Kiezen van werkvormen voor docentprofessionalisering:

Transcriptie

1 Kiezen van werkvormen voor docentprofessionalisering: evidence-based en nieuwe ontwikkelingen NVMO werkgroep docentprofessionalisering

2 Programma Inzichten in gebruik en effect van methoden voor docentprofessionalisering uit (onderzoeks)literatuur Toepassing van deze inzichten op een casus: Teach the Teacher training Toepassing van deze inzichten op uw eigen casus Conclusies en afsluiting

3 Vormen van docentprofessionalisering Steinert, 2011

4 Vraag Welke professionaliseringsvormen worden binnen uw organisatie gebruikt? Met welke professionaliseringsvormen heeft u ervaring (als deelnemer of als trainer)? Heeft u voorkeur voor een bepaalde vorm? Zo ja, waarom?

5 Docentprofessionaliseringsprogramma s Inhoud: Wat moeten docenten weten en kunnen? Vorm: Hoe leren docenten onderwijs geven? normatief karakter Docenten maken het verschil. De grootste bijdrage aan het verbeteren van het onderwijs levert de professionalisering van docenten. Hattie (2008)

6

7 Opbrengsten Bewustwording van sterke- en ontwikkelpunten Enthousiasme en motivatie Toename kennis en vaardigheden Veranderingen in handelen als docent Grotere betrokkenheid bij onderwijsactiviteiten Gesprekken over onderwijs met collega s (Steinert et al., 2006; Min-Leliveld, 2011)

8 Kenmerken effectieve docentprofessionalisering Aansluiting bij werkcontext en behoeften Oefenen en uittesten wat geleerd is Feedback op gedrag Bevorderen samenwerking/uitwisseling met collega s Gebruik van verschillende werkvormen Gebaseerd op theorie over leren en doceren Gespreid over een langere periode (Min-Leliveld, 2011; Steinert et al., 2006; Stes et al., 2010)

9 Transfer en training design Leerdoelen Relevantie inhoud Feedback op uitvoering Voorbeelden van gewenst gedrag Voorbeelden van inefficiënt of ongewenst gedrag Zelfgestuurd leren Realistische oefeningen (Carnes, 2010; Grossman & Salas, 2011)

10

11 Evidence Nee! Methodologische beperkingen Verschillende omschrijvingen begrip effectiviteit Kenmerken niet gerelateerd aan doelen interventie Invloed op gedrag? Effecten op leerresultaten van studenten? Langere termijn? (Amundsen & Wilson, 2012; Guskey, 2003; Wilkerson & Irby, 1998)

12 Meer onderzoek: belang proces Gedetailleerde beschrijving professionaliseringspraktijk (good practices) Aandacht voor het leerproces in relatie tot doelen en beoogde opbrengsten Theorie over leren van docenten Although there is a lot of research on how teachers may promote student learning, the scarcity of systematic research on understanding and improving the learning processes of teachers themselves is striking. Bakkenes, Vermunt & Wubbels (2009)

13 Vraag Neemt u een training, workshop of cursus in gedachten. Wat heeft u geleerd? Waardoor? Door welke activiteit(en)?

14 Beschrijven activiteiten werkvorm Theorie leerpsychologie Leeractiviteiten Leeractiviteiten bepalen de kwaliteit van de leeruitkomsten Cognitieve, affectieve, regulatieve leeractiviteiten (Vermunt & Endedijk, 2011; Vermunt & Verloop, 1999)

15 Cognitieve leeractiviteiten Analyseren Concretiseren Relateren Observeren Kritisch verwerken Uitproberen Evalueren Voornemens formuleren

16 Affectieve leeractiviteiten Motiveren/verwachten Concentreren Zichzelf beoordelen Omgaan met emoties Waarderen

17 Regulatieve leeractiviteiten Oriënteren/plannen Proces bewaken/toetsen/diagnostiseren Bijsturen Evalueren/reflecteren

18 Casus teach the teacher (1) Gewenste leeruitkomst Benodigde leeractiviteit Benodigde werkvorm (Veranderde) opvattingen over begeleiden Op een rij zetten van eigen opvattingen over goed begeleiden. (analyseren) Vergelijken van eigen opvattingen met die van anderen en uit de theorie. (relateren) Implicaties afleiden voor eigen praktijk. (kritisch verwerken, reflecteren) Deelnemer schrijf voor zichzelf eigenschappen op van goede en slechte begeleider. Deelnemers wisselen deze uit. Trainer presenteert onderzoek naar kenmerken goede begeleider. Deelnemer formuleert voor zichzelf goede en ontwikkelpunten als begeleider.

19 Casus teach the teacher (2a) Gewenste leeruitkomst Benodigde leeractiviteit Geschikte werkvorm Betrouwbaar beoordelen van een (co) assistent Het zien van voorbeelden, inclusief die van zichzelf. (observeren) Deelnemers zien filmopname (bijv. een anamnese) en beoordelen deze onafhankelijk van elkaar op een beoordelingsschaal. Overeenkomsten en verschillen benoemen tussen de uitkomsten van beoordelingen (cijfers of score op beoordelingsschaal). (relateren) Tijdens de training leidt dit tot verschillende beoordelingen van dezelfde (co)assistent.

20 Casus teach the teacher (2b) Gewenste leeruitkomst Benodigde leeractiviteit Geschikte werkvorm Betrouwbaar beoordelen van een (co) assistent Analyseren van de oorzaken van de verschillen en overeenkomsten tussen de beoordelaars. (analyseren, relateren, concretiseren) De trainer vraagt door op de motieven voor de beoordeling: waarop is deze gebaseerd? Deelnemers verwoorden dit en achterhalen zo oorzaken voor onderlinge verschillen in beoordeling bijv.: - Onderling verschillende competenties beoordeeld - Beoordeling is gebaseerd op interpretaties, niet op waarnemingen -Beoordelingseffecten spelen een rol, bijv.: Halo-effect. -De norm is niet duidelijk of verschilt onderling

21 Casus teach the teacher (2c) Gewenste leeruitkomst Benodigde leeractiviteit Geschikte werkvorm Betrouwbaar beoordelen van een (co) assistent Deelnemers proberen uit en evalueren dit. (uitproberen, evalueren, reflecteren) Deelnemers beoordelen nogmaals een (co)assistent met een filmopname. Zij maken vooraf aan de beoordeling afspraken over: te beoordelen competentie hierbij observeerbaar gedrag de weging van diverse aspecten (waarnemingen) binnen de competentie de norm: wat is voldoende en wat is onvoldoende? Evaluatie: liggen de beoordelingen nu dichter bij elkaar?

22 Casus teach the teacher (3) Gewenste leeruitkomst Benodigde leeractiviteit Geschikte werkvorm Voornemens voor de praktijk Deelnemers brengen de nieuw aangeleerde vaardigheid (betrouwbaar beoordelen) in verband met de dagelijkse praktijk. (concretiseren, voornemens formuleren) Deelnemers maken een plan van aanpak hoe binnen maatschap / afdeling betrouwbaarder te beoordelen, bijvoorbeeld: lijstje van concrete observatiepunten bij competentie X norm: wanneer onvoldoende? Wanneer is het een 6, een 7 of een 8? etc.

23 Uw eigen casus Gewenste leeruitkomst Benodigde leeractiviteit Geschikte werkvorm

24 Samenvattend Definieer de gewenste leeruitkomsten, maak dan het ontwerp Betrek leertheorieën bij het ontwerp Betrek theorieën over transfer bij het ontwerp Betrek effectief gebleken kenmerken in het ontwerp

25 Met speciaal dank aan: Dr. A. Zanting, Ikazia Ziekenhuis Rotterdam Prof.dr. W.M. Molenaar, UMCG NVMO werkgroep Docentprofessionalisering: Drs. J.M.E. van Bruggen, UMC Utrecht (voorzitter) Dr. D.D. Mansvelder, LUMC (voorzitter) Drs. A. H. Bakker, Vumc Prof. dr. P. van Beukelen, UU Drs. H. Dekker, UMCG Prof. dr. A.G.M. Derese, Universiteit Gent Drs. R. Engbers, UMC St Radboud Dr. W. de Grave, UMC Maastricht Drs. M. Witkowska-Stabel, Erasmus MC