Spelcompositie Sneeuwwitje (Groep 3-4) krijgt jaloezie een kans?

Transcriptie

1 Spelcmpsitie Sneeuwwitje (Grep 3-4) Thema: krijgt jalezie een kans? Inhud Het sprkje Sneeuwwitje' wrdt vertellend en spelend uitgewerkt. De kinderen spelen verschillende rllen zals dwergen, jagers, heksen en wrden uitgedaagd m de prblemen, waar ze mee gecnfrnteerd wrden p te lssen. Dr hun keuzes verandert de inhud van het verhaal en ntstaan nieuwe intriges. Delen: Samen een spelsituatie creëren en er in spelen, penstaan vr andere meningen en ideeën m de prblemen die ntstaan p te lssen. Vakgebieden: drama, taal, wereldriëntatie. Aantal lessen: drie van ngeveer drie kwartier. Leerkrachtrllen: verteller, spiegel, dwerg, jager, heks. Afhankelijk van de ntwikkelingen kunnen er andere rllen ntstaan. Middelen: Een stel en aantal lappen m een trn de decreren. Een spiegel, een krn,, de brief van de kning (bijlage 1), liedje (bijlage 2). Van lappen geknpte mantels (Twee vr de kningin, een rde en een zwarte. Een mantel vr Sneeuwwitje. Aanvullende lappen vr de andere rllen als dat ndig is). Vrbereiding Hu ged in de gaten welke reacties u prept dr middel van de rl die u speelt. Zwak de rl waar ndig af f stap er even uit m met de kinderen te verleggen. Oplssingen van de kinderen Smmige plssingen kunnen meteen het einde van een les inluiden. Wij kiezen ervr m de plssing die het meeste leeft k uit te veren. In de tijd tussen de twee lessen wrdt er dan een berep p de inventiviteit van de leerkracht gedaan. Zij met vanuit de eerder gevnden plssing de weg terug vinden naar de uitgeschreven rde draad. Bijvrbeeld: De kningin kreeg een eeuwig slaapdrankje: maar ja bij kninginnen werkt dat niet z lang. Of de kningin was erlelijk gewrden van een drankje, maar gaat tch weer p weg naar sneeuwwitje. Bij de laatste les bepalen de kinderen de definitieve plssing Een prbleem vr de jagers Krte inhud De dwergen werken in de mijnen en krijgen thuis een brief dat Sneeuwwitje gebren is. Als Sneeuwwitje grter en mier wrdt, wrdt de kningin jalers en wil Sneeuwwitje uit de weg ruimen. De jager met dat den. Deze gaat naar zijn jagers vrienden en vraagt m hulp. Een van de ideeën wrdt uitgeverd. Del: Middelen: Inleven in de verhaalsituatie en bedenken he ze de jager kunnen helpen. Trn plus klein decr van lappen, Spiegel, Krn. Mantels vr de kningin, Sneeuwwitje en eventuele andere rllen. Vrbereiding Zet een stel in de speelzaal en versier deze met wat gekleurde lappen. Hang achter de stel een draperie die een trnzaal suggereert. Maak een krn. Versier een handspiegel.

2 Aandachtspunt. Laat mgelijke plssingen echt uit uw grep ntstaan. Lees nderstaande slechts ter vrbereiding p wat u kunt verwachten. De kinderen bedenken dat de jagers inbreken in het kasteel en de spiegel stelen/kaptmaken/verstppen. Dat ze Sneeuwwitje verstppen/vermmmen. Dat ze de kningin een schnheidsdrankje geven zdat zij weer de miste wrdt. Dat ze zich verkleden als een mnster en de kningin z bang maken, dat ze het niet meer zal den. De jagers gaan 's nachts spken in het kasteel waardr de kningin z bang wrdt, dat ze niet meer achter Sneeuwwitje aangaat. Lesverlp Er was eens De dwergen werken De kningin en haar spiegel De pdracht vr de jager Het plan van de jagersvrienden Leerkracht: Inleiding. Vraag f ze van verhalen huden. Vraag f ze het leuk zuden vinden m in z'n verhaal mee te spelen. Vertel de kinderen dat ze het sprkje van Sneeuwwitje gaan spelen, maar dat de kinderen er allerlei scènes gaan bij verzinnen. ( Maak een paar afspraken bijvrbeeld: bij een klap bevriezen/stilstaan, m te kunnen luisteren. Oefen dit even.) De verteller: Er was eens... Er was eens heel lang geleden hier heel ver vandaan een land en in dat land wnde een kning en een kningin, dieren, jagers, beren, dwergen en ng veel meer mensen. De dwergen hadden die chtend hard gewerkt en waren te aan een bterham ". Speler (in de rl van hfddwerg): Schafttijd. Stap in de rl van hfddwerg en benader de kinderen meteen als dwergen. Laat ze (kinderen, zittend in de kring p hun stel) beginnen met de lunch en de mee met het uitpakken van het brd trmmeltje en het eten. (De het dsje k weer dicht) Speler (in de rl van hfddwerg): Aan het werk. Laat ze vervlgens hun huweel van de grnd pakken en vertel dat ze deze keer heel vrzichtig te werk meten gaan in de mijn, want er zitten kleine diamanten tussen de stenen die ze niet kapt mgen hakken. Vertel dat ze de diamanten in hun mandje meten stppen. Laat ze aan werk gaan in de mijn en lp langs m hier en daar mee te zeken. Eindig het werken dr ze bij elkaar te repen en verzamel de diamanten. Laat ze vervlgens hun lie lamp pakken en in de rij gaan staan m te vertrekken. Speler (in de rl van hfddwerg): Op weg naar huis. Zeg dat ze nder weg net als altijd hun werklied zingen (zie bijlage 1), zing het lied een keer vr. Lp achter elkaar kris kras dr het lkaal naar het denkbeeldige huis van de dwergen en laat ze weer zitten in de kring p hun stel. Speler (in de rl van hfddwerg): De brief van de kning.

3 Pak als iedereen zit de binnen gekmen pst, een brief van de kning (bijlage 2) en lees hem vr (Sneeuwwitje is gebren). Stap uit de rl van hfddwerg. Verteller: De kningin en haar chtendritueel. Vanaf die tijd werd er in het hele land feest gevierd, maar ten Sneeuwwitje grter was gewrden ging de kningin dd. De kning vnd een nieuwe kningin, maar deze kningin had een rare gewnte. (Vraag wie de kningin zu kunnen spelen, kies iemand uit en vraag aan de grep he een kningin zich gedraagt, efen dit even met het kind f met de hele grep. Geef haar vervlgens een mantel m.) Iedere chtend vreg zij spiegeltje, spiegeltje aan de wand wie is het miste van het land. (Als het kind dit gedeelte uit zichzelf speelt geeft u haar even de ruimte). Speler: U zijt de schnste. (Uw stem spreekt als spiegel) Verteller: Op een dag. Iedere dag vreg de kningin het pnieuw, maar p een dag gebeurde er iets vreemds. Speler (als spiegel): Sneeuwwitje is de allerschnste Verteller: De jager met de kningin helpen. De kningin wrdt razend en bedenkt een plannetje. Sneeuwwitje met wrden gedd. Ze laat de jager bij zich kmen. Speler: De pdracht ( in de rl van jager). De jager maakt een sierlijke buiging vr de kningin en vraagt wat hij met den. De jager krijgt te hren dat hij Sneeuwwitje met meenemen en ddmaken. De jager prtesteert tegen de kningin als hij de pdracht hrt en vraagt wat er gebeurt als hij het niet det. De jager wrdt stil en vertrekt tensltte uit het paleis. Verteller: De jager gaat naar de jagershut. De jager heeft het vreselijk meilijk weet niet wat hij met den. Pltseling kmt hij p het idee m naar zijn jagersvrienden in de jagershut te gaan. Leerkracht: Oefenen vr de jagersrl. Vraag de kinderen wat jagers zal den, laat ze als jagers hun gereedschap schnmaken, zittend in de kring p hun stelen en laat ze elkaar vertellen he hun jacht de afgelpen dagen verlpen is. Geef ze de gelegenheid m p gang te kmen. Speler (in rl van de jager): een ged plan. Km rennend de hut binnen en vertel hen wat er aan de hand is, eindig met: "Wat met ik nu tch den, willen jullie me helpen?" Laat de jagers hun ideeën frmuleren, waardeer ze allemaal als mgelijkheid en vraag telkens wat ng meer zu kunnen. Frmuleer tensltte een vrstel met een f meerdere ideeën van de kinderen m uit te prberen. Leerkracht: Organiseren van de scene. Verteller: Het plan.

4 Begeleid deze scene in de vrm van een vertelpantmime waarbij jij als verteller steeds zrgt dat alles vlgens plan verlpt. Speler (in rl van jager): eind ged al ged Eindig de scene dr alle jagers bij elkaar te repen en met z'n allen het werklied als feestlied te zingen. Leerkracht: Organiseer de afrnding. Stap met z'n allen uit de rllen en laat iedereen p de banken zitten. Verteller: Gered. Sluit het verhaal af dr te vertellen dat Sneeuwwitje vr nu gered was en dat de jagers de hele nacht feest vierde. Afrnding: Sluit daarna de les af, met enkele evaluatieve vragen afgeleid van het del van de les zals, he ze het vnden m samen de prblemen in het verhaal p te lssen p hun manier, he ze het vnden m te spelen, wat ze het spannendste, leukste mment vnden tijdens de les. Wie helpt de kningin? Krte inhud De kningin kmt er achter en verzint een manier m verder te kunnen gaan met het weg werken van Sneeuwwitje. Ok dit plan mislukt dr de inventiviteit van de dwergen f jagers. Del: Middelen: De kinderen kiezen aan wie ze hun lyaliteit geven. Trn plus klein decr van lappen. Spiegel, Krn. Mantels vr de kningin, Sneeuwwitje en eventuele andere rllen. Vrbereiding Zet een stel in de speelzaal en versier deze met wat gekleurde lappen. Hang achter de stel een draperie die een trn zaal suggereert. Leg de andere spullen k klaar. Aandachtspunt Laat het k dit keer het idee te krijgen aan uw grep ver. Mgelijke plssing zijn De tvenaars weigeren hulp. De kningin werd nder hypnse gebracht, waardr ze alleen ng maar vriendelijk kn zijn. Enkele kinderen bedachten dat de spiegel niet dr een huten kast heen kn kijken, dus verstpte ze Sneeuwwitje in een huten kast. Sneeuwwitje vermmt zich zdat de kningin haar niet herkent en de spiegel niet meer vertruwt. Sneeuwwitje krijgt een hestdrankje, zdat het stukje appel uit haar keel schiet. Lesverlp Sneeuwwitje gaat p pad Sneeuwwitje en de dwergen De kningin ntdekt het. De bediende met het plssen De kningin gaat zelf p pad.

5 Leerkracht: Inleiding. Open de les dr even te vragen wat er in de vrige les gebeurd is. Verteller: Sneeuwwitje gaat p pad. Vertel dat de dwergen die mrgen naar de mijnen gegaan waren. En dat p aanraden van de jagers, Sneeuwwitje ver de zeven bergen, dr de zeven dalen, ver de grte rivier dr de zeven bssen naar de dwergen p weg was. (vraag wie er Sneeuwwitje wil spelen en ndig hem f haar uit p weg te gaan. Begeleid het spel eventueel vertellend.) Verteller: Sneeuwwitje bij de dwergen. Na verlp van tijd kmt Sneeuwwitje bij het huis van de dwergen Sneeuwwitje gaat naar binnen snept van het eten e.d. en valt in slaap (in het midden van de zaal p een lap). Ondertussen waren de dwergen uitgerust van het harde werken en gingen naar huis. Speler (in rl van hfddwerg) : De ntdekking. Stap in de rl van hfddwerg en spreek de kinderen te als de dwergen die even p de bank zitten na een dag van harde arbeid. Laat ze in de rij gaan staan en begin met het werklied. Lp vervlgens de zaal kris kras rnd p weg naar huis. Thuis gekmen, ziet u dat de deur pen is en suggereert u dat er weleens een inbreker f een beer in huis kan zijn. Wie durft er te gaan kijken. Na een spannende zektcht (die dr de hfddwerg dr middel van allerlei vragen en suggesties wrdt begeleid) vindt deze dwerg de slapende Sneeuwwitje. Alle andere dwergen kmen binnen en gaan ermheen zitten. Ze maken haar wakker, vragen wie ze is en wat ze kmt den. Daarna bespreken de dwergen wat ze zullen den. Willen ze wel dat Sneeuwwitje bij ze blijft? Het huisje is misschien wel veel te klein m haar vr lange tijd te laten blijven, kan er een stuk aan het huis wrden bijgebuwd, is er een andere gede schuilplaats in het bs? Al naar gelang het besluit, wrden de bijbehrende activiteiten uitgeverd. Leerkracht: Zullen we eens gaan kijken wat er ndertussen met de kningin gebeurde. (Vraag aan de kinderen wie de kningin deze keer wil spelen). Verteller: De kningin merkt dat er iets mis is. De kningin wrdt de vlgende chtend wakker en begint meteen met haar chtend ritueel. De kningin gaat naar de spiegel, zekt deze f ntdekt dat hij niet meer spreekt f Ze rept de bediende en geeft hem de pdracht het prbleem p te lssen. Speler (in de rl van bediende): Wat nu De bediende gaat de spiegel zeken, een nieuwe halen bij de tvenaar f... (De kinderen zijn eventueel tvenaars die k hun medewerking kunnen weigeren. Wat er k gebeurd, de kningin kan altijd k ng zelf gaan prberen m een spiegel te betveren met het ude bek in de kelder!) Verteller: spiegeltje spiegeltje... De kningin vraagt tensltte spiegeltje, spiegeltje En natuurlijk is Sneeuwwitje ng de miste. De kningin verzint een passend plan m Sneeuwwitje dit keer te pakken te krijgen. (Eventueel betrekt ze haar bediende hierbij) Verteller: De kningin gaat het zelf den.

6 De kningin gaat p stap met haar plan. Ze gaat ver de zeven bergen, dr de zeven dalen, ver de grte rivier, dr de zeven bssen en kmt dan bij het huisje. Ze lkt Sneeuwwitje naar buiten en vert haar plan uit f... Speler (in rl van hfddwerg) : De thuiskmst. Stap in de rl van hfddwerg en ga met de dwergen p weg naar huis (zing tijdens het lpen het werklied). Als de dwergen thuis kmen vinden ze Sneeuwwitje wel/niet; dd/levend. De dwergen bespreken wat ze zullen den m Sneeuwwitje te redden en veren dit uit. Eindig de scene met een feestlied. Leerkracht: Afrnding. leder stapt uit haar rl, de les wrdt afgeslten met enkele evaluatieve vragen ver de gebeurtenissen, de keuzes die ze mesten maken, de rllen die ze speelden en de miste, spannendste, leukste mmenten. Wie winnen er de heksen f de dwergen? Krte inhud In deze laatste les gaat de kningin naar de heksen en vraagt hen een super gemeen plan te bedenken. De dwergen f een andere partij bedenken een tegenplan en de kningin wrdt gedwngen van verdere acties af te zien. Del: Middelen De kinderen leven zich in de twee tegenverliggende standpunten in en bedenken vr beide een plan van actie. Trn plus klein decr van lappen. Spiegel, Krn. Mantels vr de kningin, Sneeuwwitje en eventuele andere rllen. Vrbereiding Zet een stel in de speelzaal en versier deze met wat gekleurde lappen. Hang achter de stel een draperie die een trn zaal suggereert. Leg de andere spullen k klaar. Aandachtspunt Laat mgelijke plssingen weer dr uw grep ntstaan. Sneeuwwitje hudt zich schijndd, zdat de kningin de spiegel niet meer gelfd. De kningin krijgt een eeuwig slaapdrankje. De kningin maakt p advies van de heksenraad een drankje waardr Sneeuwwitje vr altijd lelijk wrdt. Dr verwisseling van het drankje wrdt ze zelf erlelijk en vlucht in het bs). Lesverlp De kningin gaat naar de heksenraad. Het plan van de dwergen. De kningin gaat (weer) p pad. Eind ged al ged. Leerkracht: Inleiding. Vraag aan de kinderen wat er in de vrige les gebeurd is. Vraag een ander kind m de kningin te spelen. Verteller: De kningin gaat naar de heksenraad.

7 De kningin wrdt de vlgende dag wakker en begint weer meteen met haar chtendritueel. Nu weet ze dat ze de hulp ndig heeft van haar heksen, diezelfde middag gaat ze naar de heksenraad. Leerkracht: Oefenen in heksen macht. Zeg de kinderen dat u even met ze gaat efenen he heksen zich gedragen en waarver ze praten (peningsritueel, huding, stemmetjes, anekdtes). Zeg de kinderen dat u met hun de heksenraad gaat spelen en dat de kningin m hulp kmt. Laat de kinderen met elkaar rddelen ver de laatste gemenigheidjes die ze bedacht hebben. Speler (in rl van eerste hulpheks): De heksenraad. Stap daarna in de rl van eerste hulpheks en de pen vr de kningin vraag haar waarm ze kmt. De heksen bedenken de meest gruwelijke plssingen en de eerste hulpheks destilleert een gemeen plan uit de vrstellen van de heksen.( Al naar gelang het plan, wrden de bijbehrende activiteiten vrbereid. Als de kningin b.v. gif met kpen, dan zijn de kinderen gifverkpers en wijst de eerste hulpheks van de kningin de kinderen p de cnsequenties van de verkp bijvrbeeld als dit plan it zu uitlekken, dan met er wel verteld wrden van welke verkper het gif was. De kinderen kunnen z kiezen f ze het wel f niet verkpen. Als enkele heksen mee willen gaan, wrdt k p het gevaar gewezen). Leerkracht: Wat gebeurt er ndertussen achter de zeven bergen? De dwergen bespreken een plan m de kningin definitief tegen te huden. Laten we eens gaan kijken. Wie wil er sneeuwwitje spelen? Speler (in rl van hfddwerg): Wat kunnen we den? Rep de dwergen bij elkaar en bespreek de situatie vanuit de vraag: "Wat kunnen we den de kningin zal nu waarschijnlijk nherrepelijk zijn". Afhankelijk van de plssingen wrden de bijbehrende activiteiten uitgeverd in cmbinatie met wat de kningin van plan was. Verteller: Eind ged al ged. Daarna vlgt de eindscene die dr de kinderen zelf gespeeld wrdt, maar k dr de verteller begeleid kan wrden. Eindig met het feestlied. Leerkracht: Afrnding. Sluit daarna de les af, met enkele evaluatieve vragen ver de inhud van de gebeurtenissen, de rllen die ze daarin speelden, het spannendste, leukste, meilijkste mment. Paleis Aan de dwergen. In het bs ver de zeven bergen dr de zeven dalen. Vandaag is er bij ns een kindje gebren Zij heeft zwart haar, bruine gen en is stralend mi. Wij nemen haar Sneeuwwitje. Iedereen is welkm in het paleis, want er is vanaf nu een week lang feest in het land. Hgachtend De kning.

8 De rsprnkelijke titel van het werk- en feestlied is: "De wasvruwtjes", uit de vrlijke kring van C. Meeber. De dwergen f de jagers kunnen mee dansen, eten, drinken etc Auteurs: Hans Bekel, Ann Meijer en Lidwine Janssens Eerder uitgegeven dr de SLO (Instituut Leerplanntwikkeling Enschede) 1993