappen en Technologie Verantwoordelijk docent: C. Bouten Coördinator

Nadere informatie

Wat u moet weten over RSV

Wat u moet weten over RSV 1273/939/8 - SA - mei 2011 Wat u moet weten over RSV Pediatrie 03 443 35 16 campus Sint-Augustinus Oosterveldlaan 24 2610 Wilrijk tel. 03 443 30 11 fax 03 440 43 74 www.gzaziekenhuizen.be GasthuisZusters

Nadere informatie

BRONCHIËCTASIE POLIKLINIEK. In deze folder leest u meer over bronchiëctasieën en de bronchiëctasie polikliniek van het UCCZ Dekkerswald.

BRONCHIËCTASIE POLIKLINIEK. In deze folder leest u meer over bronchiëctasieën en de bronchiëctasie polikliniek van het UCCZ Dekkerswald. BRONCHIËCTASIE POLIKLINIEK In deze folder leest u meer over bronchiëctasieën en de bronchiëctasie polikliniek van het UCCZ Dekkerswald. Het ziektebeeld Wat zijn bronchiëctasieën? Bronchiëctasieën zijn

Nadere informatie

Dubbeldiagnose. Paul Bresser, longarts Anaïs van Essen-Rubingh, huisarts

Dubbeldiagnose. Paul Bresser, longarts Anaïs van Essen-Rubingh, huisarts Dubbeldiagnose Paul Bresser, longarts Anaïs van Essen-Rubingh, huisarts Quiz 1 COPD is een aandoening van Jonge mensen Oudere mensen Beiden Quiz 2 Astma is een aandoening van Jonge mensen Oudere mensen

Nadere informatie

FYSIOTHERAPIE OP DE LONGAFDELING BIJ EEN EXACERBATIE COPD

FYSIOTHERAPIE OP DE LONGAFDELING BIJ EEN EXACERBATIE COPD FYSIOTHERAPIE OP DE LONGAFDELING BIJ EEN EXACERBATIE COPD Wat is COPD? COPD is een ongeneeslijke chronische aandoening aan de luchtwegen (Chronic Obstructive Pulmonary Diseases). Deze longaandoening kan

Nadere informatie

Wat kunt u verwachten van geneesmiddelen?

Wat kunt u verwachten van geneesmiddelen? Wat kunt u verwachten van geneesmiddelen? Mogelijkheden geneesmiddelen bij interstitiële longaandoeningen (ild), waaronder longfibrose en sarcoïdose prof. dr. Marjolein Drent, longarts Hoogleraar interstitiële

Nadere informatie

Wordt u behandeld voor astma en ervaart u nog veel beperkingen in uw dagelijks leven?

Wordt u behandeld voor astma en ervaart u nog veel beperkingen in uw dagelijks leven? Wordt u behandeld voor astma en ervaart u nog veel beperkingen in uw dagelijks leven? BLIJF ER NIET MEE RONDLOPEN, WIJ KUNNEN WELLICHT IETS VOOR U BETEKENEN! INFORMATIE VOOR PATIËNTEN www.nadavos.nl Zijn

Nadere informatie

Luchtgenoten. Wie zijn wij

Luchtgenoten. Wie zijn wij Luchtgenoten Luchtgenoten Met deze folder wil de patiëntenvereniging Luchtgenoten zich aan u voorstellen: wie zijn wij en wat kunnen wij u bieden. Ook wordt vermeld waar u terecht kunt voor nadere informatie

Nadere informatie

Immunotherapie bij hooikoorts en allergie voor huisstofmijt

Immunotherapie bij hooikoorts en allergie voor huisstofmijt Keel-, neus- en oorheelkunde Immunotherapie bij hooikoorts en allergie voor huisstofmijt Wat is allergie? Allergie is een reactie van uw lichaam op bepaalde prikkelende stoffen waarbij het afweersysteem

Nadere informatie

Resultaten van de Aalst Allergy Study

Resultaten van de Aalst Allergy Study // Resultaten van de Aalst Allergy Study Elke Govaere Voorjaarsvergadering VVK, Aalst. Algemene inleiding Sensitisatie in de ste eeuw Allergische klachten in de ste eeuw. De Aalst Allergy Study Doelstellingen

Nadere informatie

Verpleegkundig consulent voor kinderen met astma. Informatie voor ouders en/of verzorgers

Verpleegkundig consulent voor kinderen met astma. Informatie voor ouders en/of verzorgers Verpleegkundig consulent voor kinderen met astma Informatie voor ouders en/of verzorgers Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Wat is astma... 1 3. De verpleegkundig consulent... 1 4. Samenwerking met andere

Nadere informatie