EBM. Domein arts. Overwegingen bij domein arts

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "EBM. Domein arts. Overwegingen bij domein arts"

Rosalia de Groot
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

EBM Wetenschappelijke uitkomsten uit klinisch relevant prognostisch, diagnostisch en therapeutisch onderzoek. Kennis, ervaring, persoonlijke waarden en verwachtingen van de dokter zelf.

1 EBM Wetenschappelijke uitkomsten uit klinisch relevant prognostisch, diagnostisch en therapeutisch onderzoek. Kennis, ervaring, persoonlijke waarden en verwachtingen van de dokter zelf. De individuele voorkeuren, verwachtingen en zorgen van de patiënt. Triade Domein arts Kennis en ervaring (bv. met soortgelijke patiënten, gesprek met opleider, boeken) Pluis /niet pluis gevoel Overtuigingen, vooroordelen, hobby s, emoties. Overwegingen bij domein arts Heb je eerdere ervaringen met soortgelijke patiënten? Wat heb je hierover geleerd tijdens je studie? Wat zie je als doel van je bemoeienis met deze patiënt? Wat is je ongerustheid over deze patiënt (pluis/nietpluis gevoel)? Wat waren de objectieve bevindingen bij deze patiënt? Hoe interpreteer je deze bevindingen? Heb je de feedback van de specialist? Roept de patiënt een uitgesproken gevoel bij je op? 1

2 Domein patiënt Klinische gegevens van de patiënt (leeftijd, buikpijn etc.) Context klinische probleem (eerdere klachten, consultatie gedrag) Referentiekader van de patiënt Zorgen van de patiënt Behandelvoorkeuren van de patiënt Sociale achtergrond Overwegingen bij domein patiënt Welke betekenis geeft de patiënt aan zijn/haar klachten? Wat zegt de omgeving over deze klachten? Hoe gaat de patiënt met zijn/haar klachten om? Ondervindt de patiënt beperkingen? Wat verwacht de patiënt? Domein wetenschappelijk bewijs Standaarden en richtlijnen met bijbehorende voetnoten Wetenschappelijke literatuur (PICO) Pyramid of Evidence De kennis en ervaring van specialisten 2

3 Overwegingen bij domein wetenschappelijk bewijs Naar welk wetenschappelijk bewijs heb je gezocht? Heb je naar de NHG standaard (en bijbehorende noten) gekeken? Heb je gezocht in de literatuur (op basis van een PICO)? Welke bronnen heb je bij het zoeken gebruikt? Hoe heb je het wetenschappelijk bewijs uit het gevonden onderzoek beoordeeld? Wat is de bewijskracht van de informatie die je hebt gevonden (is het een systematic review of meta analyse, RCT, cohort studie, casecontrol studie)? Is het type onderzoek (prognostisch, diagnostisch, therapeutisch) geschikt voor de vraag die je wilt beantwoorden? Wat is de betrouwbaarheid en validiteit van gebruikte testen in dit onderzoek? Wat is de vooraf kans op ziekte x? Wat is de achteraf kans op ziekte x? 5 staps methode EBM 1. Probleem vertalen in een beantwoordbare vraag 2. Efficiënt zoeken naar het beste bewijsmateriaal 3. Kritische beoordeling kwaliteit 4. Interpretatie effect (relevantie) 5. Toepassen in de praktijk De beantwoordbare vraag (PICO) Welke patiënten? P Welke interventie? Welk alternatief (comparison)? Welke uitkomst (outcome)? I C O 3

4 P I C O Patient Intervention Comparison Outcome Zoektermen incl. (bijna) synoniemen AND, OR, NOT Begrip a Begrip b a AND b a OR b a NOT b b NOT a Patiëntencasus en PICO vraag De heer Sluyter, 58 jaar en verpleegkundige, is bekend met stabiel hartfalen. Hij is ondanks optimale instelling op medicatie nog steeds enigszins kortademig. De huisarts adviseert om mee te doen met een binnenkort op te starten oefenprogramma van het revalidatiecentrum. De heer Sluyter vraagt welke voordelen hij zal hebben als hij mee doet. De huisarts herinnert zich vaag dat er een keer onderzoek is gedaan naar de kwaliteit van leven. Hij overhandigt de heer Sluyter een informatiefolder over het oefenprogramma en vraagt hem over een aantal weken terug te komen als hij weet wat hij wil. Zelf neemt de huisarts zich voor een CAT te gaan maken om de heer Sluyter zo correct mogelijk te informeren. 4

P I C O Patient Intervention Comparison Outcome Onderwerp in het Nederlands Hartfalen (bij een man van middelbare leeftijd) Oefenprogramma Reguliere zorg Verbeterde kwaliteit van leven Zoektermen

5 P I C O Patient Intervention Comparison Outcome Onderwerp in het Nederlands Hartfalen (bij een man van middelbare leeftijd) Oefenprogramma Reguliere zorg Verbeterde kwaliteit van leven Zoektermen incl. (bijna) synoniemen in het Engels Heart failure (Middle aged) Exercise Exercise therapy ( maar ook bv: rehabilitation) Usual care, of weglaten Quality of life 5 staps methode EBM 1. Probleem vertalen in een beantwoordbare vraag 2. Efficiënt zoeken naar het beste bewijsmateriaal Bronnen NHG standaarden Kleine kwalen Clinical evidence.de literatuur (Pubmed) Wat zoeken we? Pyramid of evidence 5

6 Hieruit volgt: Wat zoeken we? Presenteer eerst de systematische review/ meta analyse (als die wordt gebruikt in de CAT) Pas daarna losse studies Waar zoeken we? in de MeSH!! (Medical Subject Heading) Missen van publicaties door spelling: Amerikaans vs Brits anemia anaemia estrogen oestrogen center centre program programme tumor tumour Zoeken in de MeSH!! (Medical Subject Heading) Missen van publicaties door synoniemen; bijvoorbeeld huisarts Family physician Family doctor General practitioner GP 6

7 Zoeken in de MeSH!! (Medical Subject Heading) Te veel (niet relevante) publicaties door homoniemen, bijvoorbeeld GP general practice general practitioner genetic prediabetes guinea pig glycopeptides Zoeken in de MeSH!! (Medical Subject Heading) Te veel (niet relevante) publicaties door wel aanwezig, niet relevant, woord zoeken op hypertensie alle patiënten zijn geïncludeerd, behalve degenenen met hypertensie 5 staps methode EBM 1. Probleem vertalen in een beantwoordbare vraag 2. Efficiënt zoeken naar het beste bewijsmateriaal 3. Kritische beoordeling kwaliteit 7

8 Kritische beoordeling kwaliteit Beschrijving methodologie & beoordeling daarvan Ook systematische review = wetenschappelijke exercitie waarvoor regels gelden Hulpmiddel hiervoor: handboek kritisch lezen (met o.a. handige checklists) 5 staps methode EBM 1. Probleem vertalen in een beantwoordbare vraag 2. Efficiënt zoeken naar het beste bewijsmateriaal 3. Kritische beoordeling kwaliteit 4. Interpretatie effect (relevantie) Interpretatie effect (relevantie) Systematische review / meta analyse Benoem aantal studies & patiënten Gehele review Relevante subgroep analyse 8

9 Interpretatie effect (relevantie) Reviews & RCTs Hoe groot is het effect? Is dit klinisch relevant? Zijn de verschillen ook statistisch significant? Vele termen voor borderline significance P waardes vermelden. 5 staps methode EBM 1. Probleem vertalen in een beantwoordbare vraag 2. Efficiënt zoeken naar het beste bewijsmateriaal 3. Kritische beoordeling kwaliteit 4. Interpretatie effect (relevantie) 5. Toepassen in de praktijk Kernachtige samenvatting in conclusie & take home message Onderdelen van een CAT 1. Naam auteur en modulebegeleider 2. Titel 3. Inleiding / clinical scenario 4. Onderzoeksvraag / PICO 5. Methode literatuuronderzoek 6. Resultaten literatuursearch 7. Kritische beoordeling methodologie gebruikte artikelen 8. Kritische weergave resultaten gebruikte artikelen 9. Conclusies 10. Referenties 9

samenvattende (overzichts) tabellen waarin de belangrijkste kenmerken van de

10 Let op! Maximaal 1000 woorden voor de hele CAT Niet mee telt: literatuurlijst samenvattende (overzichts) tabellen waarin de belangrijkste kenmerken van de gebruikte artikelen staan vermeld Uitkomsten van 2e lijn onderzoek extrapoleren naar eerste lijn (setting!) NHG standaard als uitgangspunt beginscherm zoek heart failure 10

11 Heart failure Resultaat 1 Na opzoeken laatste term 11

12 Resultaat zoekactie Filters Hoe kom je in PubMed Ga naar PubMed via UB of CMB Toegang tot alle elektronische abonnementen RuG Bijvoorbeeld via homepage huisartsopleiding Klik op Opleiding (dokterstas) Klik op Algemeen Klik op Digitale faciliteiten Klik op Zoeken in de medische bibliotheek Klik op PubMed Later inloggen met accountgegevens Nestor 12

Vergelijkbare documenten

De beantwoordbare vraag (PICO)

4. Interpretatie effect (relevantie) 5. Toepassen in de praktijk De beantwoordbare vraag (PICO) Welke patiënten? P Welke interventie? Welk alternatief (comparison)? Welke uitkomst (outcome)? I C O P I