Detailhandelsvisie gemeente Meppel

Transcriptie

1

2 [2]

3 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Huidige structuur Algemeen Centrum Wijk- en buurtcentra Perifere locaties Conclusie 13 3 Ontwikkelingen Consumentengedrag Beleidsontwikkelingen Toekomstige uitbreidingsruimte Conclusie 18 4 Visie op hoofdlijnen Ambitie Functionele en ruimtelijke structuur 21 5 Centrum Visie Functioneel Ruimtelijk Bereikbaarheid en parkeren Samenwerking 28 7 Perifere detailhandel Visie Strategie / maatregelen Locaties 36 8 Actieplan Meppel-centrum Doelstellingen Meppel-centrum Faciliteren Stimuleren Investeren Organisatie 41 Bronnen 43 Betrokkenen 45 Colofon 47 6 Wijk- en buurtcentra Visie Strategie / maatregelen Bestaande centra Nieuwveenselanden 33 [3]

4 [4]

5 1 Inleiding Versterking van Meppel als regionaal koopcentrum Het beleid van de gemeente Meppel is gericht op versterking van de positie als regionaal koopcentrum. Dit beleid is vastgelegd in de ontwikkelingsvisie 2030: een ambitieuze ontwikkeling in evenwicht. Diverse initiatieven en ontwikkelingen In de gemeente Meppel zijn er op detailhandelsgebied diverse ontwikkelingen en initiatieven gaande. Hierbij gaat het om de versterking van het centrum van Meppel, de herontwikkeling van het Vledder en de ontwikkeling van de nieuwe wijk Nieuwveenselanden. Ook de verschillende wijk- en buurtcentra en de verspreid aanwezige perifere detailhandel vragen om een richtinggevende visie. Veranderend consumentengedrag en beleid Daarnaast spelen ook in de detailhandel diverse ontwikkelingen. Genoemd kunnen worden trends als het recreatief winkelen en schaalvergroting. Verder zijn er veranderingen in het rijksbeleid voor detailhandel (Nota Ruimte), waardoor er een decentralisering van verantwoordelijkheid naar de gemeente plaatsvindt. Resultaat: samenhangende detailhandelsvisie De ambities van de gemeente Meppel en de diverse ontwikkelingen vragen om een samenhangende visie en beleid van de gemeente Meppel op het gebied van detailhandel. De visie geeft richting aan een optimale ontwikkeling van de structuur van de detailhandel in Meppel. De visie richt zich op de korte en middellange termijn (tot 2010). Er worden keuzen gemaakt ten aanzien van de gewenste structuur. Door een helder beleid durven marktpartijen te investeren in nieuwe ontwikkelingen. Er ontstaan sterke detailhandelsgebieden, die ruimte bieden aan dynamiek en vernieuwing. Totstandkoming visie De detailhandelsvisie is tot stand gekomen onder begeleiding van een project- en klankbordgroep. In de projectgroep is de gemeente Meppel ambtelijk en bestuurlijk vertegenwoordigd. In de klankbordgroep zijn de Meppeler Handelsvereniging (MHV), het HBD, de Kamer van Koophandel en het MKB-Noord vertegenwoordigd. Om tot idee- en visievorming te komen is tijdens het proces een workshop met deelnemers uit de project- en klankbordgroep georganiseerd. Het eerste concept van de detailhandelsvisie is getoetst op verkeerskundige aspecten. Deze resultaten zijn in deze definitieve versie ingevoegd. Opbouw detailhandelsvisie De detailhandelsvisie bestaat uit drie onderdelen. Onderdeel 1 gaat in op de huidige structuur (hoofdstuk 2) en de belangrijkste ontwikkelingen die van invloed zijn op de toekomstige detailhandelsstructuur (hoofdstuk 3). Het tweede onderdeel bestaat uit de vertaling naar een visie in hoofdlijnen (hoofdstuk 4) en voor de verschillende locaties (hoofdstuk 5 tot en met 7). Het derde onderdeel (hoofdstuk 8) betreft een actieplan voor de versterking van het centrum. De visie heeft een rol als sturings- en toetsingskader. De gemeente Meppel is met de visie in staat (particuliere) plannen te toetsen, stimuleren of tegen te gaan. [5]

6 [6]

7 2 Huidige structuur In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de huidige structuur van de detailhandel in de gemeente Meppel. Eerst wordt ingegaan op een aantal algemene kenmerken, waarna wordt ingezoomd op de verschillende locaties (centrum, wijk- en buurtcentra en perifere locaties). Figuur 2.1 branchering winkelaanbod gemeente Meppel 2.1 Algemeen Meppel heeft een hoog verzorgingsniveau Meppel heeft een hoog verzorgingsniveau. Het winkeloppervlak per inwoners ligt flink hoger dan het landelijke gemiddelde. In totaal beschikt de gemeente Meppel over bijna m 2 detailhandel. Over het algemeen wijkt de branchering van Meppel weinig af ten opzichte van gemeenten met een omvang van inwoners (figuur 2.1). Dit zijn dus gemeenten met een gemiddeld grotere omvang dan Meppel. Meppel heeft regionale verzorgingspositie voor omliggende gemeenten Meppel heeft vooral een regionale verzorgende functie voor de direct omliggende gemeenten. Hierbij gaat het om de gemeenten De Wolden, Staphorst, Westerveld, Steenwijkerland en Zwartewaterland. Daarmee bestaat het verzorgingsgebied, inclusief Meppel, uit circa inwoners. De binding van de eigen inwoners, in zowel de dagelijkse als niet-dagelijkse sector, is hoog. In een aantal specifieke branches vooral woninginrichting - is sprake van een sterke afvloeiing. Hier zijn mogelijk kansen voor een versterking van de binding van de eigen bevolking. Bron: Locatus 2004 [7]

8 Figuur 2.1 detailhandelsaanbod gemeente Meppel Nijeveen recreatief winkelen boodschappen doen [8] Meppel doelgericht winkelen Rogat

9 60% van het winkeloppervlak in het centrum Een meer dan gemiddeld aandeel winkeloppervlak bevindt zich in het centrum, namelijk circa 60%. Dit cijfer ligt flink hoger dan het landelijke gemiddelde voor vergelijkbare plaatsen (namelijk 43%, Locatus 2004). Het centrum heeft een belangrijke functie voor zowel de dagelijkse als niet-dagelijkse sector. Dagelijkse boodschappen in boodschappencentra, verspreide perifere locaties Voor de dagelijkse artikelen zijn er buurt- en wijkwinkelcentra in Haveltermade, Oosterboer en Koedijkslanden. Buiten het centrum is de niet-dagelijkse sector sterk vertegenwoordigd op Blankenstein en in Rogat in de vorm van perifere detailhandel. Daarnaast zijn verspreid over Meppel diverse perifere detailhandelsvestigingen. Tabel 2.1 Verdeling detailhandelsaanbod in Meppel naar locatie Centrum Haveltermade Koedijkslanden Oosterboer Blankenstein Nijeveen Rogat* Verspreid** Totaal Dagelijks Niet-dagelijks Aantal winkels Totaal * grootste deel winkeloppervlak (4.200 m 2 ) wordt ingenomen door een woonmall ** Intratuin (Berggiersweg), Watertoren, Oevers A/B Bron: Locatus 2004, verkooppunten Meppel 2.2 Centrum Sterke positie in vrijwel alle branches Doordat een relatief groot aandeel van het winkelaanbod zich in het centrum bevindt, kent Meppel-centrum een sterke positie in vrijwel alle branches (figuur 2.4). Vooral de branches levensmiddelen, persoonlijke verzorging, warenhuis, kleding en mode, schoenen en lederwaren, huishoudelijke en luxe artikelen en wonen zijn sterk vertegenwoordigd. Met name het aanbod in de branches warenhuis en kleding en mode is zeer positief voor de regionale aantrekkingskracht van het centrum. Belangrijke functie voor dagelijkse boodschappen Het centrum heeft een belangrijke functie voor de dagelijkse boodschappen, zowel wat betreft full-service als discount supermarkten. De aanwezigheid van meerdere supermarkten is positief voor de concurrentiepositie van het gehele centrum. Bezoekers van de binnenstad combineren de wekelijkse boodschappen bij de supermarkt met een bezoek aan de rest van het centrum. Mode en luxe en warenhuis in kernwinkelgebied, dagelijkse branches aan randen Het voetgangersgebied bestaat uit de Hoofdstraat, Kleine Woldstraat, Kruisstraat, Grote Kerkstraat en de Wheem. Voetgangersvrije winkelpassages zijn er in de winkelcentra Swaenenborgh en Keijserstroom. In de Hoofdstraat zijn vooral de trekkers van het centrum gevestigd, namelijk de winkels in de branches mode en luxe en de warenhuizen (figuur 2.2). Aan de randen van het centrum bevinden zich winkels voor de dagelijkse boodschappen en doelgerichte aankopen. Naast de bekende winkelformules, is een sterk punt van het centrum van Meppel het aanbod van relatief veel zelfstandige winkels. Deze geven het centrum een eigen lokale identiteit. Horeca geclusterd, cultureel aanbod verspreid De vestiging van vrijetijdsvoorzieningen, zoals horeca, cultuur en ontspanning, versterkt het verblijfsklimaat van de binnenstad. Het merendeel van de horecavestigingen is geconcentreerd aan de Wheem, het Kerkplein, Grote Kerkstraat, de Groenmarkt, het Prinsenplein en de Prinsengracht. Deze straten en pleinen lopen in elkaar over. Hierbij gaat het om cafés, restaurants en uitgaansgelegenheden. De culturele voorzieningen liggen verspreid over het centrum. Hierbij gaat het onder andere om een bibliotheek, bioscoop en theater. [9]

10 Figuur 2.2 detailhandel naar branche Meppel-centrum Figuur 2.3 passantentellingen Meppel-centrum (2003) dagelijkse goederen warenhuis mode en luxe sport, spel en hobby doelgericht (bruin- en witgoed, wonen, doe-hetzelf overige detailhandel passantklasse <=passant < _5000 <=passant < <=passant < 500 leisure (horeca, cultuur, vermaak) Bron: Locatus, Goad Meppel-centrum (2004) Bron: Locatus 2004, Goad Meppel-centrum (2004) [10]

11 Routing kan worden verbeterd Veel centrumbezoekers komen slechts in een deel van het centrum 1. De Hoofdstraat is veruit de belangrijkste winkelstraat (figuur 2.3). Aan de zuidzijde van het centrum ontbreekt een trekker. Winkelcentrum Swaenenborgh is slecht aangesloten op de Hoofdstraat en vormt daardoor min of meer een eiland in het centrumgebied. Verbeteringen in de routing van het centrum leiden tot een versterking van de aantrekkingskracht van het centrum. Warenmarkt versterkt regionale aantrekkingskracht Op donderdag en zaterdag wordt er in Meppel-centrum een warenmarkt gehouden. Deze warenmarkt kent een wisselwerking met het kernwinkelgebied. Enerzijds profiteert de markt van de aantrekkingskracht van de winkels. Anderzijds heeft de warenmarkt een regionale en recreatieve functie en zorgt zij voor een tijdelijke verbreding van het aanbod van Meppel-centrum. Ondanks de over het algemeen positieve signalen, zijn er aanknopingspunten om de regionale aantrekkingskracht van de warenmarkt te versterken en om de warenmarkt en het kernwinkelgebied beter op elkaar aan te sluiten. Gezamenlijk draagvlak voor versterking Meppel-centrum Zowel de gemeente als de Meppeler Handelsvereniging (MHV) heeft ideeën en plannen om het centrum te versterken. Dit betekent dat er draagvlak is om samen Meppel-centrum beter op de kaart te zetten. De MHV heeft haar ambities voor de lange termijn vastgelegd in een lange termijn visie voor het centrum ( Meppel: centrum in beweging ). De visie heeft als doel de huidige knelpunten op het gebied van de detailhandelsstructuur en de bereikbaarheid in het centrum op te lossen. 2.3 Wijk- en buurtcentra De wijken Haveltermade, Koedijkslanden, Oosterboer en het dorp Nijeveen beschikken over een centrum voor de dagelijkse boodschappen. De inwoners van het centrum van Meppel zijn voor de dagelijkse aankopen gericht op de supermarkten en het overige dagelijkse aanbod in het centrum. Rogat heeft een te klein bevolkingsdraagvlak en is voor de dagelijkse voorzieningen aangewezen op de kern De Wijk. In tabel 2.2 is op basis van cijfers van de gemeente Meppel 2 - aangegeven wat het aantal woningen is per wijk. Het aantal inwoners per wijk is geraamd op basis van het aantal woningen, uitgaande van een gemiddelde woningbezetting van 2,4. Door processen als schaalvergroting en veranderend consumentengedrag neemt de positie van de meest complete centra voor dagelijkse boodschappen toe ten koste van de verspreide kleinschalige locaties. In het volgende hoofdstuk wordt hier dieper op ingegaan. Tabel 2.2 aantal inwoners per wijk en omvang wijkgebonden winkelvoorzieningen Centrum Haveltermade Koedijkslanden Oosterboer Meppel verspreid Kern Nijeveen e.o. Rogat e.o. Aantal woningen Aantal inwoners* Winkelcentrum (vvo) m m m m 2 - * raming op basis van de cijfers woningvoorraad per wijk (Gemeente Meppel 2003), uitgaande van een gemiddelde woninbezetting van 2,4 1 De cijfers (Locatus, Meppel-centrum, winkelpassantentellingen 2003) dateren van april Dat betekent dat het winkelcentrum Keijserstroom, met de vestiging van de V&D, nog niet geopend was. Verder zijn in enkele delen van het centrum geen metingen verricht. De verwachting is dat de opening van het winkelcentrum aan de noordzijde heeft gezorgd voor een groter aantal passanten op deze locatie. [11]

12 Figuur 2.4 detailhandelsaanbod per branche Meppel-centrum in vergelijking met 2.4 Perifere locaties Verspreid aanbod perifere detailhandel De gemeente Meppel kent een verspreid aanbod van perifere detailhandelsvestigingen. Een groot deel van deze vestigingen functioneert in hoofdzaak solitair, zoals de branches plant en dier (tuinmarkten), doe-het-zelf (bouwmarkten). De perifere detailhandel heeft vooral een lokaal verzorgende functie. Naar vloeroppervlak is wonen de grootste branche. Rogat en Blankenstein zijn belangrijkste locaties Het grootste winkeloppervlak bevindt zich in Rogat (woonboulevard) en op Blankenstein (verspreid aanbod); zie figuur 2.5. Op bedrijventerrein Oude Vaart zijn aan de Hugo de Grootstraat en de Johan van Oldebarneveldstraat enkele detailhandelsvestigingen in de branches doe-het-zelf en wonen. Aan de Ceintuurbaan zijn twee winkels in het segment doe-het-zelf gevestigd. Aan de Berggiersweg bevindt zich een grote Intratuin-vestiging. Rogat: woonwinkels onder één dak In Rogat is op een zichtlocatie aan de snelweg A28 een concentratie winkels in het segment wonen. Hierbij gaat het om winkels op het gebied van woninginrichting, keukens, slaapkamers en meubelen. Deze winkels bevinden zich in een gezamenlijk pand van circa m 2 vvo. De locatie is uitstekend bereikbaar per auto door de ligging nabij de afslag van de A28 en is zichtbaar vanaf de snelweg. Positief voor de consument is het aanbod van verschillende woonwinkels onder één dak. de centra van plaatsen inwoners (in m 2 vvo) Bron: analyse Inbo 2004, bestand Locatus 2004 Blankenstein: verspreid aanbod, plancapaciteit 2 hectare Op Blankenstein liggen een aantal solitaire perifere detailhandelsvestigingen in de branches wonen en doe-het-zelf. De locatie is uitstekend bereikbaar per auto. Er is geen sprake van wisselwerking of synergie tussen deze vestigingen. Op Blankenstein resteert een plancapaciteit voor perifere detailhandel van 2 hectare. Deze grond is in eigendom van een ontwikkelaar. [12] 2 Gemeente Meppel (2003), analyse van de woningmarkt van de gemeente Meppel Er zijn geen cijfers bekend over het aantal inwoners per wijk.

13 Mallegat heeft nog bestemmingsplancapaciteit voor perifere detailhandel Op de locatie Mallegat in het centrum van Meppel is in het vigerende bestemmingsplan een capaciteit opgenomen van circa m 2 perifere detailhandel. De capaciteit is nog onbenut. Deze locatie is gunstig gelegen nabij de Meppeler binnenstad en parkeerplaatsen. Figuur 2.5 vloeroppervlak perifere detailhandel naar locatie Bron: Locatus 2004, verkooppunten Meppel 2.5 Conclusie Een meer dan gemiddeld aandeel winkeloppervlak bevindt zich in het centrum. In de meeste branches heeft Meppel-centrum een sterke positie. De functie van het centrum wordt versterkt door de aanwezigheid van vrije tijdsvoorzieningen en een warenmarkt. De routing van het centrum kan worden versterkt. Voor de dagelijkse artikelen zijn er winkelcentra in Haveltermade, Oosterboer, Koedijkslanden en Nijeveen. De perifere detailhandel bevindt zich verspreid over Meppel, waarbij Rogat en Blankenstein de belangrijkste locaties zijn. Opvallend is de ruime plancapaciteit voor perifere detailhandel op Blankenstein (circa 2 ha) en de locatie Mallegat (1.000 m 2 ). De gemeente Meppel beschikt over een ruim winkeloppervlak. Over het algemeen wijkt de branchering van Meppel weinig af van de groep gemeenten met een omvang van inwoners. Dit zijn dus gemiddeld grotere gemeenten dan Meppel. Meppel heeft een regionale verzorgende functie voor de direct omliggende gemeenten. De binding van de eigen inwoners, in zowel de dagelijkse als niet-dagelijkse sector, is hoog. [13]

14 recreatief winkelen boodschappen doen doelgericht winkelen [14]

15 3 Ontwikkelingen In dit hoofdstuk wordt ingegaan op een aantal trends en ontwikkelingen die van invloed zijn op de detailhandelsstructuur in Meppel. Dit zijn veranderingen in het consumentengedrag en beleidsontwikkelingen. Verder staat in dit hoofdstuk ook de toekomstige uitbreidingsruimte voor detailhandel in Meppel centraal. 3.1 Winkelgedrag De Meppeler winkelstructuur wordt gekenmerkt door fijnmazigheid. Deze structuur is duidelijk terug te zien in de sterke concentratie van niet-dagelijkse detailhandel in de binnenstad en de aanwezigheid van dagelijkse artikelen in de diverse wijk- en buurtcentra. Door verschillende maatschappelijke ontwikkelingen worden nieuwe eisen aan deze structuur gesteld. Het winkelgedrag van de consument vertaald zich naar drie bezoekmotieven: is het doel boodschappen doen, recreatief winkelen of het doen van doelgerichte aankopen? Winkelgebieden die in staat zijn voor een bepaald bezoekmotief een sterk en attractief aanbod te ontwikkelen, hebben op de lange termijn een sterke concurrentiepositie. In hoofdzaak worden de volgende drie bezoekmotieven onderscheiden: 1. boodschappen doen; 2. recreatief winkelen; 3. doelgerichte aankopen. Boodschappen doen: nabijheid, gemak, comfort en efficiëntie De consument doet de dagelijkse boodschappen in principe in het meest nabij gelegen winkelgebied. Dit zijn in de regel buurt- en wijkcentra. Daarnaast is een trend zichtbaar dat boodschappen doen steeds meer wordt gecombineerd op de route van en naar het werk. Supermarktorganisaties spelen hierop in door vestigingspunten te openen aan de doorgaande wegen. In Meppel is opvallend dat een groot aantal supermarkten in het centrum is gevestigd. Dit betekent dat het centrum ook een belangrijke functie heeft voor de dagelijkse boodschappen. Bij het boodschappen doen gaat het om de aankoop van voedings- en genotmiddelen en de frequent benodigde non-food. De moderne consument wil efficiënt de dagelijkse boodschappen doen. Nabijheid, gemak, comfort en efficiëntie staan centraal. De toenemende automobiliteit stelt hoge eisen aan de bereikbaarheid en de beschikbaarheid van voldoende parkeerplaatsen. De kwaliteit van de supermarkt is sterk bepalend voor de aantrekkingskracht van het centrum voor dagelijkse boodschappen. De toenemende schaalvergroting is één van de belangrijkste ontwikkelingen in de supermarktsector. Tegenwoordig heeft een full-service supermarkt een verkoopvloeroppervlak van circa m 2 tot m 2. In de boodschappencentra van Meppel valt op dat de supermarkten veelal een oppervlak hebben dat kleiner is dan m 2. Het is van belang dat de bestaande supermarkten in wijkcentra kunnen uitbreiden. Hierdoor wordt de levensvatbaarheid van de supermarkt én daardoor de aantrekkingskracht van het wijkcentrum voor de komende jaren gewaarborgd. Allerlei ontwikkelingen zorgen ervoor dat een steeds groter draagvlak benodigd is voor deze centra om in de toekomst optimaal te kunnen functioneren. Voor Meppel wordt verwacht dat voor een compleet en goed functionerend wijkwinkelcentrum in de toekomst een minimaal bevolkingsdraagvlak van circa tot inwoners noodzakelijk is. Haveltermade, Oosterboer en Nijeveen halen dit bevolkingsdraagvlak niet. Deze centra kunnen dan ook in de toekomst onder druk komen te staan. Door de ontwikkeling van de wijk Berggierslanden neemt het bevolkingsdraagvlak van wijkwinkelcentrum Koedijkslanden toe tot circa inwoners. Voor Nieuwveenselanden geldt dat het uiteindelijke bevolkingsdraagvlak voldoende is voor een compleet wijkcentrum. [15]

16 Recreatief winkelen: rondkijken en ontspannen Bij recreatief winkelen staat het rondkijken en ontspannen centraal. De aankopen worden gedaan als onderdeel van de totale vrijetijdsbesteding. Consumenten willen hun vrije tijd efficiënt besteden en hebben een steeds hoger besteedbaar inkomen. Daardoor worden hoge eisen gesteld aan het aanbod en de winkelomgeving. Vooral een hoogwaardig aanbod van modezaken, landelijke filiaalbedrijven en lokale speciaalzaken wordt gewaardeerd. Een aanvullend aanbod van horecavoorzieningen en vrijetijdsvoorzieningen wordt steeds belangrijker. In hoofdstuk 2 is geconcludeerd dat de Meppelse binnenstad al een belangrijke recreatieve winkelfunctie heeft voor de eigen inwoners en die van de direct omliggende kernen. Het verblijf is gebiedsgericht. Daarbij gaat het onder andere om de inrichting van de openbare ruimte, de (historische) kwaliteit van de gebouwen en stedenbouwkundige structuur. In toenemende mate staat het onderscheidende vermogen van de binnenstad voorop. De binnenstad van Meppel heeft wat dat betreft goede papieren in handen, gezien de historische kwaliteit en de aanwezigheid van een modisch aanbod, warenhuizen en een groot aandeel zelfstandige ondernemers. Doelgerichte aankopen: vindbaarheid, bereikbaarheid De consument bezoekt winkelvoorzieningen met een specifiek doel om vooral niet-dagelijkse goederen aan te schaffen. Enerzijds zijn er de doelgerichte aankopen die niet keuzegevoelig zijn, waaronder doe-het-zelf en tuinartikelen. Combinatiebezoek met andere winkels vindt nauwelijks plaats. Belangrijk zijn een goede vindbaarheid, zichtbaarheid en bereikbaarheid. Dit soort artikelen wordt veelal gekocht in de meest nabijgelegen aankoopplaats met voldoende aanbod. Vaak liggen bouwmarkten en tuincentra dan ook verspreid over de stad. In Meppel bevindt het grootste deel van het perifere detailhandelsaanbod zich in deze categorie. Hierbij gaat het onder andere om de verschillende verspreide bouwmarkten (Ceintuurbaan, Blankenstein) en tuincentra. Aan de andere kant zijn er doelgerichte aankopen van - vaak duurdere - artikelen die keuzegevoelig zijn, waaronder meubelen, elektronica en auto s. Voordat de beslissing tot aankoop plaats vindt, wil de consument zich goed oriënteren. Aankopen worden zelden in combinatie met andere aankopen gedaan. De consument heeft de voorkeur voor een aanbieder met een groot assortiment of een clustering van meerdere aanbieders. Een voorbeeld van dit laatste is de woonmall in Rogat, waar verschillende aanbieders op het gebied van woninginrichting in één pand gevestigd zijn. Er is ook meer kleinschaliger winkelaanbod met doelgericht bezoek dat zich richt op artikelen met een te lage omzet per m 2 om een plek in het (kern)winkelgebieden te betalen (bijvoorbeeld huishoudelijke apparaten, verf/glas/behang). Bovendien zijn er winkels met een specifieke doelgroep en gericht bezoekmotief (bijvoorbeeld naaimachines, ruitersportartikelen), waarvoor vestiging in het kernwinkelgebied ook niet interessant is. Deze winkels functioneren vaak in de zogenaamde aanloopmilieus nabij de binnenstad. Deze kenmerken zich door een relatief goede autobereikbaarheid en lagere huurlasten. In deze aanloopmilieus zijn ook vaak dienstverleners, zoals uitzendbureaus, te vinden. Een voorbeeld hiervan in Meppel is het Zuideinde en het zuidelijk deel van de Hoofdstraat. De kleinschaligheid van de panden in de binnenstad van Meppel stelt beperkingen aan de omvang van de winkels. Door toenemende schaalvergroting zijn veel winkels met een doelgericht bezoekmotief lastig in te passen in de (binnen)stedelijke structuur. Bovendien eisen veel winkeliers een goed bereikbare locatie, waardoor wordt uitgeweken naar de stadsrand. Veel aanloopmilieus worden dan ook gekenmerkt door leegstand en functiewijziging. 3.2 Beleidsontwikkelingen Vigerend Rijksbeleid: PDV/GDV-beleid Het vigerende detailhandelsbeleid van de rijksoverheid is gericht op het handhaven van de winkelfunctie van bestaande winkelgebieden en het bevorderen van dynamiek en vernieuwing. Om de doelstellingen te verwezenlijken sluit het beleid in beginsel detailhandel uit op locaties die niet binnen een bestaand of gepland winkelgebied liggen of grenzen. Voor een aantal categorieën is vanaf 1973 perifere vestiging mogelijk (PDV-beleid). Hierbij gaat het om de verkoop van branden explosiegevaarlijke stoffen en winkels die volumineuze artikelen verkopen: [16]

17 tuincentra, bouwmarkten, woninginrichtingwinkels en detailhandelsbedrijven in auto s, boten, caravans, grove bouwmaterialen, keukens en sanitair. Begin jaren negentig is het PDV-beleid uitgebreid met beleid voor geconcentreerde grootschalige detailhandelsvestigingen (GDV-beleid). In het GDV-beleid is niet de aard van de gevoerde artikelen, maar de omvang van de winkel bepalend (vanaf m 2 ). Het GDV-beleid heeft alleen betrekking op de dertien stedelijke knooppunten in Nederland. In het nieuwe Rijksbeleid is meer ruimte en verantwoordelijkheid voor een eigen gemeentelijk detailhandelsbeleid. Dit betekent dat er nog duidelijker keuzen gemaakt moeten worden op gemeentelijk niveau over de gewenste winkelstructuur. Alleen door heldere keuzen kunnen sterke en dynamische winkelgebieden blijven bestaan. Voor Meppel geldt dat het loslaten van het bestaande PDV-beleid kan betekenen dat ook winkels in de niet-voluminieuze branches, waaronder levensmiddelen, media en sport en spel, zich vestigen op perifere locaties buiten het centrum. Het risico bestaat dat daardoor minder investeringen in het centrum plaatsvinden. De gemeente Meppel vindt het daarom zinvol om het bestaande PDV-beleid te handhaven. Het HBD (2004, Dynamische winkelgebieden) concludeert dat het PDV-beleid succesvol is gebleken, maar dat het GDV-beleid achteraf niet noodzakelijk is geweest. De meeste GDV-locaties zijn gekoppeld aan bestaande winkelgebieden. Grootschaligheid blijkt geen onderscheidend criterium te zijn: op GDV-locaties zijn veel kleinschaliger winkels terecht gekomen, terwijl ook grotere winkels vaak goed inpasbaar zijn in de binnensteden. Daarnaast is de ontwikkeling van GDV-Iocaties tot op heden beperkt gebleven. Vanuit de markt is de vraag kleiner dan verwacht. In de aanloop naar de Nota Ruimte concludeert het HBD (2004, Dynamische winkelgebieden) dat er geen aanleiding is om het rijksbeleid inzake de PDV te wijzigen. Het onderscheid tussen volumineus en nietvolumineus blijkt een werkbaar onderscheid en sluit aan bij het winkelgedrag. Een beleid naar schaalgrootte van de winkel (GDV) lijkt minder relevant. Voor deze grootschalige winkels adviseert het HBD dezelfde uitgangspunten te hanteren als voor winkels in nietvolumineuze artikelen: in of aansluitend aan bestaande of geplande winkelgebieden. Nota Ruimte: meer ruimte en verantwoordelijkheid voor gemeenten Inmiddels heeft het kabinet ingestemd met de Nota Ruimte. Hierin wordt het integrale ruimtelijke beleid voor de komende jaren vastgelegd. In de Nota Ruimte verdwijnen de uniforme, door het rijk opgelegde, regels over perifeer toegestane branches en winkeloppervlaktes. Er wordt voorgesteld het locatiebeleid en het PDV/GDV-beleid te integreren tot één kader voor bedrijvigheid en voorzieningen. De verantwoordelijkheden worden gedecentraliseerd naar gemeenten en provincies. 3.3 Toekomstige uitbreidingsruimte Toekomstig draagvlak: groei aantal inwoners en regionale binding Het toekomstige draagvlak voor de uitbreiding van de detailhandel wordt bepaald door de ontwikkeling van het aantal inwoners van Meppel én de mate waarin Meppel erin slaagt om consumenten uit de regio aan te trekken. De Meppelse bevolking groeit naar circa inwoners in 2010; een groei met circa inwoners. In de periode groeit de bevolking volgens deze prognose met circa inwoners. Randvoorwaarde: versterking regionale aantrekkingskracht De verwachting is dat door de versterking van het centrum de regionale aantrekkingskracht wordt vergroot, waardoor meer consumenten uit de regio in Meppel gaan winkelen. De komende jaren kennen de omliggende plattelandsgemeenten een geringe bevolkingsgroei. Voor de gemeente Steenwijkerland wordt een hogere groei verwacht. Het aantrekken van meer consumenten moet vooral gestalte krijgen door een sterkere koopkrachttoevloeiing van de bestaande bevolking uit de regio. Er heeft raming plaatsgevonden van de toekomstige behoefte naar winkelruimte in Meppel. Deze raming geeft een indicatie van de mogelijke uitbreidingsruimte van detailhandel. In de raming wordt uitgegaan van een positief scenario, waarbij de Meppelse bevolking groeit en een toename van de koopkrachttoevloeiing uit de regio plaatsvindt. Indien niet aan deze voorwaarden wordt voldaan, is de uitbreidingsruimte kleiner dan geraamd. [17]

18 Korte termijn: beperkte uitbreidingsruimte, daarna jaarlijks uitbreidingsruimte De komende twee jaar wordt door de recente uitbreidingen in het centrum geen tot een zeer beperkte uitbreidingsruimte verwacht. Daarna ( ) ligt de gemiddelde uitbreidingsruimte voor detailhandel tussen de 800 en m 2 vvo per jaar. In tabel 3.1 is aangegeven hoeveel de globale uitbreidingsruimte in de perioden en bedraagt. Zo bevindt het grootste deel van aanbod zich op perifere locaties, terwijl de vraag zich ook richt op locaties nabij het kernwinkelgebied. In het algemeen geldt dat nieuwe ontwikkelingen voorzichtig en stapsgewijs moeten worden aangepakt. 3.4 Conclusie Tabel 3.1 verwachte uitbreidingsruimte detailhandel gemeente Meppel jaarlijks totaal % non-food m m m m % 80-90% Ruime restcapaciteit De toekomstige uitbreidingsruimte kan worden geconfronteerd met het bestaande planaanbod. Op de locaties Blankenstein en Mallegat resteert in de bestemmingsplannen nog capaciteit (tabel 3.2). Deze is gereserveerd voor perifere detailhandel, ofwel winkels met volumineuze artikelen (woninginrichting, bouwmarkten, tuincentra). Daarnaast is er in de huidige plannen ruimte voor de foodsector op het Vledder. Tabel 3.2 restcapaciteit en planaanbod detailhandel Meppel omvang branche status Blankenstein 2 ha PDV bestemmingsplan Mallegat m 2 PDV bestemmingsplan Vledder circa m 2 Food zacht Winkelgebieden die in staat zijn voor een bepaald bezoekmotief een sterk aanbod te ontwikkelen, bieden goede ontwikkelingskansen op de lange termijn. Voor Meppel betekent dit dat het aansluiten bij het winkelgedrag de beste kansen biedt op het behouden en bevorderen van een sterke detailhandelsstructuur op de lange termijn. Daarbij staan de bezoekmotieven boodschappen doen, recreatief winkelen en doelgerichte aankopen centraal. In het nieuwe Rijksbeleid is meer ruimte en verantwoordelijkheid voor een eigen gemeentelijk detailhandelsbeleid, waardoor er mogelijkheden zijn om ook nietvolumineuze branches perifeer te vestigen. Meppel kiest ervoor om de hoofdlijnen van het bestaande PDV-beleid te handhaven. Hierdoor ontstaan gunstige randvoorwaarden voor investeringen van marktpartijen in het centrum. De toekomstige uitbreidingsruimte voor detailhandel in Meppel hangt af van de groei van de bevolking en de toevloeiing van regionale consumenten. Op korte termijn is er geen tot nauwelijks uitbreidingsruimte. Op de middellange en lange termijn wordt er een gemiddelde jaarlijkse uitbreidingsruimte tussen de 800 en m 2 vvo verwacht, uitgaande van een groei van de bevolking en een toename van het aantal regionale consumenten. Gezien de beperkte uitbreidingsruimte en de bestaande plancapaciteit dienen nieuwe ontwikkelingen voorzichtig en fasegewijs plaats te vinden. [18] Voorzichtig omgaan met nieuwe ontwikkelingen Gezien de beperkte uitbreidingsruimte en de bestaande plancapaciteit is het verstandig om voorzichtig om te gaan met nieuwe detailhandelsuitbreidingen. Met de huidige plancapaciteit zou Meppel in theorie nog ruime tijd vooruit kunnen. De uitbreidingsvraag richt zich echter niet altijd op de locaties met planaanbod.

19 [19]

20 [20]

21 4. Visie op hoofdlijnen 4.1 Ambitie De gemeente Meppel ambieert een hoge koopkrachtbinding van de eigen bevolking en een sterke regionale verzorgingspositie voor de direct omliggende gemeenten. Deze ambitie is reeds in de Ontwikkelingsvisie 2030 vastgelegd. De nadruk van het gemeentelijke beleid ligt primair op de versterking van het centrum als recreatief winkelcentrum. Mede gezien de relatief beperkte uitbreidingsruimte op de korte en middellange termijn is het wenselijk dat eerst de kwaliteit van de winkelomgeving wordt aangepakt. Op de middellange termijn is er ruimte om verder te investeren in de uitbreiding van het winkelaanbod. De boodschappencentra fungeren als ontmoetingscentra en hart van de wijken en het dorp Nijeveen. De gemeente vindt het van groot belang dat het dagelijkse verzorgingsniveau in de buurten, wijken en dorpen op een goed niveau blijft. Tenslotte biedt de gemeente Meppel ruimte aan detailhandel in volumineuze artikelen op perifere locaties. De hoofdlijnen van het bestaande PDV-beleid blijven gehandhaafd. De gemeente streeft naar concentratie van woonwinkels op de locaties Rogat en Blankenstein. Tabel 4.1 visie in hoofdlijnen per detailhandelslocatie gemeente Meppel Centrum Oosterboer Haveltermade Koedijkslanden Nijveen Blankenstein Rogat functie, bezoekmotief verzorgingsgebied speerpunten regionaal koopcentrum, recreatief winkelen wijkcentrum, boodschappen wijkcentrum, boodschappen wijkcentrum, boodschappen dorpscentrum, boodschappen perifere detailhandel, doelgericht perifere detailhandel, doelgericht Meppel en direct omliggende gemeenten Oosterboer Haveltermade, deels wijkoverstijgend Koedijkslanden, Bergiersslanden Nijeveen en omgeving Lokaal / regionaal Lokaal / regionaal - versterken kwaliteit, bereikbaarheid uitbreiding herstructurering, uitbreiding versterking functie behoud functie Concentratie PDV en woninginrichting In de volgende hoofdstukken wordt per winkelgebied ingegaan op de hoofdlijnen van beleid. Hierbij gaat het om het centrum, de wijk- en dorpscentra en de perifere detailhandel. 4.2 Functionele en ruimtelijke structuur De ambitie is vertaald in een toekomstige ruimtelijke en functionele detailhandelsstructuur. In tabel 4.1 is de functionele structuur samengevat en in figuur 4.1 is deze structuur ruimtelijk weergegeven. [21]

22 Hoofdstraat Kruisstraat Vledder Horeca Woldstraat Warenmarkt deelmilieus binnenstad [22]

23 5 Centrum 5.1 Functioneel 5. 1 Visie De basis voor de visie is een analyse van de sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen. Deze analyse is in de onderstaande tabel samengevat. Tabel 5.1 SWOT-analyse Meppel-centrum sterkten - sterke positie in vrijwel alle branches - branches warenhuis en kleding en mode zorgen voor regionale aantrekkingskracht - veel zelfstandige winkels - functie voor dagelijkse boodschappen - horeca geclusterd - warenmarkt met regionale trekkracht - historisch karakter kansen - versterken vrijetijdsfunctie en recreatieve winkelfunctie - toename bevolking - nieuwe herontwikkelingslocaties zwakten - routing looproutes is niet optimaal (Zuidzijde, Swaenenborgh) - kwaliteit openbare ruimte kernwinkelgebied is matig - vindbaarheid van het centrum is onvoldoende - aantal parkeerplaatsen is aan de krappe kant - buitenring heeft bereikbaarheidsknelpunten bedreigingen - beperkte uitbreidingsruimte op korte termijn, risico overaanbod winkelruimte - versnippering winkelaanbod in centrum Versterken (recreatieve) winkelfunctie Het centrum richt zich primair op het recreatief winkelen. Het doel is een versterking van de regionale verzorgende positie voor de eigen inwoners van de gemeente en de omliggende gemeenten. Het centrum moet meer (regionale) bezoekers krijgen en de bezoekers moeten langer in het centrum blijven. De eigen bewoners worden nog sterker dan nu aan het eigen winkelapparaat gebonden. Door de ontwikkeling van de wijken Berggierslanden en Nieuwveenselanden neemt de bevolking van Meppel de komende jaren toe. Naast het recreatieve winkelaanbod, bestaat een belangrijk deel van het aanbod uit dagelijkse en doelgerichte artikelen. De gemeente Meppel is van mening dat het centrum ook deze functie moet behouden. Juist de mix van verschillende winkelvoorzieningen recreatief, dagelijks en doelgericht is een belangrijk kenmerk van de Meppelse binnenstad en versterkt de aantrekkingskracht en levendigheid. Versterken vrijetijdsfunctie Het gaat niet alleen om meer en hogere bestedingen in de detailhandel. Ook het stimuleren van bestedingen in de vrijetijdssector, waaronder horeca, (water)sport en dagtrips, is een belangrijke doelstelling. De binnenstad van Meppel biedt goede kansen om dit aspect uit te bouwen. Vooral de verdere ontwikkeling van de horeca in het centrum van Meppel verdient aandacht. Een duidelijke en gedragen visie is de basis voor gerichte investeringen in het centrum van Meppel. De visie beschrijft de ontwikkelingsrichting op de korte en middellange termijn en gaat in op de functionele (paragraaf 5.1) en ruimtelijke versterking (paragraaf 5.2). Om deze versterking voor elkaar te krijgen, is het nodig om te investeren in de bereikbaarheid en de parkeervoorzieningen (paragraaf 5.3) en om samen te werken met andere partijen (paragraaf 5.4). Omdat voor de gemeente, ondernemers en gebruikers ook korte-termijn maatregelen van groot belang zijn, is de visie vertaald naar een concreet actieplan centrum (hoofdstuk 8). De verschillende evenementen en activiteiten die in de binnenstad worden georganiseerd zijn van groot belang. Hierbij gaat het onder andere om Donderdag Meppeldag, muziekevenementen, (culturele) festivals, Koninginnedag- en Sinterklaasvieringen en koopzondagen. Deze evenementen hebben een positieve invloed op de bestedingen in de binnenstad en de regionale aantrekkingskracht. Ook gaat het om het decor waarin de besteding van de vrije tijd plaatsvindt: de openbare ruimte, de architectuur en de relatie met het water. De gemeente signaleert dat er in toenemende mate sprake is van een wirwar aan gevelreclames die het gezicht van sommige winkelstraten bepalen. Door reclamebeleid en gerichte [23]

24 investeringen in de openbare ruimte wordt er voor gezorgd dat het decor van de binnenstad wordt versterkt. Richten op een breed publiek Meppel richt zich op een breed publiek. Meppel onderscheidt de volgende doelgroepen voor het centrum: gezinnen met kinderen, één- en tweeverdieners, senioren en toeristen. Elke doelgroep moet in het centrum iets van zijn gading vinden en graag naar het centrum gaan. Het herkomstgebied van de bezoekers van het centrum bestaat primair uit de gemeente Meppel en de schil van de gemeenten rondom de stad. In totaal gaat het om een gebied met circa inwoners. In tweede instantie gaat het om de toeristische doelgroep die een breder herkomstgebied kent. Vooral het aandeel van de seniorendoelgroep zal de komende jaren sterk in omvang toenemen. De seniorendoelgroep is relatief draagkrachtig en beschikt over veel vrije tijd. Ook watersporters en -recreanten vormen een belangrijke aandachtsgroep. Het is steeds belangijker om de doelgroepen van winkelcentra te definiëren op basis van leefstijlen: gelijkgestemde groepen van individuen. Bij de leefstijl gaat het om de drijfveren achter de winkelbeleving van consumenten. Markonderzoeksbureau Motivaction onderscheidt acht verschillende leefstijlen, die ieder hun eigen koopgedrag vertonen. De groepen traditionele burgerij en moderne burgerij zijn in Nederland het omvangrijkst. De traditionele burgerij is over het algemeen erg prijsbewust en hecht weinig waarde aan merken. De moderne burgerij - in Nederland de grootste groep burgers - is statusgevoelig en merkbewust. Voor deze groep is recreatief winkelen een belangrijke vrijetijdsbesteding. Het aanbod van merkwinkels - vooral in het segment mode en luxe - fungeert als trekker voor deze groep. Bron: Retailcentra op basis van waarden en leefstijl, PropertyNL, augustus 2004 Herkenbare deelgebieden versterken het onderscheidende vermogen Per doelgroep dient op verschillende behoeften te worden ingespeeld. Dit betekent dat in het centrum ook verschillende functionele deelgebieden aanwezig zijn; deelgebieden met een bepaalde herkenbaarheid en daardoor binding van een doelgroep. Het merendeel van de bezoekers richt zich op de landelijke filiaalbedrijven die zich vooral in de Hoofdstraat en Kruisstraat bevinden. Trekkers zijn de winkels in de branches warenhuis en mode en luxe. Belangrijk is dat er in het centrum tegelijkertijd bijzondere producten te koop zijn. Een voorbeeld van een herkenbaar deelgebied is de Woldstraat, waar winkels met bijzondere producten en artikelen gevestigd zijn. Deze deelgebieden zorgen voor een onderscheidend vermogen van het centrum ten opzichte van andere regionale koopcentra. De gemeente zal zich samen met de ondernemers inspannen om zowel nieuwe landelijke trekkers als de lokale formules een plek in het centrum te bieden. In dit kader verdient ook de Meppelse warenmarkt speciale aandacht. De warenmarkt fungeert op zich uitstekend, maar er zijn kansen om de regionale aantrekkingskracht verder uit te bouwen door de mogelijkheden te onderzoeken voor (nieuwe) productgroepen en openingstijden. Daarmee kunnen nieuwe doelgroepen naar de warenmarkt worden aangetrokken. Een en ander wordt uitgewerkt in een toekomstbeeld voor de warenmarkt. 5.2 Ruimtelijk De afgelopen jaren is geïnvesteerd in uitbreiding van het winkeloppervlak in de binnenstad. Zo is eind 2003 het nieuwe winkelcentrum Keijserstroom geopend, met onder andere een V&D vestiging. Op dit moment is nog onduidelijk hoe deze toevoeging functioneert en in welke mate het nieuwe aanbod bijdraagt aan een versterking van de positie van de binnenstad. De komende jaren houdt de gemeente de ontwikkelingen in het centrum dan ook nauwlettend in de gaten, onder andere door samen met de ondernemers regelmatig te overleggen en jaarlijks een binnenstadsmonitor op te zetten. Ontwikkeling locatie Vledder De locatie Vledder wordt de komende jaren ontwikkeld. Deze locatie vormt, door de grote loopafstand en het ontbreken van een aantrekkelijke routing, geen onderdeel van het kernwinkelgebied. In het gebied wordt de verplaats- en uitbreidingsvraag van één of twee supermarkten geaccommodeerd. In totaal gaat het om [24]

25 een winkeloppervlak van maximaal m2. Versterking ruimtelijke structuur De komende jaren is er geen marktruimte voor nieuwe grote ontwikkelingen in het centrum. Op de korte termijn gaat de aandacht van de gemeente vooral uit naar de versterking van de ruimtelijke structuur en routing. De gemeente streeft naar een compact kernwinkelgebied. In tabel 2.1 is te zien dat de lengte van de winkelcircuits (A1 winkelgebied en voetgangersgebied) in Meppel redelijk overeenkomt met dat van steden met een vergelijkbaar centrumwinkelapparaat. Deze afstanden gevcn aan wat consumenten bereid zijn te lopen. Dat betekent dat de gemeente Meppel niet inzet op uitbreiding van de lengte van het kernwinkelgebied, maar juist op versterking van de bestaande structuur en het oplossen van de huidige knelpunten. Tabel 5.1 lengtes winkelcircuit Meppel in vergelijking met vergelijkbare steden gemiddelde * (in meters) Meppel (in meters) A1-winkelgebied ** Voetgangersgebied 950 circa 1000*** * gemiddelde voor steden met een centrumwinkelapparaat van circa m2 ** Hoofdstraat (tot Kromme Elleboog), Kruisstraat, Keijserstroom *** A1 winkelgebied, Touwstraat, Woldstraat, Grote Kerkstraat, Prinsenstraat, Wheem, Swaenenborgh Bron: Inbo De belangrijkste knelpunten bevinden zich aan de zuidzijde, waar een trekker ontbreekt, en rond het verouderde winkelcentrum Swaenenborgh. Dit winkelcentrum is slecht aangesloten op het kernwinkelgebied en vormt een eiland in het centrum. In het bestaande voetgangersgebied wordt gestreefd naar een duidelijke looproute, waardoor het kernwinkelgebied beter zichtbaar en vindbaar wordt. Hierdoor worden de consumenten verleid een groter deel van het centrum te bezoeken. In dit kader wil de gemeente Meppel ook het verblijfsklimaat van de openbare ruimte van het kernwinkelgebied en de pleinen versterken. De gemeente streeft ernaar de Groenmarkt op termijn autovrij te maken. Middellange en lange termijn: fasegewijze uitbreiding winkelaanbod Op de middellange en lange termijn ontstaat er marktruimte voor een verdere fasegewijze ontwikkeling van het winkelaanbod. Om te zorgen voor een compact winkelgebied is het uitgangspunt dat de binnenstedelijke versterking binnen de binnenring plaatsvindt en dat de nieuwe ontwikkelingen zorgvuldig worden geintegreerd in het bestaande kernwinkelgebied. In het centrum van Meppel zijn er verschillende locaties die in aanmerking komen voor herontwikkeling. Dit biedt kansen voor de versterking van de ruimtelijke structuur en het winkelaanbod, door ruimte te bieden aan winkels die in de kleinschalige structuur van de binnenstad geen plek kunnen krijgen. Op de korte en middellange termijn zijn er twee locaties die in aanmerking komen voor herontwikkeling: winkelcentrum Swaenenborgh en de Kromme Elleboog. Daarbij geldt dat er per periode marktruimte is voor de herontwikkeling van één locatie. Dit betekent dat beide locaties niet tegelijk maar na elkaar ontwikkeld worden. Hiermee voorkomt de gemeente dat er een overaanbod van winkelruimte optreedt en is er een blijvende prikkel voor marktpartijen om te investeren in het centrum. Herontwikkeling Kromme Elleboog Voor de Kromme Elleboog worden op de korte termijn plannen uitgewerkt. De locatie heeft goede kansen om een bronpunt voor bezoekers van het centrum van Meppel te worden. Uit onderzoek (Goudappel Coffeng 2004) komt naar voren dat Kromme Elleboog een strategische locatie voor centrumparkeren is. Het realiseren van een gebouwde parkeervoorziening past dan ook goed op deze locatie. Uitgangspunt is dat de Groenmarkt autovrij wordt. Kromme Elleboog vormt geen onderdeel van het A1 winkelgebied. Door de combinatie met parkeren heeft de locatie goede kansen om als een startpunt voor het centrum van Meppel te gaan functioneren. Functioneel is de locatie met name geschikt voor horeca, leisure en enkele (doelgerichte) winkels die willen door- [25]

26 Hoofdwinkelstraat, landelijke filiaalbedrijven Herontwikkeling, grootschalige en kleinschalige winkels Horecaconcentratie Kleinschalige winkels, speciaalzaken Aanloopmilieu [26]

27 groeien. Een nader onderzoek naar het haalbare commerciële programma is noodzakelijk. Er dient een goede aansluiting met de Hoofdstraat tot stand te komen. Verkeerskundig biedt de locatie aanknopingspunten om de binnenring door te steken van de Kromme Elleboog naar de Prinsengracht. Middellange termijn: herontwikkeling Swaenenborgh Na de ontwikkeling van de Kromme Elleboog, komt op de middellange termijn Swaenenborgh in aanmerking voor herontwikkeling. Bij de herontwikkeling van deze locatie wil de gemeente de looproute met de Hoofstraat sterk verbeteren. Daarvoor zijn ruimtelijke ingrepen noodzakelijk. De locatie heeft de potentie om de recreatieve winkelfunctie van het centrum te versterken. Dit kan door uitbreiding van het modische aanbod in combinatie met de vestiging van middelgrote en grote winkelformules, die in de veelal kleinschalige panden moeilijk te huisvesten zijn. Voor grootschalige winkelformules (> m2) in de niet-volumineuze branches, waaronder levensmiddelen, bruin- en witgoed, media en sport en spel geldt dat de gemeente Meppel deze graag als trekker in het centrum behoudt. Bij deze winkels is sprake van een regionale aantrekkingskracht en combinatiebezoek aan de rest van het centrum. Het aandeel combinatiebezoek is hoger naarmate deze winkels dichter bij het kernwinkelgebied liggen. Voorwaarde is wel dat de uitbreiding met nieuwe winkelformules niet ten koste gaat van de zittende winkels. Concentratiegebied horeca verder ontwikkelen Naast een verspreid aanbod van daghoreca, is het belangrijk de concentratie van horeca rond het Kerkplein en de Groenmarkt verder te versterken. Concentratiegebieden van horeca hebben door de herkenbaarheid en de levendigheid een belangrijke meerwaarde voor het centrum. Meppel kan zich daarmee ook regionaal manifesteren als uitgaans- en evenementenstad. Dit concentratiebeleid houdt ook in dat op andere plekken in het centrum beperkte nieuwvestigingen in de avondhoreca worden voorgestaan. De herontwikkeling van de locatie Kromme Elleboog en het autovrij maken van de Groenmarkt leveren de eerste aanknopingspunten voor de concentratie van horeca en leisure. 5.3 Bereikbaarheid en parkeren Verbeteren van bereikbaarheid en parkeermogelijkheden Bereikbaarheid en parkeermogelijkheden zijn essentieel voor het functioneren van binnensteden. Uitbreiding parkeerplaatsen op strategische bronpunten Volgens onderzoek van Goudappel Coffeng (2004) is het totale aanbod van parkeerplaatsen in het centrum van Meppel aan de krappe kant. Het is gewenst om tot uitbreiding van het aantal parkeerplaatsen binnen de invloedssfeer van het centrumgebied te komen. Dit zijn parkeerplaatsen op een loopafstand van maximaal 300 meter van het kernwinkelgebied. Deze locaties liggen in principe binnen de binnenring. De nieuwe parkeerconcentraties worden vormgegeven als bronpunten en liggen aan de startpunten van het kernwinkelgebied. Daardoor is sprake van directe looproutes van de parkeerconcentraties naar de winkels. Belangrijk is dat de bronpunten evenwichtig over het centrum verspreid zijn. De locatie Kromme Elleboog is zeer gewild bij parkeerders, waardoor uitbreiding van het aantal parkeerplaatsen op deze locatie zeer gewenst is. Deze locatie kan als bronpunt voor het zuidelijk deel van het centrum gaan fungeren. Hierdoor kan de zuidzijde van het centrum versterkt worden. Op dit moment (medio 2005) wordt door de gemeente in dit kader een parkeerbalans voor het centrum opgesteld. Volgens Goudappel is een parkeerregime gewenst dat uitgaat van betaald parkeren op de best gelegen locaties en goedkoop parkeren op een iets grotere loopafstand van het kernwinkelgebied. Mallegat en het Vledder zijn in deze visie bestemd als locaties voor goedkoop parkeren. Op de (duurdere) betaalde parkeerplaatsen binnen de binnenring wil de gemeente achteraf betalen invoeren, waardoor bezoekers ruim de tijd kunnen nemen om te funshoppen. Begrenzingen in parkeertijd en progressief oplopende parkeertarieven passen niet in de visie van recreatief winkelen. Bewegwijzering wordt verbeterd De gemeente heeft de eerste stappen ondernomen om de bewegwijzering van en naar de parkeerplaatsen te verbeteren. Het ideale eindbeeld voor het centrum van [27]