Omgaan met grenzen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie

1 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 16 september 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave Omgaan met grenzen Vooraf Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Omgaan met grenzen Vooraf Dertig, veertig jaar geleden kostte het behoorlijk wat tijd en moeite om met de auto door Europa te reizen, vooral van west naar oost en vice versa. Dat gaat nu een stuk gemakkelijker en sneller. In deze opdracht zoeken jullie uit hoe dat komt aan de hand van een voorbeeldland: Polen. Aan het eind van deze opdracht kun je: omschrijven waarom reizen naar het landen als Polen voor de val van de Berlijnse muur in 1989 heel moeilijk was. minimaal twee voorbeelden noemen van Oost Europese landen die in 2004 lid zijn geworden van de EU. Eindproduct Het eindproduct van deze opdracht is een reisverhaal. Je gaat tijdens de zomervakantie met de auto naar Polen om daar je vakantie door te brengen. Je wilt om te beginnen Warschau bezoeken. Schrijf een verslag van je reis vanuit je eigen woonplaats naar Warschau. Laat daarin zien dat de reis nu heel anders verloopt dan dertig of veertig jaar geleden. Leg ook uit hoe dat komt. In het eindproduct laat je zien dat je de leerdoelen hebt behaald. Beoordeling Het eindproduct laten jullie beoordelen door jullie docent. Jullie krijgen een goede beoordeling als: Activiteiten Het reisverhaal duidelijk maakt waarom het nu makkelijker is om met de auto naar Polen te rijden dan dertig of veertig jaar geleden. Het verhaal leesbaar en boeiend geschreven is. Het verhaal in goed Nederlands is geschreven. Stap Groepsgrootte Activiteit Pagina 2

4 Stap 1 Alleen + samen Video bekijken en eigen ervaringen bespreken met grenscontroles. Stap 2 Stap 3 Alleen Alleen Vragen beantwoorden over grenzen in Europa. Informatie lezen over verbeteren bereikbaarheid Poolse steden. Stap 4 Alleen + samen Reisverhaal schrijven over de tocht naar Warschau Benodigdheden een computer met internet pen en papier en/of printer Google Maps Tijd Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig. Stap 1 Bekijk het videofragment. In het fragment vertelt parlementslid Frans Timmermans over grenscontroles in het verleden. Joep Bosch en Johan Elzinga brachten in de jaren '80 kleding, voedsel en andere hulpgoederen naar Polen. Daarmee steunden ze de actie 'Help de Polen de winter door'. Over hun reis in december 1983 schreven ze dit reisverslag. De tekst is wat ingekort. Lees onderstaand verhaal: Pagina 3

5 Reis met hindernissen We vertrokken op 11 december om uur vanuit Schinveld naar Polen. Om uur reden we Oost-Duitsland in, waar we de nacht slapend doorbrachten in ons busje bij een temperatuur van -14 graden. Toen verder naar de Poolse grens. Bij het laatste tankstation in Oost-Duitsland hebben we gebeld met de thuishaven om te vertellen dat we om ongeveer uur Polen zouden inrijden. Dit pakte heel anders uit. Aankomst aan de grens om uur. De afhandeling verliep goed totdat we aan de Poolse warencontrole kwamen. We moesten de auto aan de kant zetten. Een Poolse douanebeambte vertelde ons dat alle goederen uitgeladen moesten worden. Daarna kwamen er twee douanebeambten die precies wilden weten wat er in de auto zat. We hadden een lijst waarop stond dat we 300 kg kleding, 150 kg. levensmiddelen en 30 kg. schoenen bij ons hadden. Dit betekende dat we DM (Duitse marken, in 1983 de munt van Duitsland) moesten betalen aan invoerrechten. Na controle bleek dat er toch meer levensmiddelen waren en dat betekende nog een DM. Dus in totaal DM. Of we dit maar even wilden betalen. Dat geld hadden we niet, dus mochten we Polen niet in. Terug naar Duitsland. Om uur waren wij weer op weg naar Helmstedt. Daar kwamen we om uur aan. Twee uur later konden we weer opnieuw op weg naar Polen. Dus weer een koude nacht in de auto in Oost-Duitsland. We sliepen daar van uur tot uur. We werden gewekt door een Oost-Duitse politieman met het verzoek de auto goed te zetten. (de strepen voor de vakken stonden naar rechts en wij hadden de auto naar links gezet, er lag sneeuw, geen streep te zien en de hele parkeerplaats was leeg). Uiteindelijk kwamen wij om ongeveer uur in Polen aan. Om middernacht bereikten wij uiteindelijk na 56 uur reizen Koscierzyna. Uit: Geschiedenis op Heb jij een ervaring met grenscontroles? Bespreek je ervaring met een klasgenoot. Stap 2 Lees onderstaand verhaal: Tussen 1945 en 1989 liep er een grens door Europa, het IJzeren Gordijn. Dat was de grens tussen West- en Oost-Europa. Het IJzeren Gordijn zat potdicht voor de inwoners van het Oostblok, maar ook West-Europeanen kwamen er maar moeilijk binnen. Grensbewaking met prikkeldraad, hekken, muren en mijnenvelden moest voorkomen dat mensen stiekem de grens overstaken. Dag en nacht bewaakten gewapende wachters de grens. Tussen 1989 en 1991 verdween het IJzeren Gordijn. In 1990 werden de twee delen van Duitsland samengevoegd tot één land. Iets eerder besloten Nederland, België, Luxemburg, Duitsland en Frankrijk de grenscontroles af te schaffen. Inmiddels geldt deze afspraak voor 27 landen. In al die landen heeft de reiziger geen last meer van grenzen en paspoortcontroles. Pagina 4

6 Kijk goed naar de twee kaartjes. Stap 3 Welke landen in het toenmalige Oostblok zijn lid geworden van de EU? Welk land werd door het IJzeren Gordijn in tweeën gedeeld? Kies uit Polen, Duitsland of Tsjechoslowakije. Lees de onderstaande twee verhalen. Een automobilist slalomt over de weg. Niet omdat de chauffeur dronken is, maar omdat hij de diepe gaten in de weg ontwijkt. Niemand die daar meer van opkijkt: de miserabele staat van de wegen hoort net zo bij het Poolse leven als een vette worst bij het ontbijt. Maar het schaadt de economie van Polen en de reputatie in het buitenland wel. Dat Warschau de enige hoofdstad is van Europa waar geen snelweg naar toe loopt, is een schandvlek. De Poolse regering probeert die uit alle macht weg te poetsen met de aanleg van een nieuwe snelweg, dwars door Polen. Vanwege het Europees Kampioenschap voetbal in 2012 is het project tot topprioriteit verklaard. In dat jaar moet Polen aan de wereld laten zien dat het een modern land is met een moderne infrastructuur (dat is het geheel aan voorzieningen als het wegennet, spoorlijnen, vliegvelden, havens, enz.). Op 1 december 2011 is de snelweg A2 geopend, de snelweg dwars door Polen van Wit-Rusland naar Duitsland, langs Warschau. Aan de A1 wordt hard gewerkt. Die snelweg loopt van noord naar zuid, van Gdansk naar de grens met Tsjechië. Het noordelijke stuk tot aan Torun is voor de zomer van 2012 klaar. De steden Poznan, Gdansk en Warschau zijn dan onderling met autosnelwegen verbonden. Pagina 5

7 Waarom wilde Polen dat de Poolse steden Gdansk, Poznan en Warschau vóór juni 2012 makkelijk bereikbaar zouden zijn per auto? Probeer uit te zoeken of het gelukt is. Stap 4 Eindproduct Bedenk een reisverhaal over de tocht van de Nederlands-Duitse grens tot aan Warschau. Hoe reis je, met welk vervoermiddel? Wat kom je onderweg allemaal tegen? Welke mensen kom je tegen, welke talen, welke gewoonten? Welke moeilijkheden moet je overwinnen? Neem je alleen maar snelweg, of juist niet? Maak er een mooi verhaal van dat waar zou kunnen zijn. Misschien lukt het je om een paar verschillen te beschrijven tussen jullie reis en dezelfde reis pakweg 40 jaar geleden (denk aan grenzen, controles en geld). Zoek er een paar afbeeldingen bij en geef je route aan op de kaart. Klaar? Laat het eindproduct beoordelen door jullie docent en lees het verhaal voor in de klas. Pagina 6

8 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 16 september 2016 om 15:13 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 2; Leerinhoud en doelen Europa; Aardrijkskunde; Grenzen en identiteit; Grenzen afbakenen; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 2 uur en 0 minuten Trefwoorden leerlijn, rearrangeerbare Pagina 7