Inhoud. Voorwoord 13 SOORTEN MANAGEMENTTAKEN EN ALGEMENE TRENDS IN

Transcriptie

1 Inhoud Voorwoord 13 DEEL I SOORTEN MANAGEMENTTAKEN EN ALGEMENE TRENDS IN MANAGEMENTLAND 19 Soorten managementtaken 20 Operationeel management 23 Strategisch management 26 Structurerend management 46 Vergelijking tussen operationeel, strategisch en structurerend management 48 Institutioneel management 50 Algemene trends 54 Intuïtief strategisch management 54 Management van de levensfase 55 Een plattere organisatiestructuur 56 DEEL II STRATEGISCH-MANAGEMENTPROCES 59 Missie 61

2 Strategische analyse 70 Product-marktcombinaties 70 Concurrentieanalyse 72 Omgevingsonderzoek 75 Intern onderzoek 83 Confrontatie tussen omgevingsonderzoek en intern onderzoek 91 Strategische keuzes 97 Hoofdstuk 4 Strategische beslissingen 105 Oesterbank-concept 107 Hoofdstuk 5 Implementatie 121 Algemene aandachtspunten 121 Implementatieaspecten van enkele samenwerkingsmodellen 133 Hoofdstuk 6 Evaluatie 147 Budgettering 149 Enkele begrippen 150 Het budgetteringsproces 151 Benchmarking 155 Definitie 155 Benchmarkingsproces 156 Succesvolle benchmarking 158 Social auditing 159 Hoofdstuk 7 De balanced scorecard en het EFQM-model 160 DEEL III ENKELE TRENDS IN DE GEZONDHEIDS- EN WELZIJNSSECTOR 169

3 Zorgverandering 171 Een actievere rol van de overheid 185 De toenemende consumentenmacht 188 Hoofdstuk 4 De toenemende inspraak van het personeel en de vakbondsorganisaties 192 Hoofdstuk 5 De toenemende aandacht voor principes en regels van goed bestuur 195 Hoofdstuk 6 De Europese dimensie 202 Hoofdstuk 7 Aangepaste beheersstructuren en de intrede van lekenbestuurders in voorzieningen opgericht door congregaties 206 Hoofdstuk 8 Commercialisering van de zorg 208 DEEL IV DE ORGANISATIE VAN ZORGINSTELLINGEN: VAN HET UNITAIR NAAR HET NETWERKPARADIGMA 213 Organisatiestructuren 216 Van een unitair paradigma naar een netwerkparadigma 224 Organisatieverandering 230

4 DEEL V VERANTWOORDELIJKE ORGANEN VOOR HET STRATEGISCH MANAGEMENT 233 Raad van Bestuur 237 Strategische opdracht 237 Criteria voor de samenstelling van de Raad van Bestuur 242 Profiel voor een bestuurder 246 Rekruteringsmogelijkheden 248 Tijdsbesteding en vergoeding 249 Evaluatie van de Raad van Bestuur 251 Vorming en bijscholing van bestuurders 253 Algemene Vergadering 255 Directie 257 Hoofdstuk 4 Rolevolutie 262 Epiloog 267 Bijlagen 269 Evaluatie van een Raad van Bestuur 269 Enquête inzake strategisch management 273 Voetnoten 279 Trefwoordenregister 289

5 Lijst van figuren en tabellen Figuur 1 - Soorten managementtaken 22 Figuur 2 - Proactief versus reactief management 28 Figuur 3 - Strategisch-managementproces 31 Figuur 4 - Doen we de juiste dingen? En doen we de dingen juist? 33 Figuur 5 - RAPLEX-omgeving 34 Figuur 6 - Verhouding routinematige versus niet-routinematige beslissingen op grond van het soort management 50 Figuur 7 - Werken aan en met een missie 62 Figuur 8 - Strategisch plan 68 Figuur 9 - Omgevingsanalyse 78 Figuur 10 - Dienstlevenscyclus van een rusthuis 86 Figuur 11 - Het strategisch spanningsveld 98 Figuur 12 - Strategieniveaus 100 Figuur 14 - De lerende organisatie 131 Figuur 15 - Overzicht van samenwerkingsmodellen 137 Figuur 16 - Performantie van de gemiddelde kosten van organisaties en interorganisationele netwerken 142 Figuur 17 - Performantie van de kwaliteit van dienstverlening van organisaties en interorganisationele netwerken 142 Figuur 13 - Lizardmodel 110 Figuur 18 - Balanced scorecard 163 Figuur 19 - EFQM-model 167 Figuur 20 - Verband tussen de levenscyclus van een organisatie, product of dienst en de leiderschapstijl 172 Figuur 21 - Organogram van een psychiatrisch ziekenhuis 183 Figuur 26 - Vuurlijnmanagement 190 Figuur 27 - Het perpetuum mobile van organiseren 214 Figuur 28 - Continuüm van integratie op basis van functie en output 221 Figuur 29 - Managementbevoegdheden op grond van delegatie en toezicht 260

6 Tabel 1 - Timemanagementmatrix 36 Tabel 2 - Verschilpunten tussen leiders en managers 41 Tabel 3 - Vergelijking tussen soorten management op het vlak van opdracht, processen, besluitvorming en vaardigheden 49 Tabel 4 - PMC-matrix voor een psychiatrisch centrum 72 Tabel 5 - Concurrentieanalyse 74 Tabel 6 - Relevantiematrix kansen en bedreigingen 83 Tabel 7 - BCG-matrix 85 Tabel 8 - BCG-matrix voor een gezondheids- en welzijnsinstelling 85 Tabel 9 - BCG-matrix voor een rusthuis 87 Tabel 10 - Evaluatiematrix sterkten en zwakten 91 Tabel 11 - SWOT-matrix 93 Tabel 12 - Matrix van typestrategieën 96 Tabel 13 - Het budgetteringsproces 154 Tabel 14 - Benchmarkingsproces 156 Tabel 15 - Succesvolle benchmarking 158 Tabel 16 - Verschillende types van netwerkbestuur toegepast op het netwerk Sociale Psychiatrie Deinze 227 Tabel 17 - Tijdsbestedingsraming voor bestuurders 250 Tabel 18 - Rolevolutie bij het management 263