HOV Haarlem-IJmuiden Startdocument

Transcriptie

1 HOV Haarlem-IJmuiden Startdocument September 2007

2 HOV Haarlem-IJmuiden Startdocument Definitief Provincie Noord Holland Gemeente Velsen APPM Management Consultants & Grontmij Nederland bv Hoofddorp en Alkmaar 12 september 2007

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Aanleiding Scope Doel Doel van de studie Doel van deze notitie Uitgangspunten voor de studie Programma van Eisen RegioNet Businesscase RegioNet Haarlem- IJmuiden en Haarlem- Uitgeest Aanpak Leeswijzer Delftplein Karakter Verkeer Aandachtspunten Santpoort-Noord Karakter Verkeer Route met bijbehorende varianten S1: Burgemeester Weertsplantsoen, Valckenhoeflaan, Santpoortse Dreef S2: Hoofdstraat, Broekbergenlaan, Hagelingerweg S3: N208 (nu A208) Samenvattend Velserbroek Karakter Verkeer Route met bijbehorende varianten V1: N208 (nu A208) V2: Parallelbaan van de A208, Meubelmakerstraat V3: Westbroekerweg, Velserbroekse Dreef V4: Zwanebloemplantsoen Samenvattend Driehuis Karakter Verkeer Route met bijbehorende varianten Toelichtingen routes D1: Oude spoortracé D2: Waterloolaan en Van den Vondellaan D2a: Autoverkeer en HOV verbinding volgen dezelfde route

4 Inhoudsopgave (vervolg) D2o: Doorgaand autoverkeer naar het oude spoortracé verplaatst, en de HOV over de Waterloolaan van den Vondellaan D3: Buitenplaatsen Samenvattend IJmuiden Karakter Verkeer Route en bijbehorende varianten IJ1: Minister van Houtenlaan, Pontplein, de Noostraat, Lange Nieuwstraat IJ2: Minister van Houtenlaan, Troelstralaan, Lange Nieuwstraat IJ3: Voormalig spoortracé, toekomstige scholencluster, Lange Nieuwstraat IJ4: Over de Zeeweg, linksaf over Lange Nieuwstraat IJ5: Voormalig spoortracé tot de Julianabrug, Dokweg IJ6: Kanaaldijk tot de Julianabrug, over de Dokweg IJ7: Zeeweg, Heerenduinweg, Spaarnestraat IJ8: Planetenweg, Pleiadenplantsoen, kruising Raafstraat IJ9: Planetenweg, Kruisberglaan, Scheiberglaan, Orionweg, kruising Raafstraat IJ10: Planetenweg, Kruisberglaan, Scheiberglaan, Orionweg, Dennekoplaan, Cornwallstraat IJ11: Ampèrestraat, Westonstraat, Badweg naar de Kennemer Boulevard IJ12: Kromhoutstraat, Badweg naar de Kennemer Boulevard: Samenvattend Bijlage 1: Gebruikte documenten Bijlage 2: Matrix 4

5 1 Inleiding Voor u ligt het startdocument van de studie naar verschillende mogelijke routes voor Hoogwaardige Openbaar Vervoer (HOV) van Haarlem naar IJmuiden inclusief de alternatieven voor verkeersafwikkeling. Dit document zal basis zijn voor het besluit door de Stuurgroep HOV Haarlem-IJmuiden welke varianten realistisch genoeg zijn voor nadere uitwerking. Deze notitie beschrijft de kenmerken en keuzemogelijkheden. Alle voordelen, nadelen en consequenties van de verschillende tracédelen zijn tevens weergegeven in een beknopte en overzichtelijke matrix (bijgevoegd in bijlage 2). 1.1 Aanleiding De gemeente en de provincie willen ervoor zorgen dat het openbaar vervoer optimaal kan functioneren. Het moet niet alleen comfortabel zijn, maar ook voldoen aan standaard kwaliteitskenmerken op het gebied van snelheid, betrouwbaarheid, veiligheid en gemak. Om dat te kunnen bereiken ontwikkelt de provincie beleid onder de titel RegioNet ; een netwerk van busbanen en aanvullende maatregelen in de Noordelijke Randstad. 1.2 Scope 5

6 Inleiding Het project heeft betrekking op de huidige busverbinding tussen Haarlem en IJmuiden. Het tracé van lijn 75, de huidige buslijn tussen Haarlem en IJmuiden, is binnen de gemeentegrens van Velsen als vertrekpunt genomen voor de studie. In deze studie wordt ook de mogelijkheden onderzocht om de nieuwe buslijn via Velserbroek te laten rijden (huidige routelijn 73). Voorwaarde hierbij is dat lijn 73 dan de kern Santpoort-Noord moet gaan bedienen. Delftplein ligt in de gemeente Haarlem, maar omdat deze locatie een belangrijk knooppunt is in de aansluiting met Haarlem, is ervoor gekozen om Delftplein mee te nemen in deze studie (zie ook hoofdstuk 2). Elk tracédeel van de buslijn heeft zijn eigen kenmerken, kansen en beperkingen. De tracédelen samen vormen een tracé dat integraal HOV kwaliteit krijgt. Dit betekent dat, waar het kan en past, HOV de ruimte krijgt (doorstroming, imago en uitstraling). Daar waar de inpassing veel aandacht vergt, zal een zorgvuldige afweging worden gemaakt tussen HOV en ruimtelijke kwaliteit. Naast de ruimtelijke kwaliteit nemen we overige verkeersaspecten (doorstroming en verkeersveiligheid) randvoorwaardelijk mee. Dus: kiezen voor HOV wanneer de verkeerskundige en ruimtelijke kwaliteit gewaarborgd is en een zorgvuldige afweging wanneer door maatregelen voor HOV de andere aspecten in het geding komen. Tevens gaat het erom een win-winsituatie te creëren: kunnen met maatregelen voor HOV ook meteen ruimtelijke en verkeerskundige kansen worden benut? In het kader van de HOV- verbinding Haarlem-IJmuiden is het belangrijk om de afstemming met RegioNet en andere RegioNet-initiatieven niet uit het oog te verliezen, zoals bijvoorbeeld het halteproject waarin haltes op korte termijn opgewaardeerd worden naar Regionetnormen. Dit project houdt in dat binnen de gemeente Velsen aan de hand van de bestaande haltes van lijn 75 de wensen in kaart zijn gebracht. Dit RegioNet project betreffende de haltes wordt vanaf heden integraal meegenomen in het HOV project. Zodat de juiste haltes op het tracé straks nieuwe Regionet Haltes worden. 1.3 Doel Doel van de studie De doelstelling van de studie is het onderzoeken van de mogelijkheden voor een HOVverbinding op het traject Haarlem-IJmuiden. Deze studie staat voor een tweeledig samenspel van kwaliteit: Het aanbieden van hoogwaardig openbaar vervoer aan de inwoners van Velsen om de mogelijkheden om zich te verplaatsen te vergroten en de kwaliteit ervan te verbeteren (HOVkwaliteit); Een bijdrage te leveren aan de ruimtelijke kwaliteit van de gemeente Velsen Doel van deze notitie Met dit document worden alle mogelijke routes van de HOV Haarlem-IJmuiden in kaart gebracht, in combinatie met de bijbehorende voor- en nadelen. Op basis van dit document wordt besloten welke routes realistisch genoeg zijn voor een verdere uitwerking. De plaats van dit document in het gehele proces wordt uiteengezet in paragraaf 1.5 Aanpak. 1.4 Uitgangspunten voor de studie Bij de start van het onderzoek zijn een aantal documenten als vertrekpunt genomen. Dit wil niet zeggen dat er niet van deze documenten afgeweken wordt indien nodig. Hieronder staan de belangrijkste documenten genoemd. Alle overige zijn beschreven in bijlage 1: Programma van Eisen RegioNet, juli 2003; Businesscase RegioNet Haarlem- IJmuiden en Haarlem- Uitgeest, december 2006; Programma van Eisen HOV Haltes Regionet, 5 juni

7 Inleiding Programma van Eisen RegioNet In het programma van eisen RegioNet worden o.a. de volgende eisen aan de HOV-verbinding gesteld: Dienstregelingsnelheid: De gemiddelde snelheid van een RegioNet vervoerseenheid, gemeten in 1 richting van begin- tot eindpunt van een lijn, bedraagt minimaal 30 kilometer per uur (in een stedelijke omgeving, gemiddeld voor het gehele traject). Vf-factor: Op de relatie van het begin- naar het eindpunt van een RegioNetlijn dient de reistijd per OV gedeeld door de reistijd per auto (Vf-factor) in de maatgevende spitsrichting in de ochtend en in de middag niet meer dan 1,5 te bedragen. Minimum frequentie: De minimale frequentie dient 4x per uur in beide richtingen te zijn, gedurende de gehele bedieningsperiode. Voorzieningen: De haltes dienen te zijn voorzien van de volgende voorzieningen: dynamische reizigersinformatie voldoende overdekte fietsenstallingen (onbewaakt) voldoende overdekte zitgelegenheid (abri) Verblijf op haltes: Voor een aangenaam verblijf op RegioNet haltes dienen deze te voldoen aan de volgende eisen: beschutting tegen weersinvloeden sociaal veilig goede verlichting geen aantrekking van ongewenste personen toegankelijk (voor mensen met een fysieke functiebeperking) goed zicht vanaf de halte op de omgeving (en vice versa) fysiek veilig (bereikbaarheid hulpdiensten, aanwezigheid veiligheidsvoorzieningen, duurzaam veilige verkeerssituaties, voldoende ruimte op perrons) Businesscase RegioNet Haarlem- IJmuiden en Haarlem- Uitgeest In de businesscase van eind 2006 wordt geschetst welke maatregelen in de corridor Haarlem- IJmuiden nodig zijn voor een upgrade naar RegioNet. In de businesscase komt o.a. het volgende kortweg aan bod: Bediening Velserbroek door lijn 75: In het verleden zijn verschillende lijnvoeringen voor lijn 75 bestudeerd. Een lijnvoering via Velserbroek kwam hierbij als beste uit de bus vanwege de hoge vervoerwaarde van deze verbinding. Daarom is in de businesscase bekeken of het inderdaad zinvol is Velserbroek door lijn 75 te laten bedienen. In de eerdere studies is alleen naar de vervoerpotentie van lijn 75 gekeken. In de studie van de bussinescase is ook de samenhang met lijn 73, die door Velserbroek loopt, beoordeeld. Uit deze samenhang valt te veronderstellen dat de stijging van reizigers op lijn 75 grotendeels of geheel ten koste zal gaan van de reizigersaantallen op lijn 73. Per saldo valt er dus nauwelijks of geen winst te behalen door lijn 75 via Velserbroek te laten lopen. Daar komt nog bij dat een lijnvoering via Velserbroek zou betekenen dat er een andere oplossing moet komen voor de bediening van Santpoort-Noord, wat tot extra exploitatiekosten leidt. Daarom wordt in de businesscase uitgegaan van de huidige lijnvoering van lijn 75 via Santpoort-Noord. Bediening IJmuiden Strand (lijn 75): Lijn 75 rijdt nu in de zomerperiode op werkdagen buiten de spits en in het weekend de hele dag door naar IJmuiden Strand. Het opnemen van dit uiteinde als RegioNet-lijn lijkt niet erg zinvol. De vervoervraag zal alleen op enkele, beperkte tijdstippen hoog genoeg zijn om de doortrekking te rechtvaardigen, zeker wanneer er aanzienlijke hoeveelheden geld geinvesteerd moeten worden in de upgrade van haltes. 7

8 Inleiding Daar komt bij dat IJmuiden strand ook bediend wordt door lijn 4 vanuit Haarlem, en lijn 82 uit Amsterdam (via IJmuiden). Daarom wordt in de businesscase het traject tussen halte Dennekoplaan in IJmuiden en IJmuiden Strand niet als (potentiële) RegioNet-lijn gezien. In de HOV studie wordt de verbinding tot aan de Seaport Marina en het strand wel meegenomen vanwege de ontwikkelingen die er op dit moment plaatsvinden. Daarnaast is het zeker in de zomer een kans voor de HOV-verbinding om door te rijden naar de Seaport Marina en het strand. Haltes: RegioNet-lijnen zijn bedoeld als snelle, kwalitatief hoogwaardige lijnen. Daarom is gekozen voor relatief minder haltes. In het PvE RegioNet wordt uitgegaan van halte afstanden van minimaal 1000 meter. Deze halteafstand betekent een vermindering ten opzichte van het huidige aantal haltes van lijn 75. Vanwege parallelliteit met andere buslijnen zullen vervallen haltes veelal nog wel bediend worden door andere lijnen. In de businesscase is een voorstel gedaan voor de te handhaven haltes. Bij dit voorstel voor haltes voor lijn 75 is rekening gehouden met: Loopafstanden; Aantallen in- en uitstappers; Bediening door andere lijnen; De aanwezigheid van eventuele attractiepunten rondom de halte (winkelcentra, ziekenhuizen, etc.). 1.5 Aanpak De totaalaanpak die gekozen is om nu in deze studie het voorkeurstracé te bepalen van de HOVbaan is stapsgewijs beschreven in het volgende schema: Om een beeld te krijgen van de (on)mogelijkheden op de diverse routes is een locatiebezoek gedaan, is een bureaustudie uitgevoerd en zijn gesprekken met vertegenwoordigers van de gemeente Velsen en de provincie Noord-Holland gevoerd. Op basis van deze resultaten zijn alle diverse routemogelijkheden tijdens expertsessies met de gemeente en provincie de revue gepasseerd. Per variant zijn zowel de stedenbouwkundige als de verkeerskundige mogelijkheden en knelpunten vastgesteld. In deze notitie worden de resultaten van stap 1 en 2 uit het schema beschreven. Stedenbouwkundige beoordeling Op het gebied van ruimtelijke kwaliteit is geïnventariseerd waar de mogelijke kansen en knelpunten van de beoogde varianten komen te liggen. Dit is gedaan door locatiebezoek en het maken van foto s, maar ook door het analyseren van kaartmateriaal en luchtfoto s. Belangrijk bij het beoordelen van verschillende varianten voor routes zijn kansen en knelpunten. Er worden kansen voor de stedenbouwkundige ontwikkeling benoemd. Op deze plekken is er ruimte voor stedelijke ontwikkeling of herstructurering. Bereikbaarheid door de aanwezigheid van de HOV en andere modaliteiten en de mogelijkheid tot het kristalliseren van de ontwikkelingen, zorgen voor deze kansen. Behalve kansrijke punten worden er ook knelpunten benoemd; punten waarbij fysieke ruimte beperkend is of waar conflicten in het gebruik zijn. Deze kansen en knelpunten werken mee in de argumentatie waarom bepaalde varianten wel onderzocht worden of afvallen. 8

9 Inleiding Verkeerskundige beoordeling In het onderzoek is naast HOV ook ruim aandacht voor andere vervoerwijzen als autoverkeer en langzaam verkeer. Dit betekent dat we streven naar een zo optimaal mogelijke situatie voor alle vervoerwijzen. Indien mogelijk zullen we kansen voor andere vervoerwijzen benutten door de HOV-verbinding een vliegwiel te laten zijn. Vanzelfsprekend zal in de beoordeling van de verschillende varianten het effect voor autoverkeer, fietsverkeer en voetgangers nadrukkelijk worden meegenomen in de afweging. Bij de beschrijving van de varianten is een kwalitatieve beoordeling van de vervoerwaarde (indicatie van het aantal reizigers) gemaakt. 1.6 Leeswijzer In het voorliggende document worden de verschillende kernen en mogelijke tracévarianten besproken. De voor- en nadelen en consequenties van de verschillende routes zijn gevat in de matrix in bijlage 2. De teksten in de hoofdstukken zijn een toelichting op deze matrix. Per hoofdstuk wordt een kern beschreven, waarbij eerst het karakter van de kern kort wordt besproken en vervolgens het verkeer in de kern. Hierna worden de mogelijke varianten één voor één toegelicht, in verschillende paragrafen. Afsluitend in ieder hoofdstuk is een samenvatting met een bijbehorend advies opgenomen. In hoofdstuk 2, dat het Delftplein behandeld, wordt van deze indeling afgeweken, omdat hier geen sprake is van een variant van een route, maar van de kansen en problemen op het plein zelf. In hoofdstuk 3 wordt de kern Santpoort-Noord besproken, hoofdstuk 4 behandelt Velserbroek. Hoofdstuk 5 heeft Driehuis als onderwerp en in hoofdstuk 6 komt IJmuiden aan de orde. 9

10 2 Delftplein Lijn 75 rijdt vanaf Schalkwijk, via Haarlem CS, naar IJmuiden. Op de grens van Haarlem en Velsen ligt het Delftplein in de route van lijn 75, en andere buslijnen. Het Delftplein vervult de functie van busstation. Hoewel het Delftplein op Haarlems grondgebied ligt, is gekozen om dit plein als startpunt te kiezen voor de studie. Binnenkort vindt afstemming plaats met de gemeente Haarlem over het tracédeel tussen Delftplein en Haarlem CS. 2.1 Karakter Het Delftplein heeft nu vooral een transitkarakter. Er is veel asfalt, veel verkeer en het plein heeft niet de uitstraling van een plein met een verblijfsfunctie. Op dit moment past dit goed bij de rol die het plein vervult, namelijk het faciliteren van bezoekers van de functies rond het plein. Het lijkt echter alsof het langzaam verkeer, fietsers en voetgangers, hierbij een beetje over het hoofd gezien zijn. Met de verdere ontwikkeling van het plein, het ontwikkelen van woningbouw ten westen van het Delftplein en de verdere ontwikkeling van de zorgfuncties op en rond het plein ligt er een stedenbouwkundige uitdaging in het veraangenamen van het plein, vooral voor langzaam verkeer dat straks gebruik gaat maken van de HOV halte. Door de voorgenomen plannen van de uitbreiding van de zorgfuncties en de woningbouwplannen nabij het plein, zal het Delftplein als in- en uitstap halte aantrekkelijker worden. Als de inrichting van de kruising veranderd wordt, kan de situatie voor langzaam verkeer verbeterd worden. 2.2 Verkeer Openbaar vervoer Het Delftplein is circa 5 jaar geleden gereconstrueerd met het oog op de wens destijds van het doortrekken van de Zuidtangent via Velserbroek. Daarom is langs een deel van de Vlietweg een busbaan gerealiseerd. Het busstation is aangelegd tussen de wegen en het Ziekenhuis en fungeert als een belangrijk overstappunt. Ook lijn 75 stopt hier op zijn route vanaf de Rijksstraatweg in Haarlem naar de Hoofdweg in Santpoort-Noord. Door de ligging van de halte moeten de bussen altijd het overig verkeer kruisen. De aanwezige verkeerslichten zijn hiervoor aangepast. Voordeel van de ligging is dat het langzaam verkeer niet of slechts één keer de wegen hoeft over te steken om de haltes te bereiken. De gemeenten Haarlem en Velsen hebben samen plannen om ten westen van het Delftplein extra woningen te bouwen. Naast een belangrijke stedenbouwkundige invloed, heeft dit ook positieve effecten op het aantal in- en uitstappers (reizigers) op het busstation (en lijn 75). Autoverkeer Gemeente Haarlem en provincie Noord-Holland bekijken gezamenlijk de gewenste autostructuur in Haarlem-Noord. Hierbij wordt vooral gesproken over de verkeersfunctie van de Rijksstraatweg en de Vondelweg. De resultaten uit deze studie zullen voor zover mogelijk worden meegenomen in de HOV-studie. Met betrekking tot de verkeerslichten is geconstateerd dat de koppeling tussen de diverse installaties nabij het Delftplein niet optimaal is. Dit wordt mede veroorzaakt door de beheersgrenzen. Twee verkeerslichten zijn in beheer bij de gemeente Velsen (kruisingen Hoofdstraat met op/afrit A208 en Vlietweg) en twee bij de gemeente Haarlem (kruisingen Delftplein met afrit A208 en Rijksstraatweg). Afstemming van beheer en software is noodzakelijk bij de optimalisatie. 10

11 Delftplein Langzaam verkeer Vanaf de geregelde kruising Vondelweg-Rijksstraatweg ligt een vrijliggend fietspad en trottoir langs het busstation richting Velserbroek. Fietsers en voetgangers hebben hierdoor een veilige verbinding met de bussen, met een minimaal aantal oversteekbewegingen. Vanuit Santpoort Noord is het Delftplein voor langzaam verkeer moeilijk te bereiken. 2.3 Aandachtspunten De mogelijk noodzakelijke of gewenste herinrichting van het Delftplein, en de afstemming met het overige verkeer, hangt in sterke mate samen met de te kiezen route. Als wordt gekozen voor een tracé door Velserbroek dan zal dit andere consequenties hebben wat aanpassingen op het Delftplein betreft dan wanneer het tracé door Santpoort-Noord zal gaan (de slinger die de bus nu maakt moet dan geoptimaliseerd worden). De aandacht zal op het Delftplein bovendien extra uitgaan naar verbetering van de voorzieningen voor voetgangers en fietsers vanuit de richting Santpoort-Noord. Tenslotte zal er afstemming nodig zijn met gemeente Haarlem. 11

12 3 Santpoort-Noord 3.1 Karakter Momenteel rijdt lijn 75 door Santpoort-Noord. Het oudste deel van Santpoort-Noord, de Hoofdstraat en het omringende gebied, kent een lange bewoningsgeschiedenis. Aan de zuidzijde van de kern bevindt zich het Burgemeester Rijkenspark en de voormalige buitenplaats Spaarnberg. De westzijde wordt begrensd door de spoorlijn en het duingebied. Aan de oostzijde ligt de A208, die de kern fysiek scheidt van Velserbroek. Santpoort-Noord ligt langs de spoorlijn Haarlem-Alkmaar en heeft, net als Santpoort-Zuid, een eigen station. Santpoort-Noord kent een winkel- en cultuuraanbod met een specifiek aanbod. De woonbebouwing is gevarieerd, van ruime villa-achtige bebouwing aan de zuidzijde en meer gestapelde woningbouw en eengezinswoningen aan de noordzijde van de kern. 3.2 Verkeer Openbaar vervoer De huidige buslijn 75 rijdt door Santpoort-Noord, met haltes nabij de winkels en bij de Kruidbergerweg. Mede door de centrale ligging is de vervoerwaarde van lijn 75 nu gunstig. Wanneer eventueel voor een decentrale ligging wordt gekozen dan zal het aantal reizigers afnemen omdat de loopafstanden toenemen. Autoverkeer De route Hoofdstraat-Broekbergenlaan-Hagelingerweg is nu de belangrijkste ontsluitingsweg (GOW 50 km/u) voor Santpoort-Noord. Het is de verzamelweg voor de gehele kern. De Santpoortse Dreef is de tweede hoofdontsluiting van Santpoort-Noord. Verkeer vanaf de A208 en Velserbroek rijden via deze weg de kern aan de noordzijde in en uit. Er is op moment sprake van congestie op beide routes. Binnenkort gaat de provincie Noord-Holland de A208 (100 km/u) downgraden tot N208 (70km/u). Realisatie staat gepland voor Uit modelonderzoek is gebleken dat, zonder flankerende maatregelen, hierdoor een verschuiving van verkeer zal optreden naar de parallelle route door Santpoort-Noord (via Hagelingerweg), voornamelijk doordat de route "binnendoor" dan (nog) aantrekkelijker wordt voor de verkeersrelatie Haarlem-IJmuiden. Dit betekent dat, als gekozen wordt voor een tracé voor de HOV-verbinding door de woonkern, op de route via de Hagelingerweg maatregelen getroffen moeten worden die doorgaand autoverkeer zoveel mogelijk weren en tegelijkertijd een vlotte doorstroming van de bus bevorderen. Langzaam verkeer Langs de hoofdwegen zijn bijna overal vrij liggende fietspaden. Alleen langs de Broekbergenlaan ontbreken deze nog. Gebleken is dat de ligging van de (éénrichting)fietspaden langs de Hoofdstraat (tussen de Wüstelaan en het viaduct van de A208) niet overeenkomt met het feitelijk gebruik; fietsverkeer vanuit Haarlem naar de Johan van Beemlaan in Santpoort-Noord moet de Hoofdstraat op dit deel tweemaal oversteken. Hierdoor wordt veel tegen de richting in gefietst. Een optimalisatieslag is hier gewenst. Er wordt gedacht om het fietspad aan de westzijde van de Hoofdstraat te verbreden en geschikt te maken voor fietsers in twee richtingen. Het fietspad aan de oostzijde kan dan komen te vervallen. Het fietsverkeer van en naar Velserbroek rijdt aan de zuidzijde van de Santpoortse Dreef 12

13 Santpoort-Noord 3.3 Route met bijbehorende varianten In de kern Santpoort-Noord zijn er drie relevante routes, waaronder de route over de nieuw in te richten N208 (nu A208). Verder moeten de mogelijkheden in Santpoort-Noord in samenhang gebracht worden met de mogelijke routes door Velserbroek (en Driehuis). Er zal óf een route door Santpoort-Noord, óf een route door Velserbroek moeten komen. De mogelijke routes zijn: S1: De route over het Burgemeester Weertsplantsoen, de Valckenhoeflaan en de Santpoortse Dreef S2: De route over de Hoofdstraat Broekbergenlaan, Hagelingerweg S3: De route over de nieuw in te richten N208 (nu A208) In het vervolg van deze studie wordt bij de verwijzing naar de varianten deze codering gebruikt. 3.4 S1: Burgemeester Weertsplantsoen, Valckenhoeflaan, Santpoortse Dreef Deze route maakt het mogelijk om een koppeling met station Santpoort- Noord te maken. Het is op dit moment nog niet duidelijk welk effect dat heeft op de vervoerwaarde en of de aansluiting van de HOV-verbinding op de trein tegemoet komt aan vraag van reizigers. Verder loopt deze variant door het centrum van Santpoort Noord en kunnen de centrumvoorzieningen bediend worden. Een zorgvuldige inpassing is gewenst in het Burgemeester Weertsplantsoen en de Valckenhoeflaan. Beide worden momen teel ingericht als 30 km-zone. Het HOV zal te gast zijn in het 30 km-gebied vanaf het Burgemeester Weertsplantsoen tot het station. Dit heeft consequenties voor de inpassing van HOV in de straat en de snelheid waarmee door het Burgemeester Weertsplantsoen kan worden gereden. De bus moet voorrang verlenen aan al het verkeer van rechts, er zijn plateaus en drempels en en bussen moeten zich op de rijbaan mengen met het andere verkeer. 13

14 Santpoort-Noord Voordeel: Koppeling mogelijk met station Santpoort- Noord; Bediening van het centrum is positief voor de vervoerwaarde. Nadeel: Excentrische ligging, lijkt op kaart een omrijdbeweging; De route gaat voor een deel door een 30 km-gebied, waardoor de bus voorrang moet verlenen en er sprake is van minder comfort. Advies: Route S1 meenemen in vervolg van de studie (alleen in combinatie met route D1, HOV over de spoorbaan westelijk van Driehuis). 3.5 S2: Hoofdstraat, Broekbergenlaan, Hagelingerweg De route door het centrum van Santpoort-Noord heeft als positief aspect dat het centrum kan worden bediend. Het nadeel van deze route is dat de ruimte in de huidige situatie beperkt is. Er wordt onderzocht of halteren in een kom volgens de nieuwe vormgeving van RegioNet- haltes gaat passen. Indien volgens de RegioNet norm gehalteerd wordt op de weg, is de middenscheiding in de straat in geval van calamiteiten een hindernis voor hulpdiensten. Hier zal een passende oplossing voor moeten worden gevonden. Het uitgangspunt voor lijnen die een regionet status krijgen is het halteren op de rijbaan zelf, in dat geval ontstaan verder geen ruimtelijke bezwaren. Er moet gekeken worden of het ruimtelijk mogelijk is om de aanvullende voorzieningen van een Regionethalte te kunnen realiseren. Het gaat bijvoorbeeld om fietsparkeren, informatieborden. Voordeel: Bediening van het centrum is positief voor de vervoerwaarde; Halteren op rijbaan positief voor de doorstroming bussen; Kortste route (met uitzondering van combinatie met route D1); Door de aanwezigheid van middengeleiders geen last van gevaarlijke inhaalmanoeuvres auto s. Nadeel: Halteren in een kom is qua ruimte moeilijk; Halteren op de rijbaan kan hulpdiensten hinderen bij calamiteiten; Drukke route, waardoor verkeer niet altijd even goed doorstroomt. Advies: Route S2 meenemen in vervolg van de studie. 3.6 S3: N208 (nu A208) Langs de A208 of de Broekerdreef (en straks de opnieuw ingerichte N208) is het onwenselijk om te halteren, vanwege de bereikbaarheid, het kruisen van de weg, en de sociale onveiligheid. Langs de Velserbroekse kant van de rijksweg liggen vooral bedrijventerreinen. Dit kan buiten kantoortijden leiden tot sociale onveiligheid. Voor het kruisen van de N208 door langzaam verkeer, bij haltes langs de rijbaan, zal een brug of een tunnel nodig zijn. In de nieuwe situatie zal A208 teruggebracht worden tot N208 met een 70 km/h profiel, met bijbehorende inrichting. Dit betekent dat er rond de N208 meer ruimte kan ontstaan, wegens het wegvallen van de vluchtstrook. Als het mogelijk blijkt om in dit nieuwe profiel ruimte voor de 14

15 Santpoort-Noord bus te scheppen, is dat een belangrijke kans. De kern Velserbroek wordt op dit moment bediend door buslijn 73. Op het moment dat de HOV- verbinding over de N208 gaat rijden, dan gaat dit ten koste van de vervoerswaarde van buslijn 73. Een nadeel op de route is dat de HOVverbinding de rotonde Hagelingerweg moet passeren. Gezien de wachtrij die er is vanuit de kern van Santpoort Noord is de rotonde een knelpunt. De Provincie is al druk bezig met het proces van de herinrichting van de A208. Het is de vraag in hoeverre dit proces nog op de wensen van het HOV aangepast kan worden. De herinrichting biedt wel een duidelijke kans om de HOV-verbinding ruimte te geven om snelheid te maken en goed in te passen in de openbare ruimte. Voordeel: Snelheid kan gemaakt worden op de A208, straks N208; Centrale ligging tussen de twee kernen, dus kans op vervoerwaarde uit beide kernen. Nadeel: Gaat ten koste van vervoerwaarde lijn 73 door Velserbroek; Bereikbaarheid voor voetgangers en fietsers; Er moet een voorziening getroffen worden in de vorm van een tunnel of brug voor de oversteekbewegingen; Hinder van de wachtrij bij de rotonde Hagelingerweg; Minder directe route dan door de woonkern. Advies: Route S3 niet meenemen in vervolg van de studie, tenzij S2 afvalt. 3.7 Samenvattend Advies voor de route door Santpoort-Noord Er wordt geadviseerd de routes S1 (alleen in combinatie met D1) en S2 in het vervolg van de studie verder uit te werken. Op voorhand lijkt S2 de meest kansrijke route. Indien in het vervolg van de studie blijkt dat S2 toch niet haalbaar is, komt S3 opnieuw in beeld. 15

16 4 Velserbroek 4.1 Karakter De kern Velserbroek is de jongste kern van de gemeente Velsen. Het ligt ingeklemd tussen de Rijksweg A9 en de Rijksweg A208. Aan de zuidzijde van de kern liggen de verdolven landen als scheiding tussen Velserbroek en Haarlem-Noord. In de jaren 80 is begonnen met de bouw van Velserbroek en er staan nu ongeveer 6000 woningen, van gevarieerde aard. In Velserbroek wonen relatief veel gezinnen met kinderen. Centraal gelegen in Velserbroek is een winkelcentrum. 4.2 Verkeer Openbaar vervoer Momenteel rijdt lijn 73 (Haarlem- Beverwijk) door Velserbroek. De lijn halteert bij het Zwanenbloemplantsoen, het Florapad, nabij het winkelcentrum en bij De Kamp. Evenals in Santpoort-Noord volgt de buslijn in alle varianten door Velserbroek een route die centraal gelegen is in de kern. Dit is positief voor de vervoerwaarde. Wanneer de verbinding Haarlem-IJmuiden via Velserbroek gaat rijden dan zal de vervoerwaarde van lijn 73 afnemen. Lijn 73 moet dan via Santpoort-Noord gaan rijden. Uit de Businesscase 1 blijkt dat wanneer alleen naar de vervoerwaarde van lijn 75 wordt gekeken, een route door Velserbroek de voorkeur verdient. Echter, wanneer de vervoerwaarde van lijn 75 in samenhang met lijn 73 wordt beschouwd, heeft het de voorkeur lijn 75 door Santpoort-Noord te laten rijden. Autoverkeer De route via de Vlietweg-Westbroekerweg-Velserbroekse Dreef is conform de huidige inrichting de centrale ontsluitingsweg (GOW 50 km/u) in de kern. Alle andere wegen zijn aangewezen als 30 km-gebied. Op de kruising van de Velserbroekse Dreef en de Zon Bastion is een rotonde gepland. Om de Broeker Dreef beter bereikbaar te maken wordt gedacht aan een extra ontsluiting via de op- en afrit A208, in de vorm van een rotonde of een kruispunt. De huidige aansluitingen van de A208 op de Velserbroekse en Santpoortse Dreef zijn geregeld middels verkeerslichten. Langzaam verkeer Voor het langzaam verkeer zijn voldoende voorzieningen getroffen in de kern om zowel de voetgangers als de fietsers snel, comfortabel en veilig af te kunnen wikkelen. 1 Businesscase RegioNet Haarlem- IJmuiden en Haarlem- Uitgeest, december

17 Velserbroek 4.3 Route met bijbehorende varianten In de kern Velserbroek zijn er vier varianten voor routes mogelijk: V1: De route over de nieuw in te richten N208 (nu A208); V2: De route over de parallelbaan van de A208, Meubelmakerstraat; V3: De route over de Westbroekerweg en Velserbroekse Dreef; V4: De route door het Zwanebloemplantsoen. Voor alle tracés door Velserbroek geldt dat: er een nieuwe directe verbinding met IJmuiden ontstaat ten opzichte van de huidige situatie; er geen directe verbinding meer met Beverwijk zal zijn; en dat het tracé door Velserbroek een minder directe route tussen Haarlem en IJmuiden is. 4.4 V1: N208 (nu A208) Variant V1 is gelijk aan variant S3, zoals beschreven in het vorige hoofdstuk. Voor een beschrijving van variant V1 wordt dan ook verwezen naar de beschrijving van variant S3. 17

18 Velserbroek Voordeel: Er kan snelheid gemaakt worden op de A208/N208; Centrale ligging tussen de twee kernen, dus kans op vervoerwaarde uit beide kernen; Een nieuwe verbinding met IJmuiden. Nadeel: Gaat ten koste van vervoerwaarde lijn 73 door Velserbroek; Bereikbaarheid voor voetgangers en fietsers; Er moet een voorziening getroffen worden in de vorm van een tunnel of brug voor de oversteekbewegingen; Minder directe route naar Haarlem wat negatief is voor de reistijd; Hinder wachtrij bij de rotonde Hagelingerweg. Advies: Route V1 niet meenemen in vervolg van de studie, tenzij S2 afvalt. 4.5 V2: Parallelbaan van de A208, Meubelmakerstraat Deze route heeft één voordeel boven V1 (over de N208/A208), maar ook een aantal nadelen: de bereikbaarheid van de haltes voor mensen uit Velserbroek is in deze variant beter dan in V1 omdat de drukke N208 niet hoeft te worden overgestoken. Voor mensen uit Santpoord-Noord verslechtert echter de bereikbaarheid van de verbinding. Om mensen vanuit Santpoort-Noord aan te trekken, is een aanvullende voorziening nodig om aan de andere kant van de N208 te komen. Voordeel: Betere bereikbaarheid van de halte voor mensen uit Velserbroek (ten opzichte van V1); Centrale ligging tussen de twee kernen, dus mogelijk vervoerwaarde uit beide kernen; Een nieuwe verbinding met IJmuiden. Nadeel: De winst in vervoerwaarde gaat ten koste van vervoerwaarde lijn 73; Bereikbaarheid voor voetgangers en fietsers uit Santpoort-Noord; Er moet een voorziening getroffen worden in de vorm van een tunnel of brug voor de oversteekbewegingen; Doorstroming is lastig vanwege het omrijden en de vele bochten in de route; Minder directe route naar Haarlem en IJmuiden wat negatief is voor de reistijd; Hinder van de wachtrij bij de rotonde Hagelingerweg; Geen directe verbinding met Beverwijk. Advies: Route V2 niet meenemen in vervolg van de studie. 4.6 V3: Westbroekerweg, Velserbroekse Dreef Bij het volgen van route V3 wordt het centrum van Velserbroek aangedaan. Het is dan ook wenselijk dat hier een halte komt. Er ligt hier een grote concentratie met potentiële reizigers. Kijken we naar het ruimtelijke aspect dan ligt deze route voor Velserbroek het meest centraal. Zeker ook omdat de plannen zijn om Velserbroek meer in de noordoostelijke richting, dus richting de A9 uit te breiden. Hier zal mogelijk woningbouw plaatsvinden. En ook in de richting van de N208 (nu A208) is er uitbreiding in de vorm van woon-werk combinaties te verwachten. 18

19 Velserbroek Indien lijn 75 deze route zal rijden, ligt het voor de hand om lijn 73 (die nu deze route rijdt) via Santpoort-Noord te laten rijden. Voordeel: Goede vervoerwaarde; Een nieuwe verbinding met IJmuiden. Nadeel: Minder directe route naar Haarlem en IJmuiden, wat negatief is voor de reistijd; Hinder van file tussen de aansluiting met de A208 en de rotonde Hagelingerweg; Het verplaatsen van lijn 73 gaat gepaard met hoge exploitatiekosten; (zie ook Businesscase) Hinder van de wachtrij bij de rotonde Hagelingerweg; De HOV-verbinding moet veel haakse bochten maken; Geen directe verbinding met Beverwijk. Advies: Route V3 meenemen in vervolg van de studie. 4.7 V4: Zwanebloemplantsoen In Velserbroek zijn weinig grote groenvoorzieningen. Er is in het stedenbouwkundige plan bewust de keuze gemaakt om het groen te clusteren in het Zwanebloemplantsoen. Het is een veel gebruikt groengebied, zeer gewaardeerd door de bewoners. Het is ongewenst de HOV-verbinding hier doorheen te leiden. De enige mogelijkheid om de route nabij het Zwanebloemplantsoen te volgen is als de HOV een ondergronds tracé krijgt. Dit betreft een dure oplossing. Voordeel: Short-cut door Velserbroek; Een nieuwe verbinding met IJmuiden. Nadeel: Minder directe route naar IJmuiden en Haarlem, wat negatief is voor de reistijd; Hinder van file tussen de aansluiting met de A208 en de rotonde Hagelingerweg; Het verplaatsen van lijn 73 gaat gepaard met hoge exploitatiekosten; (zie ook Businesscase) Het opofferen van het geclusterde groen, de totale voorziening voor de wijk, vanwege het vele gebruik is het verdwijnen van het groen ongewenst; Geen directe verbinding met Beverwijk; Een tunnel is financieel niet haalbaar. Advies: Route V4 niet meenemen in vervolg van de studie. 4.8 Samenvattend Op stedenbouwkundige en ruimtelijke argumenten zijn de routes over de parallelbaan N208 en door het Zwanebloemplantsoen ongewenst (V2 en V4). Advies voor de route door Velserbroek: Er wordt geadviseerd de routes V2 en V4 door Velserbroek niet verder in de studie te betrekken. De route V1 wordt niet meegenomen in het vervolg van de studie, maar komt in beeld wanneer blijkt dat route S2 toch niet haalbaar blijkt. De route V3 wordt wel meegenomen in het vervolg van de studie. 19

20 5 Driehuis 5.1 Karakter De kern van Driehuis is aan alle zijden omsloten door groengebieden. Aan de westzijde het duingebied, aan de zuidzijde landelijk gebied, en aan de noord- en oostzijde door buitenplaatsen. (Beeckestijn,Waterland, Velserbeek en Schoonenberg. Deze buitenplaatsen zijn van groot landschappelijk belang. Het dorp is kleinschalig van opzet, en bestaat voor het grootste deel uit villa-achtige woningen. Het dorp heeft een station langs de lijn Haarlem-Alkmaar. In de structuurvisie van de gemeente Velsen is station Driehuis aangemerkt als een OV-knoop. Deze wens wordt door de NS en stichting ROVER gedeeld. 5.2 Verkeer Openbaar vervoer De huidige dienstregeling van de bussen maakt gebruik van de centrale route door Driehuis en heeft één halte aan de Van den Vondellaan. De bus rijdt weliswaar langs het station, maar halteert niet bij het station. De centrale route door de kern Driehuis is positief voor de vervoerwaarde. Autoverkeer Als relatief kleine kern fungeert Driehuis in de gemeente Velsen als een schakel tussen IJmuiden en Haarlem. Om deze reden bestaat de drukke verkeersstroom op de Waterloolaan en Van den Vondellaan hoofdzakelijk uit doorgaand verkeer. In het LVVP van Velsen wordt een alternatieve route voor autoverkeer om Driehuis heen als noodzakelijk genoemd om als tweede hoofdroute van en naar IJmuiden te dienen. De route Waterloolaan en Van den Vondellaan is vormgegeven als 50 km/u-weg met vrijliggende fietspaden. Op alle overige wegen in de kern geldt een maximale snelheid van 30 km/u. Langzaam verkeer Langs de hoofdroute zijn vrijliggende fietspaden aanwezig. 20

21 Driehuis 5.3 Route met bijbehorende varianten Toelichtingen routes In de kern Driehuis zijn er drie mogelijke routes. Van west naar oost zijn dit: D1: De route over het oude spoortracé langs Westerveld D2: De route centraal door het dorp, over de Waterloolaan en Van den Vondellaan D3: De route door de buitenplaatsen 5.4 D1: Oude spoortracé Langs de westzijde van Driehuis ligt een oud spoortracé. Variant D1 gaat uit van een busbaan over dit spoortracé. Voordeel van deze variant is dat het busverkeer niet meer afhankelijk is van het autoverkeer en de doorstroming hiervan. Hierdoor kan een hogere gemiddelde snelheid worden gehaald. De HOV-verbinding kan op deze manier de begraafplaats Westerveld aandoen wat in het verleden een apart treinstation had. De huidige vervoervraag van Westerveld wordt op korte termijn in beeld gebracht. Door de excentrische ligging ten opzichte van Driehuis zal de vervoerwaarde naar verwachting lager liggen dan wanneer centraal met de bus door de kern wordt gereden. Het lijkt verder ruimtelijk inpasbaar om over het spoortracé een busverbinding aan te leggen. Om te kijken of deze variant voldoet aan milieu-wetgeving op het gebied van lucht en geluid, zullen in een later stadium deze aspecten in beeld moeten worden gebracht. De kruising van het spoor tussen het oude spoortracé en de Santpoortse Dreef stuit mogelijk op problemen omdat het toevoegen van een overweg niet binnen het vigerende beleid van ProRail past, dat er juist van uitgaat het aantal gelijkvloerse overwegen te verminderen. Daarnaast leidt een gelijkvloerse kruising, tot mogelijk rijtijdverlies van de bus bij dichte spoorbomen. Een bovengrondse kruising van het spoor legt een zware druk op de ecologische hoofdstructuur. Een alternatief is een tunnel onder het spoor. Waarschijnlijk ontstaan hier problemen met de ondergrondse kabels en leidingen, dit wordt nader onderzocht. 21

22 Driehuis Bij een keuze voor variant D1, worden een aantal varianten binnen de kernen Santpoort- Noord en IJmuiden meer of minder kansrijk. Doordat bij variant D1 niet per definitie gebruik hoeft te worden gemaakt van de rotonde Hagelingerweg Santpoortse Dreef, lijkt variant S1 (via station Santpoort-Noord) eigenlijk alleen in combinatie met variant D1 een logische route. Voordeel: Realisatie vrijliggende busbaan; Halteren bij Westerveld; Minder grote verandering voor de bewoners van de westzijde van Driehuis dan variant D2o en D3. Nadeel: Excentrische ligging gaat ten koste van de vervoerwaarde; Kruisen van het spoor wordt lastig in verband met de kabels en leidingen die in de grond liggen; Geen oplossing voor stagnerende doorstroom autoverkeer door de woonkern. Advies: Route D1 meenemen in het vervolg van de studie. 5.5 D2: Waterloolaan en Van den Vondellaan De huidige route van lijn 75 gaat via de Waterloolaan en de Van den Vondellaan. Voor de halte op de Van den Vondellaan kan worden overwogen om deze te situeren dichterbij station Driehuis dan nu het geval is. Er ontstaat dan een wederzijdse overstapmogelijkheid via het station die nu nog ontbreekt. Dit leidt tot een mogelijkheid tot het maken van de OV-knoop, zoals deze in de structuurvisie voor de gemeente Velsen staat genoemd. Er moet echter wel zorgvuldig worden gekeken naar de lokalisering van de haltes. Hoe dichter deze direct bij het station komt te liggen, hoe meer sprake zal zijn van een excentrische ligging in de kern van Driehuis. Tevens is de locatie rond het spoor niet geschikt voor de bus om te halteren vanwege de hellingbaan. Verder gelden voor het halteren op de Waterloolaan of Van den Vondellaan deels dezelfde bezwaren als voor het halteren op de Hagelingerweg. Het halteren in een kom is hier moeilijk vanwege de beschikbare ruimte en in- en uitritten van woningen. Het ruimteprobleem is echter kleiner dan op de Hagelingerweg. Als er besloten wordt tot het halteren in een kom, dan is de exacte plaatsing van de haltes met bijbehorende voorzieningen een belangrijk punt van aandacht. Als besloten wordt voor het halteren op de rijbaan, volgens de wens van RegioNet, dan zouden er geen ruimtelijke bezwaren zijn. Wel moet zorgvuldig worden gekeken of het halteren op de rijbaan negatieve gevolgen heeft voor de doorstroming van het autoverkeer en de overige bussen. Het autoverkeer is in Driehuis wel een groot punt van aandacht. Variant D2 valt daarom uiteen in twee verschillende mogelijkheden voor het autoverkeer. Deze worden hierna beiden besproken. Voor de eerste variant D2a geldt dat het autoverkeer over de Waterloolaan en de Van den Vondellaan blijft rijden, evenals de HOV- verbinding. De andere variant D2o behelst het verplaatsen van het doorgaande autoverkeer naar het oude spoortracé, een westelijke randweg. 22

23 Driehuis D2a: Autoverkeer en HOV verbinding volgen dezelfde route In deze variant blijft het doorgaande autoverkeer op de Waterloolaan en Van den Vondellaan rijden, eventueel gecombineerd met remmende maatregelen. Nadeel hiervan is dat de grote stroom autoverkeer een barrière blijft vormen in Driehuis. In het Lokaal Verkeers- en vervoerplan van Velsen is aangegeven dat extra groei van verkeer over de Van den Vondellaan niet meer mogelijk is. Op korte termijn zal er een verkeersinfarct ontstaan. Natuurlijk is dit nadelig, niet alleen voor Driehuis, de doorstroming en de bereikbaarheid, maar het geeft ook vertraging voor busverkeer. Bovendien zal het halteren van de bus nog eens effect hebben op het verkeer. Voordeel: De HOV-verbinding gaat centraal door de kern; De kern heeft een goede vervoerswaarde; Het is mogelijk om te halteren nabij station Driehuis. Nadeel: Vanwege de auto s en de bussen over dezelfde route ontstaat er op korte termijn een verkeersinfarct; Begraafplaats Westerveld wordt niet aangedaan met de HOV-verbinding; Halteren van de HOV-verbinding in een kom wordt lastig vanwege de ruimte. Advies: Route D2a meenemen in het vervolg van de studie D2o: Doorgaand autoverkeer naar het oude spoortracé verplaatst, en de HOV over de Waterloolaan van den Vondellaan In deze variant zal het autoverkeer naar het spoortracé worden verplaatst. Er is ruimte voor auto s op het spoortracé, alleen zal het opnieuw moeten worden ingericht. Uiteraard moeten ook hier de milieu-effecten worden bekeken. In deze variant krijgen zowel Driehuis als de HOV-verbinding door het centrum meer ruimte. Ook de bewoners en het langzaam verkeer krijgen meer ruimte, wat de veiligheid en leefbaarheid zal vergroten. Er kan in deze variant heel goed worden gekozen voor een knip voor bestemmingverkeer, maar ook andere maatregelen voor bestemmingsverkeer door de kern zijn denkbaar. De vormgeving en de uitvoering van dergelijke maatregelen behoeven nog wel veel aandacht. Verkeerskundig biedt deze optie veel voordelen voor de doorstroming en verkeersveiligheid. In het LVVP van de gemeente Velsen is aangegeven dat een rondweg om Driehuis vereist is om de voorziene groei van het autoverkeer in Velsen op te kunnen vangen. Voordeel: De HOV-verbinding gaat centraal door de kern; De kern heeft een goede vervoerswaarde; Langzaam verkeer krijgt meer ruimte, omdat auto s (grotendeels) worden geweerd; Een verkeersinfarct in de kern van Driehuis wordt voorkomen. Nadeel: De route biedt kansen voor zowel de HOV-verbinding als het autoverkeer, maar ligt maatschappelijk gevoelig; Kruisen van het spoor wordt lastig in verband met kabels en leidingen die in de grond liggen. Advies: Route D2o meenemen in het vervolg van de studie. 23

24 Driehuis 5.6 D3: Buitenplaatsen Een variant door de buitenplaatsen aan de oostzijde van Driehuis is landschappelijk, ecologisch en maatschappelijk ongewenst. De enige manier om deze route op een goede manier in te passen is om een (kostbare) tunnel te maken voor de busbaan. Ruimtelijk en stedenbouwkundig gezien zijn er verder geen voordelen voor deze variant. Voordeel: Er kan snelheid gemaakt worden op een optimaal vormgegeven busbaan. Nadeel: Maatschappelijk is een doorkruising door de cultuurhistorisch waardevolle buitenplaatsen ongewenst; Halteren in een tunnel is lastig; Lage vervoerswaarde; Een ondergrondse verbinding is duur. Advies: Route D3 niet meenemen in het vervolg van de studie. 5.7 Samenvattend Als blijkt dat er niet genoeg investeringkapitaal is voor het ondertunnelen van de buitenplaatsen variant zal deze direct afvallen. Ruimtelijk en stedenbouwkundig gezien zijn de twee andere varianten nog bespreekbaar. Advies voor de route door Driehuis Er wordt geadviseerd de routes D1 en D2 (D2a en D2o) in het onderzoek te betrekken. Er wordt geadviseerd de routes D3 niet nader te onderzoeken. 24

25 6 IJmuiden 6.1 Karakter Oud-IJmuiden, het westelijke deel van IJmuiden, is het oudste deel van de kern IJmuiden, dat zijn oorsprong heeft in de visserij. Er is slechts een deel van bewaard gebleven, na de bombardementen in de Tweede Wereldoorlog. Na het volbouwen van Oud IJmuiden, ontstond er aan de oostzijde van de Julianabrug een nieuw deel van het dorp, Nieuw IJmuiden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is IJmuiden in het geheel geëvacueerd, en er is veel bebouwing gesloopt ten behoeve van de schootsvelden, en veel bebouwing door bombardementen verloren gegaan. Na de Tweede wereldoorlog is er een ingrijpend wederopbouwplan uitgevoerd onder leiding van Dudok. Het Moerberg- en Gijsenveltplantsoen vormen met de Lange Nieuwstraat de ruggegraat van dit plan. De belangrijkste karaktereigenschappen van het plan zijn de centrale as, en de rationele verkaveling, en veel ruimte voor groen. Veel toen jonge architecten hebben hun stempel kunnen drukken op de nieuwe structuur. Vanaf de 60-tige jaren is IJmuiden in westelijke richting uitgebreid met de wijken Duin- en Zeewijk. Het westelijke deel van IJmuiden wordt vooral gekenmerkt door industriële activiteiten, havens en sluizen. De voormalige spoorlijn van Santpoort naar IJmuiden scheidt het deel van het dorp met de rest van de kern. Het woongebied van Oud IJmuiden wordt vooral gekenmerkt door een grid-verkaveling, zeer functioneel, met kleine(re) arbeiderswoningen. Het merendeel van de woonwijken in IJmuiden zijn naoorlogs. Ze variëren van hoogbouw, in Zeewijk en Duinwijk, tot gestapelde bouw, wat meer naar de oostzijde van de kern. Verder zijn er vooral veel arbeiderswoningen uit de wederopbouw te vinden in IJmuiden. 6.2 Verkeer Openbaar vervoer Lijn 75 rijdt nu vanuit Driehuis via de Zeeweg naar Plein 1945, Lange Nieuwstraat en de Planetenweg richting de eindhalte aan de Dennekoplaan. In de zomerperiode rijdt deze buslijn door naar het IJmuider strand. Deze route loopt langs belangrijke voorzieningen waar dan ook haltes aanwezig zijn, zoals het nieuwe zorgcentrum en het winkelgebied. Vanaf het Pontplein is een sneldienst over het water aanwezig richting Amsterdam. Lijn 75 rijdt momenteel niet via Pontplein. Er zijn parallelle buslijnen die wel het Pontplein aandoen en hier ook halteren. De huidige vervoerswaarde van lijn 75 is op niveau, omdat deze centraal door IJmuiden rijdt. Belangrijk hierbij is de eindhalte aan de Dennekoplaan. Veel mensen maken gebruik van deze halte. Op diverse haltes in IJmuiden is het mogelijk over te stappen op andere buslijnen. Dit geldt ook voor lijn 75, onafhankelijk welk tracé uiteindelijk gekozen wordt. Met name IJmuiden Centrum is een overstappunt en leent zich uitstekend als toekomstige HOV knoop. Autoverkeer IJmuiden heeft drie hoofdroutes van oost naar west: De Heerenduinweg, de Lange Nieuwstraat en de Kanaaldijk. Op de meeste wegen geldt een maximumsnelheid van 50 km/u, op de Kanaal- 25

26 IJmuiden dijk mag 70 km/u gereden worden. De Heerenduinweg ligt aan de zuidzijde en is een relatief rustige weg met aan weerszijden vrijliggende fietspaden. Op deze route zijn reeds aanpassingen aan de kruisingen met zowel de Zeeweg als Minister van Houtenlaan gepland. De meest noordelijke route, via de economisch belangrijke Kanaaldijk, ligt aan de zijde van het Noordzeekanaal. Verder takt deze route aan op het Pontplein: het drukste kruispunt van IJmuiden. De winkelstraat Lange Nieuwestraat loopt centraal door IJmuiden. Dit winkelgebied maakt deel uit van deze belangrijke ontsluitingsweg voor IJmuiden. Via Plein 1945 en De Noostraat sluit deze route ook aan op het Pontplein. De Planetenweg is het verbindende tracédeel vanaf het winkelgebied richting de Zee- en Duinwijk. Langzaam verkeer In IJmuiden liggen langs de hoofdwegen in veel gevallen vrijliggende of aanliggende fietspaden. Waar deze nog niet aanwezig zijn, is de gemeente voornemens deze aan te leggen. 6.3 Route en bijbehorende varianten Voor IJmuiden zijn er veel varianten. Om één en ander te structureren, zijn de varianten in drie delen opgedeeld. Tot het einde van de Lange Nieuwstraat, tot de kruising Raafstraat/Kromhoutstraat en tot aan Seaport Marina. In de eerste twee deelgebieden zitten een aantal varianten: Varianten die over de Lange Nieuwstraat gaan: IJ1: Minister van Houtenlaan langs het Pontplein de Noostraat, Lange Nieuwstraat IJ2: Minister van Houtenlaan, over het cluster onderwijs voorzieningen, Lange Nieuwstraat IJ3: Voormalig spoortrace, over het toekomstige scholencluster, Lange Nieuwstraat IJ4: Over de Zeeweg, linksaf naar Lange Nieuwstraat Varianten die langs het Kanaal gaan: IJ5: Voormalig spoortrace tot de Julianabrug, Dokweg IJ6: Kanaaldijk tot de Julianabrug, over de Dokweg Varianten die langs de zuidzijde van het centrum gaan: IJ7: Zeeweg, Heerenduinweg, Spaarnestraat Varianten in het deel van de Lange Nieuwstraat tot de Kruising Raafstraat-Kromhoutstraat IJ8: Planetenweg, Pleiadenplantsoen, Raafstraat IJ9: Planetenweg, Kruisberglaan, Scheiberglaan, Orionweg, Raafstraat IJ10 Planetenweg, Kruisberglaan, Scheiberglaan, Orionweg, Dennekoplaan, Cornwallstraat 26

27 IJmuiden Varianten tot de Seaport Marina IJ11: Ampèrestraat, Westonstraat, Badweg naar de Kennemer Boulevard IJ12: Kromhoutstraat, Badweg naar de Kennemer Boulevard 6.4 IJ1: Minister van Houtenlaan, Pontplein, de Noostraat, Lange Nieuwstraat Op de Minister van Houtenlaan zijn geen inpassingproblemen. Het halteren in een kom naast de rijbaan is mogelijk en het profiel is breed genoeg. In het geval van halteren op de rijbaan moet aandacht geschonken worden aan de vormgeving van de halte. Als de Minister van Houtenlaan wordt gevolgd, dan kan ook het Pontplein worden aangedaan. Vanaf hier is een snelle verbinding (met de Ferry) met Amsterdam Centrum mogelijk. Het voordeel hiervan is qua relatie en vervoerwaarde echter beperkt om de volgende redenen: De lijnen 82, 74 en 4 halteren al op het Pontplein waarmee transport vanuit IJmuiden geregeld is; Er zijn diverse transportmogelijkheden tussen Haarlem en Amsterdam, de combinatie HOV met overstap op de ferry voegt weinig toe; Voor de verbinding Haarlem-IJmuiden is een route via Pontplein niet de meest logische; De doorstroming op het Pontplein is een knelpunt. Deze variant gaat over de Lange Nieuwstraat waar de locatie van de haltes punt van aandacht is, evenals het bekijken of de bus in een kom of op de rijbaan halteert 2. Het HOV zal te gast zijn op de Lange Nieuwstraat, De plannen die binnen de ontwikkeling van het centrum en het opwaarderen van het winkelcentrum van IJmuiden vallen, spitsen zich op dit moment toe op het deel tussen het Marktplein en het Velserduinplein. Een halte nabij deze nieuwe ontwikkelingen ligt voor de hand. Indien gekozen wordt voor variant D1 in Driehuis ontstaat een lastige beweging voor de bus op de knoop van het oude spoortracé met de Zeeweg, Waterloolaan, Minister van Houtenlaan en de Leeuweriklaan. Voordeel: Gebruik maken van bestaande infrastructuur, eventueel zou het Pontplein aangedaan kunnen worden; Goede inpassing mogelijk in de Lange Nieuwstraat en de HOV-verbinding is een meerwaarde voor het centrum. Nadeel: De route heeft een langere reistijd; Pontplein is een knelpunt vanwege het overige auto- en vrachtverkeer. Advies: Route IJ1 niet meenemen in het vervolg van de studie 2 Daar in de toekomst meer RegioNet lijnen over de Lange Nieuw straat zullen rijden moet het halteren van de eerste bus in de rij geen opstopping veroorzaken voor daar achter liggende bussen. 27

28 IJmuiden 6.5 IJ2: Minister van Houtenlaan, Troelstralaan, Lange Nieuwstraat Op de Minister van Houtenlaan zijn geen inpassingsproblemen. Het halteren in een kom naast de rijbaan is mogelijk. In het geval van halteren op de rijbaan moet aandacht geschonken worden aan de vormgeving van de halte. Er zijn voor de technische school plannen om er een breed ROC van te maken. Voor de uitvoering van een dergelijke voorziening zijn nog meerdere opties mogelijk, waaronder een scholencluster in een parkachtige omgeving. Het HOV zou over deze onderwijsvoorziening kunnen rijden. Dit heeft echter alleen meerwaarde als er ook daadwerkelijk een halte komt. Wordt besloten de halte elders te lokaliseren, dan is de variant over deze scholencluster vanuit stedenbouwkundig oogpunt ongewenst, omdat die dan alleen maar voor een barrière in het gebied zorgt. De fysieke inpassing van de HOV-baan tussen de Minister van Houtenlaan en de Troelstralaan is een knelpunt door de aanwezige woningen en hoogteverschillen. Deze variant gaat over de Lange Nieuwstraat. Voor een beschrijving van de Lange Nieuwstraat wordt verwezen naar variant IJ1. Indien gekozen wordt voor variant D1 in Driehuis ontstaat een lastige beweging voor de bus op de knoop van het oude spoortracé met de Zeeweg, Waterloolaan, Minister van Houtenlaan en de Leeuweriklaan. Voordeel: Voor een groot deel kan gebruik gemaakt worden van bestaande infrastructuur; Goede inpassing mogelijk in de Lange Nieuwstraat en de HOV-verbinding is een meerwaarde voor het centrum; Halteren op het scholencluster is mogelijk. Dit kan een hogere vervoerswaarde bieden. Nadeel: De route heeft een langere reistijd; De doorkruising van huizen; Hoogteverschillen Advies: Route IJ2 niet meenemen in het vervolg van de studie. 6.6 IJ3: Voormalig spoortracé, toekomstige scholencluster, Lange Nieuwstraat Voor deze weg geldt dat er een optimaal vormgegeven busbaan kan worden gemaakt op het spoortracé en over de scholencluster. De busbaan zal op de scholencluster alleen een meerwaarde hebben, als er daadwerkelijk ook een halte komt. Anders zal de bus alleen voor een ongewenste doorkruising zorgen. De kruising van de busbaan met de Waterloolaan/Zeeweg verdient in de uitwerking speciale aandacht, op dit punt kruist de HOV het autoverkeer. Deze variant gaat over de Lange Nieuwstraat. Voor een beschrijving van de Lange Nieuwstraat wordt verwezen naar variant IJ1. 28

29 IJmuiden Voordeel: Vrijliggende busbaan kan optimaal vormgegeven worden; Halteren op de scholencluster is mogelijk. Dit biedt een hoge vervoerwaarde; Goede inpassing mogelijk in de Lange Nieuwstraat en de HOV-verbinding is een meerwaarde voor het centrum. Nadeel: De route is om, dus langere reistijd. Advies: Route IJ3 meenemen in het vervolg van de studie. 6.7 IJ4: Over de Zeeweg, linksaf over Lange Nieuwstraat Dit is de bestaande route die de huidige buslijn 75 volgt. In de variant over de Heerenduinweg-Zeeweg is geen ruimte voor halteren in haltekommen. Halteren op de rijbaan lijkt prima te kunnen, het overige verkeer is meestal niet zo druk (m.u.v. de middagspits) dat er grote problemen ontstaan bij halteren op de rijbaan. Aandachtspunt op de gehele Zeeweg is dat er geen gescheiden fietspaden zijn, dit zou mogelijk tot onveilige situaties kunnen leiden. Het voormalige ziekenhuis zal worden ontwikkeld als een zorgcluster met extra woningen. Dit is mogelijk een geschikte locatie voor een halte, zeker als er ook (senioren)woningen worden ontwikkeld.er ontstaat mogelijk een probleem voor het links afslaand (bus) verkeer op de kruising Zeeweg Plein In de huidige situatie heeft het verkeer uit de De Noostraat voorrang op het verkeer uit de Zeeweg, om de doorstroming voor het HOV mogelijk te maken, kan dit worden aangepast. Ook deze variant gaat over de Lange Nieuwstraat. Voor een beschrijving van de Lange Nieuwstraat wordt verwezen naar variant IJ1. Voordeel: Doorstroming is goed, korte verbinding en het toekomstige zorgcluster met woningen biedt kansen voor een halte; Goede inpassing mogelijk in de Lange Nieuwstraat en is een meerwaarde voor het centrum. Nadeel: Linksafbeweging van de Zeeweg naar de Lange Nieuwstraat is lastig; Geen scheiding HOV & fiets. Advies: Route IJ4 meenemen in het vervolg van de studie. 6.8 IJ5: Voormalig spoortracé tot de Julianabrug, Dokweg Deze route doet het centrum van IJmuiden niet aan door de excentrische ligging. Hierdoor vervalt een mogelijke bestemming voor reizigers die gebruik maken van de HOV, wat negatief doorwerkt in de vervoerwaarde. Het voordeel van deze variant is dat er een vrijliggende baan voor het HOV kan worden gecreëerd. Ten behoeve van de bereikbaarheid van de noordelijke wijken van IJmuiden wordt een inprikker wenselijk geacht. Deze inprikker zorgt voor een extra kruising van het spoor. 29

30 IJmuiden Voordeel: Vrijliggende busbaan kan optimaal vormgegeven worden. Nadeel: Vervoerwaarde beperkt door excentrische ligging; Er is geen mogelijkheid voor halteren in het centrum; Beoogde inprikker zorgt voor een extra kruising. Advies: Route IJ5 niet meenemen in het vervolg van de studie. 6.9 IJ6: Kanaaldijk tot de Julianabrug, over de Dokweg Deze route maakt gebruik van bestaande infrastructuur maar doet het centrum van IJmuiden niet aan vanwege de excentrische ligging. Hierdoor vervalt een mogelijke bestemming voor reizigers die gebruik maken van het HOV, wat negatief doorwerkt in de vervoerwaarde. De HOVverbinding zal hinder ondervinden van het vrachtverkeer dat de Kanaaldijk gebruikt, dit kan leiden tot vertraging, of filevorming. Voordeel: Gebruik bestaande infrastructuur. Nadeel: Vervoerwaarde beperkt door excentrische ligging; Er is geen mogelijkheid voor halteren in het centrum; Doorstromingsproblemen voor de HOV-verbinding door het vrachtverkeer op de Kanaaldijk. Advies: Route IJ6 niet meenemen in het vervolg van de studie IJ7: Zeeweg, Heerenduinweg, Spaarnestraat Deze route gaat over de Zeeweg en Heerenduinweg naar de Spaarnestraat. Hier kan door de bus wel snelheid gemaakt worden, vanwege het karakter van de wegen. Als er nabij de hoek Spaarnestraat/ Lange Nieuwstraat gehalteerd wordt, wordt het nieuwe centrum goed bediend. Het nadeel van deze route is dat een aantal punten die voor een goede vervoerwaarde zouden kunnen zorgen niet aangedaan worden: het scholencomplex, het eerste deel van de Lange Nieuwstraat en wellicht het nieuwe zorgcentrum, op de locatie van het oude ziekenhuis. Voordeel: Doorstroming op de Zeeweg en Heerenduinweg is goed, snelheid kan gemaakt worden. Halteren op de Lange Nieuwstraat, nabij nieuwe ontwikkelingen centrumplan Nadeel: HOV kan alleen aan de rand van het centrumgebied halteren in plaats van er middenin; De vervoerwaarde voor de haltes langs de Heerenduinweg en Zeeweg; Het scholencluster en het nieuwe zorgcentrum worden niet aangedaan. Advies: Route IJ7 meenemen in het vervolg van de studie. 30

31 IJmuiden 6.11 IJ8: Planetenweg, Pleiadenplantsoen, kruising Raafstraat De route via de Planetenweg en het Pleiadenplantsoen is kort. Echter, de loopafstand tot Winkelcentrum Zeewijkplein en de Dennekoplaan is relatief groot, terwijl hier veel in- en uitstappers zitten. Hiermee zorgt deze route niet voor een optimale bediening van dit deel van IJmuiden. Voordeel: Korte, directe route. Nadeel: Geen bediening van het Zeewijkplein en omgeving, waardoor minder vervoerwaarde. Advies: Route IJ8 niet meenemen in het vervolg van de studie IJ9: Planetenweg, Kruisberglaan, Scheiberglaan, Orionweg, kruising Raafstraat Voor de Planetenweg en Kruisberglaan worden weinig inpassingsproblemen verwacht. De Scheiberglaan is recent opnieuw ingericht met een vrij smal profiel, wat op het eerste gezicht ongunstig kan zijn voor de doorstroming van bussen. In de huidige situatie is er met veiligheid in het vizier gekeken naar inpassing van het huidige busverkeer. Voor een HOV-verbinding worden daarom op dit stuk geen grote problemen verwacht. Een voordeel om deze route te nemen is dat een groot deel van Zeewijk goed bediend wordt door de halte Dennekoplaan. De herinrichting van de Orionweg is gepland voor begin Ook hier zal sprake zijn van een redelijk smal profiel met fietsstroken. Dit kan mogelijk tot dezelfde aandachtspunten leiden als op de Zeeweg met het oog op veiligheid. Voordeel: Hoge vervoerswaarde Zeewijk; Nadeel: De Scheiberglaan en Orionweg zijn relatief smal ingericht; Fiets en bus samen is een aandachtspunt. Advies: Route IJ9 meenemen in het vervolg van de studie IJ10: Planetenweg, Kruisberglaan, Scheiberglaan, Orionweg, Dennekoplaan, Cornwallstraat Voor de Planetenweg en Kruisberglaan worden geen problemen verwacht. De Scheiberglaan is recent opnieuw ingericht met een vrij smal profiel. Dit zou negatief kunnen werken op de doorstroming van de bussen, maar in de huidige situatie gaan er ook bussen over deze route, dus er worden geen grote problemen verwacht. Voordeel om deze route te nemen is dat een deel van Zeewijk goed bediend wordt door de halte Dennekoplaan. De Dennekoplaan is recentelijk ingericht als een 30 km p/u straat met drempels. Vanwege het vrij brede profiel van de straat is inpassing van de HOV-verbinding mogelijk. Een nadeel is dat de bus voorrang moet verle- 31