EVIDENCE-BASED HANDELEN in de Fysiotherapie
|
|
- Pieter-Jan Lenaerts
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 EVIDENCE-BASED HANDELEN in de Fysiotherapie Prof. dr. Rob A.B. Oostendorp Drs. Hans Elvers RI Nederlands Paramedisch Instituut UMC St Radboud Center for Research of Quality Care (WOK) Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Evidence based handelen 1
2 OPBOUW deel I. Wat is Evidence-based handelen? deel II. Van vraag naar external evidence Zoektocht naar external evidence deel III. De docent als effectmodificator Evidence based handelen 2
3 DEEL I Wat is Evidence-based Medicine? Wat is Evidence-based Practice? Evidence based handelen 3
4 WAT IS EVIDENCE BASED PRACTICE? the integration of best research evidence with clinical expertise and patient values (Sackett et al., 2000) the practice of EBP means integrating individual clinical expertise and the best available external clinical evidence from systematic research (Sackett et al., 1996) Evidence based handelen 4
5 INDIVIDUAL CLINICAL EXPERTISE the ability to use our clinical skills and past experience to rapidly identify each patient s unique health state and diagnosis, their individual risks and benefits of potential interventions, and their personal values and expectations illness scripts en clinical reasoning transparancy Evidence based handelen 5
6 ERKENNING van PRAKTIJKERVARING Hutschemaekers, 2001 geaccumuleerde en geïntegreerde kennis, opvattingen en waarden m.b.t. beroepsuitoefening op basis van persoonlijke en professionele ervaringen professie-, persoons-, context- en reflectiegebonden kennis niet-geëxpliciteerde kennis Evidence based handelen 6
7 KENMERKEN van PRAKTIJKKENNIS eigen - vaak impliciete - opvattingen over gepaste zorg ( sense of profession ) belangrijke kennisbron in EBP uitdaging om praktijkkennis te expliciteren en te systematiseren ( collective sense of profession ) toetsing aan externe wetenschappelijke kennis / evidentie niet dominant aanwezig Evidence based handelen 7
8 KENMERKEN van KENNIS over de PRAKTIJK incidentie en prevalentie natuurlijk beloop veranderde en veranderende paradigma s klinisch-epidemiologische gegevens methodisch handelen verslaglegging Evidence based handelen 8
9 PATIENT VALUES the unique preferences, concerns and expectations each patient brings to clinical encounter and which must integrated into clinical decisions if they are to serve the patient (Sackett et al., 2000) Evidence based handelen 9
10 ERVARINGSKENNIS van de CLIËNT ervaringen van cliënten bron van informatie; te onderscheiden in: formele kennis (wettelijke kaders, regelgeving) evaluatieve kennis gerelateerd aan professionele zorg; deels non-specifieke ervaringen (o.a. satisfactie) en deels specifieke ervaringen (o.a. effect van interventie) Evidence based handelen 10
11 ERVARINGSKENNIS van de CLIËNT inhoudelijke kennis (o.a. ziektetheorie, verwachting, interventies) expliciteren? systematiseren? stem in de keuze van de zorg? Evidence based handelen 11
12 EXTERNAL EVIDENCE ZOEKTOCHT = DOOLHOF publicatietempo niet bij te houden onbewerkt versus bewerkt materiaal waar te vinden? nieuwe vaardigheden voor fysiotherapeut technische hulpmiddelen; welke? Inintegratie van external evidence in het dagelijks handelen. Evidence based handelen 12
13 MAAK GEBRUIK van BEWERKT MATERIAAL systematisch zoeken en verzamelen systematisch beoordelen (vaste beoordelingskaders) systematisch verwerken (met pooling) systematic review o.a. Cochrane Collaboration Evidence based handelen 13
14 PRIMAIRE ZORGPROCES BRONNEN van INFORMATIE FYSIOTHERAPEUT EXTERNE EVIDENCE BESLISSING PATIËNT Evidence based handelen 14
15 EVIDENCE-BASED PRACTICE versus PRACTICE-BASED EVIDENCE VERSCHIL? Evidence based handelen 15
16 PRAKTISCH HANDELEN STRUCTUUR verwijzing en aanmelding anamnese onderzoek ft-diagnose en indicatiestelling behandelplan behandeling (eind)evaluatie afsluiting Evidence based handelen 16
17 Bespreek in de werkgroep een casus. Leeftijd, geslacht, diagnose van de patiënt Prognose: Bespreek het verwachte natuurlijke beloop, indien er geen interventie toegepast zou worden Interventie Op welke factoren verwacht u invloed uit te kunnen oefenen? Welke fysiotherapeutische interventie komt hiervoor in aanmerking? Welke processen liggen ten grondslag aan deze interventie?
18 Werkopdracht Casus geef aan op welke manier u external evidence heeft geïntegreerd in uw handelen bij de individuele patiënt. voor welke onderdelen van uw handelen ontbreekt external evidence? formuleer een zoekvraag? Wat wilt u weten? Evidence based handelen 18
19 Van vraag naar publicatie Formuleer de onderzoeksvraag zo exact mogelijk: - Wie betreft het - Welke interventie - Wat is het alternatief - Wat is het doel Bepaal de zoektermen Bepaal de zoekstrategie
20 Zoeken in databases Keuze database Zoekterm + strategie Resultaat van het zoeken slechts ongeveer 50% van de beschikbare publicaties!
21 Databases Medline (index medicus, internet, cdrom) Cinahl Cochrane library Current contents Embase PEDRO DocOnline
22 Websites met literatuur PEDRO: ptwww.cchs.usyd.edu.au/pedro Medline: gateway.nlm.nih.gov/gw/cmd DocOnline: Cochrane:
23 THE COCHRANE COLLABORATION Evidence based handelen 23
24 Archie Cochrane It is surely a great criticism of our profession that we have not organised a critical summary, by specialty or subspecialty, adapted periodically, of all relevant randomised controlled trials. Evidence based handelen 24
25 Cochrane Centres San Francisco Canadian UK Dutch Nordi c German French San Antonio New Englan d Iberoamerica n Italia n Chinese Brazilian Evidence based handelen South Australasian 25 African
26 Review Groups Acute respiratory infections Airways Anaesthesia Back Breast cancer Colorectal cancer Consumers and communication Cystic fibrosis and genetic disorders Dementia & cognitive improvement Developmental, psychosocial and learning problems Drugs and alcohol Ear, nose and throat disorders Effective practice and organisation of care Epilepsy Eyes and vision Fertility regulation Gynaecological cancer Heart Depression, anxiety & neurosis Hepato-biliary Evidence based handelen 26
27 Review Groups Sexually transmitted diseases Skin Stroke Tobacco addiction Upper gastrointestinal and pancreatic diseases Wounds Haematological malignancies (possible) Evidence based handelen 27
28 Rehabilitation & Related Therapies Rehabilitation medicine Physical therapy Manual therapy Occupational therapy Speech and language therapy Evidence based handelen 28
29 Inhoud van de database Inhoud RCTs 2145 CCTs 126 cross over trials 268 reviews 756 richtlijnen RCTs reviews guidelines 100 nieuwe artikelen per maand totaal 5033 artikelen Evidence based handelen 29
30 Voorbeeld van de database (n=5033) Knie 635 titles 277 RCTs 54 reviews Ziekte specifiek 158 artrosis, 94 ACL, 48 menisci Interventie specifiek 124 elektrotherapie, 25 lasertherapie Evidence based handelen 30
31 Aanbevolen literatuur Hoe vind ik het? G Aufdemkampe, J van den Berg, DAWM van der Windt ISBN
32 Gestelde vraag? Zoekopdracht Noteer uw zoekstrategie. Wat heeft u gevonden? Evidence based handelen 32
33 Soorten Publicaties Peer-reviewed / not peer-reviewed Review Editorial Abstracts Originele publicatie
34 Structuur Publicatie Inleiding Methoden Resultaten Discussie (Literatuur)
35 Inleiding (Waarom is de studie verricht?) Achtergrond van de vraagstelling Wat is er bekend, en wat niet? Wat verwachten de auteurs? Onderzoeksvraagstelling Nul-hypothese
36 Nul-hypothese Meestal negatief (= geen verschil) geformuleerd De nul-hypothese wordt m.b.v. de resultaten van het onderzoek gehandhaafd of verworpen Als de nul-hypothese wordt verworpen wordt de alternatieve hypothese aangenomen
37 Beoordeling gepresenteerde onderzoeksresultaten in een gevonden wetenschappelijke publicatie op geldigheid en bruikbaarheid (opdracht) Lees de Inleiding van het bijgesloten artikel Wat is de onderzoeksvraag? Wat is de nul-hypothese?
38 Patiënten en Methoden Onderzoeksdesign Variabelen Meetschalen Validiteit en betrouwbaarheid
39 Pre-experimenteel design Een groep; voor- en nameting Tijdstip (T)1 T2 Y x Y2
40 Quasi-experimenteel design Voor- en nameting met controlegroep T1 T2 Y x ----Y2 Q1 Q2 Tijdreeksonderzoek T1 T2 T3 T4 T5 Y1 Y2 Y x ----Y4 Y5
41 True-experimental design Randomized Controlled Trial Checken prognostisch relevante factoren Experimentele interventie Nameting effect variabele Basis populatie voormeting effect variabele + andere variabelen R Onderzoekspopulatie Vergelijkbaarheid Contrast? Effect? Inclusie en exclusie informed consent sampling Checken prognostisch relevante factoren Controle interventie Nameting effect variabele TIJD
42 Variabelen Een observeerbare en meetbare karakteristiek
43 Data Metingen van feiten onder specifiek omschreven condities Nominaal: naamgeving Ordinaal: zekere ordening Interval/ratio: gelijke meeteenheid
44 Meetschalen Nominaal Man/vrouw Aandoening Ordinaal Ces-d Mc-Gill painquest. Dutch AIMS Interval/ratio Goniometrie in gr Myometrie in N Paslengte in cm Longvolume in ltrs. Snelheid in m/s
45 CES-D (Depressielijst) zelden soms regelmatig meestal Stoorde ik mij aan dingen, die me gewoonlijk niet stoorden Had ik geen zin in eten, was mijn eetlust slecht Voelde ik mij even veel waard als ieder ander Had ik goede hoop op de toekomst Vond ik mijn leven een mislukking
46 Mc-Gill Pijn Vragenlijst Twintig groepjes met woorden die gebruikt worden om pijn aan te duiden Bijvoorbeeld Kloppend 5.5 Bonzend 6.1 Barstend 7.5 Sensorisch Affectief Evaluatief Opflikkerend 3.8 Flitsend 6.2 Schietend 6.8 Prikkend 4.3 Stekend 6.1 Doorborend 7.4
47 AIMS (Arthr. Imp. Meas. Scale) Pijn Psychologische toestand Functie onderste extremiteiten Totale gezondheidsscore Rangorde schaal van is perfecte score; 10 is slechtste score
48 Validiteit en betrouwbaarheid Betrouwbaarheid: zijn de gegevens indentiek wanneer ze op een ander tijdstip, of door iemand anders, verzameld zijn Validiteit: meet het instrument wat het veronderstelt te meten Responsiviteit
49 Maten voor associatie Correlatiecoefficient geeft aan of de relatie weergegeven kan worden m.b.v. een rechte lijn Bij 1 en bij -1 is er een perfect lineair verband tussen de twee variabelen Bij 0 is er geen verband tussen de twee variabelen
50 Beoordeling gepresenteerde onderzoeksresultaten in een gevonden wetenschappelijke publicatie op geldigheid en bruikbaarheid (opdracht) Lees de Patiënten en Methoden van het bijgesloten artikel Welke meetschalen zijn er gebruikt? Welke zijn nominaal, ordinaal, interval/ratio? Wat is vermeld over de validiteit en betrouwbaarheid?
51 Bewijssterkte (Sackett, 1996) Niveau D: geen wetenschappelijke onderbouwing experts principes (pathologie) Niveau C: beperkt wetenschappelijk onderzoek
52 Bewijssterkte (Sackett, 1996) Niveau B: matig kleinere RCT s Niveau A: sterk Meta-analyses en systematische reviews grote en goede RCT s
53 Effectstudies; Bewijssterkte Meta-analyse Systematic review Randomized controlled trial Niet randomized controlled trial
54 Correlatiecoëfficiënt Variabele Variabele 2
55 Correlatiecoëfficiënt Variabele Variabele 2
56 Correlatiecoëfficiënt ± 0, Variabele Variabele 2
57 Correlatiecoëfficiënt Variabele Variabele 2
58 Beoordeling gepresenteerde onderzoeksresultaten in een gevonden wetenschappelijke publicatie op geldigheid en bruikbaarheid (opdracht) Lees de Patiënten en Methoden van het bijgesloten artikel Geef een schematische weergave van de onderzoeksopzet Bespreek de voor- en nadelen van een dergelijke opzet
59 Resultaten Presentatie van de gegevens en de uitkomsten van statistische toetsen Doel: de vraagstelling beantwoorden Descriptieve statistiek Toetsende statistiek
60 Descriptieve statistiek
61
62 Descriptieve statistiek Nominaal: aantallen frequentie Ordinaal: mediaan - min max Interval/ratio: gemiddelde standaarddeviatie +/- 1 sd = 68% +/- 2 sd = 95%
63 Gemiddelde = 400 Standaard Deviatie = % 95 % 360 N 380 N 400 N 420 N 440 N
64 Maten voor centrale tendentie Statistics N Valid Missing Mean Median Std. Deviation Minimum Maximum pain rating index MMO T0 CESd op AFFEKTIEF (0-55mm) T0 (0-60) GESLACHT t ,93,88 6,16 8,00 1,00 7,82,32 6,70,00,00 48,00 1,00
65 Opdracht 5 Beoordeling gepresenteerde onderzoeksresultaten in een gevonden wetenschappelijke publicatie op geldigheid en bruikbaarheid Lees de Resultaten van het bijgesloten artikel Geef een de grenzen aan waarbinnen 68% en 95% van de scores liggen Teken in deze verdeling een kromme die, de normale verdeling van deze gegevens voorstelt.
66 Y1 = 400 (20); Y2 = 480 (25) Y1 Y2 400 N 420 N 455 N 480 N
67 Clinical Orthop. & Related Research 1996; 326: pp
68 Clinical Orthop. & Related Research 1996;326: pp
69 Toetsen van de nulhypothese De nul-hypothese wordt m.b.v. de resultaten van het onderzoek gehandhaafd of verworpen Als de nul-hypothese wordt verworpen wordt de alternatieve hypothese aangenomen
70 Voorbeeld 1 Onderzoeksvraag Nul-hypothese Zijn mannen over het algemeen langer dan vrouwen? Mannen zijn over het algemeen even lang als vrouwen Mannen 1,82 1,75 1,85 1,89 1,86 1,75 1,84 Vrouwen 1,80 1,84 1,69 1,89 1,87 1,84 1,78 Hoe groot is nu de kans dat je deze waarden vindt aangenomen dat de nulhypothese waar is? Evidence based handelen 70
71 P-waarden De p-waarde geeft de kans weer dat je de gevonden waarde vindt, aangenomen dat de nul-hypothese waar is Bij een p-waarde kleiner dan 5% (significant) wordt de nul-hypothese verworpen en de alternatieve hypothese aangenomen
72 Soorten toetsen Parametrische toetsen Niet-parametrische toetsen Nominale toetsen
73 Vergelijken, toetsen Randomized Controlled Trial Interventie groep voormeting gepaard Nameting effect variabele Onderzoekspopulatie R ongepaard Controle groep voormeting gepaard Nameting effect variabele TIJD
74 Parametrische toetsen Normaal verdeelde data op interval / ratio-niveau Binnen groepen: gepaarde t-test Tussen groepen: ongepaarde t-test
75 Niet-parametrische toetsen Niet-normaal verdeelde data of op ordinaal niveau Binnen groepen: Wilcoxon signed-rank Tussen groepen: Mann-Whitney
76 Nominale toetsen Data op nominaal niveau Frequentie-tabel-analyse: chi-kwadraat
77 Voorbeeld 1 Ongepaarde t-test Data Groep A Groep B Gemiddelde (SD) 2,5 (1,5) 3,5 (1,5) p-waarde 0,28
78 Voorbeeld 2 Ongepaarde t-test Data Groep A Groep B Gemiddelde (SD) 2,5 (0,5) 3,5 (0,5) p-waarde < 0,01
79 Voorbeeld 3 Gepaarde t-test Data Tijdstip Tijdstip Verschil Gemiddelde (SD) 2,5 (1,5) 3,5 (1,5) p-waarde < 0,01
80 Voorbeeld 4 Mann Witney test Data Groep A (rang) 40 (10) 15 (1) 17 (3) 24 (8) 19 (5) Groep B (rang) 20 (6) 25 (9) 16 (2) 18 (4) 21 (7) Gemiddelde Som van de rangen 23 (27) 20 (28) p-waarde 0,917
81 Voorbeeld 5 Wilcoxon test Data T T T1-T Absoluut Rang Som positieve rangen Som negatieve rangen 9 6 p-waarde 0,689
82 Ordinaal Interval/ratio Binnen groepen Wilcoxon Gepaarde t-test Tussen groepen Mann- Whitney Ongepaarde t- test
83 Beoordeling gepresenteerde onderzoeksresultaten in een gevonden wetenschappelijke publicatie op geldigheid en bruikbaarheid (opdracht) Vat in woorden de gepresenteerde resultaten samen. Gebruik hierbij de begrippen nulhypothese, kans (probability p) en de alternatieve hypothese
84 Discussie Samenvatting bevindingen Vraagstelling; methodologie, statistiek, resultaten Interpretatie auteurs Vraagstelling beantwoord; kritiek en aanbevelingen Lezer: Toetsen van de eigen conclusie aan die van de auteurs Verslagleggen bevindingen; uitdragen kennis? Lezer: Waardeoordeel bepaald artikel?
85 Waardeoordeel bepaald artikel Consensus in de journal club Artikelen beheren in een database Reference manager Artikelen beoordelen en waarderen Beoordelingssysteem
86 Consequenties van onderzoeksresultaten op het praktisch handelen (opdracht) Lees de Discussie uit het bijgesloten artikel. Hoe beoordeelt de auteur de gevonden onderzoeksresultaten? Hoe beoordeelt u de waarde van het bijgesloten artikel? Welke consequenties verbindt u aan het lezen van dit artikel voor het praktisch handelen?
87 Samenwerking tussen Field en NPi opzoeken en beoordelen van relevante literatuur op paramedisch gebied indexeren en ontwikkelen van een vakspecifieke thesaurus gemeeschappelijke database Evidence based handelen 87
88 Summary of The Cochrane Collaboration International collaboration Prepares, maintains, and disseminates systematic reviews Diverse internal structure (Review Groups, Centres, Fields, Methods Groups, the Consumer Network) Evidence based handelen 88
89 STELLING In het paramedische onderwijs wordt geen gestructureerd gebruik gemaakt van systematische literatuuroverzichten ter verbetering van Evidence-based Education. Evidence based handelen 89
90 DEEL III De docent als effectmodificator in studie uitkomst Evidence based handelen 90
91 The future... Evidence based handelen 91
92 ONDERWIJS FYSIOTHERAPIE in een VERANDERD en VERANDEREND PARADIGMA Evidence based handelen 92
93 PARADIGMA het geheel van wetenschappelijke prestaties van voorgangers dat op een bepaald gebied en op een bepaald moment in de ontwikkeling van een wetenschap wordt beschouwd als maatgevend Evidence based handelen 93
94 FYSIOTHERAPIE OUDE versus NIEUWE PARADIGMA Oude paradigma frequente verwijzing gedetailleerd lichamelijk onderzoek pijngebonden aanpak pijn = weefselbeschadiging gericht op stoornissen passieve verrichtingen langdurige behandelepisode hoge behandelfrequentie geen schriftelijke informatie Nieuwe paradigma selectieve verwijzing oriënterend lichamelijk onderzoek tijdgebonden aanpak pijn weefselbeschadiging gericht op activiteiten en participatie actieve verrichtingen korte behandelepisode lage behandelfrequentie schriftelijke informatie Evidence based handelen 94
95 MAATGEVEND? procesevaluatie uitkomstevaluatie. doeltreffendheid. doelmatigheid Evidence Based Practice. wetenschappelijk verantwoord praktisch handelen Evidence based handelen 95
96 ONDERWIJS FYSIOTHERAPIE oude versus nieuwe paradigma oude paradigma nieuwe paradigma Evidence based handelen 96
97 EDUCATION LEVEL of EVIDENCE?? Evidence based handelen 97
98 LEVEL of EVIDENCE??? diagnostiek prognostiek interventie Evidence based handelen 98
99 LEVEL of EVIDENCE INTERVENTIE NIVEAU 4 mening van deskundigen of algemeen aanvaard handelen NIVEAU 3 patiëntseries of meerdere tijdseries (N=1) NIVEAU 2 beschrijvend onderzoek; één RCT met voldoende methodologische kwaliteit Evidence based handelen 99
100 LEVEL of EVIDENCE INTERVENTIE NIVEAU 1 meerdere RCTs met voldoende methodogische kwaliteit systematic review met consistentie van de afzonderlijke RCTs Evidence based handelen 100
101 LEVEL of EVIDENCE INTERVENTIE Ga op zoek naar de level of evidence voor de fysiotherapie voor diagnostiek, prognostiek en interventie. Er is altijd evidence : best evidence Evidence based handelen 101
102 STELLING Bij de keuze van het onderwijs in verrrichtingen speelt het niveau van evidentie een doorslaggevende rol. Evidence based handelen 102
103 EVIDENCE BASED GUIDELINES Evidence based handelen 103
104 KNGF-richtlijn Lage-rugpijn KNGF-richtlijn Whiplash KNGF-richtlijn Artrose heup-knie Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie 2001;111(3): supplement Evidence based handelen 104
105 CONSISTENTIE in RICHTLIJNEN in INTERNATIONAAL PERSPECTIEF natuurlijk beloop indien voorhanden, wetenschappelijke onderbouwing tijd-as centraal. stimuleren tot activiteiten / participatie. voorlichten en adviseren Evidence based handelen 105
106 CONSISTENTIE in RICHTLIJNEN in INTERNATIONAAL PERSPECTIEF actieve benadering. oefenen en sturen van functies. oefenen en sturen van activiteiten vermijd langdurige interventies met een passief karakter gedragsgeoriënteerde benadering Evidence based handelen 106
107 UITGANGSPUNTEN KNGF-richtlijnen incidentie en prevalentie indeling in tijd verwijzing FT prognose en beloop bewegend functioneren (ICIDH-2) dynamische afstemming tussen belasting en belastbaarheid Evidence based handelen 107
108 UITGANGSPUNTEN KNGF-richtlijnen veranderde en veranderende inzichten in benigne pijn effectmodificatoren wetenschappelijke verantwoording van fysiotherapeutisch handelen Evidence based handelen 108
109 PROGNOSE en BELOOP interventie uitkomst effectmodificatoren Evidence based handelen 109
110 BELOOP ONDERWIJS STUDIE UITKOMST effectmodificatoren Evidence based handelen 110
111 Onderwijs BEGRIPPENKADERS in relatie tot MENSELIJK FUNCTIONEREN (stoornissen in) anatomische structuren (stoornissen in) fysiologische functies (stoornissen in) psychische functies (beperkingen in) activiteiten participatie(problemen) persoonlijke factoren omgevingsfactoren Evidence based handelen 111
112 MULTIDIMENSIONEEL GEZONDHEIDSPROFIEL externe factoren / omgeving ziekte functies/ structuur pers. actifactoren viteiten deelname Evidence based handelen 112 cliënt
113 FYSIOTHERAPEUTISCHE INTERVENTIE diagnostisch proces therapeutisch proces Evidence based handelen 113
114 FT-INTERVENTIES GERICHT op FUNCTIES? mentale functies sensorische functies bewegingssysteem en aan beweging gerelateerde functies Evidence based handelen 114
115 FT-INTERVENTIES GERICHT op STRUCTUREN? anatomische eigenschappen van het zenuwstelsel anatomische eigenschappen van structuren verwant aan beweging Evidence based handelen 115
116 FT-INTERVENTIES GERICHT op ACTIVITEITEN? activiteiten in het kader van leren en toepassen van kennis communicatieactiviteiten bewegingsactiviteiten activiteiten in het kader van zich voortbewegen Evidence based handelen 116
117 FT-INTERVENTIES GERICHT op ACTIVITEITEN? activiteiten in het kader van zelfverzorging activiteiten in het kader van huishouden activiteiten in het kader van werk Evidence based handelen 117
118 FT-INTERVENTIES GERICHT op PARTICIPATIE? eigen verzorging mobiliteit uitwisseling van informatie sociale relaties huishoudelijk leven werk en beroep maatschappelijk leven Evidence based handelen 118
119 VERBANDEN tussen Stoornissen, Beperkingen, Participatieproblemen P S B S B P Evidence based handelen 119
120 VOORBEELD LAGE-RUGPIJN Evidence based handelen 120
121 VERWIJZING FT (N=267) Engers e.a Evidence based handelen 121
122 DIMENSIES van BEHANDELDOELEN in % KLACHTENEPISODE LAGE-RUGPIJN (N=237) functie activiteiten participatie < 6 w w. > 12 w. totaal Evidence based handelen 122
123 TOEPASSING FT-VERRICHTINGEN in % KLACHTENEPISODE < 6 weken (n=172) Evidence based handelen 123
124 TOEPASSING FT-VERRICHTINGEN in % KLACHTENEPISODE 6-12 weken (N=58) Evidence based handelen 124
125 TOEPASSING FT-VERRICHTINGEN in % KLACHTENEPISODE > 12 weken (n=37) Evidence based handelen 125
126 BELOOP LAGE-RUGPIJN interventie uitkomst effectmodificatoren Evidence based handelen 126
127 UITKOMST FYSIOTHERAPEUTISCHE INTERVENTIE behandelepisode behandelfrequentie niveau van activiteiten niveau van participatie Evidence based handelen 127
128 BEHANDELEPISODE FT IN % KLACHTENEPISODE LAGE-RUGPIJN (N=237) Evidence based handelen 128
129 AANTAL BEHANDELINGEN FT in % KLACHTENEPISODE LAGE-RUGPIJN (N=237) Evidence based handelen 129
130 UITKOMST in % PARTICIPATIE (N = 237) Evidence based handelen 130
131 UITKOMST VRAGENLIJSTEN (dis)ability. Roland Disability Questionnaire (RDQ). Oswestry Disability Questionnaire (ODQ). Quebec Back Pain Disability Scale (QBPDS)` Evidence based handelen 131
132 UITKOMST VRAGENLIJSTEN (in)adequaat ziek(t)egedrag. Pijn Coping Inventarisatielijst (PCI). Tampa Scale for Kinesiophobia (TSK). Fear Avoidance Belief Questionnaire (FABQ) Evidence based handelen 132
133 BELOOP LAGE-RUGPIJN interventie uitkomst effectmodificatoren Evidence based handelen 133
134 EFFECTMODIFICATOREN Nachemson & Jonsson, 2000 Neck and Back Pain Aandoening -gebonden factoren. ernst. duur. aard. plaats. pathologie Evidence based handelen 134
135 EFFECTMODIFICATOREN Nachemson & Jonsson, 2000 Neck and Back Pain Peroonsgebonden factoren. leeftijd, geslacht, opleiding, inkomen, beroep, verwachting, attributie, zelfeffectiviteit, verantwoordelijkheid, bewegingsgedrag, coping, locus of control, (bewegings)angst, steun, werksatisfactie (Linton, 2000) Evidence based handelen 135
136 EFFECTMODIFICATOREN Nachemson & Jonsson, 2000 Neck and Back Pain Werkgerelateerde factoren. Vingård & Nachemson, 2000 Sociaal gerelateerde factoren. Waddell & Waddell, 2000 Evidence based handelen 136
137 BELOOP ONDERWIJS studie opleiding uitkomst effectmodificatoren Evidence based handelen 137
138 EFFECTMODIFICATOREN onderwijs-gerelateerde factoren. docent: leeftijd, geslacht, scholing, ervaring, attributie, werksatisfactie, state of the art, informatiebereidheid, attitude. praktijk: gebouw, inrichting, outillage, studiemateriaal, werkplaats Evidence based handelen 138
139 STELLING VI De docent in het paramedische onderwijs is een negatieve effectmodificator in de wetenschappelijke oriëntatie van het curriculum. Evidence based handelen 139
140 SCHOLING op MAAT SOM Evidence based handelen 140
141 TOT HIERTOE! HOE VERDER? STUDIEDAGEN Evidence based handelen 141
142 AANBEVOLEN LITERATUUR Muir Gray, Evidence-based Health Care, 1997 Eliens A, Evidence based verpleegkunde, 1998 Offringa M e.a., Inleiding in evidence-based medicine, 2000 Sackett DL e.a., Evidence-based medicine: how to practice and teach EBM, 2000 Aufdemkampe G e.a., Hoe vind ik het?, 2000 Oostendorp RAB, Tussen praktijk en wetenschap: de uitdaging voor de paramedische zorg, 2001 Stuyt PMJ, Medisch onderwijs: kwaliteit in balans, 2001 Evidence based handelen 142
143 DANK voor uw AANDACHT Evidence based handelen 143
EVIDENCE-BASED ALLIED HEALTH CARE. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp
EVIDENCE-BASED ALLIED HEALTH CARE Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Nederlands Paramedisch Instituut UMC St Radboud Hogeschool van Arnhem en Nijmegen NVLF 1 ORIËNTATIE op LOGOPEDIE NVLF Visie 2000-2005 NVLF
Nadere informatieHET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE
HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Vrije Universiteit Brussel UMC St Radboud, Nijmegen NPi, Amersfoort 1 NVMT 4e LUSTRUM VAN HARTE PROFICIAT 2 WAAROM
Nadere informatieFYSIOTHERAPIE, OP Z N KOP?
FYSIOTHERAPIE, OP Z N KOP? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Kwaliteitsavond RGF West Brabant 1 2 3 4 5 6 OPBOUW van de LEZING waarom ja tegen West-Brabant evidence based practice (EBP) ketenzorg: wat betekent
Nadere informatieMULTIDISCIPLINAIRE VISIE op DIAGNOSTIEK en BEHANDELING van het LUMBOSACRAAL RADICULAIR SYNDROOM
MULTIDISCIPLINAIRE VISIE op DIAGNOSTIEK en BEHANDELING van het LUMBOSACRAAL RADICULAIR SYNDROOM 1 HNP-onderzoek UMC St Radboud Evidence-based handelen bij postoperatief LRS: een uitdaging! Prof.dr. Rob
Nadere informatieThemamiddag ter gelegenheid van de instelling van het lectoraat van dr. Frits Oosterveld 21 maart 2002 Saxion Hogeschool Enschede
Themamiddag ter gelegenheid van de instelling van het lectoraat van dr. Frits Oosterveld 21 maart 2002 Saxion Hogeschool Enschede 20-3-2013 Lectoraat Frits Oosterveld 1 Frits, van harte proficiat! 20-3-2013
Nadere informatieLAGE-RUGPIJN EN FYSIOTHERAPIE IN EEN NIEUW PARADIGMA
LAGE-RUGPIJN EN FYSIOTHERAPIE IN EEN NIEUW PARADIGMA Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp drs. Trudy E. Bekkering dr. Erik J.M. Hendriks Nederlands Paramedisch Instituut UMC St Radboud WOK EMGO Instituut Kennismanagement,
Nadere informatieFysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag?
Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag? Prof. dr. Rob A.B. Oostendorp Nederlands Paramedisch Instituut Amersfoort UMC St Radboud, Nijmegen Werkgroep Onderzoek Kwaliteit AANDACHTSPUNTEN doel conventionele
Nadere informatieBij gebrek aan bewijs
Bij gebrek aan bewijs kennis is macht! internet in de spreekkamer P.A. Flach Bedrijfsarts Arbo- en milieudienst RuG 09-10-2006 1 3 onderdelen 1. Wat is EBM 2. Zoeken in PubMed 3. Beoordelen van de resultaten
Nadere informatieInleiding Methodologie Master MBRT Hogeschool INHOLLAND 27 november Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp
Inleiding Methodologie Master Hogeschool INHOLLAND 27 november 2003 Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp WAT GAAN WE DOEN? Inleiding op Evidence-based Practice (EBP) Diagnostisch onderzoek onderzoek Interventieonderzoek
Nadere informatieWaarom richtlijnen lage-rugpijn? - Sociale Geneeskunde - Radboud Universiteit Nijmegen
Waarom richtlijnen lage-rugpijn? - Sociale Geneeskunde - Radboud Universiteit Nijmegen - 2012 1. Documenten Waarom richtlijnen lage-rugpijn - Sociale Geneeskunde - Radboud Unive.. Pag. 2 INTRODUCTIE WAAROM
Nadere informatieBiopsychosociaal model
Biopsychosociaal model binnen de behandeling van whiplash-patiënten Wendy Peeters, MScMT Dr. Arianne Verhagen Prof. dr. Rob Oostendorp 1 23-03-2001 Doel presentatie State of the art wetenschappelijke evidentie
Nadere informatieBeroepsprofiel FT, KNGF 2005 Competentieprofiel, SROF Wat doen we ermee? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp
Beroepsprofiel FT, KNGF 2005 Competentieprofiel, SROF 2005 Wat doen we ermee? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Beroepsprofiel FT 2005 Domein Fysiotherapie Waarom een beroepsprofiel? Een nieuw beroepsprofiel?
Nadere informatieBewegingsvrijheid in het dagelijkse functioneren als uitgangspunt voor een meetinstrument voor patiënten met schouderklachten
Bewegingsvrijheid in het dagelijkse functioneren als uitgangspunt voor een meetinstrument voor patiënten met schouderklachten RAB Oostendorp JWH Elvers IN Sierevelt KWAP van der Heijden Nederlands Paramedisch
Nadere informatieKlinisch redeneren moeilijker dan het lijkt! Em. prof. dr. Rob Oostendorp Drs. Geert Rutten Dr. Janneke Harting Prof. dr. Ria Nijhuis van der Sanden
Klinisch redeneren moeilijker dan het lijkt! Em. prof. dr. Rob Oostendorp Drs. Geert Rutten Dr. Janneke Harting Prof. dr. Ria Nijhuis van der Sanden Wat kunt u verwachten? Spreek- en behandelkamer van
Nadere informatieEvidence-Based Nursing. Bart Geurden, RN, MScN
Evidence-Based Nursing Bart Geurden, RN, MScN Trends in Verpleegkunde Jaren 1980: Systematisch werken Focus op proces Jaren 1990: Verpleegkundige diagnostiek Focus op taal Aandacht verschuift van proces
Nadere informatieHelpt het hulpmiddel?
Helpt het hulpmiddel? Het belang van meten Zuyd, Lectoraat Autonomie en Participatie Faculteit Gezondheidszorg Dr. Ruth Dalemans, Prof. Sandra Beurskens 08-10-13 Doelstellingen van deze presentatie Inzicht
Nadere informatieWhiplash en duizeligheid: een paar apart Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp
Whiplash en duizeligheid: een paar apart Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Wat te vewachten? 1. Praktijkervaring en registratie 2. Whiplash-trial 3. Prognostische factoren 1. Patiëntgegevens 1998 2003 Praktijk
Nadere informatieEvidence zoeken @ WWW
Evidence zoeken @ WWW Dirk Ubbink Evidence Based Surgery 2011 Informatie Jaarlijks: >20.000 tijdschriften en boeken MEDLINE: >6.700 tijdschriften Jaarlijks 2 miljoen artikelen gepubliceerd 5500 publicaties
Nadere informatiePeer review EBM. Ontwikkeld door WVVK in opdracht van Pro-Q-Kine
Peer review EBM Inleiding Doelstellingen? Attitude: bereid zijn om evidence based te handelen, om expertise te delen, om evidentie te bespreken Kennis: wat is EBM, wat is evidentie, wat is een richtlijn,
Nadere informatieTOEKOMSTVISIE FYSIOTHERAPIE CIVIEL
TOEKOMSTVISIE FYSIOTHERAPIE CIVIEL SYMPOSIUM TOEKOMSTVISIE FYSIOTHERAPIE DEFENSIE 20 NOVEMBER 2002 Defensie 1 Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp wetenschappelijk directeur Nederlands Paramedisch Instituut hoogleraar
Nadere informatieDirk Ubbink. Evidence Based Surgery Workshop 2010
Dirk Ubbink Evidence Based Surgery Workshop 2010 Jaarlijks: 20.000 tijdschriften 17.000 nieuwe boeken MEDLINE: >6.700 tijdschriften jaarlijks 2 miljoen artikelen gepubliceerd 5500 publicaties per dag!
Nadere informatieParamedisch OnderzoekCentrum
Pijngerelateerde vrees voor (her)letsel: inschatten of meten? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Ronald van de Ven MSc Olaf van der Zanden MSc Prof.dr. Willen Duquet Wat te verwachten? Inleiding / probleemstelling
Nadere informatieVoorwoord 1 0. Inleiding 1 1
Inhoud Voorwoord 1 0 Inleiding 1 1 1 Evidence-based diëtetiek: principes en werkwijze 1 3 Inleiding 1 3 1.1 Evidence-based diëtetiek 1 3 1.2 Het ontstaan van evidence-based handelen 1 5 1.3 Evidence-based
Nadere informatieEvidence Based Practice
Hoe lees je als verpleegkundige een artikel? Anne-Margreet van Dishoeck en Marjolein Snaterse Namens de Werkgroep Wetenschappelijk onderzoek; Mattie Lenzen Ingrid Schiks Henri van de Wetering Ellen van
Nadere informatie25 jaar whiplash in Nederland
25 jaar whiplash in Nederland Vanuit een fysiotherapeutisch perspectief Maarten Schmitt M.Sc 1 2 Fysiotherapeut & manueeltherapeut Hoofd van de Divisie Onderwijs Stichting Opleidingen Musculoskeletale
Nadere informatieCOMPRESSIE- of TRACTIETHERAPIE bij ASPECIFIEKE NEKPIJN: WAT HELPT?
Paramedisch OnderzoekCentrum POC COMPRESSIE- of TRACTIETHERAPIE bij ASPECIFIEKE NEKPIJN: WAT HELPT? Prof.dr. Rob Oostendorp Ann Pattyn MSc Dr. Wendy Scholten-Peeters Prof.dr. William Duquet Fysiotherapie
Nadere informatieVAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE
VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE Drs. Willemke Stilma Docent verpleegkunde HvA Mede met dank aan dr. Anne Eskes 1 INHOUD 5 stappen EBP Formuleren van een klinische vraagstelling PICO Zoekstrategie
Nadere informatieWAT NEMEN WE MEE NAAR HUIS
NVMT-Congres 2003 1 WAT NEMEN WE MEE NAAR HUIS PROF.DR. Rob A.B. Oostendorp NVMT-Congres 2003 2 OMVANG van het GEZONDHEIDSPROBLEEM NEKPIJN NVMT-Congres 2003 3 OMVANG van NEKPIJN GUEZ e.a., Acta Orthop
Nadere informatieGebruik van meetinstrumenten bij whiplash: een casestudy
Gebruik van meetinstrumenten bij whiplash: een casestudy Wendy Scholten-Peeters Arianne Verhagen Karin Neeleman-vd Steen Rob Oostendorp 1 Doel Inzicht geven in bruikbaarheid vragenlijsten Hoe Wat Waarom
Nadere informatieEvidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog
Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten Ton Kuijpers, Epidemioloog Guru based medicine Inhoud Voorbeeld van een wetenschappelijk onderzoeksdesign (RCT) Mate van bewijs Conclusies
Nadere informatieADDENDUM 2 bij HAND-OUTS I
ADDENDUM 2 bij HAND-OUTS I BABYLONISCHE SPRAAKVERWARRING? EENHEID van TAAL! WELKE TAAL / TERMINOLOGIE? ICD Al heel lang behoefte aan gestructureerd vastleggen van gegevens: ca. 1880: ICD, International
Nadere informatieKinesiofobie bij lage-rugpijn: een eenvoudige manier
Paramedisch Onderzoek Centrum POC Kinesiofobie bij lage-rugpijn: een eenvoudige manier Prof.dr. Rob Oostendorp Nancy Demolon, MSc Olaf van der Zanden, MSc Prof.dr. William Duquet Fysiotherapie werkt Wat
Nadere informatiebehandeling volgens de KNGF-richtlijn bij mensen met artrose aan de heup en/of knie.
Samenvatting De primaire doelstelling van het onderzoek was het onderzoeken van de lange termijn effectiviteit van oefentherapie en de rol die therapietrouw hierbij speelt bij patiënten met artrose aan
Nadere informatieRichtlijnen wat zijn ze en worden ze ook toegepast?
Richtlijnen wat zijn ze en worden ze ook toegepast? Lentecongres - Vlaamse Vereniging voor Psychiatrie Marleen Finoulst Arts-journalist Coördinator www.gezondheidenwetenschap Hoofdredacteur Knack-Bodytalk
Nadere informatieVerschuiving in fysiotherapie bij whiplash -patiënten: werkelijkheid of theorie?
Verschuiving in fysiotherapie bij whiplash -patiënten: werkelijkheid of theorie? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Mary J.M. Oomen, MSc Edith O.G.C. Rietra, MSc Olaf C.M.W. van der Zanden, MSc KNGF 3-11-2000
Nadere informatieWhiplash: Van structuur naar gezondheidsprofiel Waarom deze titel?
Whiplash: Van structuur naar gezondheidsprofiel Waarom deze titel? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp wetenschappelijk directeur, Nederlands Paramedisch Instituut, Amersfoort; bijzonder hoogleraar Paramedische
Nadere informatieSystematic Reviews Dr. Hester Vermeulen
Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Amsterdam School of Health Professionals / HvA Amsterdam Kwaliteit en Proces Innovatie / AMC Amsterdam Systematisch literatuur onderzoek RCT s worden gemaakt om
Nadere informatieInleiding Klinimetrie Documenten 01 Inleiding Klinimetrie Nederlands Paraamedisch Instituut 2006 Pag. 2
Inleiding Klinimetrie 2006 1. Documenten 01 Inleiding Klinimetrie Nederlands Paraamedisch Instituut 2006 Pag. 2 Wanneer bij wie welk meetinstrument? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Inleiding Klinimetrie 2006
Nadere informatieLiteratuuronderzoek. Systematische Review Meta-Analyse. KEMTA Andrea Peeters
Literatuuronderzoek Systematische Review Meta-Analyse KEMTA Andrea Peeters Waarom doen? Presentatie 1. Begrippen systematische review en meta-analyse 2. Hoe te werk gaan bij het opzetten van een review
Nadere informatieintroductie Wilcoxon s rank sum toets Wilcoxon s signed rank toets introductie Wilcoxon s rank sum toets Wilcoxon s signed rank toets
toetsende statistiek week 1: kansen en random variabelen week : de steekproevenverdeling week 3: schatten en toetsen: de z-toets week : het toetsen van gemiddelden: de t-toets week 5: het toetsen van varianties:
Nadere informatieParamedisch OnderzoekCentrum
Van bruine klapper tot Extremiteiten. Manuele therapie in enge en ruime zin Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Boekpresentatie 25 augustus 2006 Wat kunt u verwachten? Boekzwangerschap: van knop naar extremiteit
Nadere informatieOntwikkelen van een Cochrane Systematic Review over interventies
Ontwikkelen van een Cochrane Systematic Review over interventies 22 en 23 Maart 2016 Bestemd voor personen die in het kader van de Cochrane Collaboration een systematische review over interventies gaan
Nadere informatieArbocuratieve fysiotherapie: een effectieve beweging?
Arbocuratieve fysiotherapie: een effectieve beweging? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Even voorstellen Even voorstellen: Rob Oostendorp 1942: geboren in Nijmegen 1961: gymnasium Canisius College, Nijmegen
Nadere informatieSYMPOSIUM voor FYSIOTHERAPEUTEN Elk z n rol
SYMPOSIUM voor FYSIOTHERAPEUTEN Elk z n rol AFDELING FYSIOTHERAPIE Academisch Ziekenhuis Maastricht 14 september 2001 1 FYSIOTHERAPIE, WELKE ROL BIJ POSTTRAUMATISCHE DYSTROFIE? 2 RICHTLIJNEN en UITGANGSPUNTEN
Nadere informatiePosition Paper #Not4Sissies
huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde Position Paper #Not4Sissies Lizette Wattel Coördinator UNO-VUmc Coördinator Onderzoekslijn Geriatrische Revalidatie Ewout Smit AIOTO Ouderengeneeskunde Programma
Nadere informatieParamedisch OnderzoekCentrum
Kinesiofobie bij lage-rugpijn: een eenvoudige manier Prof.dr. Rob Oostendorp Nancy Demolon, MSc Olaf van der Zanden, MSc Prof.dr. William Duquet Wat te verwachten? Interagerende factoren van acute naar
Nadere informatieSystematic Reviews Dr. Hester Vermeulen
Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Amsterdam School of Health Professionals / HvA Amsterdam Kwaliteit en Proces Innovatie / AMC Amsterdam Goede zorg Effectief Doelmatig Veilig Tijdig Toegankelijk
Nadere informatieSamenvatting. Effectiviteit van ergotherapie: stand van zaken
Samenvatting Effectiviteit van ergotherapie: stand van zaken Ergotherapie is een paramedisch beroep dat gericht is op het verbeteren van het zelfstandig functioneren door het individu in de voor die persoon
Nadere informatieBeoordelingskader voor de kwaliteit van verslaglegging door fysiotherapeuten
Beoordelingskader voor de kwaliteit van verslaglegging door fysiotherapeuten Prof. dr. Rob A.B. Oostendorp Drs. D. Pluimers Opdrachtgever: Zorgverzekeraar VGZ Uitvoering: Kwaliteit van Zorg UMC St Radboud
Nadere informatieWelkom op de implementatie cursus KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn
Welkom op de implementatie cursus KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn Samengesteld door: Marcel Heijmans, MSc Leo Hagenaars Dr. Erik Hendriks Prof.dr. Rob Oostendorp 2 Opzet van de cursus
Nadere informatieEvidence Based Practise versus Practice Based Evidence
Evidence Based Practise versus Practice Based Evidence Dr. John Verhoef (Lector) Lectoraat Eigen Regie Hogeschool Leiden, Cluster Zorg verhoef.j@hsleiden.nl Waar hebben we het over? Evidence Based Practice
Nadere informatieParamedisch OnderzoekCentrum
Manueeltherapeutische classificaties voor lage-rugpijn: uitdaging voor de toekomst. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Prof.dr. Janusz Bromboszcz Opbouw Relevantie van classificaties voor MT Profielen KNGF-richtlijn
Nadere informatieBent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A.
Bent u gemotiveerd? Een Experimenteel Onderzoek naar de Invloed van een op het Transtheoretisch Model Gebaseerde Interventie op de Compliance bij de Fysiotherapeutische Behandeling van Psychiatrische Patiënten
Nadere informatieObservationeel onderzoek Patiënt-controleonderzoek Cohortonderzoek Cross-sectioneel Systematisch review
Zoekstrategie JGZ-richtlijn Taalontwikkeling Om de uitgangsvragen op een gestructureerde manier uit te werken zijn deze eerst omgevormd tot PICO uitgangsvragen. Hierbij wordt achtereenvolgens het volgende
Nadere informatieParamedisch OnderzoekCentrum
IMPLEMENTATIE: welke weg? Prof.dr. Rob Oostendorp Dr. Michel Wensing Prof.dr. Richard Grol Implementatie Kenmerken implementatie (ZON, 1997; Gezondheidsraad, 2000). Procesmatige en planmatige invoering.
Nadere informatieDIRECTE TOEGANKELIJKHEID MANUELE THERAPIE VANUIT WETENSCHAPPELIJK PERSPECTIEF
DIRECTE TOEGANKELIJKHEID MANUELE THERAPIE VANUIT WETENSCHAPPELIJK PERSPECTIEF Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp 18-2-2013 Jaarcongres Fysiotherapie 2003 1 BESTAAT ER EVIDENCE VOOR DIRECTE TOEGANKELIJKHEID MANUELE
Nadere informatie- Geplaatst in VISUS EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE?
- Geplaatst in VISUS 4-2017 - EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE? Om de verschillen tussen de kennis uit het laatste wetenschappelijk bewijs en de klinische praktijk kleiner te maken is de afgelopen
Nadere informatieVerschillendedesigns beantwoorden verschillende vragen
Verschillendedesigns beantwoorden verschillende vragen Zelf echo s uitvoeren bij IVF Hoe betrouwbaar zijn de beelden? Hoe vaak worden vrouwen zwanger? Hoe voelende koppelszicherbij? Watkosthet? 1 Hoe betrouwbaar
Nadere informatieKwaliteitsindicatoren in de paramedische zorg
Kwaliteitsindicatoren in de paramedische zorg Prof.dr. Rob Oostendorp, Afdeling Kwaliteit van Zorg (WOK), UMC St Radboud, Nijmegen Nederlands Paramedisch Instituut, Amersfoort Op weg naar kwaliteit Sinds
Nadere informatieErgotherapeutische Energiemanagement interventies en de effecten op vermoeidheid
Ergotherapeutische Energiemanagement interventies en de effecten op vermoeidheid Resultaten van een systematisch review en een toepassing voor de praktijk Lyan Blikman, MSc. Bewegingswetenschapper PhD
Nadere informatieLAGE-RUGPIJN: parade van richtlijnen. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp
LAGE-RUGPIJN: parade van richtlijnen Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp PARADE van RICHTLIJNEN KNGF-richtlijn MT en Lage-rugpijn, in druk Richtlijn Aspecifieke lage-rugklachten, 2003 KNGF-richtlijn Lage-rugpijn,
Nadere informatieDe 7 stappen van een CAT
De 7 stappen van een CAT Patiënt (praktijk) Vertaalslag (expert) Wetenschap (literatuur) 1 klinisch scenario trefwoorden 2 klinische vraag 3 literatuur search 4 kritisch beoordelen artikel 7 bottom line
Nadere informatieChapter 9 Samenvatting CHAPTER 9. Samenvatting
Chapter 9 Samenvatting CHAPTER 9 Samenvatting 155 Chapter 9 Samenvatting SAMENVATTING Richtlijnen en protocollen worden ontwikkeld om de variatie van professioneel handelen te reduceren, om kwaliteit van
Nadere informatieAdherence aan HWO en meer bewegen
Adherence aan HWO en meer bewegen Een experimenteel onderzoek naar de effecten van het motivationele stadium van patiënten en de adherence aan huiswerkoefeningen (HWO) bij fysiotherapie en het meer bewegen.
Nadere informatieMethodologie & onderzoek
JAAR 2 Methodologie & onderzoek Klinische les en Critical Appraised Topic deeltaak 11.3a en KET 11 in de leerlijn wetenschap. Wat is Een klinische les Een CAT Wat is een klinische les In een klinische
Nadere informatieFysiotherapie na acceleratie deceleratie trauma. Fysiotherapie na acceleratie deceleratie trauma. Fysiotherapie na acceleratie deceleratie trauma
Hans Allaart Fysiotherapeut Sport Fysiotherapeut Orthopedische Manueel Th. Dryneedling Hans Allaart Fysiotherapeut Sport Fysiotherapeut Orthopedische Manueel Th. Dryneedling Fysiotherapie na acceleratie
Nadere informatieInhoudstafel Zin en onzin van evidence based werken? Wit-Gele Kruis van Vlaanderen. Irina Dumitrescu Sam Cordyn. 1. Evidence Based Practice
Zin en onzin van evidence based werken? Wit-Gele Kruis van Vlaanderen Irina Dumitrescu Sam Cordyn Oostende, 24/03/2015 2/N Inhoudstafel 1. Evidence Based Practice 2. Evidence Based Nursing 3. Discussie
Nadere informatieComparison: Kinderen zonder deze risicofactor.
Zoekstrategieën JGZ-richtlijn Taalontwikkeling oekstrategie Om de uitgangsvragen op een gestructureerde manier uit te werken tot beantwoordbare vragen zijn deze eerst omgewerkt tot PICO uitgangsvragen.
Nadere informatieMODULE Evidence Based Midwifery
VZW Vlaamse Organisatie van Vroedvrouwen vzw MODULE Evidence Based Midwifery Van Schoonbekestraat 143 Sint-Jacobsmarkt 84 2018 Antwerpen 2000 Antwerpen Programma Overzicht Dag 1: maandag 8 november 2010
Nadere informatieOnderzoeksdesigns. Ellen Tromp, epidemioloog St Antonius ziekenhuis
Onderzoeksdesigns Ellen Tromp, epidemioloog St Antonius ziekenhuis Inhoud Inleiding Wetenschappelijk bewijs Opdracht Verschillende onderzoekdesigns De drie componenten van evidence-based practice Wetenschappelijk
Nadere informatieADDENDUM 1: HAND-OUTS I
ADDENDUM 1: HAND-OUTS I Functionele syndromen Biomedisch en biopsychosociaal model Begrippenkaders ICF Patroonherkenning / patiëntprofiel Vlaggenparade Functionele syndromen Geen goede (medische) verklaring
Nadere informatieEBM. Domein arts. Overwegingen bij domein arts
EBM Wetenschappelijke uitkomsten uit klinisch relevant prognostisch, diagnostisch en therapeutisch onderzoek. Kennis, ervaring, persoonlijke waarden en verwachtingen van de dokter zelf. De individuele
Nadere informatieKNGF-richtlijnen bij Lage-rugpijn: Fysiotherapie of Manuele therapie? Dr. Erik J.M. Hendriks Prof. Dr. Rob A.B. Oostendorp
KNGF-richtlijnen bij Lage-rugpijn: Fysiotherapie of Manuele therapie? Dr. Erik J.M. Hendriks Prof. Dr. Rob A.B. Oostendorp 1 2 Met dank aan de auteurs KNGF-richtlijn Manuele therapie (2003) Heijmans M,
Nadere informatieCursus Statistiek Parametrische en non-parametrische testen. Fellowonderwijs Intensive Care UMC St Radboud
Cursus Statistiek Parametrische en non-parametrische testen Fellowonderwijs Intensive Care UMC St Radboud Vergelijken gemiddelde met hypothetische waarde 13 24 19 18 11 22 10 17 14 31 21 18 22 12 18 11
Nadere informatieEvidence based nursing: wat is dat?
Evidence based nursing: wat is dat? Sandra Beurskens Lector kenniskring autonomie en participatie van mensen met een chronische ziekte Kenniskring autonomie en participatie EBN in de praktijk: veel vragen
Nadere informatieVerzekeringsgeneeskunde en Wetenschap
Verzekeringsgeneeskunde en Wetenschap hoop voor de toekomst! Em. Prof. Dr. Haije Wind, verzekeringsarts Amsterdam, 14 maart 2019 Amsterdam UMC locatie AMC, Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid,
Nadere informatieEvidence Based Practice in de alledaagse praktijk. Definitie EBP 16-4-2015
Evidence Based Practice in de alledaagse praktijk Lies Braam, verpleegkundig specialist neurologie 26 maart 2015 V &VN neurocongres Definitie EBP Bij EBP gaat het om klinische beslissingen op basis van
Nadere informatieWERKT DE WEBCARE INTERVENTIE?
WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE? Onderwerp: Hoe lees ik een wetenschappelijk artikel? Marjolein Snaterse, docent/onderzoeker Faculteit Gezondheid, Hogeschool van Amsterdam TOCH MAAR WEER: EVIDENCE BASED PRACTICE
Nadere informatieWELKOM! Belangrijke vraag bij EBP. Definitie EBP Wat is nu Evidence-Based Practice? Waarom is evidence-based mondzorg nodig? O.a.
WELKOM! Waarom is evidence-based mondzorg nodig? O.a. Veel informatie mondzorg/verzorging in media en internet Nieuwe ontwikkelingen in behandelingen, producten en materialen Bijhouden vakkennis & Levenlang
Nadere informatieKennis in Beweging. 30/10/14 MTP Fysiotherapie/KBC Haaglanden 1
Kennis in Beweging 30/10/14 MTP Fysiotherapie/KBC Haaglanden 1 Eisen en doelen overheid Opdracht Kwaliteitsinstituut: maak kwaliteit transparant. Kwaliteitsstandaarden & Meetinstrumenten Tripartiet (patiënten,
Nadere informatieNVMT - kaderdag 25 april
NVMT - kaderdag 25 april 2002 1 RICHTLIJNEN MANUELE THERAPIE en LAGE-RUGPIJN een huwelijk uit liefde of een gedwongen huwelijk? NVMT - kaderdag 25 april 2002 2 Inhoud Algemene inleiding richtlijnen NVMT-richtlijn
Nadere informatie8-1-2015. De therapeutische relatie,cognitieve stoornissen en recovery: Wat moet de professional daar nu mee?
De therapeutische relatie,cognitieve stoornissen en recovery: Wat moet de professional daar nu mee? Best beschikbare evidentie voor nut therapeutische relatie? Prof. Dr. C.A.J. de Jong: NISPA (Addiction
Nadere informatieRecente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek
Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek Prof dr JJM van Delden Julius Centrum, UMC Utrecht j.j.m.vandelden@umcutrecht.nl Inleiding Medisch-wetenschappelijk
Nadere informatieOnderscheid door Kwaliteit
Onderscheid door Kwaliteit 2010 Algemeen Binnen de intensieve overeenkomst fysiotherapie 2010 verwachten wij van u 1, en de fysiotherapeuten vallend onder uw overeenkomst, een succesvol afgeronde toets
Nadere informatieDE RUG GEKEERD. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp
1 DE RUG GEKEERD Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp 2 Wat gaan we doen? Beroeps- en arbeidsrelevante aandoeningen In de weg zitten Beloop Lage-rugpijn De rug gekeerd De vlaggenparade Gele vlaggen Prognostische
Nadere informatieLUSTRUMPROGRAMMA OPLEIDING MONDZORGKUNDE UTRECHT:
Op weg naar een Kamer Mondzorg Josef Bruers LUSTRUMPROGRAMMA OPLEIDING MONDZORGKUNDE UTRECHT: Quality for the future 4 oktober 2013 Kamer Mondzorg Werktitel voor een initiatief om in Nederland te komen
Nadere informatieSamenvatting. The Disability Assessment Structured Interview, Its reliability and validity in work disability assessment, 2010
Samenvatting The Disability Assessment Structured Interview, Its reliability and validity in work disability assessment, 2010 Als werknemers door ziekte hun werk niet meer kunnen doen betaalt de werkgever
Nadere informatiee-exercise bij knie en heup artrose
e-exercise bij knie en heup artrose Ontwikkeling, evaluatie en implementatie Corelien Kloek (TiU, NIVEL, UMCU, HU) Daniël Bossen (HvA), Joost Dekker (VUmc), Dinny de Bakker (TiU, NIVEL), Cindy Veenhof
Nadere informatieValidatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners
Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners van Somatische en Psychogeriatrische Afdelingen Validation of the Depression List (DL) and the Geriatric
Nadere informatieSubstantial Clinical Important Benefit van de CMS en SST!! Toepassing van schoudervragenlijsten bij patiënten van het Schoudernetwerk Twente
Substantial Clinical Important Benefit van de CMS en SST!! Toepassing van schoudervragenlijsten bij patiënten van het Schoudernetwerk Twente Donald van der Burg Onderzoek naar responsiviteit van de CMS/SST
Nadere informatieWetenschappelijk Onderzoek Is Evidence Based Practice informatie beschikbaar voor iedereen? Jef Adriaenssens RN, MsN, PhD
Wetenschappelijk Onderzoek Is Evidence Based Practice informatie beschikbaar voor iedereen? Jef Adriaenssens RN, MsN, PhD Evidence Based Practice 2 "the integration of the best research evidence with clinical
Nadere informatieWetenschappelijke vorming in de huisartsopleiding
Versiedatum: 0-0-06 Pagina van 5 De wetenschappelijke onderbouwing van het huisartsgeneeskundig handelen vormt een belangrijke leidraad voor de huisarts. Deze moet een wetenschappelijke onderbouwing kunnen
Nadere informatiePatient reported Outcomes in Cognitive Impairement (PROCOG)
Patient reported Outcomes in Cognitive Impairement (PROCOG) Bowman, L. (2006) "Validation of a New Symptom Impact Questionnaire for Mild to Moderate Cognitive Impairment." Meetinstrument Patient-reported
Nadere informatieDe Relatie tussen Angst en Psychologische Inflexibiliteit. The Relationship between Anxiety and Psychological Inflexibility.
RELATIE ANGST EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 1 De Relatie tussen Angst en Psychologische Inflexibiliteit The Relationship between Anxiety and Psychological Inflexibility Jos Kooy Eerste begeleider Tweede
Nadere informatieLeren verbeteren met gegevens over voorgeschreven medicijnen. Bram Plouvier Predictive analytics consultant
Leren verbeteren met gegevens over voorgeschreven medicijnen Bram Plouvier Predictive analytics consultant BI Podium Advanced Analytics 23 mei 2017 Advanced Analytics in de gezondheidszorg Santeon en de
Nadere informatieDe beantwoordbare vraag (PICO)
4. Interpretatie effect (relevantie) 5. Toepassen in de praktijk De beantwoordbare vraag (PICO) Welke patiënten? P Welke interventie? Welk alternatief (comparison)? Welke uitkomst (outcome)? I C O P I
Nadere informatieEvidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Margriet Moret - Hartman, methodoloog
Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten Margriet Moret - Hartman, methodoloog Inhoud 1. Evidence Based Richtlijnontwikkeling 2. Voorbeeld van een wetenschappelijk onderzoek
Nadere informatieDisclosure belangen spreker
Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder
Nadere informatieBeschrijvende statistiek
Beschrijvende statistiek Beschrijvende en toetsende statistiek Beschrijvend Samenvatting van gegevens in de steekproef van onderzochte personen (gemiddelde, de standaarddeviatie, tabel, grafiek) Toetsend
Nadere informatie