Deel I Achtergronden en benaderingen 15

Transcriptie

1 Inhoud Deel I Achtergronden en benaderingen 15 1 Politiek, beleid en sturing: een positiebepaling Inleiding Politiek, beleid en sturing Politiek Allocatiemechanismen Beleid Sturing Beleidsprocessen Beleid in soorten en maten Vooruitblik deel I 34 2 Beleid en maatschappij: beelden van een veranderende samenleving Inleiding De versplinterde samenleving Structurele versplintering Politiek-culturele versplintering De netwerksamenleving Kennis en informatie als motor Knooppunten en stromen De vierde wereld Beeldcultuur Staat zonder land De risicosamenleving Veranderende risico s De definitie van risico s De ontstatelijkte samenleving Conclusie 65

2 10 Beleid in beweging 3 Benaderingen van beleid Inleiding Een vergelijkingsmodel De rationele benadering van beleid De politieke benadering van beleid De culturele benadering van beleid De institutionele benadering van beleid Conclusie Benaderingen van sturing Inleiding Over sturing en sturingsconcepties Klassieke vormen van sturing De grenzen van sturing Nieuwe vormen van sturing Nieuwe sturingsmodaliteiten Sturing op in- en outputparameters Sturing op grond van incentives Sturing op structurering en procedurering van relaties Sturing als gemeenschappelijke beeldvorming Maatschappelijke zelfsturing Conclusie Vooruitblik deel II 144 Deel II Fasen in de beleidscyclus en aspecten van beleid Beleidsproblemen en agendavorming Inleiding Beleidsproblemen in soorten en maten De sociale en politieke constructie van beleidsproblemen Benaderingen van agendavorming Non-decision-making Het barrièremodel Soorten agenda s Barrièremodellen Kanttekeningen Het stromenmodel De stroom van problemen De beleidsstroom De stroom van politieke gebeurtenissen Policy windows Kanttekeningen 181

3 Inhoud Conclusie De vorming van beleid: ontwerp, instrumentkeuze en besluitvorming Inleiding Het ontwerpen van beleid: vier ontwerplogica s De rationele benadering: beleidsontwikkeling als het uittekenen van beleid De beleidstheorie Ontwerpstrategieën en de aard van beleidsproblemen Kanttekeningen De politieke benadering: beleidsontwikkeling als stratego Het maken van een netwerkanalyse De strijd tussen rationaliteiten De coproductie van beleid als een vorm van netwerkmanagement Interactieve beleidsvoering De culturele benadering: beleidsontwikkeling als beeldenstorm De institutionele benadering: beleidsontwikkeling als waarderingspraktijk Beleidsinstrumenten Beleidsinstrumenten nader beschouwd Beleidsinstrumenten in soorten en maten De informatisering van beleidsinstrumenten Besluitvorming over beleid Terug naar de klassieken Beperkte rationaliteit Incrementalisme Mixed scanning Normatief optimummodel Van fasen naar stromen, ronden en arena s Conclusie De uitvoering van beleid Inleiding Beleid in uitvoering: de rationele en politieke benadering De rationele benadering De politieke benadering Het bottom-upmodel van beleidsuitvoering Beleidsuitvoering vanuit een management- en organisatieperspectief Kenmerken en veranderingen binnen uitvoeringsbureaucratieën 268

4 12 Beleid in beweging Uitvoeringsbureaucratieën in soorten en maten De uitvoeringsorganisatie als procesbureaucratie Ketenbenaderingen in de uitvoering van beleid Motieven voor ketensamenwerking Soorten ketens en afhankelijkheden Regie en modellen van ketencoördinatie Dienstverlening als aspect van de uitvoering Aandacht voor dienstverlening Verschuivingen in dienstverlening Kanttekeningen Beleidsvervreemding Conclusie Toezicht en handhaving Inleiding Motieven en begripsbepaling Toezichtarrangementen Veronderstellingen Repressief toezicht Lerend toezicht Polycentrisch toezicht Kritische factoren Integrale handhaving en toezicht Conclusie Oordelen over beleid Inleiding Soorten evaluaties Beoordelingscriteria De rationele benadering: effectiviteit, efficiency en samenhang De politieke benadering: positiebehoud en draagvlak De culturele benadering: draagvlak en leervermogen De institutionele benadering: multirationaliteit en leervermogen Het evalueren van beleid als proces van oordeelsvorming De rationele benadering: evaluatie als effectmeting De politieke benadering: evaluatie als draagvlakmeting De culturele benadering: evaluatie als gezamenlijke beeldvorming De institutionele benadering van beleid: evaluatie als spelen met multirationaliteit Oordeelsvorming over het proces van oordeelsvorming Doorwerking van evaluatieonderzoek 341

5 Inhoud Oordeelsvorming als het afleggen van verantwoording Conclusie Leervermogen beleidsdynamiek Inleiding Leren en beleidsdynamiek: begrippen en soorten Beleidsleren als proces Cybernetisch leren Leren als gemeenschappelijke beeldvorming Leren in coalitieverband Veranderings- en leervermogen Innovaties en innovatievermogen Innovaties in soorten en maten Een innovatieve publieke sector? Contradictio in terminis? Conclusie 382 Deel III De zoektocht naar legitimiteit Beleid en legitimiteit Inleiding Verbroken verbindingen, verbindend vermogen Legitimiteit als onzichtbare hand Legitimiteit als begrip Een systeem-/procesmatige analyse van legitimiteit Directe en indirecte legitimiteit Legitimiteit en democratiemodellen Beleidswetenschap en legitimiteit Wegen vooruit 408 Literatuur 419 Over de auteur 433 Trefwoordenregister 435