Workshop Spiegeltherapie in de praktijk

Transcriptie

1 Workshop Spiegeltherapie in de praktijk vrijdag 15 april 2011 Erasmus MC, Rotterdam a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

2 Spiegeltherapie in de praktijk vrijdag 15 april 2011 a a a a a a a a a a a a Spiegeltherapie Spiegeltherapie werd in 1996 ontwikkeld door V.S. Ramachandran, in een poging om fantoompijn bij patiënten met een amputatie te verminderen. Gebruikmakend van een doos met daarin een spiegel liet hij patiënten hun intacte ledemaat bewegen terwijl ze tegelijkertijd keken naar het spiegelbeeld ervan. Op die manier creëerde hij de illusie van twee normaal bewegende ledematen. Patiënten kregen door het herhaald oefenen met de spiegel het gevoel dat ze hun geamputeerde arm weer konden bewegen en controleren, en het leidde tot een vermindering van fantoompijn en fantoomspasmen. Aangemoedigd door deze positieve resultaten is spiegeltherapie sindsdien ook toegepast in andere patiëntgroepen en met andere behandeldoelen. Positieve therapeutische effecten zijn tot dusverre gerapporteerd in studies bij patiënten met chronische pijn (fantoompijn en Complex Regionaal Pijn Syndroom) en bij patiënten na een beroerte (CVA). Waarom deze workshop? Spiegeltherapie is een veelbelovende behandelmethode die goedkoop en makkelijk toepasbaar is in de praktijk. Het is een methode die in populariteit toeneemt, maar waarvan nog weinig bekend is over de optimale uitvoering. Met deze workshop willen wij behandelaars een overzicht geven van de laatste inzichten in de manier waarop spiegeltherapie het meest effectief kan worden toegepast bij verschillende patiëntgroepen. Daarnaast zullen wij een overzicht geven van het bewijs vanuit de literatuur over de effectiviteit van spiegeltherapie en de onderliggende werkingsmechanismen. Voor wie is deze workshop interessant? Deze workshop is in de eerste plaats gericht op fysiotherapeuten en ergotherapeuten die patiënten behandelen met fantoompijn, CRPS of een status na CVA. Daarnaast is de workshop relevant voor andere behandelaars zoals revalidatieartsen die geïnteresseerd zijn in spiegeltherapie. a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

3 a a a a a a a a a a a a Uitnodiging presenteren casus Uitwisseling van informatie, vragen en ervaringen vinden wij een belangrijk doel van deze dag. We nodigen deelnemers dan ook uit om voorafgaand aan de workshop een casus in te dienen, die mogelijk tijdens de workshop gepresenteerd en bediscussieerd kan worden. Neemt u daarvoor contact op met Marian Michielsen (telefoonnummer: , m.michielsen@erasmusmc.nl). Presenteren van een casus is geen voorwaarde voor deelname. Informatie over de organisatie en sprekers De afdeling Revalidatiegeneeskunde & Fysiotherapie van het Erasmus MC is betrokken bij veel onderzoek naar spiegeltherapie, zowel in de vorm van klinische trials als in de vorm van fmri onderzoek naar onderliggende werkingsmechanismen. Dit heeft tot dusverre ondermeer geresulteerd in publicaties, presentaties op (inter)nationale congressen, en de organisatie van een drukbezocht symposium in 2009 waarin internationaal vooraanstaande sprekers een overzicht gaven van de state of the art van spiegeltherapie. Ruud Selles is bewegingswetenschapper en werkzaam als senior onderzoeker in het Erasmus MC. Hij verricht onderzoek naar de effecten van spiegeltherapie bij CRPS-, CVAen zenuwletsel patiënten en is zowel betrokken bij randomized clinical trials als bij fmri onderzoek op dit gebied. Marian Michielsen is bewegingswetenschapper en werkzaam als promovendus in het Erasmus MC. Zij onderzoekt de effectiviteit en het werkingsmechanisme van spiegeltherapie bij CVA patiënten. Joline Bosmans is als hand- en fysiotherapeut werkzaam in het Universitair Medisch Centrum Groningen. Zij is gepromoveerd op onderzoek naar fantoompijn, en behandelt fantoompijn patiënten onder andere met spiegeltherapie. Martine Eckhardt is bewegingswetenschapper en fysiotherapeut en is werkzaam op Rijndam Revalidatiecentrum. Zij is betrokken bij onderzoek naar spiegeltherapie bij CVA patiënten binnen het Erasmus MC, en behandelt CVA patiënten met spiegeltherapie. Ton Schreuders is gepromoveerd onderzoeker en fysiotherapeut gespecialiseerd in handtherapie. Hij is werkzaam bij het Erasmus MC en onderzoekt onder andere de effecten van spiegeltherapie bij CRPS en perifeer zenuwletsel patiënten.

4 Programma a a a a a a a a a a a a a a a a Ontvangst en koffie Ochtendprogramma: theoretische achtergrond Opening Introductie en historie van spiegeltherapie Dr. Ruud Selles, Erasmus MC Rotterdam Spiegeltherapie bij pijnsyndromen Besproken wordt de theoretische achtergrond van spiegeltherapie bij pijnsyndromen als fantoompijn en CRPS. Links zullen worden gelegd met een aantal gerelateerde concepten zoals graded motor imagery. Dr. Ruud Selles, Erasmus MC Rotterdam Pauze Spiegeltherapie voor motorisch leren Er wordt ingegaan op de theoretische achtergrond van spiegeltherapie voor motorisch leren bij aandoeningen zoals CVA, CP en traumatisch hersenletsel. Overeenkomsten en verschillen met bijvoorbeeld motor imagery, imitation learning en spiegelneuronen zullen besproken worden. Drs. Marian Michielsen, Erasmus MC Rotterdam Lunch a a a a a a a a a a a a a a a a Middagprogramma: bespreking per diagnosegroep van evidentie, behandelprogramma s en indicaties Toepassingsgebied: Spiegeltherapie bij fantoompijn Dr. Joline Bosmans, Universitair Medisch Centrum Groningen Toepassingsgebied: Spiegeltherapie bij CVA Drs. Martine Eckhardt, Rijndam Revalidatiecentrum Rotterdam Pauze Toepassingsgebied: Spiegeltherapie bij CRPS en perifeer zenuwletsel Dr. Ton Schreuders, Erasmus MC Rotterdam Bespreking van case studies van deelnemers Afronding en afsluiting Borrel

5 a a a a a a a a a a a a Aanmelding en registratie Aanmelding geschiedt via onze website: Kosten: 195 Het maximale aantal deelnemers is beperkt (40 personen); inschrijving geschiedt in volgorde van binnenkomst. Accreditatie wordt aangevraagd voor: ergotherapeuten (ADAP) en fysiotherapeuten (KNGF) Locatie Erasmus MC Dr. Molenwaterplein CA Rotterdam a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

6 Informatie Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Marian Michielsen m.michielsen@erasmusmc.nl Telefoon: Of kijk op onze website: