Samen met leden beleid maken, we doen toch niets anders? Co-creatie versterkt het draagvlak. Adviezen, tips en regels.
|
|
- Philomena Janssen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 06 Samen met leden beleid maken, we doen toch niets anders? Co-creatie versterkt het draagvlak. Adviezen, tips en regels. tekst: Erik van co- Laar en Therèse van t Westende-de Bijl 26 vm juni 2013
2 creatie van beleid meer dan samenwerken Participatie binnen het beleidsproces is nu nog vaak voorbehouden aan beleidsadviseurs binnen het bureau en de deelnemers en meelezers van vergadergremia. Cocreatie kan hier waarde toevoegen voor alle leden. Lobby is voor veel verenigingen de belangrijkste taak en een van de drie bladen uit het propellermodel van Tack (2002). De vraag is steeds meer hoe je onder meer het lobbybeleid binnen je vereniging, met leden vormgeeft. In het 3B-model stelt Wesselink (2010) dat leden bereid moeten zijn om zich te voegen in het collectief belang om succesvol extern te beïnvloeden. De collectieve positionering moet herkenbaar zijn voor de leden. Voor het bereiken van beoogde (externe) beïnvloedingsresultaten is legitimering door de achterban (achterwaartse beïnvloeding) essentieel. Wanneer de leden onderdeel zijn van het proces van beleidsvorming groeit het draagvlak. Maar participatie binnen de beleidsvorming van de vereniging is nu nog vaak voorbehouden aan de beleidsadviseurs van het bureau en leden en meelezers van vergadergremia. Er zijn volop kansen om meer leden bij deze processen te betrekken door co-creatie, waardoor de legitimiteit wordt vergroot. Aanknopingspunten Het voeren van (in)formeel overleg om tot een standpunt te komen is van alle tijden en verenigingen doen niets anders dan samen met leden beleid maken in werkgroepen en commissies. Wanneer hebben we het dan over co-creatie van beleid? Bekkers en Meijer (2010) geven een definitie van het begrip co-creatie bij de totstandkoming van overheidsbeleid. Het is de inbreng van belanghebbende partijen in de agendering, ontwikkeling en uitvoering van overheidsbeleid. Deze partijen zijn naast de overheid veelal bedrijven, belangenorganisaties, experts en maatschappelijke organisaties. vm juni
3 meer lezen Bekkers, V.J.J.M., Coproductie in het milieubeleid: op zoek naar een nieuwe sturingsconceptie, Bestuurswetenschappen, 3, pp , Bekkers, V. en A. Meijer, Co-creatie in de publieke sector: een verkennend onderzoek naar nieuwe digitale verbindingen tussen overheid en burger, Boom juridische uitgevers, Edelenbos, J. en R. Monnikhof, Lokale interactieve beleidsvorming, Lemma, Gehrols, C. e.a., Verantwoord verleiden in beleidsprocessen: over geven en nemen in beleidsprocessen, Van Gorcum, handhaving gebruik agendavorming beleidsvorming uitvoering besluitvorming planvorming (Bron: Verantwoord verleiden in beleidsprocessen, 2004) Figuur 1. zeven fasen van het beleidsproces Voor de beleidsvorming binnen de vereniging is deze definitie op twee manieren relevant. Co-creatie wordt nauw verbonden met het begrip beleidsvorming. je hoeft alleen de term overheidsbeleid in deze definitie te vervangen door verenigingsbeleid. Ten tweede worden verschillende stadia onderscheiden in het maken van beleid, dit biedt aanknopingpunten voor verschillende manieren van co-creëren. relevant en transparant Co-creatie levert kansen op als het gaat om het vergroten van de beleidslegitimiteit. Dit komt doordat het meedenken aan het proces niet meer is voorbehouden aan een groep leden die bijvoorbeeld is geselecteerd op beschikbaarheid en het hebben van tijd om aan een vergadering deel te nemen. Door het inzetten van co-creatie kunnen alle leden die kennis, ervaring én een mening hebben over het onderwerp in het beleidsproces participeren. Het bereiken van een bredere doelgroep heeft een positief effect op het draagvlak en zorgt voor ledenbinding. Co-creëren verhoogt daarnaast de transparantie van het beleidsproces. Doordat leden mogen meedenken en participeren binnen het proces geeft dit inzicht in de werkwijze van de vereniging. De participanten kunnen hun collega s en eventuele achterban weer informeren over de stand van zaken en het verloop van de beleidsontwikkeling. 28 vm juni 2013
4 Toepassen in het beleidsproces Binnen iedere fase van het beleidsproces (zie figuur 1) is een vorm van co-creatie mogelijk. Echter, de inzet van co-creatie verschilt per fase. Ook de doelstelling kan per fase anders zijn. We kunnen de drie verschillende toepassingen van co-creatie ideeënvorming, coproductie en co uitvoering koppelen aan de verschillende fasen in de beleidsvorming. Ideeënvorming Het begrip ideeënvorming is breed, maar zegt feitelijk waar het voor bedoeld is. Namelijk het verkrijgen van ideeën, denkrichtingen en adviezen rondom het beleid. Dit is van groot belang in de beginfase van het beleidsproces, de agendavorming. Als vereniging wil je een zo breed mogelijk kader ontwikkelen over het ontwerp van het te vormen beleid. Daarbij is input van een zo breed mogelijke achterban wenselijk, aangezien deze de verschillende denkrichtingen rondom het beleid weergeven. Alle leden die kennis, ervaring én een mening hebben kunnen in het beleidsproces participeren Deze fase van het co-creatieproces kan zowel offline, in de vorm van fysieke contactmomenten, als online plaatsvinden. Hoewel techniek niet overheersend mag zijn, is een internetplatform voor ideeëngeneratie vaak een laagdrempelig medium om te co-creeëren. Enerzijds omdat je plaats- en tijdonafhankelijk je mening kunt ventileren. Anderzijds omdat, uiteraard afhankelijk van de tools je als vereniging inzet, het eenvoudig in gebruik is. Afhankelijk van de aard van het beleidsonderwerp en de achterban kies je een passend medium. Coproductie De term coproductie van beleid vraagt om uitleg. Bekkers (1996) omschrijft het als een proces van gemeenschappelijke beeldvorming dat is gericht op het ontwikkelen van een gezamenlijke beleidspraktijk in een arena van wederzijds afhankelijke actoren. Deze definitie geeft aan dat coproductie met name kan plaatsvinden in het beleidsvormingsproces; de fase waarin keuzen worden gemaakt, oordelen worden geveld die vervolgens leiden tot besluitvorming. Coproductie in deze fase wordt ook wel interactieve beleidsvorming genoemd. Edelenbos (2001) stelt dat er vijf fasen van interactiviteit in het proces mogelijk zijn: informeren, raadplegen, adviseren, coproduceren en meebeslissen. Deze vijf fasen worden ook wel de participatieladder genoemd. Vanuit het perspectief van co-creatie moet gedacht worden aan adviseren, coproduceren en uiteindelijk beslissingsrecht binnen het besluitvormingsproces. Om coproductie te realiseren kan ICT hulmiddelen bieden. Denk aan een internetportaal met discussieplatforms, het faciliteren van chatsessies en het organiseren van webinars. Ook ings en online vragenlijsten kunnen dit proces faciliteren. Co-uitvoering Samenwerken in de uitvoering kan in veel fasen van het beleidsproces plaatsvinden, namelijk: planvorming, uitvoering, gebruik en handhaving. Deze co-uitvoering van beleid zal met name gericht zijn op het delen van kennis en ervaringen die zijn opgedaan terwijl de uitvoering in volle gang is. Deze kennis kan dan als lessons learned gebruikt worden in het visievormingsproces rondom handhaving. Maar de ervaringen in de handhaving kunnen eveneens gedeeld worden. Hoewel deze vorm van co-creatie ook weer ondersteund kan worden met internettechnologie, zal het delen van kennis met name offline plaatsvinden. Mede ook omdat bij uitvoering, gebruik en handhaving gevoelige zaken kunnen spelen voor individuele leden. Sessies waarin kennisdeling centraal staat zijn van groot belang. Deze sessies kunnen later gedeeld worden via webinars. De offline bijeenkomsten kunnen op een internetplatform een vervolg krijgen. Denk daarbij aan vormen als discussieplatforms en het posten van berichten. Kaders Hoewel deze manier van samenwerken eenvoudig klinkt, is dit in de praktijk niet zo. Het is noodzakelijk om spelregels met elkaar af te spreken over de kaders waarbinnen co-creatie plaatsvindt en over de taken en verantwoordelijkheden van de participanten. Deze regels zijn van groot belang voor co-creatie binnen brancheorganisaties, omdat er sprake kan zijn van concurrerende en tegenstrijdige belangen van participanten. Zonder spelregels kan dit leiden tot een spanningsveld, waardoor doelstellingen niet worden behaald. vm juni
5 HeT is noodzakelijk OM spelregels MeT elkaar af te spreken Een aandachtspunt is dat co-creatie de rol die je als vereniging hebt kan beïnvloeden. Waar vanuit de traditionele situatie de vereniging de rol van regie- en penvoerder heeft, kan dit in het co-creatieproces veranderen naar de functie van participant met een faciliterende rol. Mogelijk dat de regiefunctie zelfs verschuift naar een van de leden die participeert in het proces. uiteraard is dit afhankelijk van de kaders en spelregels die met de participanten worden afgesproken. tips en spelregels Om een co-creatieproces soepel en doeltreffend te laten verlopen, is het belangrijk dat de deelnemers afspraken met elkaar maken. Daarnaast is het belangrijk om de verwachtingen van bureaumedewerkers te managen. Waar moet een initiator van een co-creatieproces op letten? Kies binnen welke doelgroep(en) je de participanten om te co-creëren zoekt. Deze leden zijn namelijk de adviseurs van de vereniging. Het is een pré dat personen met verschillende meningen en achtergronden participeren. Onderhoud de afspraken met de deelnemers en benader de co-creators als een team. Het is van belang dat zij gemeenschappelijke activiteiten en rituelen delen. Een afspraak die voor alle deelnemers geldt ook de initiator is om altijd eerlijk en transparant te zijn. LejeuneAdv_201305_185x60_DEF.pdf :24:43 Focus op de interesses en expertise van de deelnemers aan het beleidsvormingsproces. Het beleidsonderwerp is van belang, niet de organisatie van de vereniging. Initieer discussies en luister zelf voornamelijk. Let op het beleidsvormingsproces en stuur zo nodig bij. Eerlijkheid en transparantie die zo belangrijk zijn kunnen ook leiden tot negatief sentiment richting de vereniging en gevoerd beleid. Ga de discussie hierover niet uit de weg, maar leer hiervan. Deel deze informatie met het team en de bestuurders en gebruik de informatie voor vervolgprocessen. Net als een regulier beleidsproces vergt een proces waarin co-creatie wordt toegepast voldoende beschikbaarheid en tijd van participanten. Dit is voor iedere participant een aandachtspunt. Erik van Laar is directeur van S2B. Therèse van t Westende-de Bijl MSc is manager projecten en services voor S2B. C M Y CM MY CY CMY K vm juni
Burgerparticipatie in Alkmaar. Gemeente Alkmaar
Burgerparticipatie in Alkmaar Gemeente Alkmaar 1 Burgerparticipatie in Alkmaar Aanleiding en ambitie In het kader van het programma Harmonisatie is ook het burgerparticipatiebeleid opnieuw bekeken. Voor
Nadere informatie6STAP BELEIDSBEÏNVLOEDING ZELFBEHEER MEEBESLISSEN COPRODUCEREN ADVISEREN RAADPLEGEN INFORMEREN. actie vanuit de burger naar overheid
introductie 3 10 tips succesvolle online beleidsbeïnvloeding 3 ONLINE BELEIDSBEÏNVLOEDING VORMEN & VOORBEELDEN actie vanuit de burger naar overheid 6STAP MEEBESLISSEN 4STAP ADVISEREN 2STAP ZELFBEHEER 5STAP
Nadere informatieTekst TherÈse de Bijl
Tekst TherÈse de Bijl Nergens ter wereld zijn er zo veel verenigingen als in ons land. Internet is overal beschikbaar en wordt intensief gebruikt door alle leeftijdsgroepen. Digitale sociale netwerken
Nadere informatieSociale Media bij de Overheid
Sociale Media bij de Overheid Otto Thors adviseur sociale media en dienstverlening Amersfoort, 23 september 2010 Congres Het Nieuwe Werken Initiator Uitgever Hoofdredacteur Excellente dienstverlening
Nadere informatieCocreatie in de opsporing. Dr. Albert Meijer Universiteit Utrecht
Cocreatie in de opsporing Dr. Albert Meijer Universiteit Utrecht Cocreatie in de opsporing: Perspectief van de wetenschap Albert Meijer Universiteit Utrecht Politieacademie 11 september 2012 Even voorstellen
Nadere informatie20-05-2014. Filmpje http://www.youtube.com/watch?v=9s3nzal hcc4 Casus. ICT of WMO. Warming up
Emmen Revisited van 1.0 naar 3.0! Perspectief Eigenaarschap Wie regisseert wie? ER 3.0 en 4.0? Simon Henk Luimstra s.luimstra@emmen.nl Warming up Filmpje http://www.youtube.com/watch?v=9s3nzal hcc4 Casus
Nadere informatieMinigids Hybride Evenementen Het evenement dat niemand wil missen is hybride Een wereld waar offline en online samenkomen!
Minigids Hybride Evenementen Het evenement dat niemand wil missen is hybride Een wereld waar offline en online samenkomen! Introductie In een wereld die op alle vlakken steeds meer digitaal verbonden raakt,
Nadere informatieDe 7 stappen van je participatieproces - handleiding
De 7 stappen van je participatieproces - handleiding 1 1) Doelstellingen helder krijgen De eerste vraag die we moeten beantwoorden is niet Hoe gaan we dit doen? maar wel vragen zoals: - Waarom doen we
Nadere informatieBurger- en overheidsparticipatie Theoretisch kader
Burger- en overheidsparticipatie Theoretisch kader Inleiding Deze notitie beschrijft het theoretisch kader van de begrippen burger- en overheidsparticipatie. Het is tegelijkertijd bedoeld als agenda voor
Nadere informatieNog even geduld, de kennissessie start over enkele ogenblikken. Tip: zet het geluid van de computer alvast aan. Hoort u de achtergrondmuziek?
Nog even geduld, de kennissessie start over enkele ogenblikken Tip: zet het geluid van de computer alvast aan. Hoort u de achtergrondmuziek? Uitleg Zoom We gebruiken alleen Chat Geluid standaard uit Patiënten
Nadere informatieLiever geen participatie dan participatie voor de vorm
Liever geen participatie dan participatie voor de vorm Programma Algemene introductie participatie Tips Interactieronde De casus Scheepmaker Lessons learned Kennis delen Wie is De Wijde Blik? Vanuit Amsterdam
Nadere informatieGELOOFWAARDIGHEID is de sleutel tot succesvolle interne communicatie. April 2012. Concrete tips voor effectieve interne communicatie
GELOOFWAARDIGHEID is de sleutel tot succesvolle interne communicatie April 2012 Concrete tips voor effectieve interne communicatie Amsterdam, augustus 2012 Geloofwaardige interne communicatie Deze white
Nadere informatieZo kijkt VVJ naar participatie 1
Zo kijkt VVJ naar participatie Groeien naar meer participatief besturen Groeien naar, want kun je niet snel snel, en niet in je eentje Participatief besturen : is voor VVJ een voorwaarde voor goed beleid
Nadere informatieBijlage 4. Procesvoorstel samenspraak Voorweg-Noord
Bijlage 4 Procesvoorstel samenspraak Voorweg-Noord B&W-voorstel Onderwerp Procesvoorstel Samenspraak lokatieontwikkeling Voorweg- Noord Zaaknummer -2016-000173 Documentnummer DOC-2016-001530 Versie Auteur
Nadere informatieRaad en inwoners naar nieuwe verhoudingen. Samenvatting. Christa van Oorsouw juni 2007
Raad en inwoners naar nieuwe verhoudingen Samenvatting Christa van Oorsouw juni 2007 Thesis in het kader van de opleiding Public Management en Policy Open Universiteit Nederland Engelse titel: City Council
Nadere informatieParticipatie betrokkenheid
5 Participatie en betrokkenheid De mate van participatie in de sessies die je organiseert kan erg verschillen. Soms wil je gebruik maken van de ideeën van de medewerkers door een brainstorm te organiseren
Nadere informatie(Burger) participatie. De raad aan zet!? ZomerRaad Dinsdag 14 juli 2015 Tessa van den Berg
(Burger) participatie De raad aan zet!? ZomerRaad Dinsdag 14 juli Tessa van den Berg AGENDA - Welke soorten en vormen van (burger)participatie zijn er? - Een korte theoretische introductie - Wat is en
Nadere informatieVOOR JE VERENIGING W A T - W A A R O M - T I P S
een ONLINE COMMUNITY VOOR JE VERENIGING W A T - W A A R O M - T I P S EEN ONLINE COMMUNITY VOOR JE VERENIGING Een online community, het roept om aandacht en koestering. Aandacht op een positieve manier,
Nadere informatieDe Utrechtse Participatiestandaard
De Utrechtse Participatiestandaard Participatie leidt tot betere projecten, betere afwegingen en besluitvorming en tot meer draagvlak. Bij ieder project is de vraag aan de orde wanneer en in welke mate
Nadere informatieThis is APP! Jongerenparticipatie Gemeente Appingedam
This is APP! Jongerenparticipatie Gemeente Appingedam ! De gemeente Appingedam wil jongeren actiever laten participeren in beleidsvorming, zodat ze beter kan inspelen op de behoeften van jongeren. Om dit
Nadere informatieE-participatie via sociale media: hoe doe je dat? Door: Janine Bake
E-participatie via sociale media: hoe doe je dat? Door: Janine Bake Kijkt u eens om u heen, zit u ook met een computer, mobiele telefoon, misschien wel twee en mogelijk ook nog andere type computer zoals
Nadere informatieGemeentelijke regisseurs. Regisseren en de kunst van de verleiding
Gemeentelijke regisseurs Regisseren en de kunst van de verleiding Van traditioneel management naar modern regisseren De gemeente heeft de regie dat gebeurt niet zomaar, en ook niet van de ene op de andere
Nadere informatieVerslag Logeion-masterclasses Interactief Beleid
Verslag Logeion-masterclasses Interactief Beleid Data: 11 december 2008 en 19 mei 2009 in Amersfoort Organisatoren: Themagroep Interactief Beleid (Eric Vink, Anja Klaver, Lorraine de Ploeg, Sandra Sue)
Nadere informatieMEER ZIELEN, MEER IDEEËN, MEER OPLOSSINGEN BEWONERSPARTICIPATIE IN STEDELIJKE ONTWIKKELING
MEER ZIELEN, MEER IDEEËN, MEER OPLOSSINGEN BEWONERSPARTICIPATIE IN STEDELIJKE ONTWIKKELING P5, 30 januari 2014 TU DELFT - BK - RE&H/UAD Wilson Wong INHOUD - Onderwerp en context - Onderzoeksopzet - Theoretisch
Nadere informatieCOMMUNICATIE & PARTICIPATIE. Samenleven in Leiderdorp. Met elkaar voor een sterke samenleving
3D COMMUNICATIE & PARTICIPATIE Samenleven in Leiderdorp Met elkaar voor een sterke samenleving 1 Inhoud De opgave... 3 Communicatiedoelstellingen... 3 Communicatieaanpak... 5 Doelgroepen, belangen en invloed...
Nadere informatieInspireren, Leren & Werken. Werken aan een nieuwe werkwijze
Inspireren, Leren & Werken Werken aan een nieuwe werkwijze WIE, WAT, WAAR? BOOTCAMP JEUGDWERK 2014 BLZ 4 DAG 4 DONDERDAG 4 SEPTEMBER BLZ 8 DAG 1 MAANDAG 1 SEPTEMBER BLZ 5 DAG 5 VRIJDAG 5 SEPTEMBER BLZ
Nadere informatieInteractief werken gemeente Zeist:
Interactief werken gemeente Zeist: 'Samen doen door interactie' 1. Inleiding Eén van de projecten van Op Weg Naar De Kern ging om het vormgeven van interactieve planvorming. In dat kader hebben we het
Nadere informatieOR en directe participatie Een spannende combinatie
OR en directe participatie Een spannende combinatie Camiel Schols Event Nieuwe Vormen van (mede)zeggenschap 29 november 2018 OR en directe participatie een spannende combinatie.. Camiel Schols 2 Aanleidingen
Nadere informatieGemeente Leusden. Bomenplan 2012-2021. Module E: Bomen en burgers
Gemeente Leusden Bomenplan 2012-2021 Module E: Bomen en burgers Colofon Gemeente Leusden 't Erf 1 3831 NA LEUSDEN september 2011 Samenvatting Goede communicatie is een van de peilers van goed bomenbeleid.
Nadere informatiePARTICIPATIE VOLGENS FONTYS
PARTICIPATIE VOLGENS FONTYS BELANG VAN PARTICIPATIE Wie studeert of werkt bij Fontys, weet: wij hechten veel waarde aan de mening van onze studenten en medewerkers. Bij het maken van beleid en bij het
Nadere informatieDe slimste route? Vormgeven toegang
De slimste route? Vormgeven toegang Grote veranderingen in zorg en ondersteuning Taken vanuit AWBZ, Jeugdzorg, Werk en inkomen. Passend onderwijs (toegang tot onderwijs) De slimste route (voor Hengelo)
Nadere informatieTrendopedia Web 2.0 in organisaties
Trendopedia Web 2.0 in organisaties Mariëlle Nijsten, Menno Manschot Web 2.0 revolutie op internet Web 2.0 is interactieve webtechnologie die de wisdom of the crowds aanboort Voorbeelden: forum blog wiki
Nadere informatieInleiding. De Utrechtse participatiestandaard. DE UTRECHTSE PARTICIPATIEAANPAK IN HET KORT - stand van zaken 2016
DE UTRECHTSE PARTICIPATIEAANPAK IN HET KORT - stand van zaken 2016 Inleiding In deze notitie is de bestaande participatieaanpak, die we hanteren in 2016, op de rij gezet. Deze vormt het startpunt voor
Nadere informatieLeidraad voor omgaan met initiatieven van inwoners of van de gemeente. Korte versie
Leidraad voor omgaan met initiatieven van inwoners of van de gemeente Korte versie Inleiding Oldebroek voor Mekaar is samenwerken aan een sterke en leefbare samenleving. Inwoners, ondernemers, maatschappelijke
Nadere informatieProDemos Lobbyen in de gemeente
ProDemos Lobbyen in de gemeente 3 december 2014 www.dr2.nl #dr2 @JannaGroot Public affairs Introductie Over public affairs Lobbyen in de gemeente Transparantie en Ethiek 2 Ons bureau Disciplines komen
Nadere informatieStartdocument participatieproces LAB071
Startdocument participatieproces LAB071 Dit startdocument beschrijft het participatieproces in het kader van de Verkenning Leidse Agglomeratie Bereikbaar (LAB071). Het bevat de nadere uitwerking van hoofdstuk
Nadere informatieWorkhop 4 Participatie en medewerkersbetrokkenheid. Saraï Sapulete, Ecorys Camiel Schols, SBI Formaat
Workhop 4 Participatie en medewerkersbetrokkenheid Saraï Sapulete, Ecorys Camiel Schols, SBI Formaat 2 3 Vernieuwingen in de praktijk Directe participatie bevorderen 1. Modern werkoverleg 2. OR-leden als
Nadere informatieAanpassingen vergaderstructuur. Voorstel. Inleiding. Toelichting vergaderstructuur
Aanpassingen vergaderstructuur Voorstel 1. kennis nemen van de concept jaaragenda 2. vaststellen thematische indeling commissies 3. toevoegen beeldvormend deel, voorafgaand aan de reguliere commissievergadering
Nadere informatieHuurders aan de knoppen
Huurders aan de knoppen Vera Beuzenberg Platform31 28 november 2017 Even voorstellen Vera Beuzenberg Projectleider Wonen bij Platform31 Vera.beuzenberg@platform31.nl Onderwerpen: huurderbetrokkenheid,
Nadere informatieDe Utrechtse Participatiestandaard
De Utrechtse Participatiestandaard Participatie leidt tot betere projecten, betere afwegingen en besluitvorming en tot meer draagvlak. Bij ieder project is de vraag aan de orde wanneer en in welke mate
Nadere informatieCoalitievorming en Participatie: Een praktische beschouwing
Coalitievorming en Participatie: Een praktische beschouwing Platform Bodembeheer, Den Haag / Groningen, maart 2009 mike duijn & gerald jan ellen, TNO Innovatie & Ruimte Definitie Coalitie = Verbond of
Nadere informatiePedagogisch beleid in Brede School de Waterlelie, Prinsenhof te Leidschendam
Pedagogisch beleid in Brede School de Waterlelie, Prinsenhof te Leidschendam Inleiding: ATB de Springplank, een algemeen toegankelijke basisschool en Vlietkinderen, maatwerk in kinderopvang, beiden gehuisvest
Nadere informatieMedezeggenschap van Vrijwilligers
Terugkoppeling netwerkbijeenkomst 1 december 2014 Medezeggenschap van Vrijwilligers In deze derde en laatste bijeenkomst keken we opnieuw naar verschillende mogelijkheden om meedenken en meepraten van
Nadere informatievoor bibliotheken Communitybuilding rondom bibliotheken
voor bibliotheken Communitybuilding rondom bibliotheken Verslag Pilot 2017 ProBiblio Inleiding Communities zijn hot, iedereen lijkt er wel mee bezig te zijn. Ook de Bibliotheek. Want is het bibliotheekpubliek
Nadere informatieMaak je sterk VOOR WERK. Stappenplan
Maak je sterk VOOR WERK Stappenplan 1 Stappenplan voor lokale belangenbehartiging Goede belangenbehartiging staat of valt met goede voorbereiding. Dat is een hele klus en kost veel tijd. Wees dus realistisch
Nadere informatieDe parels benutten! Meedoen, meepraten en meedenken! Samenspraak! Medezeggenschap en participatie van vrijwilligers in de besluitvorming!
Drie workshops over medezeggenschap en participatie van vrijwilligers in de besluitvorming 1. De parels benutten - voor leidinggevenden en medewerkers van organisaties 2. Meedoen, meepraten en meedenken
Nadere informatieCommunicatie verenigingen KNVB 2014
1 Communicatie verenigingen KNVB 2014 1. Achtergrond van de notitie: veranderde rollen De kern van de bestuurlijke vernieuwing is het realiseren van een efficiëntere besluitvorming in het amateurvoetbal.
Nadere informatieAVI-activiteiten 2014-2015. Aanbod van programma Aandacht voor iedereen
AVI-activiteiten 2014-2015 Aanbod van programma Aandacht voor iedereen Januari 2014 Inhoudsopgave AVI-activiteiten 2014-2015... 3 Aandachtspunten... 4 Aandacht voor iedereen Het programma Aandacht voor
Nadere informatieparticipatie: van hoorzitting naar bewonersatelier
participatie participatie: van hoorzitting naar bewonersatelier ruimtelijke planning²: vallen en opstaan De samenleving verandert. Burgers en andere spelers worden mondiger en laten zich horen. Zeker als
Nadere informatieCOCREATIE. in straten, wijken, dorpen en gemeenten. #kwadraet
COCREATIE in straten, wijken, dorpen en gemeenten #kwadraet C o c r e a t i e p r a k t i j k e n e x p e r t i s e Koen Steuperaert directeur Procesbegeleider koen@kwadraet.be www.kwadraet.be Kwadraet
Nadere informatieBegrijpen Verbinden Meedoen communicatieplan transities sociaal domein Rivierenland
september 13 Begrijpen Verbinden Meedoen communicatieplan transities sociaal domein Rivierenland Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg. (Albert Einstein, 1879-1955) M e r k c o a
Nadere informatieProcesvoorstel co-creatie.
Procesvoorstel co-creatie. Beleid voor mantelzorgers, vrijwilligers en ouderen. J. Heijdens en Mariska Belliot 21-03-2017 2017 Naam opsteller J. Heijdens en Mariska Belliot Datum vaststelling 16-03-2017
Nadere informatieProjectopdracht PAR in oprichting in het Pilotjaar 2015
Projectopdracht PAR in oprichting in het Pilotjaar 2015 Waarom een PAR in Zinzia? De visie en strategie van Zinzia bieden een duidelijke koers aan de organisatie. Vanaf 2013 heeft - met het kompas Ziel
Nadere informatieBurgerparticipatie. 22 mei 2008
Burgerparticipatie mei 008 Inleiding De gemeente Terneuzen laat meer en meer zien, dat de burger de belangrijkste 'klant' van de gemeente is. De overtuiging wint veld, dat samenwerking met en participatie
Nadere informatieFederaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen AC-Kruidtuin - Food Safety Center Kruidtuinlaan 55 1000 Brussel Tel.: 02 211 82 11 www.favv.be Verantwoordelijke uitgever: Herman Diricks Februari
Nadere informatieDeelnemers: denktank uit de samenleving, gemeenteraad, college en ambtelijk managementteam
Samen bouwen aan het huis van de democratie in Bloemendaal Verslag werkatelier over participatie en samenspel tussen samenleving en gemeentebestuur op 4 juni 2015 van 20:00 tot 23:00 uur in het Dorpshuis
Nadere informatieLokale Democratie, Vertrouwen en Burgerparticipatie. Prof. dr. Monique Leyenaar Drechtstedendinsdag, 7 februari 2012
Lokale Democratie, Vertrouwen en Burgerparticipatie Prof. dr. Monique Leyenaar Drechtstedendinsdag, 7 februari 2012 Weemoed naar vroeger? Realiteit Sociaal-maatschappelijke context is veranderd, politieke
Nadere informatieLeidraad voor Adviesraden Sociaal Domein: Hoe bepaalt u uw strategie in de regio?
Leidraad voor Adviesraden Sociaal Domein: Hoe bepaalt u uw strategie in de regio? Update versie februari 2018 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Algemeen... 3 Nieuwe vragen, kansen voor Adviesraden Sociaal
Nadere informatieBewonersparticipatie: de rode draad in ons werk!
NOTA BEWONERSPARTICIPATIE GEMEENTE BEST Bewonersparticipatie: de rode draad in ons werk! Refnummer: INT12-0110 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Waarom bewonersparticipatie? 3 3. Maatwerk 4 4. Kaders Best
Nadere informatieSamen werken aan Roerdalen. Praktische handleiding voor burgerparticipatie en interactieve beleidsvorming
Samen werken aan Roerdalen Praktische handleiding voor burgerparticipatie en interactieve beleidsvorming Gemeente Roerdalen Oktober 2012 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding.. 3 2. Definitie Burgerparticipatie..
Nadere informatieBurgerbetrokkenheid in Beweging. Wat vraagt succesvolle participatie van en met burgers van uw gemeente?
Burgerbetrokkenheid in Beweging Wat vraagt succesvolle participatie van en met burgers van uw gemeente? 12/19/2017 Wie ben ik en wat doe ik? Burgerbetrokkenheid in beweging Waar hebben we het eigenlijk
Nadere informatieMeer aandacht voor de onderstroom is meer resultaat
Meer aandacht voor de onderstroom is meer resultaat Ondernemingsraden moeten als team steeds sneller bestendige resultaten neerzetten. Dat betekent dat een optimale samenwerking tussen leden, achterban
Nadere informatieVerslag Evaluatiebijeenkomst 28/09/2016
Verslag Evaluatiebijeenkomst 28/09/2016 Over dit stuk Het experiment met de burgerbegroting in Geffen is voorbij. Het is belangrijk om het project goed te evalueren, om twee redenen: 1. Het project zit
Nadere informatiePlan 2018 Regio Rijnmond
Plan 2018 Regio Rijnmond Het doel van het project is versnelling aan te brengen op de integratie en participatie van vergunninghouders via werk en/ of scholing. Het landelijk dekkend netwerk van regio
Nadere informatieNota inzake Economic Development Board
Nota inzake Economic Development Board Inleiding De economische ontwikkeling van Noord-Limburg krijgt een grote impuls met de campusontwikkeling, maar daarmee zijn niet alle economische uitdagingen deze
Nadere informatieLeidraad voor Wmo-raden: Hoe bepaalt u uw strategie in de regio? juli 2014
Leidraad voor Wmo-raden: Hoe bepaalt u uw strategie in de regio? juli 2014 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Algemeen... 3 Nieuwe vragen, kansen voor Wmo-raden... 3 A. Wat is uw ambitie?... 3 A1. Wat is
Nadere informatieStappenplan Participatie & Inspraak in Rotterdam
Stappenplan Participatie & Inspraak in Rotterdam Auteurs: Anne Boomsluiter, Annemarie de Rotte Versiedatum: 3 oktober 2013 1 Inleiding Stappenplan Participatie & Inspraak Rotterdam De rol van onze gemeentelijke
Nadere informatieconcept-algemene inspraak- en participatieverordening gouda
Bijlage 3. regeling nummer 1.4.1 concept-algemene inspraak- en participatieverordening gouda nr. 1.4.1 g. indien het belang van inspraak of participatie niet opweegt tegen het belang van handhaving van
Nadere informatieOverleg met de Toezichthouder
Overleg met de Toezichthouder Handreiking Goede Medezeggenschap Handreiking goede medezeggenschap Overleg met de toezichthouder Inleiding Deze handreiking goede medezeggenschap is onderdeel van een reeks
Nadere informatieWebinar 4 december Wmo-raden en cliëntenraden AWBZ, partners in decentralisatie
Webinar 4 december Wmo-raden en cliëntenraden AWBZ, partners in decentralisatie Programma Cliëntenraden: Waar zitten ze? Wat doen ze? Kansen voor u en hen? Samenwerking, hoe pakt u dat aan? Waar zitten
Nadere informatieVertrouwen moet je bouwen & participeren kun je leren
PR&DF-RenM9 Vertrouwen moet je bouwen & participeren kun je leren Liesbeth Schippers Kennismarkt Omgevingsweb, 7 november 2017 Vertrouwen Doel Omgevingswet Flexibiliteit Belangrijke pijler Omgevingswet
Nadere informatieParticipatie van jeugd en ouders in gemeenten
Participatie van jeugd en ouders in gemeenten E-panel De digitale vragenlijst is uitgezet onder wethouders en beleidsmedewerkers Jeugd, projectleiders Transitie Jeugd, CJG-coördinatoren en via hen CJG-medewerkers
Nadere informatieHandreiking Interactieve beleidsvorming en profilering gemeenteraad. Gemeente Waalre 10 oktober 2005
Handreiking Interactieve beleidsvorming en profilering gemeenteraad. Gemeente Waalre 10 oktober 2005 Inhoudsopgave Inleiding 2 Deel I Theoretisch kader Interactieve beleidsvorming 3 1.1 Wat is interactieve
Nadere informatieHet adviseren over, ontwikkelen, uitvoeren of handhaven van beleidsterreinen en beleidsprocessen.
Functiebeschrijving Functienaam Adviseur IV Normfunctienaam Adviseur IV Code Peildatum N03.01.08 1-1-2013 Functiereeks Beleid Het adviseren over, ontwikkelen, uitvoeren of handhaven van beleidsterreinen
Nadere informatieGraag maak wij van de gelegenheid gebruik om u op de hoogte te brengen van de recente ervaringen en ontwikkelingen bij De Regiecentrale.
1 Geachte heer/mevrouw Graag maak wij van de gelegenheid gebruik om u op de hoogte te brengen van de recente ervaringen en ontwikkelingen bij De Regiecentrale. Bij verschillende gemeenten en instellingen
Nadere informatieDo s en don ts van sociale media bij participatie
Do s en don ts van sociale media bij participatie Tool van directie Participatie Inleiding Veel organisaties binnen de Rijksoverheid zijn actief op social media, zoals Facebook, Instagram of YouTube. Een
Nadere informatieInventarisatie van Wmo-raden 2012 - de uitgewerkte antwoorden -
Inventarisatie van Wmo-raden 2012 - de uitgewerkte antwoorden - 27-9-2012 Vooraf De jaarlijkse inventarisatie van de Koepel van Wmo-raden onder Wmo-raden heeft ook in 2012 een goede respons gekregen. Uitgezet
Nadere informatieVerslag kernteamoverleg nr. 1 WISE Donderdag 3 april 2014 11.00 13.00 uur Buurtkamer, Bovenover 341
Verslag kernteamoverleg nr. 1 WISE Donderdag 3 april 2014 11.00 13.00 uur Buurtkamer, Bovenover 341 1. Toelichting kernteam In het kernteam bespreken we de adviezen uit de adviesrondes. Vele adviezen uit
Nadere informatieMVO. Workshop 2. Stakeholders. Naam Begeleider
MVO Workshop 2 Stakeholders Naam Begeleider MVO Vlaanderen Naam van uw begeleider hier 2 01 02 03 04 05 3 Wat zijn stakeholders? Stakeholders zijn alle partijen die worden beïnvloed door de activiteiten
Nadere informatieTraject Tilburg. Aanvragers: Gemeente Tilburg. Adviseur: Monique Postma, Alleato, CMO-net
Traject Tilburg Aanvragers: Gemeente Tilburg Adviseur: Monique Postma, Alleato, CMO-net Opgave: Beantwoorde ondersteuningsvraag In Tilburg is het traject Welzijn Nieuwe Stijl onderdeel van een groter programma
Nadere informatieDe gemeente van de toekomst
De gemeente van de toekomst De gemeente van de toekomst Focus op strategie Sturen op verbinden Basis op orde De zorg voor het noodzakelijke Het speelveld voor de gemeente verandert. Meer taken, minder
Nadere informatieGecoördineerde besluitvorming over organisatiegrenzen heen
Gecoördineerde besluitvorming over organisatiegrenzen heen Astrid Janssen (HKV) - Kees van Dongen (TNO) - Josine van de Ven (TNO) WWW.FLOODCONTROL2015.COM > 20 januari 2010 Deze workshop Ons project Simulatie
Nadere informatieProjectleidersoverleg Rijk Omgevingswet. Veranderteam Rijk. Contactpersoon Ruben Tieman. Datum 30 maart Kenmerk.
Projectleidersoverleg Rijk Omgevingswet Veranderteam Rijk Contactpersoon Ruben Tieman Datum Integraliteit Het thema integraliteit is een van de uitgangspunten achter de Omgevingswet, maar tegelijk tot
Nadere informatieStrategisch Communicatie Beleidsplan
Strategisch Communicatie Beleidsplan Op weg naar moderne, actieve en open communicatie met onze inwoners gemeente Hendrik-Ido-Ambacht Communicatie Afdeling Bestuurszaken Visie op communicatie: De gemeente
Nadere informatieActiviteitenplan Hestia 2015 Opgesteld 28 november 2014 Vastgesteld ALV 16 april 2015. Activiteitenplan 2015
Activiteitenplan Hestia 2015 Opgesteld 28 november 2014 Vastgesteld ALV 16 april 2015 Activiteitenplan 2015 Inleiding Doelstellingen van Hestia blijven ongewijzigd. Deze zijn: Het vergroten van de zichtbaarheid
Nadere informatieKaders voor burgerparticipatie
voor burgerparticipatie 1 Inhoud Pagina Hoofdstuk 3 1. Inleiding 1.1 Doel van deze notitie 1.2 Opbouw van deze notitie 4 2. Algemeen 2.1 Twee niveaus: uitvoering en meedenken over beleid 2.2 Tweerichtingsverkeer
Nadere informatieGereedschapskist co-creatie
Gereedschapskist co-creatie Samen werken aan een betere samenleving Mei 2018 Mayke ten Bos Carine Kleine Haar Kate Snellens Beste collega, Heel goed dat je erover denkt om een project in co-creatie te
Nadere informatieRAADSBIJEENKOMST BESPREKING RESULTATEN FOTO GEMEENTE VOORST LOKALE DEMOCRATIE. 20 november 2017 Erik Koopman Vincent van Stipdonk
RAADSBIJEENKOMST BESPREKING RESULTATEN FOTO LOKALE DEMOCRATIE GEMEENTE VOORST 20 november 2017 Erik Koopman Vincent van Stipdonk Agenda 19.30 uur Opening door burgemeester 19.35 uur Presentatie foto lokale
Nadere informatieLandelijke raad 12 december 2015 Toelichting op meningsvormend deel: Samenwerking landelijke raad en landelijk bestuur
Landelijke raad 12 december 2015 Toelichting op meningsvormend deel: Samenwerking landelijke raad en landelijk bestuur In de landelijke raad van december 2014 is afgesproken dat er in de aankomende vergadering
Nadere informatieWerkplan Stichting Brede Raad Rotterdam
Werkplan 2017 Stichting Brede Raad Rotterdam Rotterdam 26 mei 2016 Werkplan 2017, definitief, onderdeel subsidieaanvraag 2017, Stichting Brede Raad Rotterdam 1. Inhoud 2. Inleiding... 2 Leeswijzer... 2
Nadere informatieZorginnovatie bij CZ
Zorginnovatie bij CZ Het zorglandschap verandert snel, innovatie is nodig CZ groep wil de zorg nu en op lange termijn breed toegankelijk, goed en betaalbaar houden. Wij voelen een grote verantwoordelijkheid
Nadere informatieAardgasvrij én democratisch? Dag van de Lokale Democratie, 16 november 2018
Aardgasvrij én democratisch? Dag van de Lokale Democratie, 16 november 2018 Merel Ooms, Saskia Buitelaar (Platform31), Angelina Scalzo (gemeente Haarlem) Wat gaan we doen? Nederland naar aardgasvrije wijken
Nadere informatieInbo Bouwkunde. Ketensamenwerking De ultieme vorm van werken in multidisciplinair teamverband is voor ons ketensamenwerking. Een samenwerkingsvorm
Ketensamenwerking Inbo Bouwkunde Inbo Bouwkunde heeft talentvolle professionals die ambities hebben om landelijke en stedelijke gebieden in te richten. Onze kracht is om in een professionele omgeving,
Nadere informatieOR en interne werkverdeling
1 GITP OR en interne werkverdeling Nico Berghuis 11-10-2012 OR en interne werkverdeling Performa Workshop 11 oktober 2012 2 GITP OR en interne werkverdeling Nico Berghuis 11-10-2012 Even voorstellen >
Nadere informatieHANDLEIDING INTERACTIEF WERKEN GEMEENTE HULST
HANDLEIDING INTERACTIEF WERKEN GEMEENTE HULST 1. INLEIDING / CONCLUSIES OP HOOFDLIJNEN 1.1 Inleiding Interactief werken is één van de manieren om burgers meer bij het gemeentebestuur te betrekken en zo
Nadere informatieParticipatie in Nederlandse cases. Publieksparticipatie. The Bridge. Toren. De Overspanning. Toren
Participatie in Nederlandse cases Rolf Müller Regio regiodirecteur DLG Gelderland Berthe Jongejan Landschapsarchitect DLG Utrecht Centraal The Bridge ISSUES De Overspanning PROCESSEN EN FASERING MENSEN
Nadere informatieOpen Overheid en Omgevingswet. Raad op Zaterdag, 24 september 2016 Guido Enthoven, IMI
Open Overheid en Omgevingswet Raad op Zaterdag, 24 september 2016 Guido Enthoven, IMI Information is the Currency of Democracy (Thomas Jefferson) Open Overheid, waartoe? Economie, nieuwe toepassingen,
Nadere informatieWelke kansen bieden internet en sociale media (niet)?
Welke kansen bieden internet en sociale media (niet)? Chris Aalberts Internet en sociale media hebben de wereld ingrijpend veranderd, dat weten we allemaal. Maar deze simpele waarheid zegt maar weinig
Nadere informatieHoe schrijf je een invloedrijk advies? Of: zorg je ervoor dat de bestuurder luistert?
Hoe schrijf je een invloedrijk advies? Of: zorg je ervoor dat de bestuurder luistert? Korte introductie MZ Services: Bureau voor arbeidsverhoudingen Actief in overheid, zorg en profit in heel Nederland
Nadere informatie