Glomerulaire hyperfiltratie. Maren Schütz - ANIOS

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Glomerulaire hyperfiltratie. Maren Schütz - ANIOS"

Transcriptie

1 Glomerulaire hyperfiltratie Maren Schütz - ANIOS

2 Glomerulaire hyperfiltratie (GH) Geen eenduidige definitie ( ml/min/1,73m 2 ) 3 Verandering in tubuloglomerulaire feedback en activatie van vasoactieve mediatoren Verhoging glomerulaire capillair druk en secundaire verhoging GFR 1 11,8% van US adolescenten hebben glomerulaire hyperfiltratie 2 1. A Systematic Review of Glomerular Hyperfiltration Assessment and Definition in the Medical Literature Cachat et al, Clin J Am Soc Nephrol Mar 6; 10(3): Metabolic risk factors in nondiabetic adolescents with glomerular hyperfiltration Arthur M. Lee et al, Nephrol Dial Transplant (2017) 32: Glomerular hyperfiltration of antibiotics D W de Lange et al, Netherlands Journal of Critical Care, Dec 2013 Afbeelding: Assessing Kidney Function Measured and Estimated Glomerular Filtration Rate L A Stevens, N Engl J Med 2006; 354:

3 Risicos door GH Risico op renale schade: 1 Microalbuminemie en hypertensie, aterosclerose nierarterie, roken en overgewicht Glomerulaire hyperfiltratie geassocieerd met: Insuline resistentie 4 Hypertensie 2,4 Hypertriglycemie 1 Verhoog risico op CVA 3 1. A Systematic Review of Glomerular Hyperfiltration Assessment and Definition in the Medical Literature Cachat et al, Clin J Am Soc Nephrol Mar 6; 10(3): Glomerular hyperfiltration is a predictor of adverse cardiovascular outcomes G Reboldi, Kidney International (2018) 93, Albuminuria, intermittent hyperfiltration and salt wasting in patients with stroke: a pilot study. Nistrup Holmegaard S, Scand J Clin Lab Invest. 2006; 66(5): glomerular hyperfiltration: a marker of early renal damage in pre-diabetes and pre-hypertension P Palatini, Nephrol Dial Transplant 2012, 27:

4 Glomerulaire hyperfiltratie en ICU Meer GH in jonge pt, neurotrauma, polytrauma, sepsis en brandwonden. Verhoogde klaring van medicatie bv antibiotica. Kreatinine-concentratie en berekende klaring zijn minder betrouwbaar uurs-urine heeft voorkeur Glomerular hyperfiltration of antibiotics D W de Lange et al, Netherlands Journal of Critical Care, Dec 2013

5 Take home message Beperkte waarde van de metingen van kreatinine- en berekende klaring ivm sterk en snel wisselende fysiologie. Moeten we bij jonge pt op de IC sneller antibiotica-spiegels prikken? GH kan maar is niet altijd een voorbode van nierfunctiestoornissen. RR en glucose beter reguleren bij patient GH?

6 Literatuur A Systematic Review of Glomerular Hyperfiltration Assessment and Definition in the Medical Literature Cachat et al, Clin J Am Soc Nephrol Mar 6; 10(3): Metabolic risk factors in nondiabetic adolescents with glomerular hyperfiltration Arthur M. Lee et al, Nephrol Dial Transplant (2017) 32: Glomerular hyperfiltration of antibiotics D W de Lange et al, Netherlands Journal of Critical Care, Dec 2013 Glomerular hyperfiltration is a predictor of adverse cardiovascular outcomes G Reboldi, Kidney International (2018) 93, Albuminuria, intermittent hyperfiltration and salt wasting in patients with stroke: a pilot study. Nistrup Holmegaard S, Scand J Clin Lab Invest. 2006; 66(5): Glomerular hyperfiltration: a marker of early renal damage in pre-diabetes and pre-hypertension P Palatini, Nephrol Dial Transplant 2012, 27: Glomerular hyperfiltration of antibiotics D W de Lange et al, Netherlands Journal of Critical Care, Dec 2013 Afbeelding slide 2 Assessing Kidney Function Measured and Estimated Glomerular Filtration Rate L A Stevens, N Engl J Med 2006; 354:

7 Formules glomerulaire filtratie Cockcroft-Gault formule (uitgedrukt in ml/min): [(140-leeftijd (in jaren)) x gewicht (in kg)] / 0,81 x (serumcreatinine (in µmol/l)) (x 0,85 indien vrouw). MDRD-formule (6-punts, in ml/min/1,73m2 ): 170 x (serumcreatinine (in µmol /l) /88,4)-0,999 x (leeftijd (in jaren)) 0,176 x (ureum (in mmol/l) *2,8) 0,170 x (albumine/10)+0,318 (x 1,18 indien negroïde ras) (x 0,762 indien vrouw) MDRD-formule (4-punts, in ml/min/1,73m2 ): 186 x (serumcreatinine (in µmol /l) /88,4)-1,154 x (leeftijd (in jaren)) 0,203 (x 1,212 indien negroïde ras) (x 0,742 indien vrouw)

8

Schatting van de nierfunctie met de egfr implicaties voor de klinische praktijk. Iefke Drion 30 oktober 2014

Schatting van de nierfunctie met de egfr implicaties voor de klinische praktijk. Iefke Drion 30 oktober 2014 Schatting van de nierfunctie met de egfr implicaties voor de klinische praktijk Iefke Drion 30 oktober 2014 Casus Casus Vrouw 43 jaar Fam anamnese: moeder op 45 jaar ernstige nierfunctiestoornissen o.b.v.

Nadere informatie

Nierfunctieonderzoek bij diabetes. N. Kleefstra & Henk Bilo 15 en 16 december Nieren. Nieren

Nierfunctieonderzoek bij diabetes. N. Kleefstra & Henk Bilo 15 en 16 december Nieren. Nieren Nierfunctieonderzoek bij diabetes N. Kleefstra & Henk Bilo 15 en 16 december 2011 Nieren Nieren 1 Functie & schade Nierfunctie : het vermogen om afvalstoffen te klaren (voorbeeld: kreatinine) het vermogen

Nadere informatie

Renal function? Landelijke standaardisatie nierfunctiemeting is nodig

Renal function? Landelijke standaardisatie nierfunctiemeting is nodig Renal function? Landelijke standaardisatie nierfunctiemeting is nodig Renal function = glomerular filtration rate (GFR) = volume of plasmawater that is filtrated per unit of time Prof.dr Jack F.M. Wetzels

Nadere informatie

Chronische Nierschade. Wim de Grauw. Huisarts te Berghem Afd. Eerstelijnsgemeeskunde UMC St. Radboud Nijmegen Bestuurslid DiHAG

Chronische Nierschade. Wim de Grauw. Huisarts te Berghem Afd. Eerstelijnsgemeeskunde UMC St. Radboud Nijmegen Bestuurslid DiHAG Chronische Nierschade Wim de Grauw Huisarts te Berghem Afd. Eerstelijnsgemeeskunde UMC St. Radboud Nijmegen Bestuurslid DiHAG Wie moet ik extra in de gaten houden? DiHAG sterrencursus 11 juni 2009 2 Omvang

Nadere informatie

Benchmark Diabetes 2016 SEZ Zaanstreek-Waterland

Benchmark Diabetes 2016 SEZ Zaanstreek-Waterland SEZ Zaanstreek-Waterland Waterland Mvr. M.E.M. Nota Dhr. R.T. Swart Kenniscentrum voor Ketenzorg Inhoudsopgave Leeswijzer... 3 Populatiegegevens... 4 Populatiegegevens gespiegelde patiënten... 5 Proces-

Nadere informatie

VUmc Basispresentatie

VUmc Basispresentatie Samenwerking waarover? Richtlijnen en zorgstandaarden Cardiovasculair risicomanagement (zorgstandaard) Samenwerking e en e lijn Prof dr Piet ter Wee Afdeling Nefrologie Hypertensie Diabetes mellitus (zorgstandaard)

Nadere informatie

De nier en de rotonde. Googelen op rotondes in België. Wat gaat er mis bij diabetes? Nieren 10-12-2012. De nieren deel I. Nanno Kleefstra Henk Bilo

De nier en de rotonde. Googelen op rotondes in België. Wat gaat er mis bij diabetes? Nieren 10-12-2012. De nieren deel I. Nanno Kleefstra Henk Bilo De nieren deel I Nanno Kleefstra Henk Bilo De nier en de rotonde Googelen op rotondes in België Wat gaat er mis bij diabetes? Wat gaat er mis bij de rotonde? Nieren 1 Functie & schade Functie & schade

Nadere informatie

Tips en trics voor de nefrologie anno 2015. Dr. I.C. van Riemsdijk Drs. M.Wabbijn Internist-nefrologen

Tips en trics voor de nefrologie anno 2015. Dr. I.C. van Riemsdijk Drs. M.Wabbijn Internist-nefrologen Tips en trics voor de nefrologie anno 2015 Dr. I.C. van Riemsdijk Drs. M.Wabbijn Internist-nefrologen Disclosures Dr. I.C. van Riemsdijk None Drs. M. Wabbijn None Inleiding Algemeen: wat is nierfunctie

Nadere informatie

Nierinsufficiëntie bij DM en CVRM

Nierinsufficiëntie bij DM en CVRM Nierinsufficiëntie bij DM en CVRM Dr. Tom Geers, internist - nefroloog en opleider St. Antonius ziekenhuis Nieuwegein Nierfunctie beloop met de leeftijd 1 Hoge sterfte bij dialyse patiënten Prevalentie

Nadere informatie

De oudere patient met chronische nierschade

De oudere patient met chronische nierschade De oudere patient met chronische nierschade Richard Starmans, kaderarts ouderengeneeskunde Marjolijn van Buren, internist-nefroloog Disclosures Marjolijn van Buren Adviesraad Amgen, Baxter, Nierstichting

Nadere informatie

Reis door het Nephron. Hilde de Geus

Reis door het Nephron. Hilde de Geus Reis door het Nephron Hilde de Geus Anatomie De nier Het nephron Het nephron Wat is nierfunctie? Vermogen om bloed te zuiveren referentie stof volume bloed per tijdseenheid (ml-min) Bloeddruk regulatie

Nadere informatie

MDRD: Diagnostiek en interpretatie

MDRD: Diagnostiek en interpretatie MDRD: Diagnostiek en interpretatie Daan van de Kerkhof Dr ir D. van de Kerkhof 06-10-010 Daan.vd.kerkhof@cze.nl (040) 39 86 39 1 CHRONISCHE NIERSCHADE Chronische nierschade is een belangrijke, onafhankelijke

Nadere informatie

Workshop chronische nierschade. Adry Bakker Diepenbroek Bettie Hoekstra

Workshop chronische nierschade. Adry Bakker Diepenbroek Bettie Hoekstra Workshop chronische nierschade Adry Bakker Diepenbroek Bettie Hoekstra Mevr. Muis 73 jaar Voorgeschiedenis: diabetes mellitus type 2 hartfalen regelmatig urineweginfecties, 2x pyelonefritis aspecifieke

Nadere informatie

Nierfunctiestoornissen

Nierfunctiestoornissen Nierfunctiestoornissen Vergelijking van twee schattingsmethoden Drs. Martine Brouwers, specialist ouderengeneeskunde, Argos Zorggroep, locatie DrieMaasStede te Schiedam Dr. Martin Smalbrugge, specialist

Nadere informatie

Marike Wabbijn Internist-nefroloog/acuut geneeskundige Ikazia Ziekenhuis

Marike Wabbijn Internist-nefroloog/acuut geneeskundige Ikazia Ziekenhuis Marike Wabbijn Internist-nefroloog/acuut geneeskundige Ikazia Ziekenhuis Nierschade bij diabetes en vaatlijden Wat is nierfunctie? Wanneer is er sprake van nierschade? Wanneer is er sprake van nierfunctieverlies?

Nadere informatie

H.J.G.Bilo, S.J.J.Logtenberg, L.D.Dikkeschei, N.Kleefstra en B.H.R.Wolffenbuttel Zie ook de artikelen op bl. 1002 en 1016.

H.J.G.Bilo, S.J.J.Logtenberg, L.D.Dikkeschei, N.Kleefstra en B.H.R.Wolffenbuttel Zie ook de artikelen op bl. 1002 en 1016. hoogd cardiovasculair risico, wat overigens goed kan worden tegengegaan door het gebruik van een angiotensineconverterend-enzym(ace)-remmer. 3 Daarnaast zijn er bij nierfunctievermindering mogelijke contra-indicaties

Nadere informatie

Diabetes Mellitus en Nierfunctie

Diabetes Mellitus en Nierfunctie Dr. M.P. Brugts, internist endocrinoloog Diabetes Mellitus en Nierfunctie SYMPOSIUM Renale Fysiologie Primair: Regulatie water en electrolyten balans homeostase Handhaving intravasculaire volume Regulatie

Nadere informatie

Waarom aandacht chronische nierschade (CNS)? CNS. Controle nieren: meer dan albumine en kreatinine. Dr. Wim JC de Grauw. MDRD vs kreatinine klaring

Waarom aandacht chronische nierschade (CNS)? CNS. Controle nieren: meer dan albumine en kreatinine. Dr. Wim JC de Grauw. MDRD vs kreatinine klaring MDRD vs kreatinine klaring Controle nieren: meer dan albumine en kreatinine Dr. Wim JC de Grauw Huisarts Afd. Eerstelijnsgeneeskunde UMC St. Radboud Nijmegen Diabetes Huisartsen Adviesgroep (DiHAG) Lid

Nadere informatie

Chronische Nierschade

Chronische Nierschade RCH15.331 Chronische Nierschade Chronische Nierschade Leonie Tromp Huisarts te Tilburg Kaderarts Hart- en Vaatziekten Kernboodschap Nierfunctiestoornissen en albuminurie Hart- en vaatziekten Tijdige behandeling

Nadere informatie

Dosering van antibiotica tijdens dialyse. Anke Reuser AIOS Anesthesiologie

Dosering van antibiotica tijdens dialyse. Anke Reuser AIOS Anesthesiologie Dosering van antibiotica tijdens dialyse Anke Reuser AIOS Anesthesiologie 01-08-2017 AKI 60% mortaliteit Meeste mortaliteit agv sepsis (50%) Juiste dosering en spiegels van antibiotica cruciaal Onderdosering

Nadere informatie

DIABETESREGULATIE RONDOM HEMODIALYSE. Dialyse patiënt met diabetes Mellitus. Insulinebehoefte rond start van HD. Vraag. Hemodialyse & hypoglykemie

DIABETESREGULATIE RONDOM HEMODIALYSE. Dialyse patiënt met diabetes Mellitus. Insulinebehoefte rond start van HD. Vraag. Hemodialyse & hypoglykemie Dialyse patiënt met diabetes Mellitus DIABETESREGULATIE RONDOM HEMODIALYSE Casus: Mevr. L, 65 jaar, DM2 Net gestart met HD 2 x daags 22 E insuline sc. Ingrid de Vries & Casper Franssen Toegang: getunnelde

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 De nierfunctie: glomerulaire filtratiesnelheid (GFR)

Hoofdstuk 2 De nierfunctie: glomerulaire filtratiesnelheid (GFR) Hoofdstuk 2 De nierfunctie: glomerulaire filtratiesnelheid (GFR) Joan Doornebal Samenvatting De nier speelt een belangrijke rol bij het handhaven van de homeostase en beschikt daarvoor over verschillende

Nadere informatie

5-4-2012. Diabetes & Nierziekten Zelfcontrole en hypoglycemie. Inhoud. Hypoglycemie. Verschillende definities: NHG<3.5, ADA<3.

5-4-2012. Diabetes & Nierziekten Zelfcontrole en hypoglycemie. Inhoud. Hypoglycemie. Verschillende definities: NHG<3.5, ADA<3. Diabetes & Nierziekten Zelfcontrole en hypoglycemie Ingrid de Vries, dialyseverpleegkundige Casper Franssen, internist-nefroloog Universitair Medisch Centrum Groningen Inhoud Hypoglycemie Verschillende

Nadere informatie

Nierinsufficiëntie 24/04/2013. Nierinsufficiëntie. Functies van de nieren Universitair

Nierinsufficiëntie 24/04/2013. Nierinsufficiëntie. Functies van de nieren Universitair Nierinsufficiëntie Stand van zaken Behandeling Vroegbegeleiding Impact op arbeidsongeschiktheid Nierinsufficiëntie Definitie van chronisch nierlijden (CKD) CKD en co-morbiditeit Hoe de evolutie van CKD

Nadere informatie

Nierschade: erger voorkomen... Wybe Douwe Kloppenburg, nefroloog

Nierschade: erger voorkomen... Wybe Douwe Kloppenburg, nefroloog Nierschade: erger voorkomen.... Wybe Douwe Kloppenburg, nefroloog Inleiding Begrippen Indeling en voorkomen van chronische nierschade (CNS) Proteinurie en GFR als risicofactoren voor progressie nierschade

Nadere informatie

Dialyse dosis en tijdstip starten CRRT: onderzoekspresentatie. Petra de Vries Renal Practitioner i.o. Erasmus MC Rotterdam

Dialyse dosis en tijdstip starten CRRT: onderzoekspresentatie. Petra de Vries Renal Practitioner i.o. Erasmus MC Rotterdam Dialyse dosis en tijdstip starten CRRT: onderzoekspresentatie Petra de Vries Renal Practitioner i.o. Erasmus MC Rotterdam 13-5-2009 Inhoud presentatie Inleiding Aanleiding onderzoek Doelstelling en onderzoeksvragen

Nadere informatie

Outcome na CVVH- behandeling Mortaliteit en nierfunctieherstel bij IC-patiënten na CVVH-behandeling

Outcome na CVVH- behandeling Mortaliteit en nierfunctieherstel bij IC-patiënten na CVVH-behandeling Outcome na CVVH- behandeling Mortaliteit en nierfunctieherstel bij IC-patiënten na CVVH-behandeling Ellen Stikkelbroeck, Renal Practitioner i.o., VieCuri Venlo Inleiding Introductie CVVH in Venlo Onderzoek

Nadere informatie

CAT: Plaatsbepaling van Cystatine C als Biomarker voor de Nierfunctie. Jolien Claessens Supervisor: Steven Pauwels , UZ Leuven

CAT: Plaatsbepaling van Cystatine C als Biomarker voor de Nierfunctie. Jolien Claessens Supervisor: Steven Pauwels , UZ Leuven CAT: Plaatsbepaling van Cystatine C als Biomarker voor de Nierfunctie. Jolien Claessens Supervisor: Steven Pauwels 15-03-2016, UZ Leuven De nieren https://craniumcommander.wikispaces.com/urinary+system+-

Nadere informatie

Nierschade. Kernboodschap. Nierfunctiestoornissen en albuminurie. Hart- en vaatziekten. Tijdige behandeling kan dit risico verminderen!

Nierschade. Kernboodschap. Nierfunctiestoornissen en albuminurie. Hart- en vaatziekten. Tijdige behandeling kan dit risico verminderen! Nierschade April 2013 Leonie Tromp huisarts te Tilburg Kaderarts Hart- en Vaatziekten Kernboodschap Nierfunctiestoornissen en albuminurie Hart- en vaatziekten Tijdige behandeling kan dit risico verminderen!

Nadere informatie

Verwijzing van patiënten met chronische nierschade

Verwijzing van patiënten met chronische nierschade Verwijzing van patiënten met chronische nierschade VERSCHILLEN IN VERWIJSCRITERIA TUSSEN ZIEKENHUIZEN Loes J. Meijer en François G. Schellevis Gerelateerd artikel: Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156:A5679

Nadere informatie

Nierfunctie bij oudere patiënten

Nierfunctie bij oudere patiënten Nierfunctie bij oudere patiënten Aris Prins, apotheker Apotheek Poeldijk Wie ben ik? Apotheker sinds april 2004 Na studie gewerkt als ziekenhuis apotheker in Ninewells Hospital Dundee, Schotland Sinds

Nadere informatie

Chronische Nierschade

Chronische Nierschade Chronische Nierschade Uitingen nieraandoeningen: Verlies van eiwit via de urine, albuminurie Specifieke sedimentsafwijkingen Afname van de glomerulaire filtratiesnelheid Micro-albuminurie: In een willekeurige

Nadere informatie

Leerdoelen. Wees alert op nierproblemen bij probleeminventarisatie medicatie beoordeling. Begeleid beschermende maatregelen.

Leerdoelen. Wees alert op nierproblemen bij probleeminventarisatie medicatie beoordeling. Begeleid beschermende maatregelen. NIERFUNCTIE 2 Leerdoelen Wees alert op nierproblemen bij probleeminventarisatie medicatie beoordeling Begeleid beschermende maatregelen Functies Volume- osmo- en zuurregulatie Excretie afvalproducten stofwisseling

Nadere informatie

Nierinsufficiëntie en voeding

Nierinsufficiëntie en voeding Nierinsufficiëntie en voeding Kirsten Berk Voeding bij CVRM en diabetes - 2013 Inhoud: Gewichtsreductie Natriumbeperking Eiwitbeperking Kalium Praktisch: dieetinzicht Gewichtsreductie Overgewicht -> vergrote

Nadere informatie

Haagse Nieren 2.0. Disclosure belangen spreker

Haagse Nieren 2.0. Disclosure belangen spreker Haagse Nieren 2.0 Irene van der Meer Internist-nefroloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Oud en anders Cardiovasculair risicomanagement bij ouderen: wat te doen of te laten?

Oud en anders Cardiovasculair risicomanagement bij ouderen: wat te doen of te laten? Oud en anders Cardiovasculair risicomanagement bij ouderen: wat te doen of te laten? Luc Harms, huisarts Susan Pruijsen, huisarts Stijn Konings, internist-nefroloog Els Lambooij, internist-ouderengeneeskunde

Nadere informatie

NIERFUNCTIE STOORNISSEN juni 2015 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN

NIERFUNCTIE STOORNISSEN juni 2015 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN INTERLINE NIERFUNCTIE STOORNISSEN juni 2015 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Inleiding Leden werkgroep: Mevrouw H.P.E. (Hilde) Peters, internist-nefroloog De heer J.

Nadere informatie

Preventieve zorg in de pre-dialyse de verpleegkundige rol

Preventieve zorg in de pre-dialyse de verpleegkundige rol Preventieve zorg in de pre-dialyse de verpleegkundige rol ADRY BAKKER DIEPENBROEK Nurse Practitioner Nefrologie Meander Medisch Centrum & MAAIKE HENGST Nurse Practitioner Nefrologie Knowing is not enough;

Nadere informatie

BSD september 2014. Huisarts: Pauline Heijstee Meggy van Kruijsdijk Nefroloog: Watske Smit Jaap Beutler

BSD september 2014. Huisarts: Pauline Heijstee Meggy van Kruijsdijk Nefroloog: Watske Smit Jaap Beutler BSD september 2014 Huisarts: Pauline Heijstee Meggy van Kruijsdijk Nefroloog: Watske Smit Jaap Beutler Casuïstiek chronische nierschade Wat kan de huisarts Wanneer consultatie nefroloog Wanneer verwijzing

Nadere informatie

Content. AF & Nierfalen: Epidemiologie. AF & Nierfalen: Epidemiologie. Disclosures: Epidemiologie: AF en Nierfalen. AF en Nierfalen: kip of ei?

Content. AF & Nierfalen: Epidemiologie. AF & Nierfalen: Epidemiologie. Disclosures: Epidemiologie: AF en Nierfalen. AF en Nierfalen: kip of ei? Disclosures: Zeg eens A. Over Atrium fibrilleren en Antistolling in ESRD Geen Marjolijn van Buren Internist-Nefroloog Content Epidemiologie: en Nierfalen & Nierfalen: Epidemiologie whites ARIC study Atheroslerosis

Nadere informatie

Instructie indicatoren- en inzoomrapporten

Instructie indicatoren- en inzoomrapporten Instructie indicatoren- en inzoomrapporten Instructie indicatoren- en inzoomrapporten 1 Inhoud Indicatorenrapport... 3 Doel en toelichting... 3 Beschrijving NHG Indicatoren Diabetes in KIS VitalHealth

Nadere informatie

Diagnostiek van hypercholesterolemie

Diagnostiek van hypercholesterolemie The basics of diabetes Cholesterol + Nieren + Ogen N. Kleefstra Diabetes kenniscentrum UMCG Langerhans Eindhoven, 12-12-13 Diagnostiek van hypercholesterolemie 2 Patiënt 1 Man, diabetes type 2 heeft een

Nadere informatie

Acuut nierfalen bij Stafylococcus aureus endocarditis. IC-bespreking 4-1-2015 Rafke Schoffelen Internist in opleiding

Acuut nierfalen bij Stafylococcus aureus endocarditis. IC-bespreking 4-1-2015 Rafke Schoffelen Internist in opleiding Acuut nierfalen bij Stafylococcus aureus endocarditis IC-bespreking 4-1-2015 Rafke Schoffelen Internist in opleiding Casus Man 70 jaar VG: AF, CABG, mitralisring A/ Sinds 2 dagen dyspneu, misselijk, dorst,

Nadere informatie

Hartfalen en Nierfunctiestoornissen

Hartfalen en Nierfunctiestoornissen Hartfalen en Nierfunctiestoornissen Dr. Kevin Damman Hartfalen Cardioloog, UMCG Groningen k.damman@umcg.nl Disclosures Geen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties:

Nadere informatie

NIERFUNCTIE STOORNISSEN juni 2015

NIERFUNCTIE STOORNISSEN juni 2015 INTERLINE NIERFUNCTIE STOORNISSEN juni 2015 Inleiding Leden werkgroep: Mevrouw H.P.E. (Hilde) Peters, internist-nefroloog De heer J. (Joan) Doornebal, internist-nefroloog Mevrouw M.P.E. (Ria) Couwenberg,

Nadere informatie

Functie van de nieren en wat kan fout gaan

Functie van de nieren en wat kan fout gaan Functie van de nieren en wat kan fout gaan Dr Lucien Hoekx Kliniekhoofd oncologische urologie Universitair Ziekenhuis Antwerpen 1 staalname MIDSTREAM urine Renogram 1. reinigen met chloramine 2. steriel

Nadere informatie

Chronische nierschade

Chronische nierschade Chronische nierschade Pauline Heijstee Kaderhuisarts diabetes Nierfunctie n Afvalstoffen klaren n Vochtbalans handhaven n Electrolytenbalans handhaven Nierschade n Verlies van stoffen die we niet willen

Nadere informatie

Normaal- en streefwaarden, formules

Normaal- en streefwaarden, formules Achtergrond richtlijn chronische nierinsufficiëntie Normaal- en streefwaarden, formules Inhoud 1. Normaalwaarden bloedparameters 2. Normaalwaarden urineparameters 3. Indeling stadia nierschade 4. Streefwaarden

Nadere informatie

Transmurale Afspraak Nierfunctiestoornis. 30 september 2010

Transmurale Afspraak Nierfunctiestoornis. 30 september 2010 Transmurale Afspraak Nierfunctiestoornis 30 september 2010 Onderwerpen 1. Definitie 2. Prevalentie 3. Richtlijnen 4. Diagnostiek 5. Preventie nierfunctieverlies 6. Behandeling metabole complicaties 7.

Nadere informatie

DIABETISCHE NEFROPATHIE

DIABETISCHE NEFROPATHIE DIABETISCHE NEFROPATHIE Onderdeel van de micro-angiopathie bij diabetes mellitus. Insuline-afhankelijke DM 30% vd ptn krijgt nefropathie Niet-insuline-dependente DM 5% vd ptn Pathogenese: Meerdere factoren

Nadere informatie

Een ernstige metformine intoxicatie

Een ernstige metformine intoxicatie 1 Een ernstige metformine intoxicatie M. Olde Bekkink & A. Esselink AIOS Interne geneeskunde 12 april 2013 2 Casus 43 jarige patiënte RvO/ Metformine intoxicatie Voorgeschiedenis Diabetes mellitus type

Nadere informatie

Risk factors for renal function abnormalities

Risk factors for renal function abnormalities Risk factors for renal function abnormalities Nederlandse samenvatting Dit proefschrift probeert mogelijke risicofactoren voor progressief nierfunctieverlies te identificeren in een niet-diabetische populatie.

Nadere informatie

Schatting van nierfunctie bij verpleeghuispatiënten

Schatting van nierfunctie bij verpleeghuispatiënten Schatting van nierfunctie bij verpleeghuispatiënten Winfried J.F. Vergeer, Wilco P. Achterberg, Ed H. Wiltink, A.(Tom) B.M. Geers en H.(Rieke) C.W. de Vet Gerelateerd artikel: Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:B198

Nadere informatie

Gert A. Verpooten Dienst Nefrologie-Hypertensie. De falende filter. nierinsufficiëntie - Universiteit Antwerpen Universitair Ziekenhuis Antwerpen

Gert A. Verpooten Dienst Nefrologie-Hypertensie. De falende filter. nierinsufficiëntie - Universiteit Antwerpen Universitair Ziekenhuis Antwerpen Gert A. Verpooten Dienst Nefrologie-Hypertensie De falende filter nierinsufficiëntie - Universiteit Antwerpen Universitair Ziekenhuis Antwerpen Is de nier louter een filter? 1. Glomerulus = filter vormt

Nadere informatie

Hart & Vaten Pas ú raait om die rg d o Z 1

Hart & Vaten Pas ú raait om die rg d o Z 1 Hart & Vaten Pas Zorg die draait om ú 1 Ik heb een hart- of vaatziekte In het geval dat ik onwel word: bel 112 bel voor mijn huisarts (0031) I have... In case I become unwell: call 112 call my General

Nadere informatie

Reduceer positieve lijnkweken bij C.R.R.T.! Sjors van Bedaf Renal Practitioner i.o. 26 oktober 2011

Reduceer positieve lijnkweken bij C.R.R.T.! Sjors van Bedaf Renal Practitioner i.o. 26 oktober 2011 Reduceer positieve lijnkweken bij C.R.R.T.! Sjors van Bedaf Renal Practitioner i.o. 26 oktober 2011 Inhoud 2 Introductie Probleemstelling Vraagstelling Doelstelling Werkwijze Onderzoeksopzet Resultaten

Nadere informatie

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC Behandeling van atrium fibrilleren op de IC Mirjam Wikkerink, ANIOS IC AF op IC 15% van de patiënten, meestal in de eerste 72 uur na ontstaan van sepsis Verminderde atriale contractie, hoge ventriculaire

Nadere informatie

Voorstellen. Winnie van El Verpleegkundig Specialist Diabeteszorg Universitair Medisch Centrum Groningen

Voorstellen. Winnie van El Verpleegkundig Specialist Diabeteszorg Universitair Medisch Centrum Groningen Voorstellen Winnie van El Verpleegkundig Specialist Diabeteszorg Universitair Medisch Centrum Groningen Niertransplantatie UMCG Niertransplantatie 8 centra NL * UMC 1 e jaar UMC vervolg 2 e lijn, periferie

Nadere informatie

Herkennen van kans op mortaliteit en palliatieve zorgbehoeften bij dialyse patiënten d.m.v surprise question en 4 meter loop test

Herkennen van kans op mortaliteit en palliatieve zorgbehoeften bij dialyse patiënten d.m.v surprise question en 4 meter loop test Herkennen van kans op mortaliteit en palliatieve zorgbehoeften bij dialyse patiënten d.m.v surprise question en 4 meter loop test Yolande Vermeeren, internist nefroloog, Tizza Zomer, epidemioloog Barbara

Nadere informatie

Laboratoriumaanvragen bij diabetes. Wat, wanneer en waarom. Dr. S.T. Houweling Dr. S. Verhoeven. Wat gaan we doen? Lipiden 28-12-2011

Laboratoriumaanvragen bij diabetes. Wat, wanneer en waarom. Dr. S.T. Houweling Dr. S. Verhoeven. Wat gaan we doen? Lipiden 28-12-2011 Laboratoriumaanvragen bij diabetes. Wat, wanneer en waarom. Dr. S.T. Houweling Dr. S. Verhoeven 1 Wat gaan we doen? Lipiden Controle in lab van statines Leverfunctiestoornissen Nierschade: Albuminurie

Nadere informatie

Aanpassen antibioticadoseringen tijdens continue veno veneuze

Aanpassen antibioticadoseringen tijdens continue veno veneuze Aanpassen antibioticadoseringen tijdens continue veno veneuze hemfiltratie (CVVH) Catherine Bouman Internist intensivist Topics 11-12-2014 Antibiotica op de IC Intensief gebruik en vaak van levensbelang

Nadere informatie

OSS/Arts en voeding. Oktober 2018

OSS/Arts en voeding. Oktober 2018 OSS/Arts en voeding Oktober 2018 een gezondheidszorgsysteem dat alle drie de doelen, gezondheid, kwaliteit van zorg en kosten, kan bewerkstelligen zal er anders uit zien dan één die zich slechts richt

Nadere informatie

Chronische nierschade bij volwassenen

Chronische nierschade bij volwassenen Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Chronische nierschade bij volwassenen Toelichting Pagina 1 Nierfunctie Vanaf veertigjarige leeftijd neemt de nierfunctie geleidelijk af met ongeveer 0,4

Nadere informatie

Chronische nierschade A. van Tellingen. Smeerolie voor de poli 2015

Chronische nierschade A. van Tellingen. Smeerolie voor de poli 2015 Chronische nierschade A. van Tellingen Smeerolie voor de poli 2015 Wie dient verwezen te worden? 52-jarige vrouw met diabetische nefropathie: MDRD 62 ml/min/1.73m 2 en albuminurie 28 mg/l? 68-jarige man:

Nadere informatie

12/22/2010. Haagsenieren protocol. Haagsenieren protocol. Kant B: klaring. Kant A: albuminurie. Haagsenieren protocol Toelichting beleid

12/22/2010. Haagsenieren protocol. Haagsenieren protocol. Kant B: klaring. Kant A: albuminurie. Haagsenieren protocol Toelichting beleid 1//010 Haagsenieren protocol Kant A: albuminurie Haagsenieren protocol Kant B: klaring 1 Haagsenieren protocol Aanvullend onderzoek bij verminderde klaring Haagsenieren protocol Toelichting beleid 3 4

Nadere informatie

KLINISCHE REKENCIRKEL VAN DR. A. LIPS

KLINISCHE REKENCIRKEL VAN DR. A. LIPS KLINISCHE REKENCIRKEL VAN DR. A. LIPS P. M. Bloemendaal Inleiding In de medische wetenschap kunnen veel parameters die gemeten worden aan het menselijk lichaam gebruikt worden voor de berekeningen van

Nadere informatie

Bepalingenclusters CVRM

Bepalingenclusters CVRM Bepalingenclusters CVRM Onderstaande clusters zijn afkomstig uit de HIS-tabel Bepalingenclusters en zijn in verschillende HIS en ingebouwd. De clusters zijn opgebouwd uit bepalingen uit de HIS-tabel diagnostische

Nadere informatie

Allemaal Beestjes. Eline van der Hagen Kcio 15 juni 2017

Allemaal Beestjes. Eline van der Hagen Kcio 15 juni 2017 Allemaal Beestjes Eline van der Hagen Kcio 15 juni 2017 Voorgeschiedenis Vrouw, 68 jaar Diabetes type 2 (1995), hypertensie (2010), chronische nierinsuffiëntie (2012) Presentatie op de SEH In de nacht

Nadere informatie

Voorlichting. diabetespatiënten. Waarom. in de Prédialyse. 19 november voor. Als ik dat geweten had!

Voorlichting. diabetespatiënten. Waarom. in de Prédialyse. 19 november voor. Als ik dat geweten had! Voorlichting voor diabetespatiënten in de Prédialyse Waarom Goede voorlichting ten aanzien van diabetes in de prédialysefase is belangrijk om: Aan de patiënt de mogelijkheid te bieden een verantwoorde

Nadere informatie

Orgaanschade bij DM. Microvasculair. Macrovasculair. Neurologisch. Retinopathie, nefropathie. Hartinfarct, perifeer vaatlijden, CVA

Orgaanschade bij DM. Microvasculair. Macrovasculair. Neurologisch. Retinopathie, nefropathie. Hartinfarct, perifeer vaatlijden, CVA Microvasculair Orgaanschade bij DM Retinopathie, nefropathie Macrovasculair Hartinfarct, perifeer vaatlijden, CVA Neurologisch Neuropathie: perifeer, autonoom Cerebraal Neuropathie Sensorisch Gevoelszenuwen

Nadere informatie

Een vergelijkende studie tussen de Cockroft-Gault-formule en de MDRD-formule. x (0,85 indien vrouw)

Een vergelijkende studie tussen de Cockroft-Gault-formule en de MDRD-formule. x (0,85 indien vrouw) H U I S A R T S & O N D E R Z O E K M E T H O D E N O M D E N I E R F U N C T I E T E S C H A T T E N Een vergelijkende studie tussen de Cockroft-Gault-formule en de MDRD-formule G. VAN POTTELBERGH, L.VAN

Nadere informatie

Chronische nierschade (CNS)

Chronische nierschade (CNS) Chronische nierschade (CNS) Wilbert Jellema Internist-nefroloog, St Antonius Ziekenhuis Chronische nierschade (CNS) Outline: 1. Waarom zoveel aandacht voor CNS? 2. Hoe screenen? 3. Hoe verdere achteruitgang

Nadere informatie

OPSPORING EN BEHANDELING VAN CHRONISCHE NIERINSUFFICIËNTIE

OPSPORING EN BEHANDELING VAN CHRONISCHE NIERINSUFFICIËNTIE OPSPORING EN BEHANDELING VAN CHRONISCHE NIERINSUFFICIËNTIE Y.W.J Sijpkens Hoe vaak komt chronische nierinsufficiëntie voor? In huisartsgeneeskundige registraties valt chronische nierinsufficiëntie (CNI)

Nadere informatie

Cinacalcet versus parathyroidectomie voor phpt na niertransplantatie

Cinacalcet versus parathyroidectomie voor phpt na niertransplantatie Cinacalcet versus parathyroidectomie voor phpt na niertransplantatie Marc Vervloet Amsterdam Papendal 15 december 2016 Head to head: PTx vs Cinacalcet Will there be a winner? Disclosure belangen spreker

Nadere informatie

Schatting van de nierfunctie op grond van de creatinineklaring: bruikbaarheid van enkele formules en correctie bij obese patiënten

Schatting van de nierfunctie op grond van de creatinineklaring: bruikbaarheid van enkele formules en correctie bij obese patiënten oorspronkelijke stukken Schatting van de nierfunctie op grond van de creatinineklaring: bruikbaarheid van enkele formules en correctie bij obese patiënten J.J.Apperloo, P.G.G.Gerlag, C.H.Beerenhout en

Nadere informatie

Natrium. Ewout Hoorn 11 oktober 2018

Natrium. Ewout Hoorn 11 oktober 2018 De afbeelding kan niet worden weergegeven. Mogelijk is er onvoldoende geheugen beschikbaar om de afbeelding te openen of is de afbeelding beschadigd. Start de computer opnieuw op en open het bestand opnieuw.

Nadere informatie

3. Diagnostiek en risico-inventarisatie

3. Diagnostiek en risico-inventarisatie LEIDRAAD DIABETES_BINNENWERK-BSL_100 x 150 4-4 01-09-11 15:01 Pagina 1 3. Diagnostiek en risico-inventarisatie 3.1 Diagnostiek Indien een patiënt de klassieke symptomen van diabetes heeft, is de diagnose

Nadere informatie

Bewegen en voeding als medicijn bij type 2 diabetes? de rol van fitnessprofessionals. Dr. Jan-Willem van Dijk

Bewegen en voeding als medicijn bij type 2 diabetes? de rol van fitnessprofessionals. Dr. Jan-Willem van Dijk Bewegen en voeding als medicijn bij type 2 diabetes? de rol van fitnessprofessionals Dr. Jan-Willem van Dijk Inhoud Introductie type 2 diabetes Meten van bloedglucose Gewichtsverlies en bloedglucose Fysieke

Nadere informatie

Propofol infusie syndroom. Maartje de Gier AIOS anesthesiologie MDO praatje oktober 2016

Propofol infusie syndroom. Maartje de Gier AIOS anesthesiologie MDO praatje oktober 2016 Propofol infusie syndroom Maartje de Gier AIOS anesthesiologie MDO praatje oktober 2016 Man, 54 jaar RvO: sedatie bij wilsonbekwamepatient met glioblastoom Sedatie met o.a propofol: stand 20-25ml/uur gedurende±

Nadere informatie

am linical diabetology am linical diabetology Wie kan deze tuin het best onderhouden? Iemand met toewijding, kennis en ervaring

am linical diabetology am linical diabetology Wie kan deze tuin het best onderhouden? Iemand met toewijding, kennis en ervaring Complexe diabeteszorg: wat hoort absoluut niet in de eerste lijn thuis? Een visie vanuit de 2e lijn Joost Hoekstra, internist, AMC Wie kan deze schitterende tuin het best onderhouden? Wie kan deze tuin

Nadere informatie

Schakels in de zorg14 en 31 oktober 2013 Medicatietoediening op Intensive Care

Schakels in de zorg14 en 31 oktober 2013 Medicatietoediening op Intensive Care Schakels in de zorg14 en 31 oktober 2013 Medicatietoediening op Intensive Care Dr. Nicole Hunfeld ziekenhuisapotheker Intensive Care Volwassenen De keerzijde? 1250 doden per jaar door geneesmiddelen voorgeschreven

Nadere informatie

Schatting van de nierfunctie met de CKD-EPI formule: stand van zaken & aanbevelingen voor invoering

Schatting van de nierfunctie met de CKD-EPI formule: stand van zaken & aanbevelingen voor invoering Schatting van de nierfunctie met de CKD-EPI formule: stand van zaken & aanbevelingen voor invoering Mevr. Dr. C.M. Cobbaert Voorzitter SKML sectie Algemene Chemie Afdeling KCL, Leids Universitair Medisch

Nadere informatie

Stijn konings Chistopher Susanto

Stijn konings Chistopher Susanto Stijn konings Chistopher Susanto DISCLOSURES (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen Bedrijfsnamen: NVT. Voorgeschiedenis: 2 jaar bekend met

Nadere informatie

Oefentherapie bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit. Mariëtte de Rooij

Oefentherapie bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit. Mariëtte de Rooij Oefentherapie bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit Mariëtte de Rooij Inhoud Artrose en comorbiditeit Aangepaste oefentherapie bij comorbiditeit Resultaten pilot studie Voorbeeld Conclusie Randomized

Nadere informatie

Nascholing Synchroon 23 nov 2017

Nascholing Synchroon 23 nov 2017 Nascholing Synchroon 23 nov 2017 Voordat we echt beginnen. Telefoon bij de hand? Ga naar kahoot.it of open de app (indien gedownload) Voer gamepin in Voer nickname in Klaar voor de start! A Een nest grombelbeertjes

Nadere informatie

Zorginformatiebouwsteen: nl.healthbase.egfr-v0.9

Zorginformatiebouwsteen: nl.healthbase.egfr-v0.9 Zorginformatiebouwsteen: nl.healthbase.egfr-v0.9 Status: Publicatie status: Unpublished Inhoudsopgave 1. nl.healthbase.egfr-v0.9 3 1.1 Revision History 3 1.2 Concept 3 1.3 Mindmap 3 1.4 Purpose 3 1.5 Patient

Nadere informatie

Medicatie Risico bij Nierschade. Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog

Medicatie Risico bij Nierschade. Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog Medicatie Risico bij Nierschade Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met

Nadere informatie

Risicovolle levende nierdonor: to do or not to do?

Risicovolle levende nierdonor: to do or not to do? Risicovolle levende nierdonor: to do or not to do? Kathleen De Greef, MD, PhD Hepatobiliaire, endocriene en transplantatieheelkunde Universitair Ziekenhuis Antwerpen Risicodonor 1: to do or not to do?

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Cardiovasculaire Beoordeling na Hypertensieve Afwijkingen van de Zwangerschap Hypertensieve zwangerschapscomplicaties rondom de uitgerekende datum zijn veelvoorkomende complicaties.

Nadere informatie

Chronische nierschade. Nierschade volgens de richtlijn? Chronische nierschade volgens de richtlijn?

Chronische nierschade. Nierschade volgens de richtlijn? Chronische nierschade volgens de richtlijn? Chronische nierschade Wanneer verwijzen en wanneer telenefrologie En natuurlijk: wat zelf doen. Michiel Bleeker, internist-nefroloog Bernhoven Ellen van Ommen, internist-nefroloog Bernhoven Wim de Grauw,

Nadere informatie

Meten van de glomerulaire filtratiesnelheid in de praktijk: voorwaarden voor rapportage d.m.v. de MDRD-formule

Meten van de glomerulaire filtratiesnelheid in de praktijk: voorwaarden voor rapportage d.m.v. de MDRD-formule Ned Tijdschr Klin Chem Labgeneesk 2006; 31: 306-311 Meten van de glomerulaire filtratiesnelheid in de praktijk: voorwaarden voor rapportage d.m.v. de MDRD-formule J.L. WILLEMS 1, G. VERVOORT 2 en J.F.M.

Nadere informatie

Het Huisartsenteam. Gaat verder dan genezen. Hart & Vaten Pas

Het Huisartsenteam. Gaat verder dan genezen. Hart & Vaten Pas Het Huisartsenteam Gaat verder dan genezen Hart & Vaten Pas Ik heb een hart- of vaatziekte Het Huisartsenteam Gaat verder dan genezen In het geval ik onwel word: Bel 112 voor een ambulance Bel mijn huisarts:

Nadere informatie

Brave new world! Belangenverstrengelingen. Chronische nierschade. Maar wat ik wel heb is een opdracht. Klaring, creatinine en egfr

Brave new world! Belangenverstrengelingen. Chronische nierschade. Maar wat ik wel heb is een opdracht. Klaring, creatinine en egfr Belangenverstrengelingen Brave new world! Chronische nierschade: Veranderingen in de praktijk Ik heb vandaag geen belangenverstrengelingen Jan Westerink Internist-Vasculair geneeskundige Maar wat ik wel

Nadere informatie

Cardiovasculaire effecten van verstoord mineraal metabolisme bij chronische nierschade

Cardiovasculaire effecten van verstoord mineraal metabolisme bij chronische nierschade ASN Review 2013 Cardiovasculaire effecten van verstoord mineraal metabolisme bij chronische nierschade dr. M.H. de Borst, internist-nefroloog io UMC Groningen Verstoorde mineraalhuishouding -> cardiovasculaire

Nadere informatie

Vulling. Hoeveel water heeft een mens en waar zit het?

Vulling. Hoeveel water heeft een mens en waar zit het? Vulling Hoeveel water heeft een mens en waar zit het? Vulling Lichaamswater Bij mannen 60%; vrouwen 50% ECV: iets minder dan de helft ICV: iets meer dan de helft Intravasculair (plasma): onderdeel van

Nadere informatie

Nierfunctievervangende therapie op de IC NIVAZ 2013

Nierfunctievervangende therapie op de IC NIVAZ 2013 Nierfunctievervangende therapie op de IC NIVAZ 2013 Casus (1) Een 22- jarige jongen van 68 kg, wordt thuis door zijn vriendin liggend op de vloer van de badkamer aangetroffen. Zij heeft hem ruim 24 uur

Nadere informatie

Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan

Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Vet in Historisch Perspectief simpele vetopstapelingsziekte

Nadere informatie