Ergotherapeutische Energiemanagement interventies en de effecten op vermoeidheid

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ergotherapeutische Energiemanagement interventies en de effecten op vermoeidheid"

Transcriptie

1 Ergotherapeutische Energiemanagement interventies en de effecten op vermoeidheid Resultaten van een systematisch review en een toepassing voor de praktijk Lyan Blikman, MSc. Bewegingswetenschapper PhD in TREFAMS-ACE Erasmus MC Revalidatiegeneeskunde

2 Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder - Onderzoek subsidie voor TREFAMS-ACE door Fonds NutsOhra (ZonMW )

3 Inhoud o Ergotherapie behandelingen voor Vermoeidheid in MS o Systematisch review effectiviteit Energie Management interventies o resultaten o praktisch implicaties o Individuele Energie Management behandeling in de praktijk (TREFAMS)

4 Ergotherapie behandelingen MS en vermoeidheid Klinisch: Belasting Belastbaarheid Internationaal: Energy (Conservation) Management of Fatigue Management

5 Systematisch review Energy Conservation Management (ECM)

6 Geïncludeerde interventies Packer programma: Managing Fatigue A six week course for energy conservation Energy Conservation Management (ECM) standardized fatigue self-management intervention Energie management strategieën Groepsbehandeling Face-to-face & Online/ tele-conference ECM-gerelateerde interventies Gebaseerd op MS-fatigue guidelines Interventie gericht op vermoeidheid, format, duur en frequentie niet relevant.

7 ECM groepsbehandeling effectief op korte termijn Moeheid (FIS & MFIS) effect sizes voor ECM variëren van 10 tot 24 voor totaal schalen en van 14 tot 3 voor subschalen van vermoeidheid Significante gemiddelde-grote effecten gevonden in de studies Effecten blijven behouden op langere termijn, maar niet gecontroleerd onderzocht Wat ontbreekt? lange termijn RCTs van goede kwaliteit Interventie versus controlebehandeling Participatie uitkomstmaat

8 Beoordelen bevindingen voor de praktijk Resultaten van 6 studies ( ) voornamelijk van toepassing op: Patiënten: MS diagnose, leeftijd 45 ± 15, alle typen MS en duur van MS, gemiddeld-ernstige vermoeidheid (FSS 4), minimaal-gemiddelde ernst MS (EDSS 6.0), N = 494. Design: RCTs (4) en CCTs (2) Interventie: ECM (Packer) behandeling (groepsbehandeling 6 wkn) 80% hoge kwaliteit studies Fatigue Impact Scale Korte termijn effecten (7-8 weken)

9 IECM Individual Energy Conservation Management Ergotherapeutisch Energie Management interventie

10 Opzet programma Energie management strategieën (Energy Conservation Strategies Survey-ECSS) ERGOTHERAPIERICHTLIJN Omgaan met vermoeidheid VERMOEIDHEID bij MS, CVA of de ziekte van Parkinson Een zesweekse cursus over energiebesparing Dr. Tanya L. Packer Nicky Brink Adele Sauriol Vertaal en bewerkt door Ernst Evenhuis & Isaline Eyssen Afdeling Revalidatiegeneeskunde VU medisch centrum, Amsterdam Drs. Edith Cup en Martine Josten Afdeling Revalidatie Ergotherapie UMC St Radboud Nijmegen November 2007

11 Doelen IECM De vermoeidheid verminderen en de participatie verbeteren door: patiënt te motiveren tot gedragsverandering patiënt te laten werken met de inhoud en oefeningen van de werkbladen energie management strategieën bespreken toepassen en behouden van energie management strategieën door de patiënt

12 Inhoud IECM Motivational Interviewing! COPM - probleeminventarisatie de Activiteitenweger Leerstijl Formuleren van Doel(en) (SMART) plan van aanpak Werkboek met energiemanagement strategieën en huiswerkopdrachten Uitvoeren van het behandelplan, werkbladen bespreken en opdrachten evalueren. Evaluatie: herhaling scoren COPM en evalueren van doelen en therapie.

13 Werkboek Werkbladen: - Balans in het dagschema - Uitvoering van activiteiten - Prioriteiten en normen - Communicatie - Belang van een balans tussen lichte & zware activiteiten (leefstijl en rust) - Houding en Ergonomie - Uitvoering van activiteiten Energy Management Strategies the identification and development of activity modifications to reduce fatigue through a systematic analysis of daily work, home and leisure activities in all relevant environments

14 Specifieke uitkomstmaten interventie Proces gerelateerd: Therapie trouw (aantal therapie sessies bijgewoond & uitvoeren van huiswerk/logboek) RCT specifiek (ECM): Efficiency of Energy Management: Energy Conservation Strategies Survey (ECSS) Hoe vaak wordt een strategie toegepast, hoe effectief en redenen voor het niet gebruiken van de strategie.

15 Factoren die het gebruik van strategieën beïnvloeden Holberg, C., & Finlayson, M. (2007). Factors influencing the use of energy conservation strategies by persons with multiple sclerosis. American Journal of Occupational Therapy, 61,

16 Afsluiting Programma IECM, werkboek & strategieën lijst (ECSS) ter inzage Praktijkervaring: Ergotherapeut Gera Hakkesteegt-Boer aanwezig Uiteindelijk doel TREFAMS onderzoek: Effectiviteit IECM? Verwacht in april

MS en vermoeidheid; Energiemanagement als interventie

MS en vermoeidheid; Energiemanagement als interventie MS en vermoeidheid; Energiemanagement als interventie Gera Hakkesteegt Ergotherapeut Afdeling Revalidatie MS en vermoeidheid Ongeveer 80% van de mensen met MS ervaren vermoeidheid 2/3 ervaart het als grootste

Nadere informatie

VERMOEIDHEID na een CVA

VERMOEIDHEID na een CVA Vermoeidheidsrichtlijn in CVA-richtlijn 2 voorbeelden na een CVA De richtlijn Vermoeidheid in de praktijk Ernst Evenhuis & Isaline Eijssen Werk, p 100 Effectieve behandelmethoden voor het omgaan met de

Nadere informatie

Gevolgen van vermoeidheid. Ergotherapie

Gevolgen van vermoeidheid. Ergotherapie Een kijk op de theorie en de praktijk Brussel, 29 mei ` Ergotherapie en vermoeidheid ` Interventies ` Energiemanagement Wat passen ouderen nu al toe? Effect energiemanagement? ` Besluit Leen Bouckaert

Nadere informatie

VERMOEIDHEID BIJ MS Oorzaken, werkingsmechanismen en revalidatiebehandeling VERMOEIDHEID DEFINITIE VERMOEIDHEID

VERMOEIDHEID BIJ MS Oorzaken, werkingsmechanismen en revalidatiebehandeling VERMOEIDHEID DEFINITIE VERMOEIDHEID VERMOEIDHEID BIJ MS Oorzaken, werkingsmechanismen en revalidatiebehandeling Mw.dr. Jetty van Meeteren, Revalidatiearts, Rijndam, RVE Erasmus MC VERMOEIDHEID Komt bij 60 tot 80% van de patienten voor Het

Nadere informatie

Energieverdeling & coaching

Energieverdeling & coaching Energieverdeling & coaching Jantina Kroese, MSc/ Ergotherapeut Ruth Kuiper, maatschappelijk werk nov 2017 Indeling Verwachtingen Brainstorm Theorie Interventies maatschappelijk werk en ergotherapie Meetinstrumenten

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie voor MSgerelateerde

Cognitieve gedragstherapie voor MSgerelateerde Cognitieve gedragstherapie voor MSgerelateerde vermoeidheid Marieke Houniet- de Gier, Gz-psycholoog/ cognitief gedragstherapeut/ promovenda Afdeling Medische Psychologie + afdeling Revalidatiegeneeskunde

Nadere informatie

Kleine dingen; grote betekenis

Kleine dingen; grote betekenis Kleine dingen; grote betekenis Ingrid Sturkenboom, ergotherapeut-onderzoeker Radboudumc, Nijmegen OTiP Projectgroep Radboudumc: Ingrid Sturkenboom, Marten Munneke, Ria Nijhuis- van der Sanden, Maud Graff,

Nadere informatie

Zo lang mogelijk blijven werken met de ziekte van Parkinson

Zo lang mogelijk blijven werken met de ziekte van Parkinson Blijven werken Zo lang mogelijk blijven werken met de ziekte van Parkinson Nanette Nab, ergotherapeute Radboudumc Yvonne Veenhuizen, Msc ergotherapeute/onderzoeker Radboudumc Parkinson en werk Ervaringen

Nadere informatie

Even voorstellen. Anje Korsten Dorine van Nispen. Ergotherapeuten werkzaam in Rivierenland Ziekenhuis Tiel

Even voorstellen. Anje Korsten Dorine van Nispen. Ergotherapeuten werkzaam in Rivierenland Ziekenhuis Tiel Ergotherapie & Even voorstellen Anje Korsten Dorine van Nispen Ergotherapeuten werkzaam in Rivierenland Ziekenhuis Tiel Opbouw presentatie Vermoeidheid en ergotherapie, een intro Health Counseling Praktijk

Nadere informatie

BEHANDELING VAN PLEXUS BRACHIALIS LETSEL EEN NIEUWE AANPAK

BEHANDELING VAN PLEXUS BRACHIALIS LETSEL EEN NIEUWE AANPAK BEHANDELING VAN PLEXUS BRACHIALIS LETSEL EEN NIEUWE AANPAK 14 Maart 2014 Toelichting Binnen de multidisciplinaire plexuspolikliniek van het Radboudumc, een samenwerking van de afdelingen Neurologie en

Nadere informatie

Behandeling van plexus brachialis letsel:

Behandeling van plexus brachialis letsel: Behandeling van plexus brachialis letsel: EEN NIEUWE AANPAK 14 maart 2014 Toelichting Binnen de multidisciplinaire plexuspolikliniek van het Radboudumc, een samenwerking van de afdelingen Neurologie en

Nadere informatie

Samenvatting. Effectiviteit van ergotherapie: stand van zaken

Samenvatting. Effectiviteit van ergotherapie: stand van zaken Samenvatting Effectiviteit van ergotherapie: stand van zaken Ergotherapie is een paramedisch beroep dat gericht is op het verbeteren van het zelfstandig functioneren door het individu in de voor die persoon

Nadere informatie

ONDERZOEK & WETENSCHAP

ONDERZOEK & WETENSCHAP ONDERZOEK & WETENSCHAP Het gebruik van richtlijnen door ergotherapeuten in Nederland Jaarcongres Ergotherapie 22 maart 2019 GEBRUIK VAN RICHTIJNEN DOOR ERGOTHERAPEUTEN IN NEDERLAND Dr Joan Verhoef, Hoofddocent

Nadere informatie

Klinimetrie Implementatie van een Klinimetrische-CoreSet binnen de werksetting

Klinimetrie Implementatie van een Klinimetrische-CoreSet binnen de werksetting Klinimetrie Implementatie van een Klinimetrische-CoreSet binnen de werksetting Ruud Reijmers Fysiotherapeut Jeroen Bosch Ziekenhuis Disclosure belangen spreker (Potentiële) Belangenverstrengeling: Geen

Nadere informatie

INHOUD WORKSHOP. Introductie Korte informatie over interventies. Interactieve discussie

INHOUD WORKSHOP. Introductie Korte informatie over interventies. Interactieve discussie INHOUD WORKSHOP Introductie Korte informatie over interventies Pathways and Resources for Engagement and Participation (PREP), Partnering 4 Change (P4C), Children s Meaningful Activities and Participation

Nadere informatie

Samenvatting. Cliëntgerichte benadering in de ergotherapie

Samenvatting. Cliëntgerichte benadering in de ergotherapie Cliëntgerichte benadering in de ergotherapie Het implementeren van een cliëntgerichte benadering in de gezondheidszorg heeft in toenemende mate de aandacht gekregen van patiënten, hulpverleners en beleidsmakers.

Nadere informatie

Wanneer is ergotherapie bij Parkinson effectief?

Wanneer is ergotherapie bij Parkinson effectief? Wanneer is ergotherapie bij Parkinson effectief? Ingrid Sturkenboom, ergotherapeut-onderzoeker Radboudumc, Nijmegen Begeleiding vanuit Radboudumc: Promotoren: Ria Nijhuis- van der Sanden, Bas Bloem Co-promotoren:

Nadere informatie

Ergotherapierichtlijn Valpreventie de highlights. Ingrid Sturkenboom, PhD, Radboudumc, afdeling Revalidatie

Ergotherapierichtlijn Valpreventie de highlights. Ingrid Sturkenboom, PhD, Radboudumc, afdeling Revalidatie Ergotherapierichtlijn Valpreventie de highlights Ingrid Sturkenboom, PhD, Radboudumc, afdeling Revalidatie Een val Gewoon samen genieten! Overzicht aanbevelingen 1. Inleiding 2. Vraaginventarisatie, analyse

Nadere informatie

Is cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie?

Is cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie? Nijmeegs Kenniscentrum Is cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie? Jan-Frederic Wiborg, Jose van Bussel, Agaat van Dijk, Gijs Bleijenberg, Hans

Nadere informatie

Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag?

Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag? Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag? Prof. dr. Rob A.B. Oostendorp Nederlands Paramedisch Instituut Amersfoort UMC St Radboud, Nijmegen Werkgroep Onderzoek Kwaliteit AANDACHTSPUNTEN doel conventionele

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting * Nederlandse samenvatting Samenvatting Dit proefschrift is gebaseerd op de FuPro-CVA studie (Prognose van functionele uitkomst op lange termijn bij patiënten met een cerebrovasculaire aandoening) die

Nadere informatie

Medicamenteuze behandeling van moeheid bij MS

Medicamenteuze behandeling van moeheid bij MS Medicamenteuze behandeling van moeheid bij MS Jop Mostert Neuroloog Inhoud Hoe deed ik het tot nu toe? Richtlijn Aanpak nazoeken medicamenteuze behandelingen MS Amantadine Modafinil Overige medicijnen

Nadere informatie

ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN

ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN Veerle Duprez Prof. dr. Ann Van Hecke AANLEIDING Beroeps- & opleidingsprofiel Mensen met chronische aandoening

Nadere informatie

HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE

HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Vrije Universiteit Brussel UMC St Radboud, Nijmegen NPi, Amersfoort 1 NVMT 4e LUSTRUM VAN HARTE PROFICIAT 2 WAAROM

Nadere informatie

Trainen van parkinsonpatiënten vanuit cognitief perspectief

Trainen van parkinsonpatiënten vanuit cognitief perspectief Studiehandleiding Trainen van parkinsonpatiënten vanuit cognitief perspectief 6 september 2013 Multidisciplinair Trainen van parkinsonpatiënten vanuit cognitief perspectief Voor effectieve behandeling

Nadere informatie

PROMOTIEONDERZOEK ARBEIDSPARTICIPATIE VAN JONGVOLWASSENEN MET LICHAMELIJKE BEPERKINGEN. Joan Verhoef

PROMOTIEONDERZOEK ARBEIDSPARTICIPATIE VAN JONGVOLWASSENEN MET LICHAMELIJKE BEPERKINGEN. Joan Verhoef PROMOTIEONDERZOEK ARBEIDSPARTICIPATIE VAN JONGVOLWASSENEN MET LICHAMELIJKE BEPERKINGEN Joan Verhoef PROMOTIEONDERZOEK Eigen promotieonderzoek: Verbeteren arbeidsparticipatie van jongvolwassenen met lichamelijke

Nadere informatie

Monitoren in de thuissituatie na een heup fractuur, ervaringen met de SO-HIP studie

Monitoren in de thuissituatie na een heup fractuur, ervaringen met de SO-HIP studie Monitoren in de thuissituatie na een heup fractuur, ervaringen met de SO-HIP studie Margriet Pol MSc Docent/onderzoeker Ergotherapie Hogeschool van Amsterdam Kenniscentrum ACHIEVE 1 TRENDS IN SENSOR TECHNOLOGIE

Nadere informatie

EVIDENCE-BASED ALLIED HEALTH CARE. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp

EVIDENCE-BASED ALLIED HEALTH CARE. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp EVIDENCE-BASED ALLIED HEALTH CARE Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Nederlands Paramedisch Instituut UMC St Radboud Hogeschool van Arnhem en Nijmegen NVLF 1 ORIËNTATIE op LOGOPEDIE NVLF Visie 2000-2005 NVLF

Nadere informatie

Effectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek

Effectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek Effectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek Karin Proper Afdeling Sociale Geneeskunde, EMGO+ Instituut, VUmc, Amsterdam Body@Work, Onderzoekscentrum Bewegen, Arbeid en Gezondheid

Nadere informatie

Wat beweegt de patiënt met MS? Vincent de Groot, revalidatiearts. Inhoud

Wat beweegt de patiënt met MS? Vincent de Groot, revalidatiearts. Inhoud Wat beweegt de patiënt met MS? Vincent de Groot, revalidatiearts Inhoud Multipele sclerose Overzicht behandelmogelijkheden Multidisciplinair revalidatieplan Casus Conclusie 1 Wat is MS? Typen MS Relapsing-Remitting

Nadere informatie

Balans werk en privé. Hoe blijf ik baas over mijn eigen tijd?

Balans werk en privé. Hoe blijf ik baas over mijn eigen tijd? Balans werk en privé Hoe blijf ik baas over mijn eigen tijd? dinsdag 30 oktober 2012 dinsdag 4 december 2012 Toelichting PAO Heyendael organiseert in samenwerking met het Servicebedrijf productgroep HRM

Nadere informatie

Evidence-based werken in de verzekeringsgeneeskunde. Muntendam symposium Amsterdam,

Evidence-based werken in de verzekeringsgeneeskunde. Muntendam symposium Amsterdam, Evidence-based werken in de verzekeringsgeneeskunde Muntendam symposium Amsterdam, 11-12-2014 Rob Kok, Jan Hoving, Jos Verbeek, Paul Smits en Frank van Dijk Disclosure Potentiële belangenverstrengeling:

Nadere informatie

Arbeidsre-integratie van werknemers met burn-out:

Arbeidsre-integratie van werknemers met burn-out: Arbeidsre-integratie van werknemers met burn-out: ontwikkeling van een zorgpad 21-09-2017 Dr. Lotje Lambreghts Prof. Dr. Lode Godderis Achtergrond Burn-out: een syndroom dat bestaat uit (vooral) gevoelens

Nadere informatie

Screening en behandeling van psychische problemen via internet. Viola Spek Universiteit van Tilburg

Screening en behandeling van psychische problemen via internet. Viola Spek Universiteit van Tilburg Screening en behandeling van psychische problemen via internet Viola Spek Universiteit van Tilburg Screening en behandeling van psychische problemen via internet Online screening Online behandeling - Effectiviteit

Nadere informatie

BALANS WERK EN PRIVÉ VOOR AIOS. Hoe blijf ik baas over mijn eigen tijd?

BALANS WERK EN PRIVÉ VOOR AIOS. Hoe blijf ik baas over mijn eigen tijd? BALANS WERK EN PRIVÉ VOOR AIOS Hoe blijf ik baas over mijn eigen tijd? Toelichting PAO Heyendael organiseert in samenwerking met het Servicebedrijf productgroep HRM van het de workshop: BALANS WERK EN

Nadere informatie

Ergotherapie bij ouderen met dementie en hun mantelzorgers: het EDOMAH programma

Ergotherapie bij ouderen met dementie en hun mantelzorgers: het EDOMAH programma Ergotherapie bij ouderen met dementie en hun mantelzorgers: het EDOMAH programma De toepassing van de richtlijn Ergotherapie aan huis bij ouderen met dementie en hun mantelzorgers Post - HBO cursus 2012

Nadere informatie

Sport & Bewegen bij Parkinson. Arlène Speelman & Marlies van Nimwegen

Sport & Bewegen bij Parkinson. Arlène Speelman & Marlies van Nimwegen Sport & Bewegen bij Parkinson Arlène Speelman & Marlies van Nimwegen ParkinsonNet Jaarsymposium November 2012 Wie staan er voor u: Arlène Speelman Fysiotherapeut & Bewegingswetenschapper Onderzoeker ParkFit

Nadere informatie

Circuittraining Een nieuwe groepstraining met een functioneel karakter

Circuittraining Een nieuwe groepstraining met een functioneel karakter Circuittraining Een nieuwe groepstraining met een functioneel karakter Drs. Lotte Wevers Dr. Ingrid van de Port Prof. Dr. Eline Lindeman Prof. Dr. Gert Kwakkel Kenniscentrum De Hoogstraat, Utrecht Overzicht

Nadere informatie

VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE

VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE Drs. Willemke Stilma Docent verpleegkunde HvA Mede met dank aan dr. Anne Eskes 1 INHOUD 5 stappen EBP Formuleren van een klinische vraagstelling PICO Zoekstrategie

Nadere informatie

Action over Inertia. Jaarcongres Ergotherapie. 22 maart 2019

Action over Inertia. Jaarcongres Ergotherapie. 22 maart 2019 Action over Inertia Jaarcongres Ergotherapie 22 maart 2019 Recovery In a last, desperate attempt to protect ourselves we gave up. We gave up trying to get well. Giving up was a solution for us. It numbed

Nadere informatie

Resultaten van de pilotstudie

Resultaten van de pilotstudie Resultaten van de pilotstudie Raphael Schulte, psychiater-psychotherapeut voorzitter werkgroep psychotherapie Achtergrond Lange traditie in Nederland: van Gent (1988), Honig (1992), Schulte (1994) Eerste

Nadere informatie

Samenvatting (Summary in Dutch) Vermoeidheid bij multiple sclerose: meten en management

Samenvatting (Summary in Dutch) Vermoeidheid bij multiple sclerose: meten en management * Samenvatting (Summary in Dutch) Vermoeidheid bij multiple sclerose: meten en management 180 Multipele sclerose (MS) is een chronische inflammatoire aandoening van het centraal zenuwstelsel. MS kenmerkt

Nadere informatie

BELEVING. Is beleving van nierziekte en behandeling te beïnvloeden? Disclosure. Beleving en beinvloeding. Ziekte- en behandelpercepties

BELEVING. Is beleving van nierziekte en behandeling te beïnvloeden? Disclosure. Beleving en beinvloeding. Ziekte- en behandelpercepties Disclosure Is beleving van nierziekte en behandeling te beïnvloeden? Subsidies voor onderzoek van de Nierstichting en Novartis. Emma K. Massey, PhD e.massey@erasmusmc.nl Erasmus MC Department of Internal

Nadere informatie

Interventies voor vermoeidheid in het dagelijkse leven. Karin ten Hove Bert Lenaert

Interventies voor vermoeidheid in het dagelijkse leven. Karin ten Hove Bert Lenaert Interventies voor vermoeidheid in het dagelijkse leven Karin ten Hove Bert Lenaert Doelen van deze sessie Kennismaken met de methodiek van Experience Sampling en de Activiteitenweger Inzicht verwerven

Nadere informatie

Body awareness training als behandeling voor wearing-off gerelateerde stress bij patiënten met de ziekte van Parkinson

Body awareness training als behandeling voor wearing-off gerelateerde stress bij patiënten met de ziekte van Parkinson Body awareness training als behandeling voor wearing-off gerelateerde stress bij patiënten met de ziekte van Parkinson Ires Ghielen, promovendus & GZ-psycholoog i.o., i.ghielen@vumc.nl Parkinson symptomen

Nadere informatie

Van Logopedische praktijk naar Logopediewetenschap! Prof dr Ellen Gerrits Symposium promotie dr Joost Hurkmans 12 februari 2016

Van Logopedische praktijk naar Logopediewetenschap! Prof dr Ellen Gerrits Symposium promotie dr Joost Hurkmans 12 februari 2016 Van Logopedische praktijk naar Logopediewetenschap! Prof dr Ellen Gerrits Symposium promotie dr Joost Hurkmans 12 februari 2016 1 Spraak-, Taal-, Stem-, Gehooren Slikstoornissen Klinische expertise Beste

Nadere informatie

Herstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus

Herstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus Herstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus Dr. Hanneke van Gestel-Timmermans Dr. Evelien Brouwers Dr. Marcel van Assen Prof. dr. Chijs van Nieuwenhuizen Herstellen doe je zelf Ontwikkeld

Nadere informatie

Paramedisch OnderzoekCentrum

Paramedisch OnderzoekCentrum Paramedische zorg per definitie multiprofessioneel maar hoe? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Dr. Margreet Oerlemans Dr. Ria Nijhuis-van der Sanden UITGANGSPUNTEN Leerstoel Paramedische Wetenschappen 2000

Nadere informatie

Doel van het L2M onderzoek. Achtergrond vicieuze cirkel LEARN 2 MOVE

Doel van het L2M onderzoek. Achtergrond vicieuze cirkel LEARN 2 MOVE LEARN 2 MOVE Beweegstimuleringsprogramma s gebaseerd op Motivational Interviewing voor kinderen, adolescenten en jongvolwassenen met cerebrale parese (CP) Leontien van Wely, MSc Prof. dr. Jules Becher

Nadere informatie

EVIDENCE BASED WERKEN MET E-HEALTH: BIJ ELKE CLIËNT? PROF. DR. ANNEMIEKE VAN STRATEN

EVIDENCE BASED WERKEN MET E-HEALTH: BIJ ELKE CLIËNT? PROF. DR. ANNEMIEKE VAN STRATEN EVIDENCE BASED WERKEN MET E-HEALTH: BIJ ELKE CLIËNT? PROF. DR. ANNEMIEKE VAN STRATEN 2 Hoogleraar Klinische Psychologie VU POH- GGZ in huisartsenpraktijk 3 E-health Wat bedoel ik daarmee? 4 Uitgangspunt:

Nadere informatie

Klinische epidemiologie en statistiek

Klinische epidemiologie en statistiek Klinische epidemiologie en statistiek 5 t/m 8 maart 2019 De Nederlandse Vereniging voor Revalidatieartsen (VRA) organiseert in samenwerking met de Radboudumc Health Academy van 5 t/m 8 maart 2019 de 4-daagse

Nadere informatie

Vermoeid zijn vergt ook energie! Het effect van de Energy Conservation Course op vermoeidheid bij mensen met een nietaangeboren

Vermoeid zijn vergt ook energie! Het effect van de Energy Conservation Course op vermoeidheid bij mensen met een nietaangeboren Vermoeid zijn vergt ook energie! Het effect van de Energy Conservation Course op vermoeidheid bij mensen met een nietaangeboren hersenletsel. Studiegebied Gezondheidszorg Opleiding Bachelor in de Ergotherapie

Nadere informatie

Mantelzorg in de laatste levensfase van mensen met dementie. Oncologie als voorbeeld voor palliatieve zorg bij dementie.

Mantelzorg in de laatste levensfase van mensen met dementie. Oncologie als voorbeeld voor palliatieve zorg bij dementie. Mantelzorg in de laatste levensfase van mensen met dementie Prof. Dr. Myrra Vernooij-Dassen Radboud University Nijmegen Medical Centre: IQ healthcare Primary and Community Care Kalorama Foundation Oncologie

Nadere informatie

Samenvatting. Loopvaardigheid en dagelijks functioneren bij patienten met Multiple Sclerosis. Een 10 jaar durend longitudinaal onderzoek

Samenvatting. Loopvaardigheid en dagelijks functioneren bij patienten met Multiple Sclerosis. Een 10 jaar durend longitudinaal onderzoek Samenvatting Loopvaardigheid en dagelijks functioneren bij patienten met Multiple Sclerosis Een 10 jaar durend longitudinaal onderzoek Samenvatting 193 Multipele Sclerose (MS) is een chronische neurologische

Nadere informatie

Vroeginterventie via het internet voor depressie en angst

Vroeginterventie via het internet voor depressie en angst Samenvatting 141 Vroeginterventie via het internet voor depressie en angst Hoofdstuk 1 is de inleiding van dit proefschrift. Internetbehandeling voor depressie en angst is bewezen effectief. Dit opent

Nadere informatie

WAAROM ERGOTHERAPIE ONDERSCHEIDEND IS BINNEN DE ONCOLOGISCHE REVALIDATIE

WAAROM ERGOTHERAPIE ONDERSCHEIDEND IS BINNEN DE ONCOLOGISCHE REVALIDATIE WAAROM ERGOTHERAPIE ONDERSCHEIDEND IS BINNEN DE ONCOLOGISCHE REVALIDATIE VOORSTELLEN ANDY VAN LUTTIKHUIZEN ERGO- EN FYSIOTHERAPEUT CORINE RIJPKEMA ERGOTHERAPEUT/ GEZONDHEIDSWETENSCHAPPER 2 IK HOU VAN

Nadere informatie

Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen

Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen MASTER OF SCIENCE IN DE ERGOTHERAPEUTISCHE WETENSCHAP Interassociatieve master ingericht door: Universiteit Gent, Katholieke Universiteit Leuven, Universiteit Hasselt, Universiteit Antwerpen, Katholieke

Nadere informatie

Multiple Sclerose (fysiotherapeutische behandeling)

Multiple Sclerose (fysiotherapeutische behandeling) Multiple Sclerose (fysiotherapeutische behandeling) Remco Muller MNR, Fysiotherapeut Lid MS Zorgnet RMC Groot Klimmendaal Expertisecentrum voor volwassenen Inhoud Inleiding Evidence based practise Fysiotherapeutisch

Nadere informatie

Vanuit het perspectief van de cliënt Het afnemen van de COPM bij hulpbehoevende ouderen en anderen in hun omgeving

Vanuit het perspectief van de cliënt Het afnemen van de COPM bij hulpbehoevende ouderen en anderen in hun omgeving Vanuit het perspectief van de cliënt Het afnemen van de COPM bij hulpbehoevende ouderen en anderen in hun omgeving Ank Eijkelkamp, ergotherapeut MSc, ArteveldehogeschoolGent Studiedag De ergotherapeut

Nadere informatie

MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE

MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE MARION SPIJKERMAN VGCT CONGRES, 13 NOVEMBER 2015 OVERZICHT Introductie Methode Resultaten Discussie Mindfulness en ACT interventies als ehealth:

Nadere informatie

"Ik heb wat nieuws geleerd en ik kan dat overal doen! De nieuwste inzichten rondom transfer van leren

Ik heb wat nieuws geleerd en ik kan dat overal doen! De nieuwste inzichten rondom transfer van leren "Ik heb wat nieuws geleerd en ik kan dat overal doen! De nieuwste inzichten rondom transfer van leren Kansen voor Kinderen 20 mei 2019 Jolien van den Houten Rianne Jansens Zuyd Hogeschool, CO-OP Academy

Nadere informatie

Kiezen van werkvormen voor docentprofessionalisering:

Kiezen van werkvormen voor docentprofessionalisering: Kiezen van werkvormen voor docentprofessionalisering: evidence-based en nieuwe ontwikkelingen NVMO werkgroep docentprofessionalisering Programma Inzichten in gebruik en effect van methoden voor docentprofessionalisering

Nadere informatie

Internetbehandeling voor depressie bij MS: een pilotstudie

Internetbehandeling voor depressie bij MS: een pilotstudie Internetbehandeling voor depressie bij MS: een pilotstudie Rosa Boeschoten, MSc promovendus/psycholoog Projectleden: Dr. P. van Oppen Prof. dr. J. Dekker Prof. dr. B. Uitdehaag Prof. dr. P. Cuijpers Prof.

Nadere informatie

Workshop Spiegeltherapie in de praktijk

Workshop Spiegeltherapie in de praktijk Workshop Spiegeltherapie in de praktijk vrijdag 15 april 2011 Erasmus MC, Rotterdam a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

Nadere informatie

Samenvatting. BurcIn Ünlü Ince. Recruiting and treating depression in ethnic minorities: the effects of online and offline psychotherapy

Samenvatting. BurcIn Ünlü Ince. Recruiting and treating depression in ethnic minorities: the effects of online and offline psychotherapy Samenvatting 194 Dit proefschrift start met een algemene inleiding in hoofdstuk 1 om een kader te scheppen voor de besproken artikelen. Migratie is een historisch fenomeen die vaak resulteert in verbeterde

Nadere informatie

Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1

Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014 Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Doelstelling Nurses on the Move Bijdragen aan verbetering kwaliteit van zorg in verpleeg- en

Nadere informatie

Congres Valpreventie Nijmegen, workshop Jos Leenders

Congres Valpreventie Nijmegen, workshop Jos Leenders Congres Valpreventie Nijmegen, 6-10-2016 workshop Jos Leenders Hoe om te gaan met tegengestelde wensen van cliënten, familieleden en zorgverleners bij het verlagen van het risico op vallen: Samen doelen

Nadere informatie

Chapter 11. Nederlandse samenvatting

Chapter 11. Nederlandse samenvatting Chapter 11 Nederlandse samenvatting Chapter 11 Reumatoïde artritis (RA) is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door ontstekingen van de gewrichten. Symptomen die optreden zijn onder andere pijn,

Nadere informatie

Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille

Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille Inhoud presentatie Aspecifieke KANS Project GRIP op KANS Ontwikkeling GRIP op KANS Inhoud programma Voorlopige resultaten A-specifieke KANS Aan werk of activiteiten

Nadere informatie

Vandaag. Achtergrond NAH - oorzaken. Cognitive revalidatie Definitie. Achtergrond NAH - gevolgen

Vandaag. Achtergrond NAH - oorzaken. Cognitive revalidatie Definitie. Achtergrond NAH - gevolgen Disclosure belangen sprekers C5 Train je brein met strategietraining voor kinderen en jongeren met NAH Christine Resch onderzoeker/neuropsycholoog, Maastricht University Roeli Wierenga GZ-psycholoog/neuropsycholoog

Nadere informatie

Universitair Medisch Centrum Groningen

Universitair Medisch Centrum Groningen Universitair Medisch Centrum Groningen Beter af met minder Reduction of Inappropriate psychotropic Drug use in nursing home residents with dementia Claudia Groot Kormelinck Prof.dr. Sytse Zuidema Probleemgedrag

Nadere informatie

EDOMAH staat voor: Ergotherapie bij Dementerende Ouderen en hun Mantelzorgers Aan Huis.

EDOMAH staat voor: Ergotherapie bij Dementerende Ouderen en hun Mantelzorgers Aan Huis. EDOMAH EDOMAH staat voor: Ergotherapie bij Dementerende Ouderen en hun Mantelzorgers Aan Huis Inhoud presentatie Doelgroep Doel EDOMAH Uitleg EDOMAH Voorbeelden Vergoeding Signalering Vragen Evidence Doelgroep

Nadere informatie

Gezondheid en arbeidsparticipatie: determinanten, gevolgen en bouwstenen voor reïntegratie

Gezondheid en arbeidsparticipatie: determinanten, gevolgen en bouwstenen voor reïntegratie Gezondheid en arbeidsparticipatie: determinanten, gevolgen en bouwstenen voor reïntegratie Prof Dr Lex Burdorf Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC, Rotterdam Gezondheid van uitkeringsgerechtigden

Nadere informatie

Ergotherapierichtlijn CVA. Esther Steultjens, Edith Cup, Jana Zajec, Suzanne van Hees

Ergotherapierichtlijn CVA. Esther Steultjens, Edith Cup, Jana Zajec, Suzanne van Hees Ergotherapierichtlijn CVA Esther Steultjens, Edith Cup, Jana Zajec, Suzanne van Hees 2005 2013 Oud nieuw Wat is er veranderd? Nóg meer gericht op handelen in de context Aantoonbaar onderscheidend Nóg meer

Nadere informatie

SaMenvatting (SUMMARy IN DUTCH)

SaMenvatting (SUMMARy IN DUTCH) Samenvatting (summary in Dutch) Samenvatting In hoofdstuk 1 wordt de algemene introductie van dit proefschrift beschreven. De nadruk in dit proefschrift lag op patiënten met hoofd-halskanker (HHK) en

Nadere informatie

Marike van der Schaaf Juultje Sommers. Evidence statement voor fysiotherapie op de intensive care

Marike van der Schaaf Juultje Sommers. Evidence statement voor fysiotherapie op de intensive care Marike van der Schaaf Juultje Sommers Evidence statement voor fysiotherapie op de intensive care Marike van der Schaaf Juultje Sommers Evidence statement voor fysiotherapie op de intensive care ISBN 978-90-368-0903-0

Nadere informatie

Masterclass Veiligheidsmanagementsysteem

Masterclass Veiligheidsmanagementsysteem Masterclass Veiligheidsmanagementsysteem PART zorg 13 mei 2014 Agenda 1 2 3 4 5 Introductie VMS - huiswerkopdracht Introductie VIM Casus en gespreksoefening Taken VIM-team Discussie + afsluiting Plaats

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het

Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het Samenvatting Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het individu als op populatieniveau. Effectieve

Nadere informatie

Revalidatie bij kanker

Revalidatie bij kanker REVALIDATIE Revalidatie bij kanker BEHANDELING Revalidatie bij kanker Tijdens en na de behandeling van kanker kunt u allerlei klachten krijgen. Zo gaat onder andere uw conditie achteruit. U kunt zich hierdoor

Nadere informatie

Sleutels tot interventiesucces: welke combinaties van methodieken zorgen voor gezond beweeg- en voedingsgedrag?

Sleutels tot interventiesucces: welke combinaties van methodieken zorgen voor gezond beweeg- en voedingsgedrag? TNO-rapport TNO/LS 2012 R10218 Sleutels tot interventiesucces: welke combinaties van methodieken zorgen voor gezond beweeg- en voedingsgedrag? Behavioural and Societal Sciences Wassenaarseweg 56 2333 AL

Nadere informatie

Meten van ziekteprogressie in MS: komen de perspectieven van

Meten van ziekteprogressie in MS: komen de perspectieven van Samenvatting proefschrift Jolijn Kragt Meten van ziekteprogressie in MS: komen de perspectieven van patiënten en dokters met elkaar overeen? Multipele sclerose (MS) is een chronische progressieve neurologische

Nadere informatie

Ziektelast hoe meet en bespreek ik dit? Annerika Slok, MSc

Ziektelast hoe meet en bespreek ik dit? Annerika Slok, MSc Ziektelast hoe meet en bespreek ik dit? Annerika Slok, MSc Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Verbeteren van effectiviteit en efficiëntie van cognitieve gedragstherapie middels cliëntfeedback VGCt najaarsconferentie 2015

Verbeteren van effectiviteit en efficiëntie van cognitieve gedragstherapie middels cliëntfeedback VGCt najaarsconferentie 2015 Verbeteren van effectiviteit en efficiëntie van cognitieve gedragstherapie middels cliëntfeedback VGCt najaarsconferentie 2015 Prof. dr. Marc Verbraak, klinisch psycholoog / cognitief-gedragstherapeut

Nadere informatie

Bron: www.zorginformatiemodel.nl Toestemming: L. Mook Status: Final (08-06-05)

Bron: www.zorginformatiemodel.nl Toestemming: L. Mook Status: Final (08-06-05) FATIGUE SEVERITY SCALE (FSS) Observation: Fatigue_Severity_Scale_R01 File: Versie doc.: 1.0 Status: Draft Request for Comments Final Standaard: HL7 Versie 3 (augustus 2004) Auteurs: Ir. A.M. Fleurke, Dr.

Nadere informatie

Borstkanker Re-integratie vanuit Gezondheidszorg BRUG-interventie

Borstkanker Re-integratie vanuit Gezondheidszorg BRUG-interventie Borstkanker Re-integratie vanuit Gezondheidszorg BRUG-interventie Huget Désiron Angelique De Rijk Jeroen Mebis Elke Smeers Elke Van Hoof Lode Godderis Inhoud Aanleiding onderzoek Achtergrond Doelstelling

Nadere informatie

IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK

IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK 29 januari + 30 januari 2015 KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK DISCLOSURE BELANGEN SPREKERS: GEEN BELANGENVERSTRENGELING KADERHUISARTS

Nadere informatie

Gezondheidsbevordering. werkplek Wat werkt? Karin Proper.

Gezondheidsbevordering. werkplek Wat werkt? Karin Proper. Gezondheidsbevordering op de werkplek Wat werkt? Karin Proper Karin.proper@rivm.nl Onderwerpen 1. Wat? Type interventies/ strategieen gezondheidsbevordering op de werkplek 2. Zijn deze effectief? Effectiviteit

Nadere informatie

8-1-2015. De therapeutische relatie,cognitieve stoornissen en recovery: Wat moet de professional daar nu mee?

8-1-2015. De therapeutische relatie,cognitieve stoornissen en recovery: Wat moet de professional daar nu mee? De therapeutische relatie,cognitieve stoornissen en recovery: Wat moet de professional daar nu mee? Best beschikbare evidentie voor nut therapeutische relatie? Prof. Dr. C.A.J. de Jong: NISPA (Addiction

Nadere informatie

Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1

Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1 Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1 Effecten en verklarende mechanismen Juliane Menting Nivel, Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg NKCV, Nederlands

Nadere informatie

Mindfulness binnen de (psycho) oncologie. Else Bisseling, 16 mei 2014

Mindfulness binnen de (psycho) oncologie. Else Bisseling, 16 mei 2014 Mindfulness binnen de (psycho) oncologie Else Bisseling, 16 mei 2014 (Online) Mindfulness-Based Cognitieve Therapie voor kankerpatiënten. (Cost)effectiveness of Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT)

Nadere informatie

Revalidatie bij kanker

Revalidatie bij kanker Revalidatie Revalidatie bij kanker Vermoeidheid bij kanker BEHANDELING Revalidatie bij kanker Tijdens en na de behandeling van kanker kunt u allerlei klachten krijgen. Zo gaat onder andere uw conditie

Nadere informatie

Niet Rennen maar Plannen

Niet Rennen maar Plannen Folder cognitieve training Niet Rennen maar Plannen Projectgroep: Chantal Geusgens, Annette Baars-Elsinga, Anne Visser-Meily en Caroline van Heugten UMC Utrecht Hersencentrum Colofon Ontwikkeling: Drs.

Nadere informatie

Biopsychosociaal model

Biopsychosociaal model Biopsychosociaal model binnen de behandeling van whiplash-patiënten Wendy Peeters, MScMT Dr. Arianne Verhagen Prof. dr. Rob Oostendorp 1 23-03-2001 Doel presentatie State of the art wetenschappelijke evidentie

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/20846 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/20846 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20846 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Knittle, Keegan Title: Motivation, self-regulation and physical activity among

Nadere informatie

Dit is jouw leven - Online. Saskia Kelders

Dit is jouw leven - Online. Saskia Kelders Dit is jouw leven - Online Saskia Kelders emental Health Er zijn veel online interventies Bijvoorbeeld voor depressive, angst, welbevinden Meestal bestaan deze uit verschillende lessen en oefeningen Soms

Nadere informatie

Samenvatting in Nederlands

Samenvatting in Nederlands * Samenvatting in Nederlands Samenvatting in Nederlands Dit proefschrift is gebaseerd op gegevens verkregen uit het FuPro-CVA onderzoek (Functionele Prognose bij een cerebrovasculair accident (of beroerte)).

Nadere informatie

- 172 - Prevention of cognitive decline

- 172 - Prevention of cognitive decline Samenvatting - 172 - Prevention of cognitive decline Het percentage ouderen binnen de totale bevolking stijgt, en ook de gemiddelde levensverwachting is toegenomen. Vanwege deze zogenaamde dubbele vergrijzing

Nadere informatie

Therapie(on)trouw bij MS en het Nocebo-effect

Therapie(on)trouw bij MS en het Nocebo-effect en het Nocebo-effect Christine Westerweel, GZ-psycholoog MS-Expertisecentrum Nieuw Unicum MSMS, 18 december 2018 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

Pharmacotherapie. Introductie- COIG-cursus. Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam

Pharmacotherapie. Introductie- COIG-cursus. Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam Pharmacotherapie Introductie- COIG-cursus Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam vanaf 9.15 uur registratie en koffie/thee 10.00 10.15 uur opening en inleiding

Nadere informatie

Lerend vermogen in betekenisvolle dagelijkse activiteiten.

Lerend vermogen in betekenisvolle dagelijkse activiteiten. Lerend vermogen in betekenisvolle dagelijkse activiteiten. Ergotherapie bij ouderen met dementie en hun mantelzorgers aan huis Dr. Maud Graff (ergotherapeut & gezondheidswetenschapper, senior onderzoeker

Nadere informatie